Klayv Styeyplz Lyuis G‘alamisning xati- (31-xat) Kitob O'zbek tilida
Ғаламиснинг хати (Клайв Стейплз Льюис) Ўзбек тилида Аудиокитоб
O‘TTIZ BIRINCHI XAT
Mening qadrli, sevimli Razilginam, mening qo‘g‘irchog‘im, cho‘chqacham!
Qanday qilib hamma narsani yo‘qotib, endi hiqillashing mumkin, yana: sizni yaxshi ko‘rish haqidagi so‘zlarim hech narsani anglatmaydimi deb so‘raysan. Bu nima deganing–a! Shunaqayam anglatadiki! Ishon, mening senga bo‘lgan muhabbatim va sening menga bo‘lgan muhabbating ikki tomchi suvdek bir–biriga teng. Sen (bechora ahmoq!) meni sog‘inib yurganingdek, men ham seni sog‘indim. Yagona farq men kuchliroqman. O‘ylashimcha, ular endi seni menga berishadi. Sen esa men seni yaxshi ko‘ramanmi–yo‘qmi deb so‘rayapsan! Xuddi menga et qo‘shadigan, har qanday og‘iz suvini keltiradigan narsa kabi yaxshi ko‘raman.
Ruhni qo‘ldan chiqarib yubording! Ushbu yo‘qotishdan ko‘tarilgan och faryod endi butun Shovqin Shohligini Taxtiravongacha yangratmoqda.
Buni o‘ylagan sari aqldan ozayapman. Ha, sendan uni tortib olishganda, nima bo‘lganini tasavvur qila olaman!. Birdan uning ko‘zlari ochilib, u seni birinchi marta ko‘rdi, unga qanday ta’sir qilayotganingni bilib oldi va endi uning kuni bitganini tushundi. U nimani his qilganini tasavvur qilib ko‘r (bu azoblanishingning boshlanishi bo‘lsin). Go‘yo eski yaradan qo‘tir tushgandek, qabih qobiqdan chiqqandek, kir, yopishib qolgan kiyimlarini butunlay tashlagandek edi. Ularning yerdagi hayoti davomida iflos, noqulay kiyimlarini yechib, rohatlanib issiq suvga sho‘ng‘iganini ko‘rish juda jirkanchdir. Oxirgi yalang‘ochlanish, bu oxirgi poklanish haqida nima ham deyish mumkin?
Qanchalik ko‘p o‘ylasang, shunchalik yomon bo‘layapti. U esa hamma narsadan juda osonlik bilan o‘tdi. Na asta–sekin o‘sib boruvchi shubhalar, na shifokorning hukmlari, na shifoxonalar, na operatsiya stollari, na yolg‘on umidlarsiz. Bir deganda ozod bo‘ldi! Bir lahza unga hamma narsa bizning dunyomizdek tuyuldi. Bombalar portlagan, uylar qulagan, sassiq hid, tutun, oyoqlar charchoqdan yongan, dahshatdan yuraklar muzlagan, bosh aylangan ... keyin esa hammasi huddi yomon tushdek o‘tib ketdi va uning uchun hech qachon hech qanday ma’noga ega bo‘lmadi. Oh, sen aldangan ahmoq! Yer yuzida tug‘ilgan bu chuvalchang o‘zining yangi hayotiga qanday oson o‘rganganini payqadingmi? Uning barcha shubhalari to‘satdan unga kulgili bo‘lib qolganinichi? Bilaman, u o‘ziga o‘zi: «Ha, albatta, doim shunday bo‘lgan. Hamma dahshatlar bir xil bo‘ladi. Avvaliga bari yomonlashaverdi, yomonlashaverdi, go‘yo meni shishaning og‘ziga tiqib qo‘yishayotgandek edi va men bu oxiri, dahshatlar tugadi deb o‘ylaganimda – daxshatlar tugab yana yaxshi bo‘lardi. Tishni uzib olayotganda og‘riq kuchayib ketardi, keyin esa birdaniga – tishim yo‘q bo‘lib qolar edi. Yomon tush dahshatli tushga aylanardi – va men uyg‘onib ketardim. Inson o‘laveradi, o‘laveradi va ana endi u – o‘limdan panohda. Qanday qilib men bunga shubha qilgan ekanman?»
Nihoyat u seni ko‘rgach, Ularni ham ko‘rdi. Hammasi qanday bo‘lganini bilaman. Sen ko‘r bo‘lib ortga qaytding, chunki ular senga uni bomba urganidan ko‘ra qattiqroq zarba berishdi. Bu qanday xo‘rlik, chang va tuproqdan yaralgan mahluq ruhlar bilan gaplashib turishga qanday dosh bera oldiykin, axir sen ruh, ularning oldida faqat emaklab yura olasan–ku! Sen dahshat va boshqa, begona dunyoning ko‘rinishi uning quvonchini yo‘q qiladi deb umid qilgandirsan. Ammo butun dahshat ham shunda, Ular oddiy odamlarning ko‘ziga ham yot, ham yot emas. Bu dunyogacha u Ularning qanday ko‘rinishini bilmas edi va hatto Ularning mavjudligiga shubha qilardi. Ammo Ularni ko‘rganida, u Ularni doim bilganini angladi. U yonida hech kim yo‘q deb o‘ylaganida, Ularning har biri o‘z hayotida qanday rol o‘ynaganini tushundi. Shunday qilib, u birin–ketin ularga: «Siz kimsiz?» emas, balki «Avvaldan bu siz ekansiz–da!» deb ayta oldi. Uchrashuvda ko‘rgan va eshitgan hamma narsa undagi xotiralarni uyg‘otdi. U bolaligidan yolg‘izlik paytida uni yo‘qlab kelgan do‘stlari bilan o‘ralganligini tushunarsiz his qilardi va endi buni tushundi. U har bir sof va yorqin tuyg‘uning tubida yashiringan, lekin doimo aqldan olib qochadigan musiqani topdi. Shunda Ularni tanib, tanasi sovib ulgurmasdanoq, u o‘zinikiga aylandi. Faqat sen o‘z ahmoqliging tufayli hech narsasiz qolding.
U nafaqat Ularni ko‘rdi. Uni ham ko‘rdi. To‘shakda homilaga aylangan bu past maxluq Uni ko‘rdi. Sening ko‘zingni ko‘r qiluvchi va seni bo‘g‘uvchi olov, endi uning uchun salqin yorug‘lik, juda tiniq va Odam qiyofasida edi. Sen gangigan va falaj holatida Osmon Yuragining halokatli muhitiga tushib qolganingda, uning Dushmanga bosh egishi, o‘zidan nafratlanishi va gunohlarini chuqur anglashini (ha, Razilginam, endi u Ularni sendan ko‘ra aniqroq ko‘radi) xohlaysanmi? Lekin bu bema’nilik. U hali ham azob chekishi kerak, lekin ular bu azobdan xursand bo‘lishadi. Ular buni hech qanday dunyoviy lazzatlarga almashtirmas edilar. Sen uni vasvasaga solishing mumkin bo‘lgan barcha his–tuyg‘ular, yurak yoki aqlning jozibasi, hatto ezgulik quvonchi ham, hozir, solishtiradigan bo‘lsak, u uchun, o‘zi butun hayot davomida sevib kelgan va o‘lgan deb hisoblagan ayol ekanligini bilgan erkak uchun o‘ziga oro berib olgan ayolning bezaklariga o‘xshaydi, u tirik va eshik oldida turibdi. U azob va quvonch – mutlaq qadriyatlarga aylangan dunyoga ko‘tariladi va bizning barcha arifmetikamiz o‘z ma’nosini yo‘qotadi. Endi bu yerda biz yana tushunarsiz narsaga duch kelamiz. Bizning asosiy muammomiz (senga o‘xshagan befoyda, yo‘ldan ozdiruvchilardan tashqari) – tadqiqot bo‘limimizdagi muvaffaqiyatsizliklardir. Qaniydi, Dushman haqiqatan ham nimani xohlayotganini hidlab bilib olsak! Afsuski, bu manfur va yoqimsiz bilimki, bizning shohligimiz uchun zarur. Ba’zida men shunchaki tushkunlikka tushib qolaman. Meni faqat bizning haqiqatimiz, har qanday bema’nilik va xirillagan iboralarni rad etishimiz g‘alaba qozonishi kerak degan ishonch qo‘llab–quvvatlaydi. Hozircha esa senga g‘amxo‘rlik qilib turaman.
Seni yuksak darajada samimiy va har doimgidan ham kuchliroq yaxshi ko‘ruvchi amaking G‘alamis.
Книга на Узбекском языке: «Письма Баламута» (Клайв Стейплз Льюис)
«Письма Баламута» Клайва Льюиса — уникальное произведение. Это и повесть в лучших традициях эпистолярного жанра, и философская притча, и аллегорическое религиозное наставление.
«Письма Балам ута» — рассказ Клайва Льюиса 1942 года, написанный в традициях эпистолярного жанра в котором за внешне забавной историей скрываются серьезные духовные проблемы.