Ezra 1 bob

Kirish

Bu kitob Ezra degan mohir tafsirchi sharafiga nomlangan. Ezra kitobning ikkinchi qismida bosh qahramon bo‘lib gavdalanadi.

Fors shohi Kurush miloddan oldingi 539 yili maxsus farmon joriy qilgani to‘g‘risida “2 Solnomalar” kitobining oxirida bayon qilingan edi. Bu farmonga ko‘ra, Kurush yahudiylarga: “O‘z yurtlaringizga qaytib borib, Egangizning uyini tiklanglar”, deb ijozat berdi. “Ezra” kitobining birinchi qismi (1-6–boblar) Kurushning o‘sha farmoni bilan boshlanadi. Bu qismning davomida bir qancha yahudiylar Quddusga qaytib borib, Ma’badda ish boshlagani to‘g‘risida hikoya qilinadi. Lekin qo‘shni xalqlar yahudiylarga ko‘p xalaqit berar, shuning uchun qurilish ishlari sust borardi. Hatto bir necha yil ish to‘xtab ham qoladi. Nihoyat, miloddan oldingi 515 yili Ma’bad qayta qurib bitkaziladi.

Kitobning bu qismidan yana keyingi davrda yuz bergan muammolar ham o‘rin olgan (4:6-23). Darvoqe, shoh Artaxshas hukmronligi davrida yahudiylar shahar devorini tiklash ishlarini to‘xtatgan edilar.

Kitobning ikkinchi qismi (7-10–boblar) Ezraning Quddusga kelishi bilan boshlanadi. Ezra Yahudo xalqiga Xudoning qonunlarini o‘rgatish uchun Quddusga qaytib keladi. Lekin Isroil xalqi, ota–bobolari singari, gunoh qilayotganini Ezra ko‘rib, dahshatga tushadi. Bu paytda Isroil xalqi butparast xalqlar bilan quda–andachilik qilar, buning oqibatida ular butparastlikka ruju qo‘yib, Xudoning qonunlarini buzayotgan edilar. Bu gunohlari tufayli Isroil xalqi Xudoning qahriga uchrash xavfi ostida qolgan edi (“Qonunlar” 7:1-5 ga qarang). Shu bois Ezra ibodat qilib, Isroil xalqining gunohlaridan o‘t, deb Xudoga iltijo qiladi. Xalq Xudoning qonunlariga itoat etishga rozi bo‘ladi.

“Naximiyo” kitobida ham Ezraning boshqa ishlari to‘g‘risida hikoya qilinadi.

Xudoning xalqi uzoq vaqtgacha mustaqil bo‘la olmadi. Lekin ularning ustidan qaysi shohlik hukmronlik qilmasin, baribir, yahudiy xalqini Xudo boshqarayotganini Ezra bilar edi. Shuning uchun u aytgan ediki: “Ota–bobolarimizning Xudosiga hamdu sanolar bo‘lsin! Egam Quddusdasgi uyini sharaflashi uchun bularni shohning yuragiga soldi. Xudoning marhamati bilan men shohning, maslahatchilarining, barcha obro‘li a’yonlarining iltifotiga sazovor bo‘ldim.” (7:27-28)

1–BOB - Ezra

Shoh Kurush yahudiylarga vatanlariga qaytishga ijozat beradi

¹ Egamizning Yeremiyo orqali aytganlarini bajo qilish uchun Fors shohi Kurushning ruhini qo‘zg‘atdi. Bu voqea Kurush hukmronligining birinchi yilida sodir bo‘ldi. Shoh Kurush shohligining hamma tomoniga xabarchilar jo‘natib, yozma farmonda quyidagilarni e’lon qildi:

² “Fors shohi Kurush shunday demoqda: — Samoviy Xudo — Egamiz yer yuzidagi jamiki shohliklarni menga bergan. U Yahudo yurtidagi Quddus shahrida O‘ziga bir uy qurishni menga topshirdi.

³ Xudoning xalqidan bo‘lganlarga men ijozat beraman: ular Quddusga borishlari va Isroil xalqining Xudosi — Egamizning uyini qayta qurishlari mumkin. Quddusda sajda qilinadigan Xudo Udir. Isroil xalqiga o‘zlarining Xudosi yor bo‘lsin.

⁴ Surgundagi yahudiylar yashaydigan hamma joyda shunday deb e’lon qilinsin: Quddusga qaytmaydigan yahudiylar qaytadigan yahudiylarga yordam bersin. Ularga kumush, oltin, safar uchun zarur buyumlar va chorva berishsin. Shuningdek, Xudoning Quddusdagi uyi qayta qurilishi uchun ko‘ngildan chiqarib nazrlar berishsin.”

⁵ Shunday qilib, Yahudo va Benyamin qabilalarining urug‘boshilari, ruhoniylar va levilar, shuningdek, Xudo ruhlantirgan har bir odam Egamizning Quddusdagi uyini qayta qurish uchun safarga tayyorlandi.

⁶ Barcha qo‘shnilari ularga chin ko‘ngildan chiqarib nazrlar berdilar. Bulardan tashqari, kumush idishlar, oltin, safar uchun buyumlar, chorva va boshqa qimmatbaho hadyalar berib yordam qildilar

⁷ Shoh Kurush Egamizning uyiga tegishli bo‘lgan buyumlarni olib kelishni buyurdi. Bu buyumlarni shoh Navuxadnazar Quddusdan olib kelib, o‘zining xudolari uyiga qo‘ygan edi.

⁸ Shoh Kurush bu buyumlarni xazinabon Mitradot nazorati ostiga topshirtirdi. Mitradot esa bularni Yahudo yo‘lboshchisi Shashbazzarga sanab berdi.

⁹ Buyumlarning ro‘yxati quyidagicha edi: oltin tog‘orachalar — 30 ta kumush tog‘orachalar — 1000 ta boshqa idishlar — 29 ta

¹⁰ oltin kosalar — 30 ta kumush kosalar — 410 ta boshqa buyumlar — 1000 ta.

¹¹ Oltin va kumush buyumlarning jami 5400 ta edi. Shashbazzar boshqa asirlar qatorida Bobildan Quddusga qaytib ketayotganda, bu buyumlarning hammasini o‘zi bilan olib ketdi.