Klayv Styeyplz Lyuis G‘alamisning xati- (10-xat) Kitob O'zbek tilida
Ғаламиснинг хати (Клайв Стейплз Льюис) Ўзбек тилида Аудиокитоб
O‘NINCHI XAT
Mening qadrli Razilginam!
Men sening vasiyligingdagi kishi biz uchun juda foydali bir necha tanish orttirgani, sen esa bu ko‘p narsa va’da qiluvchi vositadan foydalana olganingni Dog‘ulidan eshitganim yoqimli bo‘ldi. Menimcha, u tanishgan o‘rta yoshli er–xotinlar aynan tanishish lozim bo‘lgan kishilardir: boy, sara, yuzaki intellektual va dunyodagi hamma narsaga yaqqol ishonmay qaraydigan. Ko‘rinishidan, ularning mujmal tinchliksevarlikni ermak qilib olganligi axloqiy sabablar tufayli emas, balki vatandoshlarining aksariyatini qiziqtiradigan hamma narsaga bepisand qarashlari va yana kommunizmga quruq savlat, adabiycha yengiltaklik bilan berilishlari tufaylidir. Buning hammasi juda ajoyib. Sen uning ijtimoiy, shuningdek, jinsiy va aqliy manmanligidan yaxshi foydalangansan, shekilli. Bu haqda menga batafsilroq aytib ber. U bunga ancha kirishib ketdimi? Albatta, faqat so‘zlarga ishonib xulosa chiqarmaslik kerak. Ko‘z qarashlar, ohanglar, tabassumlarning nozik o‘yini bor bo‘lib, ular yordamida odam suhbatdoshiga xuddi u bilan bir doiradagidek bo‘lib ko‘rinadi. Bunday turdagi xiyonatni sen albatta rag‘batlantirishing kerak, chunki odamning o‘zi buni to‘liq anglay olmaydi, u buni anglab yetgan paytda esa, eski mavqeiga qaytishi juda qiyin bo‘ladi.
Shubhasiz, u juda tez orada uning imoni yangi do‘stlarining hamma gap–so‘zlariga asoslangan o‘ziga bino qo‘yishga butunlay qarama–qarshi ekanligini anglab yetadi. Lekin men bu uning uchun muhim bo‘ladi deb o‘ylamayman, agar sen har qanday oshkora tushuntirishlarni chetga surib qo‘yishga uni ishontira olsang, uning tortinchoqligi, g‘ururi, vazminligi va manmanligiga qo‘zib, buni amalga oshirish oson. Chetga surib turar ekan — u soxta ahvolda. U gapirishi kerak bo‘lganida jim turadi va jim turishi lozim bo‘lganida kuladi. U o‘zi haqiqatan ham tarafdori bo‘lmagan beadab va skeptik fikrlarni qo‘llab–quvvatlaydi (avvaliga jimgina, keyin esa so‘zlari bilan). Lekin agar unga mahorat bila munosabat qilinsa, bu fikrlar oxir–oqibatda uning o‘ziniki bo‘lib qolishi mumkin. Hamma odamlar o‘zlarini kim deb ko‘rsatayotgan bo‘lsa, o‘sha kishiga aylanishga moyildirlar. Bu oddiy. Jiddiy savol esa — Dushmanga qarshi hujumga qanday tayyorlanish.
Birinchisi: vasiylikdagi kishi o‘zining yangi rohatlanishi – vasvasa ekanligini anglaydigan paytni iloji boricha uzoqroq cho‘z. Dushman xizmatchilari ikki ming yildan beri dunyo tashvishlari – kuchli va oddiy vasvasalardan biri ekanligini va’z qilishayotgani bois, biz buni ermak qilishimiz qiyindek tuyuladi. Lekin yaxshiyamki, ular bu haqda oxirgi o‘n yilliklarda kam gapirishdi. Zamonaviy masihiy adabiyotida “boylik” haqida ko‘p ma’lumot topish mumkin bo‘lsada (hatto men istaganimdan ham ko‘proq), lekin tashvish, do‘stlar tanlash va vaqtning qadri haqida ogohlantirishlar kam. Buning hammasini sening vasiyligingdagi kishi, ehtimol, “sipolik” deb atagan bo‘lardi (Darvoqe, biz bu atamaga beradigan bo‘yoq keyingi yuz yillikdagi eng salmoqli va qimmatli g‘alabalarimiz sirasiga kirishini ta’kidlab o‘tmoqchiman. Biz buning yordamida minglab odamlarni vazminlik, mas’umlik va hushyorlikdan qutqarib qolamiz). Biroq ertami–kechmi uning yangi do‘stlarining chin mohiyati vasiyligingdagi kishiga tushunarli bo‘lib qoladi va shunda sening yangi taktikang u qanchalik ongli ekanligiga bog‘liq bo‘lishi shart. Agar u yetarlicha ahmoq bo‘lsa, unga do‘stlarining asl tiynatini ular yonida bo‘lmagan paytda anglashiga imkon ber. Agar shunga erisha olsang, sen uni ikkita yondosh hayot kechirishiga unday olasan (bilishimcha, ko‘p odamlar shunday yashaydi). U nafaqat shunday bo‘lib ko‘rinadi, balki har xil davralarda har xil odam bo‘lib qoladi.
Agar shunga ham erisha olmasang, yanada nozikroq va qiziqarli usul bor. U sening yordamingda o‘z hayotida bir–biriga bog‘liq bo‘lmagan ikki tomon borligidan shunchaki rohatlanishi mumkin. Uning manmanligiga o‘ynab, bunga erishish mumkin. U yakshanba kunlari do‘konchi bilan birga tiz cho‘kib va bunda do‘konchi uning shanba kunlari unga qanchalik oson bo‘lgan dabdabali va kulgili dunyosi borligini tushunishi ehtimoldan uzoq ekanligidan rohatlanadi. Boshqa tomondan, u o‘zining “chuqur” va “ruhiy” hayoti haqida bilarkan, bir finjon qahva ichayotganida o‘zining ajoyib tanishlarinikida beadabliklar va shakkoklikdan yana ham ko‘proq rohatlanadi. Mohiyat senga tushunarlimi? Dunyoviy do‘stlari uning hayotining bir tomoniga daxldor, do‘konchi — boshqa tomoniga, u esa — ularning hammasidan ko‘ra kengroq dunyoqarashga ega bo‘lgan mukammal, uyg‘un, murakkab odam. Shu tariqa odamlarning kamida ikkita guruhiga xiyonat qilarkan, u uyat o‘rniga shuuridagi o‘ziga bino qo‘yishni his qiladi. Bordiyu hamma urinishlaring bekor ketsa, shunday qilki, u vijdoniga qarshi borsin va u shunchaki bu odamlarning kokteylini ichayotganida va ularning hazillariga kulayotganida, qaysidir tarzda “bu odamlarni tuzatayapman” deb o‘ylab, do‘stona munosabatlarini davom ettiraversin, uning bu munosabatlarni uzishi esa, u tomonidan “o‘taketgan rasmiyatchilik”, “sabrsizlik” va (turgan gapki) “sipolik” bo‘lib tuyulsin.
Yo‘l–yo‘lakay sen yangi qiziqishi tufayli u imkoni boridan ko‘ra ko‘proq xarajat qilishi va ishi hamda onasiga kamroq vaqt sarflashi haqida tashvish tortishing kerak. Onasi rashk qila boshlaydi va xavotir oladi, u — o‘z qobig‘iga o‘ralib oladi va qo‘pollik qila boshlaydi, uydagi munosabatlarni rivojlantirish uchun esa bu - bebaho vaziyatdir.
Seni yaxshi ko‘ruvchi amaking G‘alamis.
Книга на Узбекском языке: «Письма Баламута» (Клайв Стейплз Льюис)
«Письма Баламута» Клайва Льюиса — уникальное произведение. Это и повесть в лучших традициях эпистолярного жанра, и философская притча, и аллегорическое религиозное наставление.
«Письма Баламута» — рассказ Клайва Льюиса 1942 года, написанный в традициях эпистолярного жанра в котором за внешне забавной историей скрываются серьезные духовные проблемы.