Klayv Styeyplz Lyuis G‘alamisning xati- (19-xat) Kitob O'zbek tilida
Ғаламиснинг хати (Клайв Стейплз Льюис) Ўзбек тилида Аудиокитоб 
O‘N TO‘QQIZINCHI XAT
Mening qadrli Razilginam!
Men oxirgi xatingda bergan savol ustida ko‘p o‘yladim. Avval aniqlik kiritganimdek, barcha ayrim tirik mavjudotlar o‘z tabiatiga ko‘ra, bir–biri bilan raqobatda va o‘z navbatida, Dushmanning sevgi g‘oyasi qarama–qarshilikka ega: nega men U haqiqatan ham bu ikki oyoqli hasharotlarni sevishi va haqiqatan ham ularga erkinlik hamda abadiy hayot tilashi haqida yana gapirayapman? Mening xatlarimni sen hech kimga ko‘rsatmagansan degan umiddaman, qadrli bolaginam. Albatta, bu men uchun hech qanday ahamiyat kasb etmaydi. Men tushib qolgan bid’atlar mutlaqo tasodif ekanligini har birimiz tushundik. Darvoqe, mening Yaramas haqidagi nomaqbul so‘zlarim – shunchaki hazil ekanligini sen tushungansan degan umiddaman. Men uni juda hurmat qilaman. Albatta, seni hukumat oldida himoya qilmoqchi emasman, degan gapni hazillashib aytdim. Men sening manfaatlaringni muhofaza qilishimga ishonishing mumkin. Biroq mening hamma xatlarimni albatta yashirib qo‘y.
Men butunlay ehtiyotsizlik tufayli, Dushman odamlarni sevadi, deb aytib qo‘ydim. Tabiiyki, buning iloji yo‘q, chunki odamlar Unga mutlaqo o‘xshamaydi. Ular uchun yaxshi bo‘lgan narsa, Uning uchun yaxshi emas. Sevgi haqidagi bu gap–so‘zlarning hammasi biror boshqa narsani yashirib tursa kerak. U odamlarni bekorga yaratmagan va bekorga ular bilan shunchalik ovora bo‘lmayotgandir. Ba’zan, tasodifan, U odamlarni o‘sha iloji bo‘lmagan muhabbat bilan sevishini aytarsan, chunki bu yerda jumboq nimadan iborat ekanligini biz hech qachon bila olmaymiz. U odamlarni nima qilmoqchi? Hal etilmas muammo! Menimcha, senga aynan shu sababga ko‘ra, bizning otamiz Dushman bilan janjallashib qolgan deb aytishga haqliman. Insonni yaratish masalasini ilk bora qo‘yishganida va Dushman Xoch bilan bo‘ladigan qandaydir hodisani oldindan ko‘rayotganida, bizning otamiz, tabiiyki, izohlar talab qila boshladi. Dushman unga hech qanday javob bermadi, Dushman o‘shandan beri tarqatib kelayotgan o‘sha aql bovar qilmas tarixdan tashqari. Turgan gapki, bizning otamiz Unga ishonmadi. U dushmandan qartalarni ochishini iltijo qildi, undan iltimos va iltijo qildi, ammo Dushman shunday javob berdi: “Men butun qalbim bilan bilishingni istagan bo‘lardim”. Mening nazarimda, aynan shu paytda otamiz nomunosib ishonchsizlikdan g‘azablangan va bu uni shunchalik ko‘p vaqt va shunchalik kutilmaganda uzoqlashishga undaganki, u Samodan quvilganligi haqidagi faraz paydo bo‘lgan. Shu paytdan boshlab, biz Dushmanimiz nega bunchalik sirlilikni bunyod etganini tushuna boshladik. Bunda Uning hokimiyati mujassamlashgan. Uning tarafdorlari, ko‘pincha, agar biz Uning sevgisini tushuna olganimizda, urush tugagan bo‘lishi va biz Samoga qaytishimiz mumkin bo‘lishini tan olishgan. Oldimizda buyuk topshiriq turibdi. Biz U sevgiga ko‘ra harakat qilishi mumkin emasligini, chunki bunda ma’no yo‘qligini bilamiz. Agar biz U nima istayotganini bila olganimizda qaniydi?! Biz faraz ortidan farazlarni tekshirib ko‘raverdik va haligacha hech narsaga erisha olmadik. Biroq biz umidlarimizni yo‘qotmasligimiz kerak. Nazariyalar tobora murakkabroq, ma’lumotlar tobora to‘liqroq, tadqiqotchilarga mukofotlar tobora yuqoriroq va ularning muvaffaqiyatlari tobora ko‘proq, muvaffaqyatsizlikka uchraganlar uchun jazolar tobora qo‘rqinchliroq. Agar zamon tugagunicha tezroq va tezroq harakat qilinaversa, muvaffaqiyatsizlik bo‘lishi mumkin emas.
Sen mening oxirgi xatimdan, men “sevishganlik”ni istalgan tuyg‘u deb hisoblash–hisoblamaslgim aniq emas, deb shikoyat qilibsanmi? Xo‘sh, Razilgina, bunday savolni faqat “ular”dan kutish mumkin! Yaxshilik va yomonlik, sevgi, vatanparvarlik, nikoh qurmaslik, jamoat (cherkov) rusumlari, alkogoldan voz kechish, oliy ma’lumotni muhokama qilishni ularga qo‘yib ber. Nahotki, javob yo‘qligi senga tushunarli emas? Ruhning holatidan tashqari, hech narsa hech qanday ahamiyatga ega emas: vasiyligingdagi kishi Dushmanga intilayaptimi yoki bizgami? Ammo mijoz o‘zining “sevgisi” yaxshilik yoki yomonlik ekanligini gumon qila boshlasa, yomon bo‘lmasdi. Agar u oqbilaklik tufayli badanga oid hamma narsadan nafratlanadigan takabbur, xato narsani tozalik deb qabul qiladigan kimsa bo‘lsa yoki u do‘stlarining aksariyati ma’qullaydigan narsa ustidan kulishni yoqtiradigan kimsa bo‘lsa — uni albatta sevgini inkor qilishga majburla! Undagi takabbur asketizmni mustahkamla, keyin esa uning badanini har qanday odamga xos narsadan ajratib olganingdan so‘ng, bu hirsni qaytadan, lekin biror shafqatsiz, uyatsiz shaklda unga singdir. Agar u aksincha, hissiyotli va yengiltakroq bo‘lsa, toki u “sevgi”dan qochib bo‘lmasligi va qandaydir anglab bo‘lmas tarzda bu xayrli ekaligiga ishonmagunicha, uni rasvo shoirlar va eski, yaxshi maktabning uchinchi navli romanchilari bilan oziqlantir. , seni ishontirib aytamanki, tasodifiy aloqalarga unchalik ham kuchli undamaydi, lekin bu davomiy aloqalar, agar hammasi yaxshi borsa, qotillik yoki o‘z joniga qasd qilish bilan yakunlanadigan “pok”, romantik va fojiali aloqalar uchun beqiyos ahamiyatga ega. Agar bunga erisha olmasang, vasiyligingdagi kishini foydali nikoh sari boshla, chunki nikoh Dushmanning kashfiyoti bo‘lib, bizga ham foyda keltirishi mumkin. Hoynahoy, mijozning atrofida uning masihiycha hayotini o‘ta qiyinlashtira oladigan bir necha ayol bo‘lsa kerak, agar ulardan biriga uylanishiga ishontira olsang, iltimos, menga bu haqda keyigi xatingda xabar ber. Hozircha esa, hatto “sevib qolganlik“ni ham o‘z o‘zicha biz uchun va Dushman tomoni uchun foydali va qulay deb hisoblash mumkin emasligini esingdan chiqarma. Bu shunchaki biz ham, ular ham foydalanishi uchun berilgan holatdir. Odamlarni kuchli hayajonlantiradigan ko‘p narsalar – sog‘liq va kasallik, yoshlik va keksalik, urush va tinchlik kabi – ruhiy nuqtai nazardan sevib qolganlik ham asosan – xomashyodir.
Seni yaxshi ko‘ruvchi amaking G‘alamis.
Книга на Узбекском языке: «Письма Баламута» (Клайв Стейплз Льюис)
«Письма Баламута» Клайва Льюиса — уникальное произведение. Это и повесть в лучших традициях эпистолярного жанра, и философская притча, и аллегорическое религиозное наставление.
«Письма Балам ута» — рассказ Клайва Льюиса 1942 года, написанный в традициях эпистолярного жанра в котором за внешне забавной историей скрываются серьезные духовные проблемы.
