Роберт Спраул. Масиҳийлик таълимоти асослари - (1-боб) Китоб Ўзбек тилида
Masihiylik ta'limoti asoslari (Robert Spraul) O‘zbek tilida Audiokitob
МУНДАРИЖА
Муқаддима
Кириш
БИРИНЧИ ҚИСМ. Ҳақиқат
1-боб. Илоҳий ҳақиқат
2-боб. Зиддият, сирлилик ва қарама-қаршилик
3-боб. Бевосита ва билвосита умумий ваҳий
4-боб. Алоҳида ваҳий ва Муқаддас Китоб
5-боб. Илоҳий Қонун
6-боб. Худонинг пайғамбарлари
7-боб. Муқаддас Ёзув қонун-қоидалари
8-боб. Муқаддас Китобни талқин қилиш
9-боб. Хусусий равишда талқин қилиш
ИККИНЧИ ҚИСМ. Худонинг табиати ва сифатлари
10-боб. Худонинг сирлилиги
11-боб. Худонинг Учбирлиги
12-боб. Худонинг мукаммаллиги
13-боб. Худонинг қудратлилиги
14-боб. Худонинг ҳозиру нозирлиги
15-боб. Худо ҳамма нарсани бошқаради
16-боб. Худонинг Муқаддаслиги
17-боб. Худонинг эзгулиги
18-боб. Худонинг адолатлиги
УЧИНЧИ ҚИСМ. Худонинг ишлари ва амрлари
19-боб. Яратилиш
20-боб. Олдиндан кўра билиш
21-боб. Мўъжиза
22-боб. Худонинг иродаси
23-боб. Аҳд
24-боб. Аҳд вазифалари
ТЎРТИНЧИ ҚИСМ. Исо Масиҳ
25-боб. Масиҳнинг илоҳий табиати
26-боб. Масиҳнинг итоаткорлиги
27-боб. Масиҳнинг инсоний табиати
28-боб. Масиҳнинг бегуноҳлиги
29-боб. Айбсиз ҳомиладорлик
30-боб. Исо Масиҳ Ягона Ўғил сифатида
31-боб. Масиҳнинг сувда чўмиб имон келтириши
32-боб. Масиҳнинг улуғворлиги
33-боб. Масиҳнинг осмонга Кўтарилиши
34-боб. Исо Масиҳ Худо ва одам ўртасидаги Воситачи сифатида
35-боб. Масиҳнинг учлик хизмати
36-боб. Исонинг исмлари
БЕШИНЧИ ҚИСМ. Муқаддас руҳ
37-боб. Муқаддас Руҳнинг илоҳийлиги
38-боб. Муқаддас Руҳнинг шахсга оид табиати
39-боб. Муқаддас Руҳнинг ички гувоҳлиги
40-боб. Муқаддас Руҳдан зиё олиш
41-боб. Муқаддас Руҳни қабул қилиш
42-боб. Муқаддас Руҳ — Юпатувчи
43-боб. Муқадас Руҳ — Покловчи
ОЛТИНЧИ ҚИСМ. Инсон ва гуноҳ қилиш
44-боб. Ўзликни билиш ва Худони англаш
45-боб. Инсон Худо суратида яратилган
46-боб. Инсон тана ва қалб сифатида
47-боб. Инсон тана ва руҳ сифатида
48-боб. Шайтон
49-боб. Ёмон руҳлар
50-боб. Гуноҳ
51-боб. Бирламчи гуноҳ
52-боб. Одамнинг ахлоқсизлиги
53-боб. Инсоннинг виждони
54-боб. Кечирилмайдиган гуноҳ
55-боб. Синкретизм
ЕТТИНЧИ ҚИСМ. Нажот топиш
56-боб. Нажот топиш
57-боб. Олдиндан белгилаш
58-боб. Олдиндан белгилаш ва абадий ҳукм
59-боб. Таъсирчан даъват
60-боб. Юқоридан туғилиш
61-боб. Гуноҳларни ювиш
62-боб. Чекланган гуноҳни ювиш
63-боб. Ироданинг эркинлиги
64-боб. Имон
65-боб. Қутқарувчи имон
66-боб. Имон билан оқланиш
67-боб. Имон ва савоб
68-боб. Тавба-тазарру
69-боб. Хизматлар ва марҳамат
70-боб. Азизларнинг имондан қайтмаслиги
71-боб. Нажотга ишонч
72-боб. Оралиқ ҳолат
73-боб. Батамом тирилиш
74-боб. Улуғлаш
САККИЗИНЧИ ҚИСМ. Жамоат ва маросимлар
75-боб. Ҳаворийлар
76-боб. Жамоат
77-боб. Ҳақиқий Жамоатнинг белгилари
78-боб. Жамоатдан четлаштириш
79-боб. Маросимлар
80-боб. Сувда имон келтириш
81-боб. Чақалоқларни сувда имонга киритиш
82-боб. Раббийнинг Қутлуғ зиёфати
83-боб. Ўзгариш
84-боб. Дам олиш куни
85-боб. Қасам ва ваъдалар
ТЎҚҚИЗИНЧИ ҚИСМ. Ҳозирги дунёда руҳият ва ҳаёт
86-боб. Руҳ самараси
87-боб. Севги
88-боб. Умид
89-боб. Ибодат
90-боб. Антиномизм
91-боб. Легализм
92-боб. Қонуннинг уч томонлама мақсади
93-боб. Перфекционизм
94-боб. Давлат ҳокимияти
95-боб. Никоҳ
96-боб. Ажралиш
ЎНИНЧИ ҚИСМ. Охирги замон
97-боб. Дажжол
98-боб. Масиҳнинг қайтиши
99-боб. Худо салтанати
100-боб. Самовий ватан
101-боб. Жаннат ҳузур-ҳаловатини кўра билиш
102-боб. Дўзах
БИРИНЧИ ҚИСМ. Ҳақиқат
1-боб. Илоҳий ҳақиқат
Масиҳий ҳақида билган ҳамма нарсаларимизни бизга Худо очиб берган. Очмоқ — бу «чойшабни олиб қўймоқ» деганидир. Демак, бу олдин чойшаб билан беркитиб қўйилган нарсаларнинг очилганидир.
Ўғлим ҳали кичкина экан, биз ҳар йили унинг туғилган кунини нишонлар эдик. Одатий ҳолга айланиб қолган совғани қўлига бериш усулини қўлламай, биз унга беркитиб қўйилган совғалар ичидан ўзига ёққанини танлаб олишни таклиф қилардик. Мен совғаларни ҳар хил жойларга беркитиб қўярдим, масалан, сандиққа, креслони орқасига ёки кароват тагига. Кейин мен ўғлимдан сўрардим: «Хўш, сен нимани олмоқчисан? Менинг чўнтагимдагиними ёки хонтахтанинг тагидагиними?» Энг қизиғи кейин юз берарди. Хонанинг ўртасига биз учта стул қўяр эдик. Стулнинг устида чойшаб билан ёпиб қўйилган совғалар турарди. Битта стул устида кичкина совғача беркитилган, иккинчисининг устида каттароғи, учинчисида эса қўлтиқтаёқ беркитилган эди. Ўғлим етти ёшлигида йиқилиб тушиб, оёғини синдириб олганида шу қўлтиқтаёқдан фойдаланганди.
Тасаввур қилинг-а, ўғлим қаторасига уч йил қўлтиқтаёқ қўйилган стул устидаги «совға» ни танларди! (Табиийки, бу одат ўғлим чойшаб очилганидан кейин қўлтиқтаёқни ўзига ёққан совғага алмаштириб олиш билан тугарди). Тўртинчи йили у ҳақиқий совғаси бор стулни танлашга аҳд қилди. Бу сафар стулнинг устига совғаларни қўйиб бўлгач, мен чойшаб ёпаётганимда қўлтиқтаёқнинг учини сал кўринтириб қўйдим. Ёнидаги стулда энг катта совға беркитилган эди. Озгина очиқ қолган қўлтиқтаёққа кўзи тушгач, ўғлим оқилона ҳаракат қилди. У бу стулни айланиб ўтиб, бошқа стулнинг устида беркитилган совғани танлади.
Ҳаммасидан қизиғи шу эдики, совға қайси стулда беркитиб қўйилганини топиш эди. Бу вазиятда жуда ақлли бўлиш талаб этилмайди, фақат озгина ўйлаб кўриш керак, холос. Лекин чойшабнинг тагида нималар беркитиб қўйилганини билишнинг, шубҳасиз, имкони йўқ.
Бизни Худони билишимиз ҳам худди шундай. Худо ҳақидаги беҳуда гаплар — бу бефаросатларнинг қисмати. Агар ҳақиқатдан Уни билишни хоҳласак, унда биз У Ўзи ҳақида айтган гапларига ишонишимиз керак.
Муқаддас Китобнинг таъкидлашича, Худо Ўзини турли йўллар билан зоҳир қилади. У Ўз шуҳратини табиатда ва табиат орқали кўрсатади. Олдинги пайтларда У Ўзини тушлар ва хаёллар орқали намоён қиларди. Тарихга назар ташлаб биз Унинг фикрлаш қобилиятига эга эканлигини кўришимиз мумкин. У Ўзи илҳомлантирган Ёзувларнинг саҳифаларида Ўзлигини намоён этган. Худо Ўзини намоён қилишининг энг юқори чўққиси — бу Исо Масиҳ. Дунёга Исо Масиҳ инсон образида келди. Илоҳиётчилар бўлса бу ҳодисани Унинг «гавдаланиши» деб аташади.
Муаллиф Ибронийларга Мактубда шундай ёзади:
Худо қадимда бир неча марта ва турли тарзда пайғамбарлар орқали ота-боболаримизга гапирган эди. Охирги кунларда эса У бизга Ўз Ўғли орқали гапирди. Худо коинотни Ўғли орқали яратган ва Уни борлиқнинг вориси қилиб тайин этган.
Ибр. 1:1-2
Гарчи Муқаддас Китобда Худо Ўзини «турли тарзда» намоён этади, деб айтилса-да, биз ҳақиқатни икки тоифага ажратамиз: умумий ва махсус.
Умумий ҳақиқат деб аталишига икки сабаб бор: 1) мазмун жиҳатдан умумийлик ва 2) у ҳамма одамларга қаратилган.
Мазмун жиҳатдан умумийлик
Умумий ҳақиқат бизга Худонинг мавжудлиги ҳақида билим беради. «Самолар Худонинг шуҳрати тўғрисида ваъз айтади», дейди забурчи. Худонинг шуҳрати Унинг ишларида намоён бўлади. Бу шунчалик очиқ-ойдинки, уни пайқамаслик мумкин эмас. Унинг абадий қудрати ва Илоҳийлиги Ўзининг ишларида очиқ кўриниб туради (қаранг: Рим. 1:18-23). Бироқ Худонинг табиатда намоён бўлиши Унинг Ўзи тўғрисидаги бор ҳақиқат, деб айтиб бўлмайди. Бу бизга Муқаддас Китобда айтилган Худонинг Нажоткор эканлиги ҳақидаги билимларни бермайди. Аммо табиатда Ўзлигини намоён қилган Худо — бу Ўзини Муқаддас Ёзувларда намоён қилган худди Ўша Худодир.
Ҳамма одамларга берилган ҳақиқат
Бу ёруғ оламда шундай одамлар борки, улар на Муқаддас Китобни ўқиганлар, на Инжил тўғрисида эшитганлар. Аммо табиат қуёши ер юзидаги ҳамма одамларга ва ҳамма вақт бир хил нур сочиб туради. Худонинг Ўзи ҳамма жойда Ўзи ҳақида гувоҳлик беради. Ёруғ олам ойна сингари ўз Яратувчисининг шуҳратини акс эттириб туради.
Бутун олам — бу Худо учун катта саҳна. У асосий ролни ижро этувчи актёр. Унинг борлиғини тўлиқ беркита оладиган ҳеч қандай чойшаб йўқ. Худонинг ижодига бир назар ташлаб, унинг онаси табиат эмаслигига ишонч ҳосил қилишнинг ўзи кифоя. «Она табиат» деган тушунча йўқ. Ҳаётни бирор кўринишда яратишга табиат ожиз. Табиат ўзича унумсиз. Ҳаёт ато этиш қобилияти табиатнинг Яратгувчиси ёлғиз Худога хос. Табиатни ҳаёт булоғи деб қабул қилиш — яратилганни Яратгувчи билан адаштиришдир. Яратилганларга сажда қилишнинг ҳамма кўриниши — Худонинг нафратини қўзғатувчи бутпарастликдир.
Умумий ҳақиқатнинг кучи туфайли ҳамма одамлар Худонинг мавжудлигини билишади. Атеизм ҳақиқат деб тан олинган тушунчанинг мавжудлигини инкор этади. Мана шунинг учун Муқаддас Китобда қуйидаги сатрларни ўқиймиз: «Аҳмоқ ўз кўнглида: „Худо йўқ“, — дейди…» (Забур 13:1). Муқаддас Китоб атеистларни аҳмоқлар (яъни бефаросатлар) деб айтган фактнинг ўзи уларнинг аҳлоқсизлигидан гувоҳлик беради. Бефаросатлик Муқаддас Китоб тилида ўйлаш қобилиятининг йўқлигини эмас, ахлоқсизлик маъносини билдиради. Доноликнинг боши Худодан қўрқиш бўлса, Худони инкор этиш — аҳмоқликнинг энг юқори даражасидир.
Агностицизмтарафдорлари ҳам умумий ҳақиқат кучини тан олмайдилар. Уларнинг қарашлари атеистларникига қараганда унчалик кескин эмас. Чунки агностиклар Худонинг мавжудлигини тамомила инкор этмайдилар. Уларнинг таъкидлашларича, Худонинг мавжудлигини тасдиқловчи ишончли далиллар йўқ, бунинг аксини ҳам тасдиқловчи исботлар йўқ. Улар хулоса чиқармайдилар ва Худонинг мавжудлиги ҳақидаги муаммони очиқ қолдириш тарафдорлари. Умумий ҳақиқат аниқ эканлиги нуқтаи назаридан агностикларнинг фикрлари, курашаётган атеистлар фикри сингари, Худо учун жирканчдир.
Аммо юраклари ва қалблари очиқ инсонлар учун Худонинг шуҳрати ҳамма нарсада — осмонда сочилган миллиард юлдузлардан тортиб, то энг майда молекулалардан ташкил топган атом заррачаларигача ойдин ва равшан. Биз сиз билан қандай ажойиб Худога хизмат қиляпмиз!
Илмий далилларга асосланган худосизлик, худони ва диний эътиқодни инкор этиш — изоҳ тарж.
Объектив дунёни ва унинг қонуниятларини билиш мумкинлигини инкор этувчи идеалистик фалсафий таълимот — изоҳ тарж.
Модданинг ҳамма химик хусусиятларига эга бўлган энг кичик зарраси — изоҳ тарж.
Книга на Узбекском языке: - Основы христианского вероучения (Роберт Спраул)
Данная книга — не учебник по формальному богословию. Она предназначена для обычного верующего и представляет собой введение в основные доктрины христианской веры. Чтобы постичь учение Библии, нам прежде нужно познакомиться с понятиями, при помощи которых это учение излагается. Поэтому данная книга должна помочь читателю уяснить главные понятия, которые и составляют библейское послание, адресованное человеку.
Каждое понятие представлено кратко, в конспективной форме. В конце глав вашему вниманию предлагаются ссылки на Библию, которые дополнят и оживят схематичное изложение доктрин. Все доктрины изложены просто, но основательно. Просто, но не упрощенно. На нескольких страницах я попытался представить суть каждой богословской доктрины, подробное исследование которой заняло бы не один том.
Прочитав данную книгу, вы не станете специалистами в области богословия. Но будете иметь представление о главных понятиях, являющихся основой богословия. Надеюсь, что после ознакомления с этой книгой читатели захотят изучать богословие более детально и глубоко, а это занятие на всю жизнь.
Хочу выразить благодарность Уэнделлу Холи из Издательского дома Tyndale за предложенную идею написания этой книги, Донне Мак за подготовку рукописи к печати и Дейвиду Фриланду за помощь с графической частью издания. Благодарю также своего сына, Р. Ч., за редакторскую правку.
