Kirish
Mazkur kitobda Isoning Yuhannoga ko‘rsatgan vahiysi bayon etilgan. Bu vahiy oxirzamon haqidadir. Yuhanno vahiyni olganda, O‘rta yer dengizining sharqidagi Patmos orolida surgunda edi. Bu orol hozirda Turkiyaga qarashlidir. Patmos oroli Efes shahridan qariyib 100 kilometrcha masofada joylashgan bo‘lib, o‘sha davrda Rim imperiyasi tomonidan zindon sifatida ishlatilgan. Bu kitobning yozilgan davri aniq emas. Ba’zi mutaxassislar, kitob imperator Nero hukmronligi davrida, ya’ni eramizning 54-68 yillarida yozilgan, deb aytishsa, boshqa mutaxassislar ushbu kitob imperator Domitian hukmronligi davrida, ya’ni eramizning 81-96 yillarida yozilgan, deb ta’kidlashadi. Bu ikkala hukmdor ham masihiylarni shafqatsiz quvg‘in qilgan edilar.
Mazkur kitobning asosiy mohiyati Xudoning Iso Masih haqidagi xabarni ayon qilish va qattiq quvg‘in ostida qolgan masihiylarga umid baxshida etishdan iborat. O‘sha davrdagi masihiylar bu kitobni o‘qib, Xudoning Qo‘zisi har qanday yovuzlik ustidan g‘alaba qozonganini bilishar edi. Rim imperiyasining vahshiy zulmiga qaramasdan, Xudoga sodiq qolishardi.
Ushbu kitob Eski Ahd obrazlariga va g‘oyalarga boydir. Uni go‘yo ilk masihiylar uchun yozilgan sirli xabarga o‘xshatsa bo‘ladi. Bu xabarni o‘qigan masihiylar uning mazmunini osonlikcha tushunib olardilar, Rim amaldorlari esa, aksincha uni tushunmasdilar. Misol uchun 18–bobdagi “Bobilning qulashi” Rim imperiyasining qulashiga ishora ekanligini masihiylar bilar edilar va bu ularga umid berardi.
Kitobni mazmun jihatidan 3ta asosiy qismga bo‘lsa bo‘ladi: 1) dunyoda yovuz kuchlar mavjud. Masihiylar imon uchun azob chekishlari va hatto jonidan mahrum bo‘lishlari mumkin. 2) Iso Masih Rabbiydir. U Xudoga qarshi bo‘lgan hamma odamlarni va kuchlarni yengadi. 3) Xudoga oxirgacha sodiq qolgan odamlar uchun Iso Masih mukofotlar tayyorlab qo‘ygan. Ayniqsa, Xudoni o‘z jonidan ham ortiq ko‘rganlarni U yuqori darajada taqdirlaydi.
Darhaqiqat, jamiki azob–uqubatlar tugaganda, Xudoga sodiq qolganlar buyuk mukofot oladilar:
“Xudoning maskani insonlar orasidadir!
U endi odamlar orasida yashaydi,
Ular Xudoning xalqi bo‘ladilar.
Xudoning O‘zi ular bilan birga bo‘ladi.
Xudo ularning ko‘zidagi har bir tomchi yoshni artib qo‘yadi.
Endi o‘lim mavjud bo‘lmaydi,
Hech kim qayg‘urmaydi, yig‘lamaydi, azob chekmaydi.
Zero, avvalgilar o‘tib ketdi.” (21:3-4)
Vahiy
1–BOB - Yuhannoga ko‘rsatilgan vahiy
Muqaddima va duoyi salom
1 Mazkur kitobda Iso Masihningvahiysi bayon etilgan. Yaqin orada yuz beradigan hodisalarni Xudo O‘z qullariga ayon qilish uchun bu vahiyni Iso Masihga berdi. Iso Masih O‘z farishtasini quli Yuhannoning oldiga yuborib, ushbu vahiyni ko‘rsatdi.
2 Yuhanno Xudoning kalomi va Iso Masihning shahodati to‘g‘risida nimalar ko‘rgan bo‘lsa, hammasi haqida guvohlik bermoqda.
3 Ushbu bashorat so‘zlarni ovoz chiqarib o‘qiyotgan odam baxtlidir. Uni tinglab, kitobda yozilganlarga amal qiluvchilar baxtlidir. Axir, bu hodisalarning vaqt–soati yetdi.
4 Asiya viloyatidagi yettita imonlilar jamoatiga Yuhannodan salom! Azaldan bor bo‘lgan, hozir ham bor, kelajakda ham bor bo‘ladigan Xudodan, Uning taxti oldida turgan yetti ruhdan,
5 shuningdek, o‘liklar ichidan birinchi bo‘lib tirilgan, yer yuzi shohlarining Hukmdori bo‘lgan sodiq shohid — Iso Masihdan sizlarga inoyat va tinchlik bo‘lsin. Iso Masih bizni sevadi. U O‘z qonini to‘kib, bizni gunohlarimizdan xalos etdi.
6 U bizdan Shohlik yaratdi, bizni Otasi Xudoga xizmat qiladigan ruhoniylar qilib tayinladi. Qudrat Sohibi bo‘lgan Masihga abadulabad shon–sharaflar bo‘lsin! Omin.
7 Ana, U bulutlarda kelyapti! Har bir ko‘z Uni ko‘radi, Hatto Unga nayza sanchganlar ham Unga ko‘z tikadi. Dunyoning jamiki qabilalari U tufayli yig‘laydi. Darhaqiqat, hammasi aytilganday bo‘ladi! Omin.
8 “Men — Ibtido va Intihodirman, — deb aytmoqda Egamiz Xudo. — Men oldin bor bo‘lgan, hozir ham bor, kelajakda ham bor bo‘ladigan Qodir Xudodirman.”
9 Men birodaringiz Yuhannoman. Isoning azoblari, Uning Shohligi va sabr–toqatini baham ko‘rgan sherigingizman. Men Xudoning kalomini va’z qilib, Iso haqida guvohlik berganim uchun Patmos oroliga surgun qilinganman.
10 Haftaning birinchi kunida Muqaddas Ruh meni qamrab oldi. Men orqamdan karnay sadosiga o‘xshash kuchli bir ovozni eshitdim. Ovoz shunday dedi:
11 “Ko‘rganlaringni kitobga yozib bor. So‘ng uni Efes, Smirna, Pergam, Tiyatira, Sardis, Filadelfiya va Laodikiya shaharlaridagi imonlilarning yettita jamoatiga yubor.”
12 Menga gapirayotgan Kimsani ko‘rish uchun o‘girildim. Shunda yettita oltin chiroqpoyani ko‘rdim.
13 Chiroqpoyalar orasida inson qiyofasidagi bir Zot turgan edi. Uning ustida uzun, to‘pig‘igacha tushgan rido, ko‘ksiga oltin tasma bog‘langan edi.
14 Sochi momiqday oq, qorday oppoq edi. Ko‘zlari esa alangaday chaqnardi.
15 Uning oyoqlari o‘choqda qizdirilgan bronzaday yarqirar, ovozi guvullagan dengiz tovushiga o‘xshardi.
16 O‘ng qo‘lida yettita yulduz bor edi, og‘zidan o‘tkir dudama qilich chiqib turardi. Uning yuzi kun qiziganda balqiydigan quyoshday porlardi.
17 Uni ko‘rishim bilanoq, oyoqlari ostiga jonsizday yiqildim. U esa o‘ng qo‘lini ustimga qo‘yib, shunday dedi: “Qo‘rqma! Men Birinchi va Oxirgiman.
18 Barhayotman. O‘lgan edim va mana, abadulabad tirikman. O‘limning va o‘liklar diyorining kalitlari Mendadir.
19 Shunday ekan, sen oldin ko‘rganlaringni, hozir ko‘rayotganlaringni va bundan keyin ko‘radiganlaringning hammasini yozib bor.
20 Sen o‘ng qo‘limda ko‘rgan yettita yulduz va yettita oltin chiroqpoyaning siriga kelsak, yetti yulduz — yetti jamoatning farishtalarini, yetti chiroqpoya esa yetti jamoatni bildiradi.”
