R.B.Mitchell Tashlandiq bola - (21 bob) Kitob O'zbek tilida
Ташландиқ бола (Р. Б. Митчелл) Ўзбек тилида Аудиокитоб
Мундарижа
Бу тарих ростми
01. Ташландиқ
02. Кичик ёшли ўғил болалар
03. Қуюн
04. Бошқа
05. Ўғирланган
06. Шифокорлар
07. Жижининг совғаси
08. Танлов
09. Атланта
10. Жой топилармикан?
11. Нима учун
12. Молиявий мустақиллик
13. Учрашув
14. Бир неча яхши йигитлар
15. Исёнкор
16. Йўқотишлар даври
17. Қутқарувчи
18. Сен ростдан ҳам бормисан?
19. Янги ибтидо
20. Биринчи курс талабаси
21. Уй
22. Кутилмаган янгилик
23. Африкада
24. Кечириш керакми?
25. Паулина
26. Отам
27. Онам
28. Йўқотилган болалар
29. Сьюзен билан учрашув
30. Ўзаро муносабатлар
31. Ўз қобиғига ўралган
32. Оила қуришдан қўрқиш
33. Ҳаммаси ойдинлашди
34. Хотима
35. Ўқитувчилар учун эслатма
Китобни муҳокама қилиш учун саволлар
Миннатдорчилик
21. УЙ
Ёзги таътил, 1973 йил. Коллеждаги биринчи ўқув йили мени бутунлай чарчатиб қўйди. Мен бу вазиятни ўзгартиришга тайёр эдим.
Чикагода Жижиникида бир неча кун меҳмон бўлганимдан сўнг, автобусга ўтириб Чикагонинг жануби–ғарбидан тахминан уч соатлик масофада жойлашган Иллинойс штатининг Молин шаҳрига йўл олдим.
У ерда дўстим Скотт яшар эди. Биз уч йил олдин ёзги лагерда танишганмиз. Мактабда ўқиб юрганимда, Скотт ва унинг оиласи мени бир неча марта дам олиш кунларида Молинга таклиф қилишганди. Энди Скотт билан Лейк–Дженива шаҳарчасида қутқарувчи ва сузиш бўйича инструктор бўлиб ишламоқчи эдик.
«Трейлвейз» компаниясининг автобуси мени 80–сонли федерал автострададан Молина томон олиб бораркан, мен дераза ортидан милтиллаган далаларни кузатиб турардим. Июнь ойининг бошида оч яшил маккажўхори поялари ҳали бой қора тупроқни яшира оладиган даражада баланд эмасди.
Тўсатдан дераза ортида йўл белгиси милтиллаб кўринди: ПРИНCТОН, 60 МИЛЬ.
Мен саросимага тушиб қолдим. Коллежда ўқиш учун шаҳардан кетганимдан кейин у ерга қайтиш ниятим йўқ эди. Одатда, мен темир йўлда саёҳат қилардим ва болалигим ўтган швед фермерлик жамоаси ёнидан автобус ўтишига эътибор бермаган эдим.
Шу тобда Принстон ҳақида қилган ҳазилимиз эсимга тушди, шаҳарда фақатгина учта светофор бўлиши мумкин эди ва шунинг учун уларнинг барчаси бош кўчада эди. Мен ўзимни бу шаҳардан ўзиб кетгандек ҳис қилиб табассум қилдим, – коллежда ўқиган бир йилим ортда қолди. Албатта, ўтмишим ортда қолиб кетди ва мен йўлда давом этишга тайёр эдим.
Мен Принстон шаҳрига яқинлашар эканман, 80–сонли федерал автостраданинг хавфсиз масофасидан туриб, хаёлан бу шаҳар билан сўнгги бора хайрлашиб олмоқ яхши фикр эканлигини ўйладим. Тўсатдан ҳайдовчи бурилиш сигналини ёқди ва машина секин шаҳар томон бурилиб кетди.
Кўп ўтмай автобус унинг бош кўчаси бўйлаб ғимирлаб кетди. Катта қорайтирилган деразалар орқали Принстонга автовокзал бўлиб хизмат қиладиган кичик меҳмонхона биноси томон яқинлашаётганимизга қараб туриб, мен ҳиссий инқироз томон кетаётганимни тушундим.
Йўлак бўйлаб мен билан бир йил аввал кросс югуриб, баскетбол ўйнаган мактабдош болалар кетиб боришарди. Биз «Дайори квин» ёнидан ўтдик, у ерда синфдошларим столда музқаймоқ еб ўтиришарди. Менга яқинда қор отиб юрган йигитларни танидим.
Улар мени автобуснинг қорайтирилган ойналаридан кўра олишмасди – шунинг учун ҳам уларнинг ҳеч бири менга қўл силкимади, исмимни айтиб чақирмади, жилмаймади ҳам, мен томонга қўли билан кўрсатмади. Ёки барибир сезишдимикин?
«Ҳой болалар, бу менман! – деб бақиргим келди. – Қаранг! Мен шу ердаман!» Албатта, ҳеч ким мени эшитмаган бўларди, чунки автобуснинг деразалари кондиционер ишлаб тургани боис ёпиқ эди. Аммо улар мени эшитсалар ҳам, менга эътибор беришармиди?
Улар учун мен эътибор сўзининг том маъносида кўринмас эдим. Принстондаги ҳаёт мен у ерда ҳеч қачон бўлмагандек давом этарди.
Автобус меҳмонхона ёнида тўхтади, ортига ўгирилди ва федерал автострадага чиқиш учун, шаҳарнинг учинчи ва охирги светофори ёнида қисқа вақтга тўхтаб, яна шоссега қайтди.
Кейинроқ, гўё секинлаштирилган лавҳани кўраётгандек, «Аҳд» болалар уйи шарқда, мендан атиги тўрт кўча нарида, Элм–стрит бўйлаб жойлашганини англаб етдим. Унинг тарбияланувчилари ва ходимлари менинг шаҳарга келганимни билишмаган. Аммо агар улар билишса, нима ҳам ўзгарарди?
Принстон фақат номигагина менинг уйим эди. Аслида менинг ҳеч қандай уйим бўлмаган.
Бу ҳақиқатни англаш менга худди чақмоқ ургандек таъсир қилди. Одатда бошимга тушишга тайёр бўлган ҳиссий ғалаёнлардан қандайдир ички бошпанада паноҳ топишга вақтим бўларди. Аммо йўлнинг тўсатдан ўзгариши эшикларни тўсиб қўйиш имкониятини бермасдан мени ғафлатда қолдирди.
Мен ўзимни нафратланган, эътиборсиз ва рад этилгандек ҳис қилганман, лекин ҳеч қачон кўринмас одамдек ҳис қилмагандим. Агар бирдан ғойиб бўлсам ҳам ҳеч ким сезмайди ёки ундан ҳам ёмони, ҳеч кимга бунинг фарқи йўқ.
Кўчада югураётган ёки «Дайори квин»да музқаймоқни паққос тушираётган болалар ўз уйларида эдилар. Бу уларнинг шаҳри эди. Кечқурун улар ўз деворларига, ота–оналарига, ака–укаларига, опа–сингилларига ва хотираларига қайтадилар. Лекин ўн саккиз йилимнинг ўн беш йили ўтган жой энди менинг уйим эмасди.
Ҳаётимнинг бу боби тўсатдан узилди. Болалар уйи ўзининг собиқ тарбияланувчиларини кузатиб бориш ва маслаҳатлар бериш, шунингдек, моддий ёки руҳий ёрдам кўрсатиш имкониятига эга эмасди. Ҳеч ким биз билан алоқа қилмасди.
Бизнинг аҳволимиз яхшими–йўқми, умуман тирикмизми–йўқми, буни билиш учун ҳеч ким қўнғироқ қилмасди.
Бу ходимларнинг айби эмас эди. Уларнинг аксарияти деярли кунига йигирма беш соатдан тинимсиз меҳнат қилишарди. Шунчаки етимхона деворларини тарк этганларга уларнинг вақтлари йўқ эди. Яшаш учун кураш аччиқ ҳақиқат – биз улоқтирилган ҳаётнинг қоронғу дарёсидаги яна бир хавфли шаршаранинг боши эди.
Болалар уйи ҳаётидан бир лавҳани эсладим. Бир куни баскетбол ўйнай туриб, рақиб жамоа ўйинчиси мени ғишт деворга уриб мажақламоқчи бўлганини тушуниб қолиб, қўл–оёғимни йиғиб, мушакларимни таранглаштириб олишга улгургандим. Энди эса, автобус федерал автострадага чиқиб олгандан сўнг, мен оғриқли тўқнашувни кутиб қўл–оёғимни йиғиб олишга имкон бермасдан ҳайдаб чиқаришганини тушуниб етдим.
Унгача мен уйга қайтиб боролмаслигимни тан олмагандим. Мен бу мавзуни ҳар томонлама четлаб ўтардим ва курсдошларим таътилни қаерда ўтказишни режалаштираётганимни сўрашганда, мен ташриф буюришга муваффақ бўлган шаҳарларнинг номини айтиб, ноаниқ жавоблар берардим. Улар мени уйга кетяпти деб ўйлашарди. Вазиятимни тушунтириш бефойда туюлди, шунинг учун мен уриниб ҳам кўрмадим.
«Қолаверса, – ўйладим мен, – бунинг кимга қизиғи бор?»
Охир–оқибат, тенгдошларимнинг – балки ўзим ҳам буни тан олишим жуда оғир эди – менда уларнинг кўпчилиги одатдагидек қабул қиладиган нарса йўқ эди.
Ҳатто болалар уйи ҳам энди менинг уйим эмасди. Бу аччиқ ҳақиқатни тушуниб етиш юрак–бағримни қон қиларди. Саёҳатдошларим мени ақлдан озган деб ўйлашларидан қўрқиб, оғзимни ёпдим ва ташқарига отилиб чиқай деб турган жазавани ушлаб қолдим.
Ғазабим қайнаб, Худога ташланиб кетдим. «Нега менга ҳеч бўлмаганда энг вайрон бўлган уйни беролмадинг? Менга Атлантадаги қариндошларим каби қасрнинг кераги йўқ. Менга тўрт хона, кичкинагина ҳовли ва итнинг ўзи етарди. Ҳеч қандай ғайритабиий нарсанинг кераги йўқ. Мен фақатгина онам ва отам бирга бўладиган оилани хоҳлагандим. Менга пулнинг қизиғи йўқ. Мен шунчаки уйим бўлишини истардим! Нега, Худойим? Менга бундай ҳаётнинг нима кераги бор? Мен бундай ҳаётга лойиқ бўлиш учун нима қилдим?»
Мен бир неча дақиқа кутиб турдим. Ҳеч нарса эшитилмади.
«Нега жавоб бермайсан?» – деб бақирдим мен.
Сукунат.
«Мени эшитаяпсанми?» – Унсиз ғазабда ўкириб юбордим.
Сукунат. Худди мен тириклайин кўмилгандек ўлим сукунати турарди.
Деразадан ташқарида Иллинойс штатининг қишлоқлари милтиллаётганини кузатиб турардим. «Ҳеч қачон ўз уйим бўлмайди, шундайми?»
Жижининг севганига қарамай, унинг хонадони менинг уйим эмас эди. Арнольд амаки ва Элис аммам менга ташриф буюришга рухсат беришса–да, Атлантадаги қаср ҳам уйим эмасди.
Қаерга борсам ҳам ўзимни меҳмондек ҳис қилардим.
«Уй – бу ўзингни меҳмондек ҳис қилмасдан, келишинг мумкин бўлган жой».
Ҳиссиётларим тўлқинлари мени умидсиз сёрфингчини устидан қуйгандек ўраб борарди. Ғазабим портлаши ва ички монологдан кейин мен ўйлаш учун жуда бўшаб қолгандим.
Автобус шиналари автострада бўйлаб шитирлаши билан хаёлимга бирданига ўйлар тўлқини кириб келди. Улар пат каби енгил пайдо бўлди ва мен уларни деярли сезмай қолдим.
«Мени отанг деб бил, Роб. Мени ўз уйинг деб бил».
Юрагимнинг тубидан ғазабли жавобим келди:
«Сенингча, менга шуларнинг ўзи кифоя қиладими? Бу ҳеч нарсани ўзгартирмайди! Бу сўнгги ўн беш йил ичидаги чандиқ изларини ҳеч қандай кеткиза олмайди ва ҳозир ҳам ёрдам бермайди! Мени эшитяпсанми? Менинг уйим йўқ. Мен ҳеч қачон ўзимнинг хонамда ухлолмайман. Рафиқамни ўзим ўсиб-улғайган уйимга олиб келолмайман. Фарзандларим бобоси ва бувиси билан ўйнай олмайдилар. Агар мен азоб чексам, қийналиб қолсам ёки ёлғизланиб қолсам, ёрдам сўраб оиламга мурожаат қила олмайман! Сен мени тушунаяпсанми? Менинг уйим йўқ!»
Агар Худонинг жавоби бўлганда ҳам, ғазабим туфайли уни эшита олмадим. Лекин ниҳоятда чарчаганим учун узоқ ҳимояланиб туролмасдим.
Ниҳоят, яна ўша овозни эшитдим. У меҳрибон отамнинг амридек юмшоқ, аммо қатъиятли эди.
«Мени ўз уйинг деб бил, Роб. Мени шунчаки ўз уйинг деб бил».
Менинг вужудим бўшашиб, жим қолдим.
Мен ўзгаришимни сўрагандим, тўғрими? Ва бу содир бўлмоқда эди, лекин аста–секинлик билан.
Эндиликда Коинот Худоси – мени* қандай бўлсам шундайлигимча асраб олишни таклиф қилаяпти. Кечиктиришларсиз, асраб олувчи ота–оналарникига синов ташрифларисиз, ҳеч қандай шартларсиз. Мен ҳатто яхшиланишим керак эмас эди.
________________
* Қаранг: Рим. 8:14–17.
У мени, ифлослик чапланган ва қалби ярадор болани асраб олмоқчи эди.
Автобус ёритилмаган автострада бўйлаб йўл олди, ва мен Худога жавоб бердим:
«Яхши, Худойим.
Менимча, биз келишиб олдик.
Мен Сени ўз Отам деб биламан.
Сени ўз уйим деб биламан».
Книга на Узбекском языке: - Брошенный ребенок (Роберт Боб Митчелл)
Аннотация к книге Брошенный ребенок. В поисках надежды и дома.
В этой автобиографической книге рассказывается удивительная история жизни мальчика, которого в возрасте трех лет мать оставила в детском приюте. Это история горьких разочарований, годами не сбывающихся надежд, отчаянной борьбы за свое человеческое достоинство и в конце концов сокрушительной победы над превратностями судьбы. Книга адресована широкому кругу читателей, но может быть особенно полезна людям, работающим с подростками и воспитанниками приютов, так как она дает надежду тем, у кого в силу горького жизненного опыта ее не осталось.
Цитата из книги Общество считает, что такие, как я, — воспитанники сиротских приютов — обречены на бессмысленное прожигание жизни, раннюю гибель или тюремное заключение. Генетическая предрасположенность толкала меня к повторению несчастной судьбы моих родителей. Я же решил изменить свое представление о том, кем я был и кем мог стать. Обратившись к Богу за надеждой, которую Он предлагает всем и каждому, независимо от национальности, языка или культуры, я узнал, что ничто из сделанного мной или другими людьми, пытавшимися оскорбить или унизить меня, ничто из моего прошлого или даже будущего, включая смерть, не может отлучить меня от любви Божьей. Эта любовь помогла мне простить моих обидчиков и освободила из плена мучительного прошлого — точно так же, как помогла обрести свободу и многим другим.
