TO‘FON
Odam Ato bilan Momо Havoning farzandari ko‘paygandan-ko‘paydi. Odam Ato, Momo Havo, Qobil va Shit olamdan o‘tishganda, odamlar allaqachon ko‘payib yer yuziga tarqalib bo‘lgandi. O‘sha paytlarda odamlar juda uzoq umr ko‘rishib, sog‘liqlari mustahkam va kuchlari ko‘p bo‘lardi. Masalan, Odam Ato 930 yil, Shit 912 yil, Xano‘x o‘g‘ri Matushaloh bo‘lsa 969 yil yashagan. Xano‘xdan tashqari, bu odamlar haqida bizga ko‘p narsa ma’lum emas. Xano‘x judayam solih odam bo‘lib, Xudoga xursandchilik bilan xizmat qilgani haqida yozilgan. Xano‘x 365 yoshga to‘lganida, Xudo uni osmonga olib chiqib ketdi, ya’ni u boshqa odamlar kabi o‘lim ko‘rmadi va yerga ko‘milmadi, balki Xudo uni tiriklayin osmonga olib ketdi. Uning o‘g‘li Lamak o‘g‘il ko‘rib ismini Nuh (Yupanchiq) deb qo‘ydi, chunki ota-onasi “Xudovand la’nat etgan yerni ishlaganda qo‘llarimiz chekadigan mashaqqatlarga shu yupanchiq bo‘ladi” – deb umid qilishgan edi.
Nuh davrida Shitning avlodlari o‘zlarini Qobil avlodlari kabi tutib, Egalari bo‘lgan Xudovandni eslaridan chiqardilar va ko‘plab yovuzliklar qildilar. Bu odamlar gunoh qilayotganlarini Xudo ko‘rib turgani haqida o‘ylashmasdi. Ularni hasad, nafrat va raqobatchilik qamrab olgan bo‘lib, bir-birlariga doim qarshi chiqardilar. Ularning ko‘pchiligi Xudo haqida boshqa umuman bilishni xohlashmas, aksincha o‘zlarining kuchlariga va qudratlariga tayanishardi. Insonga kuch-qudratni Xudo berishi haqida o‘ylab ham o‘tirishmasdi. Yil fasllarini Xudo o‘rnatganini, don va o‘simliklar Uning amri bilan o‘sishini, yomg‘irni Xudo yog‘dirishi, yorug‘lik va shamol ham Unga bo‘ysunishini ular unutishgandi.
Odamlar Xudoni va bir-birlarini boshqa sevmayotganlarini ko‘rib, Xudo qayg‘uga botdi. U odamlarni yaratganidan afsuslana boshladi va yovuzlikka barham berish uchun yer yuzidagi butun tirik jonni qirib tashlashga qaror qildi. Faqat Nuhgina Xudoning oldida solih va beayb bo‘lgani uchun Xudoning inoyatiga sazovor bo‘lgan edi. Nuh besh yuz (500) yoshga kirganida Som, Hom va Yofas degan o‘g‘illar ko‘rdi.
Nuh odamlarni yovuz ishlaridan tavba qilib, Xudoga qaytishga da’vat qilib yurdi. U odamlarni ogohlantirib, agar gunohkor turmush tarzlaridan voz kechmasalar, Xudo butun dunyoni to‘fon suvlari bilan halok qiladi, deb ogohlantirardi. Lekin uning gapiga hech kim e’tibor bermasdi.
Xudo odamlarning o‘zgarmaganini, aksincha yanada gunohga botib borayotganlarini ko‘rgach, Nuhga dedi:
- Vaqt-soat keldi. Men yer yuzini vayron qiluvchi buyuk to‘fonni yuboraman. Lekin Men sen bilan ahd tuzaman: to‘fondan faqat sen va oilanggina qutulib qolasizlar. Buning uchun sen ulkan kema yasashing lozim. Diqqat bilan quloq sol va Men senga buyurganimday qilgin. Kemani shamshod daraxtidan yasab, suv o‘tkazmasligi uchun uning ichi va tashqari tomonini qatronlagin (qora saqich bilan suvab chiqqin).
Kema judayam katta bo‘lishi lozim: uzunligi bir yuz o‘ttiz metr, kenligi yigirma ikki metr, balandligi esa o‘n uch metr bo‘lsin. Kemaning yon tomonida zich yopiladigan eshik o‘rnatib, uning tepasida tuynuk ochgin. Kema uch qavatdan iborat bo‘lishi lozim. Bunday ulkan kema senga har xil qushlar va to‘rt oyoqli jonivorlar, qurt-qumursqalar, kattayu-kichik hayvonlarni juft-juft qilib o‘zing bilan birga olishing uchun kerak.
Nuh o‘g‘illari bilan darrov ishga kirishdi. Kemani qurib bitirishi uchun uzoq yillar kerak bo‘ldi. Kema yaqinidan o‘tib ketayotgan odamlar har doim Nuhdan, “Nima qurayapsan?” – deb so‘rashardi. Nuh kema qurayotganini aytganida, ular uning ustidan kulishardi.
- Bunday og‘ir tog‘orani dengizga qanday sudrab borasan? – deb so‘rashardi ular.
- Dengizning o‘zi kemaning oldiga keladi, - javob berardi Nuh.
- Shu yerga-ya? Esingni yeb qo‘yibsan, Nuh!
Odamlarning mashara qilishlarini eshitish Nuh bilan oilasiga og‘ir bo‘lsa ham, ular Xudoga ishonardilar va odamlarga shunday javob berardilar: “Xudo odamlarning gunohlari tufayli yer yuziga butun mavjudotni yo‘q qilib yuboradigan buyuk to‘fon yuboradi”.
Ulkan kemani qurish ishlari tugaganda, Xudo Nuhga dedi:
- Sen va oilang kemaga kiringlar. Men aytganimday hamma jonivorlardan o‘zing bilan birga kemaga ol. Bir haftadan so‘ng Men buyuk to‘fonni yuboraman. Qirq kechayu, qirq kunduz yer yuziga yomg‘ir yog‘dirib, butun dunyoni suvga cho‘ktiraman.
Nuh katta tuynuk ochib hayvonlarni juft-jufti bilan kema ichkarisiga kirita boshladi. Shuningdek hamma odamlar va jonivorlarga yetadigan oziq-ovqat, don, meva va somon ham oldi. Eng oxirida Nuh bilan oilasi ham kemaga chiqishdi. Nuh bilan birga kemaga chiqqan odamlar sakkiz jon edi. Shundan so‘ng Xudoning O‘zi kemaning eshigini mahkamlab yopib qo‘ydi. Xudo amr etmaguncha Nuh bu eshikni ochmasligi kerak edi.
Shundan so‘ng ular yomg‘ir tovushini eshitdilar. Dastlab tomchilab yog‘ayotgan yomg‘ir bora-bora jalaga aylandi. Yomg‘ir bir necha kun davom etdi. Bir muddat o‘tib, suvning shildiragan shovqinini eshitishganda, suv kemaga qadar yetib kelganini anglab yetishdi. So‘ngra esa suv kemani oqizib ketayotganini his qilishdi.
Yomg‘ir qirq kun tinmay yog‘di. Kema ichida jon saqlagan o‘sha sakkiz kishiga qirq kun bir asrday tuyulardi. Kunlardan bir kun, odamlar ham, jonivorlar ham, biron narsani eshitishga harakat qilayotganday birdan jim qolishdi. Bu nima bo‘lli ekan? Qo‘rquvga soladigan jimjitlik! Yomg‘ir tinibdi! Biroq ularning kemasi haliyam suv yuzida qalqib yurardi. Butun yer yuzi, hatto eng yuqori tog‘ cho‘qqilari ham suv ostida qolgan edi. Oradan bir yuz ellik kun o‘tgandan keyingina, Xudo suvning pasayib borishiga imkon berdi. Buning uchun ham ma’lum bir vaqt ketdi. To‘satdan butun kema qattiq turtkidan chayqalib ketdi-da, suzishdan to‘xtab qoldi. Bu to‘fonning yettinchi oyi, o‘n yettinchi kunida sodir bo‘ldi. Kema to‘xtab qolgan joy Ararat tog‘i edi. Nuh yana qirq kun kutib turdi, so‘ng darchani ochib qarg‘ani chiqarib yubordi.
- Nimaga bunday qilyapsiz? - so‘radi xotini Nuhdan.
- Agar qarg‘a qaytib kelsa, demak kema atrofida hali oyoq qo‘yadigan
quruq yer yo‘q bo‘ladi, - javob berdi Nuh.
Qarg‘a qaytib kelmadi. Hamma xursand bo‘lib ketdi. Nuh bo‘lsa shunday dedi:
- Qarg‘a o‘ta chidamli qush. U uzoq vaqt ucha oladi, dam olishi uchun esa qoyaning turtib chiqqan kichkina qirrasi ham bo‘laveradi. Endi kaptarni chiqarib ko‘raman.
Kaptar kemadan uchib ketib, lekin ko‘p o‘tmay qaytib keldi.
- Aftidan hali suv kamaymagan ko‘rinadi, - o‘yladi Nuh, - yana biron hafta kutib turishga to‘g‘ri keladi.
Yetti kundan so‘ng Nuh yana kaptarni kemadan uchirib yubordi. Kemadagi sakkiz kishi qush qaytib kelarmikan yoki qaytib kelmasmikan deb intiqlik bilan kutishardi. Nihoyat kaptar kemaga qaytib kelganida, uning tumshug‘ida yangi uzilgan zaytun bargi bor edi. Oradan yetti kun o‘tgandan so‘ng, Nuh kaptarni yana bir bor chiqarib yuborgan edi, kaptar boshqa qaytib kelmadi.
Shunday qilib, Nuh suv yer yuzidan qaytib, yer qup-quruq bo‘lganini bildi. Endi u Xudoning kemadan chiqish haqidagi buyrug‘ini kutib turar edi. Va nihoyat, Xudo dedi:
- Sen o‘zing, xotining, o‘g‘illaring va o‘g‘illaringning xotinlari bilan birga kemadan chiqinglar. O‘zing bilan kemada olib kelgan barcha jonzotlarni ham kemadan chiqar.
Mana endi kemaning ulkan tuynugini ochadigan vaqt keldi. Hayvonlarning barchasi xursand bo‘lib tashqariga otilib chiqishdi. Kemadan chiqqan qushlar qanot yoyib turli taraflarga uchib ketishdi. Nuhning oilasi yengil tortdi. Ular xursandchiliklarini yashira olmay bir- birlarini quchishardi.
Nuhning ko‘z oldida yana yam-yashil qirlar, o‘tloqlar gavdalandi. Lekin yerning avvalgi aholisi qayerga ketganini hech kim bilmasdi. Ular endi yo‘q edilar. To‘fon Xudoga xizmat qilishni istamagan va ko‘pdan- ko‘p yovuzliklar sodir etgan odamlar uchun jazo edi.
Nuh o‘zini to‘fondan asrab qolgan Xudoning mehr-shafqati qanchalar teranligini anglab yetdi. U tosh to‘plab kelib, ulardan qurbongoh yasadi. Bu qurbongoh ustida bir nechta hayvonlar va qushlarni kuydirib Xudoga qurbonlik qildi. Xudovandga ushbu qurbonlik ma’qul kelib, O‘z yuragida shunday dedi: “Endi insoniyatning gunohi uchun yerni la’natlamayman”. Chunki U insonlar gunoh qilishdan to‘xtamasliklarini bilardi. Xudovand yana dedi: “Bundan keyin yer bor ekan, ekin-tikin, o‘rim-yig‘im, sovuq bilan issiq, yoz bilan qish, kun bilan tun tugamaydi”. Nuh va o‘g‘illari barakali bo‘lib ko‘payishlari va yer yuzini to‘ldirishlari uchun Xudo ularni muborak qildi. Binobarin, Xudo Nuh va uning o‘g‘illari bilan hamda ulardan keyingi nasllar bilan, shuningdek butun mavjudotlar bilan ahd tuzdi. Xudo ularga: “Endi hech qachon to‘fon suvlari bilan mahluqotni qirib yubormayman, yerni xarob qiladigan to‘fon yubormayman”, - deb va’da berdi.
Xudo ushbu ahdni eslatib turishi uchun ko‘k yuziga kamalak tortdi. Yerga yomg‘ir yog‘ib turgan bir vaqtda bulutlar orasidan quyosh mo‘ralasa, har doim kamalak paydo bo‘ladi. Xudo Nuhga shunday dedi:
- Sen bilan hamda yer yuzidagi butun mavjudotlar bilan tuzadigan ahdimning alomati mana shu bo‘ladi.
Osmonda kamalakni ko‘rib qolganingizda uning ma’nosi haqida eslang. U nafaqat yomg‘irdan keyingi osmonning bezagi hisoblanadi, balki Xudoning odamlarga bo‘lgan rahmdilligi, sadoqati va g‘amxo‘rligi belgisi hamdir.
SAVOLLAR
1) Xudo nima uchun to‘fon yuborishga ahd qildi?
2) Nuh to‘fondan qanday qutulib qoldi?
3) Odamlar sog‘lom fikr yuritib, gunoh yo‘llaridan qaytishlari uchun qancha vaqtlari bor edi?
4) Yerning quriganini bilish uchun Nuh qaysi qushlarni kemadan uchirib yubordi?
5) Xudo Nuhga qanday va’da berdi?
6) Kamalak bizga nimani eslatishi lozim?
Hikoyalar. Muqaddas Kitob (Oilaviy o‘qish uchun) o‘zbek tilida.
Birinchi qism. ESKI AHD Hikoyalar kitobi, Tavrot - Odam Ato, Nuh, Ibrohim, Is'hoq, Ismoil, Muso. Zabur - Dovud. YANGI AHD - Ikkinchi qism. Injil - Hikoyalari Iso Masih.
Muqaddas Kitobdan olingan hikoyalar to‘plami keng doiradagi kitobxonlarga mo‘ljallangan bo‘lib, saralab olingan, yorqin manzaralar bilan bezatilgan yuzdan ziyod illyustratsiyalarni o‘z ichiga oladi.
Ushbu hikoyalar kitobxonga hamda uning har bir oila a’zosiga Muqaddas Kitobning boy mazmuni bilan tanishish imkonini beradi.
