Kitob O'zbek tilida (Audiokitob) - Josh va Dotti Makdauell. O‘Smir Bilan Ochiq Suhbat.
21 bob - Bolangizning “birinchi sevgisi”ga qanday munosabat bildirish kerak?
Siz o‘zingizning “birinchi sevgingiz”ni - ba’zan aytishganidek, “kuchukcha sevgingiz”ni - eslaysizmi? Birinchi marta bo‘sa olganingiz yoki ilk bora qo‘l ushlashganlaringiz yodingizdami? A-ha, o‘sha “sevgilingiz” sizni “sevmay qo‘yganida” hayotingiz barbod bo‘lgandek tuyulganmidi? O‘tgan yillaringizga qaraganingizda bu soddalikdek tuyulishi mumkin, lekin o‘sha paytda hammasi jiddiy bo‘lgandi.
Ko‘pchilik ota-onalar o‘z yoshliklarida bu tuyg‘ular nihoyatda muhim bo‘lganligini negadir unutib qo‘yadiganga o‘xshaydi. Albatta, bu hali chin sevgi emas edi, biroq biz o‘shanda buni bilmasdik, shunday emasmi? Kimdir bizga bu tuyg‘u - “soxta” ekanligini aytib qolsa bormi, bu bilan bizni yerga qorishtirib tashlagan bo‘lardi. Bizning bolalarimiz bilan ham ahvol ana shunaqa.
Bolalar o‘sib, ulg‘ayishadi va biz ularga (yoshidan qat’iy nazar) mustaqil qaror chiqara oladigan kattalarga qaragandek munosabat bildirishimizni istashadi. Ayni damda farzandingiz yuragida kechayotgan ehtiros yoki ruhiy azoblarni uning o‘ziga “bolalik mashmasi” deb aytish yaxshi emas. Albatta, bu hissiyotlar o‘tib ketganida uning o‘zi hozirgi azoblariga kelgusida kulgi bilan qarashi mumkin, ammo ayni paytda “sevishganlar” bu haqda eshitishni ham istashmaydi! Shu bois, ularning “birinchi sevgisi”ni qabul qilishimiz o‘zlariga g‘amxo‘rlik va tushunishdek yoki ular nazarida bizning bag‘ritoshlik va uquvsizlikdek tuyulishi mumkin.
Bolangizning tuyg‘ulari haqida bilgach, uning ahamiyatini pasaytirmang, ayniqsa jahlini chiqarmang. Yaxshisi, bu ajoyib imkoniyatdan bolangiz bilan yanada yaqinlashish va ko‘p narsalar haqida gaplashib olish yo‘lida foydalaning. Farzandingizning birinchi sevgisiga oid kechinmalarga jiddiy yondashing, bu kechinmalarni ahamiyatsiz yoki barvaqt bo‘lgan deya hisoblamang. Aslida, o‘tkazilgan bir tadqiqot natijalariga ko‘ra, birinchi sevgi “insonning o‘z hayotida kechirgan eng ahamiyatli va qizg‘in sevgisi” bo‘lishi mumkin1.
Vaqtingizni ayamasdan bolangizga siz ham shu kabi tuyg‘ularni qalbingizdan o‘tkazganingizni, bu his-tuyg‘ular uning ulg‘ayganidan muhim darak berayotganini tushuntiring. Chin sevgi nima ekanligi haqida gaplashib olish imkoniyatlaridan foydalaning (3-bobgaqarang). U bilan muloqotda jo‘shqinlikka berilmang: “Menga qara-chi, xo‘sh, u yerda nima gaplar o‘zi? Aytib ber!” yoki “Axir sen endi mana shunday kuchli hissiyotlarni qalbingdan o‘tkazishing ajoyib emasmi?” Bolani mazkur bosqichda qo‘llab-quvvatlagan holda, siz unga aniq shunday tushunchani berasiz: uning uchun muhim bo‘lgan nimaiki bo‘lsa qalbingizni to‘lqinlantiradi va siz hamisha uning yonidasiz. Sizning hech bir e’tirozsiz yordamingizni olib, u kelgusida yana va yana bu yordamga oshiqadi.
London Universiteti kolleji tadqiqotchilari sevishgan yoshlar o‘z “yarim”lari haqida o‘ylagan paytlarida ular ongidan nusxa ko‘chirishdi va “darhol miyaning to‘rtta qismlarida katta faollik” yuz berishini aniqlashdi. Shu tariqa, sevishish - bu hamma taraflama qamrab oladigan hisiyot bo‘lib, ongga ham, tanaga ham deyarli to‘liq ta’sir qilishi haqidagi fikr tasdiqlandi 2.
Milliy kampaniya tashkilotchilari o‘smirlar o‘rtasida rejasiz homiladorlikni bartaraf etish bo‘yicha o‘tkazgan savol-javoblarini “Talking Back” sarlavhasi ostida to‘plam qilib nashr etdi: Bir o‘smir iltijo qiladi: “Biz bilan jinsiy aloqa, sevgi, munosabatlar haqida ochiq gaplashing. Agar sizdan kichik yoshli bo‘lsak, bu bizning sevishga layoqatsiz ekanimizni bildirmaydi... Biz uchun bu tuyg‘ular - haqiqiy va juda kuchli. Bizga bu his-tuyg‘ularni xavfsiz, o‘zimizga ham, boshqa odamlarga ham ziyon yetkazmagan holda hal etishimiz uchun yordam bering”3.
Agar farzandingiz sizning yordamingizni, tushuncha va sevgingizni his qilishini xohlasangiz, uning tuyg‘ularini jiddiy qabul qiling.
Книга на узбекском языке - Прямой разговор с подроском. Дотти и Джош Макдауэлл.
