R.B.Mitchell Tashlandiq bola - (29 bob) Kitob O'zbek tilida
Ташландиқ бола (Р. Б. Митчелл) Ўзбек тилида Аудиокитоб
Мундарижа
Бу тарих ростми
01. Ташландиқ
02. Кичик ёшли ўғил болалар
03. Қуюн
04. Бошқа
05. Ўғирланган
06. Шифокорлар
07. Жижининг совғаси
08. Танлов
09. Атланта
10. Жой топилармикан?
11. Нима учун
12. Молиявий мустақиллик
13. Учрашув
14. Бир неча яхши йигитлар
15. Исёнкор
16. Йўқотишлар даври
17. Қутқарувчи
18. Сен ростдан ҳам бормисан?
19. Янги ибтидо
20. Биринчи курс талабаси
21. Уй
22. Кутилмаган янгилик
23. Африкада
24. Кечириш керакми?
25. Паулина
26. Отам
27. Онам
28. Йўқотилган болалар
29. Сьюзен билан учрашув
30. Ўзаро муносабатлар
31. Ўз қобиғига ўралган
32. Оила қуришдан қўрқиш
33. Ҳаммаси ойдинлашди
34. Хотима
35. Ўқитувчилар учун эслатма
Китобни муҳокама қилиш учун саволлар
Миннатдорчилик
29. СЬЮЗЕН БИЛАН ТАНИШУВ
Коллежни битирганимга бир неча ой бўлди. Бир куни дўстим Дэвид мени сўнгги икки йил давомида ўзим бошқарган Муқаддас Китобни ўрганиш гуруҳи билан учрашиш учун университет шаҳарчасига таклиф қилди. Октябрда ёққан қор – жуда ноёб ҳодиса бўлиб, – мени бу фикрдан воз кечишга деярли ишонтирди, лекин охирги дақиқада барибир боришга қарор қилдим.
Шу билан бирга, шаҳарнинг бошқа чеккасидаги коллежда ўқийдиган Дэвиднинг қиз ўртоғи Аннет икки дугонасини Дэвид ва унинг ўртоқлари футбол мухлислари билан қорбўрон ўйнаши учун Гилфордга келишга кўндирган. Қизлар бу таклиф билан гуруҳ йиғилишига келганларида, Дэвид уларга шундай деди: «Ажойиб! Лекин фақат Муқаддас Китоб дарсидан кейин». Ва бу учта масиҳий қиз йиғилишда қолишга қарор қилишди.
Шундай қилиб, йигирма уч ёшли коллеж битирувчиси сифатида мен кўрган қизлар ичида энг гўзал бир қизни кўриб қолдим ва ҳатто мўъжизавий равишда оёқда туришга ва ҳушимдан кетмасликка муваффақ бўлдим.
Бу гўзалнинг ажойиб тўлқинсимон оқ сариқ сочлари ҳар қандай аёлнинг ҳасадини келтирадиган даражадаги келишган қадди–қоматини кўз–кўз қилиб, деярли белигача тушиб турар эди. Юрагим дукиллаб кетди. Ундан кўзларимни узолмай, тахта бўлиб қотиб қолдим. Ва кейинги бир соат ичида жуда катта қийинчилик билан фикрларим мени ташриф мақсадига қайтарди.
«Худойим, менга ёрдам бер, – деб ёлворди, янги «мен»им. – Агар мен у билан танишишга муваффақ бўлсам, унинг йигити бўлмасин–да. Унда яхши таассурот қолдиришга ва фикрларимни Сеникидек пок сақлашга ёрдам бер».
Аммо эски «мен»им дарҳол ўйлади: «Вой–вўўўй! Қушча, қўлга тушдинг–ку! Овчи овга чиқди!»
Муқаддас Китоб сабоқларини ибодат билан тугатиб, собиқ курсдошларим билан қўл бериб кўришганимдан сўнг, Аннет ва унинг дугоналарига қўшилишга шошилдим. Дэвиднинг қиз ўртоғини бағримга босгандан сўнг, мен Филлис исмли қиз билан танишдим, кейин эса оқ – малласоч гўзалга ўгирилдим. Мен оқилона фикр юритиш қобилиятини бутунлай йўқотиб қўйдим ва кейинги дақиқада нима деб ўринсиз гапириб қўйишимни билмасдим.
Оқ сариқ сочли гўзал жанублик аёлларга хос нафис қўлини чўзиб, менга:
– Салом, мен Сьюзенман, – деди.
Ниҳоят, у оҳиста, аммо қатъият билан қўлимдан сиқилган қўлини халос қилишга уринаётганини сезганимда, саломлашиш бироз чўзилгани маълум бўлди. Ҳеч қандай қизиқроқ гап тополмасдан, мен сўрадим:
– Демак, қизлар, сизлар Аннет билан бирга ўқийсизларми?
Менга ҳайрон бўлиб қараб, Сьюзен жавоб берди:
– Ҳа, Аннет билан менинг мутахассислигимиз – интерьер дизайни.
– Кечирасиз, бу нима дегани?
Ўз саволимдан ўзим уялиб, чин юракдан ўзимга маслаҳат бердим: «Жим бўл! Яхшиси жим бўл!»
– Турар жой ва тижорат биноларини безатиш, – деб жавоб берди у.
«Тушундингми? Аҳмоқ, – ўзимга пўписа қилдим мен. – У қисқа жавоб беряпти. Қани, ўзингни қўлга олсангчи».
Сьюзен ташаббусни қўлга олиб, қарама–қарши савол берди:
– Роб, сенинг мутахассислигинг нима?
– Бу йил баҳорда коллежни тугатдим ва хизмат қилишни бошламоқчиман. – Шу каби гаплар уни ҳайратда қолдиришига мен амин эдим.
– Қайси жамоат мазҳабида?
Тўғри жавоб эсимдан чиқиб кетди ва мен тарс этиб:
– Масиҳийлик,– деб юбордим.
Ҳа, зўр жавоб бўлди, таассурот қолдирдим.
– Хўш, сен билан танишганимдан хурсандман, – деди Сьюзен мулойимлик билан. – Энди кетишимиз керак.
У ўгирилди ва сохта даҳшат ичида кўзларини пирпиратган Аннет ва Филлис билан бирга чиқиш томон йўл олди.
Мен унга етиб олмоқчи эдим, лекин қимирлай олмадим. «Мени кутиб тур!» – деб бақиргим келди, лекин ҳеч нима демадим.
Дэвид кулиб, қизларни эшик олдига олиб борди ва улар билан хайрлашди. Мен уларга эргашишга журъат эта олмадим, чунки Сьюзен мен уни умуман қизиқтирмаслигимни билдирди.
Аммо у ҳали кимлигимни билмас эди.
Бу қиз фақат ўзининг ғайритабиий гўзаллиги билангина таассурот қолдирган эмас. Таҳқирланган иззат–нафсми, шаҳвоний нафсми ёки руҳий сабабми, менинг қатъиятимга нима сабаб бўлганини тушунмай, танишувнинг кейинги босқичини режалаштиришга киришдим.
Сьюзен ва Аннет талабалар ётоқхонасининг бир қаватида яшаганлари учун мен Дэвиддан Сьюзеннинг хонаси ёнидаги телефон рақамини сўрадим. Қолаверса, мен унга Сьюзенга ҳеч нарса демаслик ваъдасини олдим; у менга йўқ дейишидан олдин, мен имкониятдан фойдаланиб, уни бирон жойга таклиф қилмоқчи эдим.
Уч ҳафта давомида мен бир неча марта Сьюзенга қўнғироқ қилишга ҳаракат қилдим. Аммо унга ким қўнғироқ қилаётганини билса, рад этишидан қўрқиб, ҳеч қачон исмимни айтмадим.
Ниҳоят, бир куни кечқурун уни телефонга чақириб беришди. Телефонда унинг овозини эшитиб, зўрға ичимдан суғуриб олдим:
– Сьюзен, бу мен, Робман, Дэвиднинг дўсти. Бир неча ҳафта олдин биз Муқаддас Китоб дарсида учрашган эдик.
– Ҳа, эслайман, – деди у мулойимлик билан, овозида заррача иштиёқсиз.
– Ишончим комилки, ўша оқшом сенда яхши таассурот қолдирмадим, – дедим мен олдиндан тайёрлаб қўйган иборада. – Аммо мен бир–биримизни билишимиз мумкин бўлган қисқа учрашув учун ҳам жуда миннатдор бўлардим. Кейинги ҳафтада мен киногами ёки сенга ёқадиган бошқа жойгами таклиф қилишга умид қилсам бўладими?
Рад этишини эшитаман деб ишониб, нафас чиқармай турдим.
– Ўйлайманки, умид қилишинг мумкин.
«Ҳа! – деб ўзимда йўқ хурсанд бўлиб кетдим мен. Кейин ўзимни ўзим огоҳлантирдим: – Тинчлан. Ўзингни қўлга ол. Гапни чўзма. Аҳмоққа ўхшаб гапирма ва ўз имкониятингни қўлдан бой берма».
– Жуда яхши! – дедим мен, қалбимга тўлиб-тошган қувончимни ўн баробар камайтиришга уриниб. Ва унга қулай бўлган учрашув кунини билиб, гўшакни қўйдим. Мен ҳайрон бўлиб ўриндиққа суяниб ўтирдим ва ҳайрат билан оёқларим титраётганини пайқадим.
Биринчи учрашувимиз кечаси Сьюзенни олиб кетгани келганимда, у машинамга қараганда, унинг юзида ярқ этган нозик эҳтиёткорликни сезиб қолдим.
Бир неча ой олдин мен биринчи автомобилим, 1960 йилларда ишлаб чиқарилган «Форд ферлейн» универсал учун 300 доллар тўлаганман. Бу занглаган темир тоғорани олишга ягона сабаб унинг ишлайдиган мотори ва трансмиссияси эди. Мен эшик панелини олиб ташлашим, йўловчи томондаги эшик ойнасини ушлаб туриши учун эса ёғоч брус бўлагини тиқиб қўйишимга тўғри келди. Машинанинг пасти шу қадар занглаб кетган эдики, оёғим остидан йўлни кўриш мумкин эди, мени ерга йиқилиб тушишдан эса фанер бўлаги ушлаб турарди. Винил ўриндиқлар, очиғини айтганда, янги эмас эди, хавфсизлик камарлари эса, мажбурий тўпламга киритилмаганлиги сабабли, умуман йўқ эди.
«Машинани қандай номлаймиз» танловини бошлаган ёшлар гуруҳимизнинг йигитлари бу чиқиндини «Ғилдираклардаги мўъжиза» деб номлашди. Мўъжизадан бошқа йўл билан бу тоғоранинг ҳаракатланишини тушунтириш мумкин эмас эди.
Шунинг учун, Сьюзеннинг машинамга бўлган муносабати жуда ҳаққоний эди. Бу унинг ҳашаматга ўрганиб қолганидан эмас – унинг отаси методист жамоатининг чўпони эди. Шунчаки, менинг автосаноат қолдиғим жуда хавфли кўринарди.
Мен унга машина эшигини очганимда, у сирпанчиқ олд ўриндиққа, йўловчи эшигига орқасини ўгириб, олд ойнага эмас, менга қараб ўтириб олди.
Бироз ҳайдаб борганимдан кейин мен ундан сўрадим:
– Шу кўчадан юриб кинотеатрга борамизми?
– Сен бир нечта мавзе олдин бурилишни ўтказиб юбординг.
– Мен ҳам шундай деб ўйладим.
«Ҳой, йўл бўш. Нега бурилмас эканман?» Мен индамай секинлашдим ва чапга рулни кескин айлантириб юбордим.
Шу пайт Сьюзен ўриндиқдан сирғалиб тушиб, йўловчи эшигига урилди ва, оёқларини юқорига кўтариб қулаб тушди.
Жуда хунук иш бўлди.
У даҳшатга тушди. Мен ҳам.
Яна ўзимни етимхонанинг боласидек ҳис қилиб, машинани йўл четига қўйиб, кечирим сўрашни тўхтатмасдан, ўрнидан туришига ёрдам бердим. Терга ботиб, «менга бошқа ҳеч қачон қўнғироқ қилма» дейишини кутдим.
Бунинг ўрнига:
– Ҳечқиси йўқ, Роб. Кел, кино кўришга бора қолайлик, – деганини эшитдим.
Бизга фильм ёқди, лекин кейин мен дарҳол Сьюзенни ётоқхонага қайтариб олиб бориб қўйдим ва яна бир аҳмоқона қилиқ қилиб қўймасимдан, хайрлашаётганда уни ўпиб қўйишга ҳам уринмадим.
Ажабланарлиси шундаки, у иккинчи учрашувга ҳам рози бўлди ва у анча муваффақиятлироқ ўтди. Хонамда ўтириб узоқ гаплашдик, кейин гитара олиб қўшиқ куйладик.
Биз машинам олдига борар эканмиз, у шаҳар кўчаларининг ёруғлигидан узоқда, юлдузларнинг қанчалик ёрқин эканлигига ҳайрон бўлиб тўхтади. Мен чидаб туролмай, Сьюзенни ўзимга ўгириб қучоғимга олдим.
– Менга жуда мос келишингни биласанми? – деб сўрадим.
Менинг сўзларим атайлаб уюштирилганига қарамай, биз бир–биримизга жуда мос эдик. Ва Сьюзенни хайрлашаётганда ўпгач, уни уйига олиб бориб қўйдим.
Менимча, муносабатларимиз давом этиши учун яхши имконият бордек туюлди. Аммо тез орада менинг ўтмишим яна ҳамма нарсани мураккаблаштиргани маълум бўлди.
Учинчи учрашувимиз режалаштирилган оқшомда мен душ қабул қилиш ва кийим алмаштириш ниятида ишдан уйга қайтдим. Орқамдан эшик ёпилиши билан ошхонадан келаётган уй бекасининг овозини эшитиб қолдим:
– Кутиб тур, Роб. Мен сенга бир хабарни айтишим керак.
Зинадан иккинчи қаватга кўтарилишда давом этиб, елкамдан орқага қараб:
– Кечирасиз, лекин учрашувга кечикяпман. Бу хабар эртагача кутиб тура оладими? – дедим.
– Йўқ, Роб, – деди уй бекаси қатъий оҳангда. – Кутиб тура олмайди.
Мен жойимда қотиб қолдим.
– Роб, мен сенга қандай айтишни билмаяпман, лекин... – У кўзларини ерга қаратиб, эшитилар–эшитилмас оҳангда: – Роб, менга бугун эрталаб қўнғироқ қилишди. Жуда афсусдаман. Онанг вафот этибди.
Мен жавоб беришга иккиландим. Менинг лоқайдлигим бу аёлнинг руҳини туширишини билиб, айтдим:
– Афсуски... болалигим ҳақида сиз билмаган нарсалар кўп, – дедим сўзларимни иложи борича эҳтиёткорлик билан танлаб. – Гап шундаки, ота–онам мени ташлаб кетишган, етимхонада тарбияланганман. Бу жуда чалкаш ҳикоя. Ваъда бераман, эртага бу ҳақда батафсил айтиб бераман. Ҳозир эса, илтимос, мени онасининг ўлимига қайғурмаётган маҳлуқ деб ўйламасликка ҳаракат қилинг. Аслида бу аёл менинг онам эмас эди.
Уй бекаси менинг жавобимдан ҳайратда қолгани аниқ эди. Бундай гапларни айтишига сабаб бўлса керак деб ўйлаб, бош ирғаб, ошхонага кетди.
Кийимимни алмаштиргач, Сьюзен билан учрашувга кетдим. Бу сафар биз концертга бордик. Унинг ёнида ўтириб, онамнинг ўлими ҳақида айтишга журъат қилолмадим.
Сьюзен жуда кўнгилчан одам эканлигини билардим, лекин ҳозирча унга бундай янгиликни айтишга уялдим.
«Сьюзенга онамнинг ўлими мен учун ҳеч қандай аҳамиятга эга эмаслигини қандай тушунтириб бераман? – деб ўйладим. – Умуман олганда, қандай қилиб, мен кимгадир ўзимни енгил тортганимни тушунтириб бера оламан?»
Сьюзен ўз оиласини жуда яхши кўришини билардим. Ва агар унинг қариндошларидан бири вафот этганида эди, у концертда бир дақиқа ҳам қолмаган бўларди. У ўлган одамга аза очиб, уйига шошилган бўларди. Мен унга бундай хабарга бўлган ўта совуққон муносабатимни қандай тушунтиришни билмасдим. Мен муносабатларимизни хавф остига қўйишга тайёр эмасдим ва ҳеч нарса айтмасликка қарор қилдим.
Концертдан кейин мен ҳаддан ташқари сукут сақлаганим учун узр сўраб, Сьюзенга учрашувимизни режалаштирилганидан бироз олдинроқ тугатишни таклиф қилдим.
– Илтимос, менга ишон, – деб ишонтирдим мен уни, – бунинг сенга ёки бизнинг муносабатларимизга ҳеч қандай алоқаси йўқ. Шунчаки, менинг кайфиятим жуда ёмон ва сеникини ҳам бузмоқчи эмасман. Эртага сенга қўнғироқ қиламан.
У ҳайрон бўлди, лекин рози бўлди. Уйда ҳамма нарсани ўйлаб кўришга вақтим бор эди.
«Жойс Митчелл вафот этди». Мен ҳақиқатан ҳам енгиллик ҳис қилдим.
Онамни кечирганимдан бери яна икки марта кўришдик. Афсуски, унинг руҳий ҳолати уни кечирганимни айтишга имкон бермади.
Мен унинг ўлимидан хурсанд эмасдим, лекин хафа ҳам эмасдим. Охир–оқибат, ўзини эллик тўрт йил давомида қийнаб келган азоб–уқубатлардан халос бўлди. Руҳий касал одамнинг ўлимидан кейинги тақдирини Худо қандай ҳал қилишини билмасдим, лекин унинг руҳи ниҳоят таскин топишига умид қилгандим.
Эртаси куни эрталаб Жижи билан телефонда гаплашдим. Чикагога учиб боришим керакми, нима деб ўйлайсиз, деган саволимга у шундай жавоб берди:
– Йўқ, Робби. Бошпана ходимлари хотиралаш маросимини белгилаб бўлишган ва Жойсни қашшоқлар қабристонига дафн этишади. Дафн маросимида қатнашадиган даражада соғлом эмасман, унинг узоқ вақтдан бери танишлари ҳам йўқ. Шунинг учун мен уйда қолиб, унинг учун ибодат қиламан. Бечора қизим учун қўлимдан келгани шу.
Жижидан мени онамни дафн этишга ва ўзим ҳис қилмаган қайғуни кўрсатиш учун Чикагога учишга мажбур қилмагани учун миннатдор эдим. Аммо бир неча кундан кейин ҳам мен бу масалани Сьюзен билан қандай муҳокама қилишни билмасдим.
Бундан ташқари, мен янада ташвишли ҳақиқатни англай бошладим: ўтмишим туфайли мен аёллар билан қандай қилиб жиддий муносабатлар ўрнатишни билмасдим.
Книга на Узбекском языке: - Брошенный ребенок (Роберт Боб Митчелл)
Аннотация к книге Брошенный ребенок. В поисках надежды и дома.
В этой автобиографической книге рассказывается удивительная история жизни мальчика, которого в возрасте трех лет мать оставила в детском приюте. Это история горьких разочарований, годами не сбывающихся надежд, отчаянной борьбы за свое человеческое достоинство и в конце концов сокрушительной победы над превратностями судьбы. Книга адресована широкому кругу читателей, но может быть особенно полезна людям, работающим с подростками и воспитанниками приютов, так как она дает надежду тем, у кого в силу горького жизненного опыта ее не осталось.
Цитата из книги Общество считает, что такие, как я, — воспитанники сиротских приютов — обречены на бессмысленное прожигание жизни, раннюю гибель или тюремное заключение. Генетическая предрасположенность толкала меня к повторению несчастной судьбы моих родителей. Я же решил изменить свое представление о том, кем я был и кем мог стать. Обратившись к Богу за надеждой, которую Он предлагает всем и каждому, независимо от национальности, языка или культуры, я узнал, что ничто из сделанного мной или другими людьми, пытавшимися оскорбить или унизить меня, ничто из моего прошлого или даже будущего, включая смерть, не может отлучить меня от любви Божьей. Эта любовь помогла мне простить моих обидчиков и освободила из плена мучительного прошлого — точно так же, как помогла обрести свободу и многим другим.
