Пол Эстебрукс. Ҳаёт бўронларига бардош беринг - (16-боб) Китоб Ўзбек тилида

Hayot bo‘ronlariga bardosh bering (Pol Estebruks) O‘zbek tilida Audiokitob

                     

МУНДАРИЖА

Кириш

I БЎЛИМ. ХОЧ

Биринчи боб. Бизнинг ажойиб Қутқарувчимиз

Иккинчи боб. Бизнинг ажойиб чақириғимиз

Учинчи боб. Қувғинларга бўлган реакция

II БЎЛИМ. ЖАМОАТ

Тўртинчи боб. Жамоат ўзи нима

Бешинчи боб. Худо ҳақоратланмайди

Олтинчи боб. Тирик жамоат

Еттинчи боб. Масиҳий оила

III БЎЛИМ. НИЗО

Саккизинчи боб. Душманни билиш

Тўққизинчи боб. Душман стратегияси

Ўнинчи боб. Шайтоннинг жонни вайрон қилувчи ҳаракатлари

Ўн биринчи боб. Руҳий жанг

IV БЎЛИМ. ИМКОНИЯТЛАР ВА MАНБАЛАР

Ўн иккинчи боб. Худо берган барча қурол-аслаҳалар

Ўн учинчи боб. Худонинг мадади: Муқаддас Руҳ

Ўн тўртинчи боб. Худонинг мадади: Муқаддас Китоб

Ўн бешинчи боб. Худонинг мадади: Ибодат

V БЎЛИМ. ТАЙЁРГАРЛИК

Ўн олтинчи боб. Солиҳликда улғайиш

Ўн еттинчи боб. Мулоқот орқали намоён қилинган севги

Ўн саккизинчи боб. Сабр-қаноат ва насиҳат

Ўн тўққизинчи боб. Кечирим ва иноят

VI БЎЛИМ. Ғалаба

Йигирманчи боб. Тантанавор ғолиблар

---

V БЎЛИМ. ТАЙЁРГАРЛИК

Ўн олтинчи боб. СОЛИҲЛИКДА УЛҒАЙИШ

Мусобақада жонбозлик қиладиган ҳар бир одам ҳар нарсадан нафсини тияди. Улар фоний бир тож олиш учун, биз эса боқий бир тож олиш учун жонбозлик қиламиз.

1 Кор. 9:25

Ёш румин имонлисини сўров учун полициянинг махфий бўлимига чақиришди. У бундан жуда қўрқарди! Уни қалбни музлатувчи қўрқув эгаллади, у имондаги биродарларини сотиш таклифидан бутунлай бош торта олмади, чунки унга хавфсизликни ваъда қилгандилар. Лекин у бу таклифга рози ҳам бўлмади, шу нарса аёнки, иккиланишга тушганлигини ўзи уни азобларди.

Қўрқув ва айбдорлик ҳисси боис у ўша оқшом ухлай олмади. Кейинги тонгда Муқаддас Руҳ раҳнамолигида унинг оиласига бир етук масиҳий ташриф буюрди. Масиҳдаги биродари бу йигитнинг олдида турган иккилантирувчи икки ҳолат ҳақида билмасди. Аввалроқ, у эътиқоди сабаб қамоқда ўтириб чиққанди ва шунинг учун ҳам у Битикдан бу йигит учун мос келадиган оятларни топа олди. У уни суҳбат билан қўллаб–қувватлади ва имоннинг мураккаб синовларига тайёрлади.

Кейинги кун йигитни яна сўроққа чақиришди. Шунга қарамай, бари такрорланар ва йигит яна ўзидан ҳафсаласи пир бўлганини сезди, яна ўша имонли биродари унга ёрдам бериш ва далда бериш учун келди.

Яна уч кун ўтди ва ҳар куни йигитни сўровга чақиришарди. Ахийри, йигит миршабнинг таклифини бутунлай рад эта олди. Чунки миршабда унга нисбатан даъволари йўқлиги учун уни қўйиб юборишди. Доно маслаҳатлар, ибодатлар ва сабрли ғамҳўрлик унга васвасани енгиш ва солиҳликда ўсишга ёрдам берди.

КИРИШ

“тайёрламоқ” ёки “шайламоқ” феъллари билан ифодаланган тушунчаларни бир неча усуллар билан тушунтириш мумкин:

• Машқ қилмоқ, амалий курс ўтамоқ;
• Маълум иш ёки мақсадга яроқли қилиш;
• Болани тарбиялаш ва/ёки ўстириш;
• Бошқаларга бўйсуниши учун ўргатиш, одатлантириш;

Ғарб мамлакатларида шайламоқ кўпинча маълум бир маълумот ёки билимни олишдай баҳоланади. “тайёрлов” тушунчаси доирасида тарбия қилиш масаласи деярли мавжуд эмас. Битикда бу тушунча ўзига ўхшаш бўлган “назорат” ёки “ўрганиш” каби тарбиянинг ҳамоҳанг жараёнини тахмин қилади, фақатгина билим бериш эмас. Бу фикр Сулаймон ҳикматларида кўп маротаба қуйидаги парчалар каби тасдиқланади:

• “...солиҳлик йўлида тарбия бериш...” (2 Тим. 3:16).
• “...Худонинг инояти бутун одамларга яққол ошкор бўлди. Бу иноят эса шуни ўргатадики...” (Тит. 2:11–12).
• “Худованд севган кишининг адабини берар[яъни тарбиялайди]...” (Ибр. 12:6).

Римликларга мактубда ҳаворий Павлус қувғин ва таъқиб одамни тайёрлаш ишида асосий элементни ташкил этади деб айтади:

Бунинг устига қайғулар билан ҳам фаҳрланмоқдамиз, чунки қайғу сабр–қаноатни ҳосил қилишини биламиз. Сабр–қаноат эса тажрибакорликни, тажрибакорлик эса умидни ҳосил қилади. Умидимиз бўлса, бизни уятга қолдирмайди. Чунки бизга берилган Муқаддас Руҳ орқали юракларимиз Худо севгисига тўлиб–тошади (Рим. 5:3–5).

Инжилий бутунликни сақлаш мақсадида, келинг олдиндан биз учун ёзиб қўйилган ёки тайёрлаб қўйилган Худо йўналишига бўйсунувчан ва душман ҳийлаларига қарши тура оладиган бўлиш учун тарбия давридан ҳар бир одам ўтиши лозим бўлган  солиҳлик курси каби тайёрлов тушунчасини кўриб чиқайлик.

Ҳарбий хизматга чақирилган ёки ҳарбий хизматга кираётган, ё бўлмаса, кўнгилли равишда бирон бир ишга ўзини бағишлайдиган одамлар улар ўша учун танланган ишга тайёрлашини кутишга ҳуқуқли. Касбнинг бир қанча турларида бундай тайёргарлик “шогирдлик” деб аталади. Тиббиётда бу интернатура, ҳарбий ишларда эса умумий тайёргарликдир. Муқаддас Битикда биз шогирдлик ҳақида ҳам ўқиймиз. Шунга қарамай, бизнинг кунларда имонлилар томонидан тайёрлов жараёни кўпинча вақтнинг йўқлиги туфайли ёки қўйилган мақсаднинг муҳимлигини тушунмаслик сабаблик рад қилинади. Бундай муносабат Исо ўз шогирдларини танлаш ва тайёрлашдаги тутган йўлига тескаридир.

Исо шогирдларини У билан бўлишига чақиргандан кейин, уларни “одам овчилари” бўлиш учун ўзларини Унга эргашишга бағишлашига чақирди. Кейин, Исо уларни бу таълимотга тайёрлашга киришди.

“БЎЛИШ” “ЎЗГАРИШ”ГА БЎЛГАН ХОҲИШ НАТИЖАСИДА КЕЛАДИ

Худонинг солиҳлик Шоҳлигида жангчи–хизматчи бўлиш учун одам аввало жангчи–хизматчи бўлиб ўзгариши лозим!

Ихтиёрий равишда Исо Масиҳнинг шогирди бўлиш муҳимлиги таъкидланган, жангчи–хизматчи бўлишга ўзгаришнинг ўзи тайёрлашнинг мақсадидир. Тайёргарликсиз бағишланиш ё ҳафсаласи пирликка, ё бўлмаса, қаноатсизлик ҳиссига олиб келади.

Хизматчи қандай бўлишни ва Худо Шоҳлигида ўзини қандай тутишни ойдинлаштириш учун, биз Матто Хушхабаридаги Исо Масиҳнинг тоғдаги ваъзидан бахтиёрлик амрига мурожаат қилишга тўғри келади (5:3–12).

Бу амрлар мусулмонлар мамлакатидаги масиҳийлар учун муҳим аҳамиятга эга бўлади. Улар қатъий чеклашлар ва маҳрумликлар шароитида яшайди ва уларга иккинчи тоифадаги одамлар қатори қарайди, улар устидан кулишади, улар кўпинча қўрқувга тушади ва тез–тез таъқибга олинади. Улар учун бу амрларда далда бериш сўзлари ва умидлари сақланади ва бир кун ҳамма ўз жойига қўйиладиган жой бўлмиш бошқа жойда бўласиз.

Малайзия ва Индонезия каби мамлакатларда эркинликлар кўп ва ҳаёт бунчалар қийин эмас ва ҳамма қувғинлар у ерда кузатилади. Покистон каби бошқа мамлакатларда имонлаилар кўплаб инсоний ҳуқуқлардан маҳрумдирлар. Саудия Арабистони, Миср, Эрон, Судан, Нигерия ва Мароккода ҳам аҳвол тахминан шундай, лекин масиҳийлар озор чекиш даражаси турли бўлиши мумкин. Уларнинг ҳаммасига Исо Ўз хабарини  таклиф қилади.

Бахт–саодатнинг саккиз амри “билим”ни ифодалаш маъносида иккита табиатга эга ва бу билимнинг натижаси — “амал”дир. Исо амрлари — бу эсда сақлаш ва улар борасида муҳокама юритишга қодир бўлиш лозим бўлган фалсафий ўз–ўзини бошқариш санъатидир.

ХИЗМАТЧИНИНГ ХАРАКТЕРИ

Бахт–саодатнинг биринчи тўрт амри Худога хизмат қилишга шай турган имонли юрагини ўстиришга қаратилган. Исо Масиҳнинг бўйсунувчи хизматчиси бўлишга олиб борувчи тўртта кетма–кет қадамлар кўринишида уларни кўриб чиқиш мумкин.

Адолатга очу чанқоқлар

Беозорлар

Йиғлаётганлар

Руҳан камбағаллар

1. Руҳан камбағаллар

Руҳан камбағаллар бахтлидир, чунки Осмон Шоҳлиги уларникидир (Мт. 5:3).

Руҳан камбағаллар ўз шахсий камбағаллигини тан оладилар. Бу, ҳаётини бошқара оладиган ўз кучи, манбаълар ёки заҳиралар бутунлай йўқлигини англаб етганда рўй беради. Бундай одам кучни Худода қўлга киритади. Бу муносабат унга бу дунёнинг материал бошланишига боғланганлигидан қутилишида фақат Худога суянишига ёрдам беради.

“Қашшоқ” сўзи камситилган ва мутлақ камбағалликни англатади. Бундай хилдаги қашшоқлик ҳолдан тойган ҳолда тиззага йиқилади. Бунга мувофиқ ушбу бахт–саодат амрини қуйидаги тарзда ўрнини алиштириш мумкин: “ўзининг бутунлай ночорлигини ва кўмакка муҳтожлигини ҳис этган ва Худога ишонган одам бахтлидир. Бундай одам Худонинг иродасини дадиллик ила қабул этади ва шу ҳолда Унинг Шоҳлиги фуқаросига айланади”.

Асосан, Покистон сингари мамлакатлардаги имонлиларнинг катта қисми — бу кўча супурувчилари ва бошқалар рад қилинган нарсаларни қилгувчи қора ишчилар бу амрни буюк тасалли деб ҳисоблайдилар. Улар яхши ишни топа олмайдилар, болалари эса олий маълумот ололмайди ва шунинг учун ота–оналари қисматини такрорлайди ва яхшиликка умиди йўқ бўлиб, бутунлай қашшоқликда яшайди. Бу хабар биринчи навбатда уларга жўнатилган. Улар Худога тўлиқ ишонганида, самодаги фуқаролигига ишончи комил бўлади.

Осиёда бир масиҳий аёлни ҳибсга олишди ва қамоққа тиқишди. Худо томонидан бошқарилган бу аёл ўз ихтиёри билан энг оғир ишни бажаришга рози бўлди ва ифлос ва сассиқ қамоқ ҳожатхоналарини тозалай бошлади. Лекин бу ифлос иш унга қўшиқ куйлашга ва камералардаги қамалганлар билан Исо ҳақидаги хушхабарларни бўлишишга имкон берди. Унинг сўзлари ва ҳаракатлари туфайли кўплаб тутқинлар Худони танишдилар.

1. Йиғлаётганлар

Йиғлаётганлар бахтлидир, чунки улар тасалли топур (Мт. 5:4).

Ўзимизни нолойиқ деб топсак ва Унинг ҳузурига, Унинг кучига ва раҳнамолигига интилиб, Худога ишонишни бошласак, йиғи бизнинг ҳолатимиз борасида чуқур қайғуни ифодалайди. Отанинг марҳаматли муруввати бу интилишни тақдирлайди.

Бундай йиғини, бундайин ғам–андуҳни яшириб бўлмайди. Улар бу дунёда ҳукм сурувчи қайғу–алам ва азоблардан келиб чиқади. Бошқа одамларнинг муҳтожликларини ва ғам–ғуссаларини, азобларини енгиллаштиришга уринган одам бахтлидир. Бу амрни ҳам биз қуйидаги тарзда ўрнини алмаштирамиз: “дунё азоблари кўринишида юраги озор чеккан ва ўз гуноҳлари ва нолойиқ аҳволи борасида чуқур ғуссага ботган ва Худонинг тасаллиси ва шодлигини олган одам бахтлидир”.

Бу мавзу устида фикр юритиб, биз жамоат ва бутун масиҳийлар тушувчи ғуссали ҳолатни англай бошлаймиз. Кўплаб мамлакатларда жамоатлар ночор, улардан баъзиларини  исми бору жисми йўқ, уларни қарама–қаршиликлар емиради ва бўлинишлар таъқиб қилади. Бу каби жамоатлар тўғрисида йиғлаш керак. Курашишни тўхтатиб қўйган ва бошқа тарафга ўтиб олган имонлилар учун йиғлаш керак.

Худодан узоқда бўлган ваъзлар, ибодатнинг ва руҳий кучнинг етишмаслиги учун йиғланг. Жамоатга келганлар ва лекин фақатгина ёпиқ эшикларни ва совуқ юракларни кўрганлар учун фиғон қилинг. Исо нурини атроф дунёга тарқатишни истамаган масиҳийлар учун оҳ тортинг. Ёруғлигидан қўрқиб, ўз нурини яшираётган жамоатларга ачиниб йиғланг. Ҳа, бизда йиғлаш учун сабаб бор, чунки биз йиғласак, тасалли олишимиз ҳақида ваъда бор.

1. Беозорлар

Беозор бўлганлар бахтлидир, чунки улар ер юзига эга бўлур (Мт. 5:5)

Беозорликни заифлик билан чалкаштирмаслик лозим — беозорлик тагида “назорат остидаги куч” тахмин қилинади. Бу контекстда тавба ва ибодат қилувчи одам, ундаги доимо Муқаддас Руҳнинг раҳнамолигидан ва ҳаттоки нохуш, низоли шароитларда ҳам имонлига ваъда қилинган мерос билан бахтлидир.

Тарих шуни кўрсатадики, айнан шундай одамлар, яъни бу ҳақиқатни тушунувчи ва ўз эҳтирослари, ҳиссий сезгирлигини ва импульсларини Муқаддас Руҳ раҳнамолигига топширувчи одамлар буюк бўлдилар (қ. Сонлар 12:3). Ҳикматларда (16:32) айтилади: “Узоқ бардош киши жасурдан ҳам аълороқ ва шаҳарнинг энг зўр истилочисини ўзида мужассам қилган”. Шундай қилиб: “ўзининг ҳар бир ҳиссий сезгирликларини, ҳар бир импульсларини ва ҳар қандай эҳтиросларини Муқаддас Руҳ раҳнамолигига бўйсундира олган киши бахтлидир! Бундай одам Худо олдида, ўзи олдида ва бошқалар олдида  солиҳ бўлади ва фақатгина Худо бера оладигна ҳаётга киради”.

Қарама–қарши фикрга эга бўлган одамлар билан суҳбатга киришганингизда, бундай беозорлик учун ибодат қилинг. Сабрингиз ва ўзингизни бошқаришингиз синаладиган фурсат келади. Бир қарашда мағлубият бўлиб кўринган стратегик чекиниш ёки Муқаддас Руҳ суҳбат йўналишини ўзгариштиришни таклиф қилганда яна фурсат келади. Беозор бўлиш — кейинроқ Руҳда тўлиқ ғалаба қозониш учун вақтинчалик чекинишга рози бўлишни англатади.

1. Адолатга очу чанқоқлар

Адолатга очу чанқоқлар бахтлидир, чунки улар тўқ бўлур (Мт. 5:6).

Бу сифат хизматчи хизматга тайёрлигини кўрсатувчи эътиқод етуклигини тахмин қилади. Шогирдлик пайти ёки тайёргарлик тўлиқлиги тамом бўлса, хизматчи–жангчи, Худо Ўзи уни чақириб, тайёрлаб ва қарши қуроллантирган нарса учун ишлатганидан қониқиш ҳосил қилади.

Қадимги вақтларда одамларнинг даромади ҳақиқатан ҳам жуда паст даражада эди ва одамлар асосан фақат оиласини боқишга ишлаб топарди. Шунингдек сув ҳам қиммат турувчи лаззат эди. Амрда баркамолликка, тўлиқ солиҳликка кучли истак ўзида ҳаёт ва ўлим масаласини намоён этади. Худони ва бошқа одамларни севишга қаратилган кучли хоҳиши бор кишилар бахтлидир. Шу зайлда, “озиб–тўзиб кетган оч одам овқатга интилгани ёки силласи қуриган ҳолда сув сўрагани каби тўла солиҳликка интилган киши бахтлидир, зеро бундай одам ҳақиқий қаноатга эга бўлади”.

Ўз эътиқодига жуда жиддий муносабатда бўлган масиҳийлар бошқа динлар тарафдорларида катта таассурот уйғотади. Улар, дин ўзида фақатгина ташқи кўринишни мужассам этадиган нарса, деб тушунувчи кимсаларни ҳурмат қилмайди, масалан, якшанба кунлари жамоатга қатнаш. Ғарб масиҳийлигида кўрганларининг кўпи уларни ундан юз ўгиришга мажбур этади. Бу аҳлоқий покликка, гедонизмга (ҳузур–ҳаловатга интилиш инсонга хос олий хислат, деб ҳисобловчи ахлоқий таълимот), қарашлар ва позиция норавшанлигига, қанча бўлса ҳам имон учун озор чекишга, нимадир учун курашиш ва нима биландир қурбонлик қилишга бўлган ҳурматсиз муносабат.

Биродар Андрей шундай дейди: “Одамлардан яширинувчи жамоатни мусулмонлар қандай ҳурмат қилиши мумкин?” Масиҳийлар ўз байроқларини ҳилпиратиши, ўз эътиқоди ва ишончи учун жафо чекишга шай туришга тайёрлигини ифодалаши лозим. Анча тўлиқ солиҳлик маълум равишда одамларга анча кучли таъсир ўтказади ва ўшанда бизнинг Хушхабаримиз уларда самимий ҳурмат уйғотади.

ХИЗМАТЧИНИНГ ЎЗИНИ ТУТИШИ

Бахтиёрликнинг охирги тўрт амри хизматчи–жангчининг ташқи хулқ–атворига қаратилган. Хизматчи–жангчи бўлиш — бу:

Адолат йўлида жабр кўрганлар

Тинчлик ўрнатувчи

Покдил

Раҳмдил

бўлишдир.

1. Раҳмдил

Раҳмдил бўлганлар бахтлидир, чунки улар раҳм–шафқат топур (Мт. 5:7).

Қачонки, биз ўзимизнинг шахсий “руҳан камбағаллигимиз”ни дадиллик ила тан олганимизда, Худо Ўз муруввати ила бизни кечиради ва барча зарур нарсалар билан қуроллантиради. Худо мурувватига эга бўлиб, биз уни бошқа кишиларга намоён эта олишимиз даркор.

Бу Инжилий қонуният, бошқа одам ўрнига ўзини қўйиб, унинг юраги билан ҳис қилиш ва унинг кўзи ила барча нарсаларга қарай олишни кўзда тутади. Айнан шунинг учун Исо одам қиёфасига кирди.

Шундай қилиб, “унинг юраги билан ҳис қила оладиган ва унинг кўзи ила барча нарсаларга қарай оладиган инсон бахтлидир. Ўшанда бошқа одамлар унга шундай муносабатда бўладилар ва Худо буни Исо Масиҳда улар учун яратганини биладилар”.

Имонга келмаган дўстларимизга қандай қараймиз? Мисол учун  мусулмонларга кичрайиб кўринган ой ерга тўкаётган зўрға илғанадиган нурли зулматда пайпаслаб дайдиб юрган, нур мазмуни шу ғира–шираликдан иборат деб ўйлаган одам сифатида қарай оламизми?

Биз уларни шундай аҳволда кўрсак, муносабатимизни уларга ифодаловчи энг тўғри ибора билан айтганда, бу “раҳмдиллик”дир. Биз шунингдек, унга нисбатан раҳмдиллик билан муносабатда бўламиз. Нотўғри йўналишга кетаётган кўрларга ёрдам бергандай, ҳақиқий нурга йўл топишни ва бизни тинглашни хоҳлаганларга, адашганларга ёрдам қилишимиз ва раҳм–шафқат кўрсатишимиз лозим. Агар биз Исо солиҳлик қуёши деб ишонсак, унда биз ҳеч нимани исбот қилишимиз керак эмас, лекин фақатгина чидам билан ва юмшоқ ҳолда муҳтожларга ҳақиқат йўлини кўрсатишимиз даркор.

1. Пок

Покдил бўлганлар бахтлидир, чунки улар Худони кўрур (Мт. 5:8)

Худога бўлган йиғимиз бизни Исодаги янги ҳаётга қайта шакллантириш жараёнини бошлайди. Худди шундай, дунё ифлосликлари орасидаги бизнинг пок ҳаёт тарзимиз ярашиш жараёнининг боши бўлиши мумкин.

Бу беозорлик амри ўз–ўзини ҳаддан ташқари қатъий ва ҳалол ўрганишни талаб этади. Биз барини тоза ўй‑фикр билан қилмоғимиз даркор. Бундай муносабат ўзи учун ўлим талаб қилади ва юрак тубида Масиҳ ҳаётининг булоқларини очади.

Шундайин, “кимки озода яшаса, ўйи тоза ва пок одам бахтлидир, зеро у Худонинг Ўзини кўришдан камини олмайди”. Биз покликда Унга яқинлашсак, Уни равшанроқ кўрамиз, унга янада кўпроқ севгимиз ошади ва Унинг кетидан қаттиқроқ эргашамиз. Шул сабаб, “ўй–фикрлари мутлақ тоза одам ва ҳаёти поклик билан тавсифланса, бу одам бахтлидир, чунки бундай киши Худони кўрур”.

Мусулмонлар поклик ҳаётига жуда катта эътибор беришади. Улар асосан кийимдаги оддийлик ва икки жинс ўртасидаги покиза алоқалардаги жиддийликка урғу берадилар. Масиҳийлар бу борада эътиборсиздай туюлади. Наҳотки, бизни покизалик масаласи ташвишлантирмаса? Йўқ, бундай эмас. Ҳамма фарқ шундаки, биз нимадан бошлаймиз. Бировлар покизалик одамда ташқаридан ичкарига қараб намоён бўлади деб қарашади. Лекин, жангчи–хизматчи учун барчаси тескари бўлиши лозим — у ичидан ташқарига қарата пок бўлиши керак.

Шу йўсинда, биз масиҳийлар аллақачон покланганимизни билган бир пайтда, мусулмонлар покдилликка муҳтожлигини англаб, ўзини пок сақлашга интилади. Шунга қарамасдан, биз бир хавфни эътибордан четда қолдирамиз — биз шуни унитиб қўямизки, агар ўта бепарво бўлсак, бизга кир юқиши мумкин. Шуни тушуниш муҳимки, ҳаттоки “кир бўлиб туюлган нарсага” ҳам эътиборсизлик қилсак, бу одамларни нотўғри хулоса чиқаришга олиб келиши ва уларни тўсқинлигига сабаб бўлиши мумкин. Биз покдилмиз деб гапиришнинг ўзи кифоя эмас. Одамлар покдиллигимизни кўриши керак.

1. Тинчлик ўрнатувчи

Тинчлик ўрнатувчилар бахтлидир, чунки улар Худо ўғиллари дейилур (Мт. 5:9)

Беозор руҳга эга бўлиб, биз барча фикрлардан устун бўлган “тинчликсеварлик” вакиллари бўлиш учун осонгина низога киришишимиз мумкин.

“Тинчлик” дея аталувчи Янги Аҳд сўзи ҳаммадаги тўлиқ ва мутлақ эзгуликни кўзда тутади. Бу сўз шунингдек, ўзаро тўғри муносабатни — жуда яқин муносабатни ва бир-бирига бўлган эзгу тилакни ифодалайди. Қачонки биз муаммолардан қочишга уринганимизда, тинчлик келади, аммо улар юзига тўлиқ осойишталик билан қараймиз ва ҳатто танг ҳолатларда тинчлик ҳолатини ҳис қиламиз.

Шу тарзда, “ҳаётнинг ҳамма жабҳаларида бир-бири билан тўғри муносабат қилган ўша тинчлик ўрнатувчилар бахтлидир”.

Исо одамларнинг орасидаги тўсиқларни бузиш, одамларни Худо билан яраштириш учун ўз жонини қурбонгохга қўйганидек, биздан ҳам бундай ҳаракатлар талаб қилиниши мумкин (қ. Гал. 3:26–29). Бошқалар Худо билан яраша олишлари учун бу қийматни тўлашга тайёрмизми? Одамлар Хушхабарни эшитиш ҳуқуқига эга бўлиши ва имон келтиришига қаътий туришга тайёрмизми? Дунёнинг бир қанча нотинч минтақаларидаги масиҳийлар буни тинчлик ўрнатиш фаолияти деб юритишади.

Ҳамма тинчлик истаган жой, Исроилдаги биродарларимиз ва опа–сингилларимиз, лекин тинчликни топиш қийин, Исонинг энг олий аҳлоқий таълимоти бу “ёмонликка ёмонлик билан жавоб бермаслигимиздир” (1 Бут. 3:9; Рим. 12:17; 1 Сал. 5:15) ёки “ёмонга қарши чиқмаслик” (Мт. 5:39). Исо Ўз шогирдларини ўзига нисбатан адолатсизлик ва ҳайвонлик муносабатига аксинча жавоб беришга чақиради. Исо “қайтимини бер ёки қоч” қабилидаги одамлар учун одатий бўлмаган ҳайратомуз жавобни таклиф қиляпти.

Исо “бошқа юзингни ҳам тутиб бер” деб таълим берганда, У тинчликсеварликнинг мудофаа ҳаракатини эмас, балки ўша пайтнинг маданиятига тушунарли бўлган ҳужумкор ҳаракатини кўзда тутган. Юзнинг чаккасиги урган одам пастда турган одамнинг устидан камситувчи устунлигини намоён этиб, одатда кафтнинг орқа тарафи билан урарди. Шунинг учун, бошқа чаккасини тутиб, озор чекувчи ўзига ташаббусни олади ва ўзининг одам зотига тегишлилигини тасдиқлайди. Бошқа чаккасини бериб, одам шуни кўрсатадики, ўз хўрловчиси ўйлагандай, ўзини камситилган деб ҳисобламайди. У ўзини хўрловчи билан бир ҳуқуқга эга киши деб ҳисоблайди. Бу одам ўзаро муносабат хусусиятини ўзгартириб қўяди ва хўрловчи олдига аҳлоқий танлов заруриятини қўяди: зўравонликни давом эттириш керакми ёки афсусланиш ва ярашиш.

Яна бир ўзгарувчи ташаббуснинг вужудга келиши, сиздан кўйлагингизни тортиб олишмоқчи бўлишса, ёки қоида бўйича бир км йўл босишингиз лозим бўлса–ю, сиз икки км йўл юришга тайёр бўлишингиз, кўйлагингизни ихтиёрий равишда ечиб беришингиздир (қ. Мт. 5:40).

Тинчлик ўрнатиш қуйидагиларни кўзда тутади:

• Нафрат эмас, балки севгини намоён қилиш;
• Биродарлар орасида бирликни қўллаб–қувватлаш;
• Тоғ Шоҳлиги гувоҳлигини таклиф қилиш;
• Исонинг намунасига эргашиш.

1. Адолат йўлида жабр кўрганлар

Адолат йўлида жабр кўрганлар бахтлидир, чунки Осмон Шоҳлиги уларникидир (Мт. 5:10).

Бизнинг солиҳликка бўлган чанқоқлигимиз билан Худода мустаҳкам турган ҳамма гирифтор бўлган таъқиб ҳақидаги ваъда ҳам келади. Биз хавфсиз ҳаётга ва қулайликларга чақирилмаганмиз, балки қувғин ва азоблар орасида хизмат қилишимиз лозим.

Таъқибдан қочишга уриниш ярамайди, чунки улар сизнинг солиҳ ҳаётингизнинг натижасидир. Улардан қочиш учун, солиҳ яшашни тўхтатишга тўғри келади. Матто Хушхабаридаги бир лавҳада шундай дейилган: “Мен туфайли одамлар сизни ҳақоратлаб қувғин этса, сиз ҳақида ёлғон гапириб фисқу ғийбат қилса, бахтлисиз! Севининглар ва хурсанд бўлинглар, чунки сизга осмон мукофоти буюк. Сиздан аввал ўтган пайғамбарлар ҳам шундай қувғин бўлган”(5:11–12).

Қувғинга дучор қилувчи бошқа кўплаб ҳолатларни санаб ўтиш мумкин. Лекин, мазкур китобнинг ўтган бобларида таъкидлаб ўтганимиздай, масиҳийларни қувғин қилишнинг сабаби Юҳанно Хушхабардагидай, Матто Хушхабарининг 5–бобда Исо айтиб ўтган (15:20):

“Қул ўз хўжайинидан юқори бўлмас, деган сўзимни эсланглар. Агар Мени қувғин қилган бўлсалар, сизларни ҳам қувғин қиладилар...”

Хўжайиннинг тақдири қулнинг тақдири билан бир. Устози қайси йўлдан борса, шогирд ўша йўлдан боради, шунинг учун масиҳийлар таъқибдан қочиб қутила олмайди. Бу ҳимматли қисмат. Ҳаракатсиз обьект билан тўқнаш келган мисли енгиб бўлмайдиган куч мисоли, Исо бутун дунёни оёғини осмондан қилди ва тўғри тартибни ўрнатди. Бунинг жараёнида У шунингдек, дунёнинг ичидагиларни “ларзага солди”.

Илк жамоат Масиҳга ишониши боис кўп қувғинларни бошидан ўтказди. Бу қувғинлар имонлиларнинг ҳаёт тарзига жиддий таъсир ўтказди. Масиҳий ҳайкалтарош бошқалар каби мажусий маъбадлар учун бутлар тайёрлай олмас эди. Тикувчи эса мажусийлар руҳонийси учун либос тика олмас эди.

Улар ижтимоий ҳаётга ҳам таъсир ўтказишди. Байрамларнинг катта қисми турли худоларга қурилган маъбадларда ўтказиларди. Одатда йиғилганларни бу худоларга қурбонликлари билан умумий дастурхонга таклиф қилардилар. Ҳаттоки уйларда одатий овқатланиш ҳам таом учун ташаккур сифатида худолар шарафига бир пиёла вино ичиш билан бошланарди. Лекин, масиҳий бундай овқатланишда иштирок этиши мумкинми?

Оила миқёсида ҳам қувғинлар бўлган, масалан оила аъзоларидан бири имонга келганда, бошқалари эса унга душманлик билан қарарди. Оқибатда оилалар бузиларди. Масиҳийлик кўпинча оғриқ олиб келадиган, ажратадиган қиличга айланди.

Анча шафқатсиз таъқиблар вақтида масиҳийларни шеър турган тўрга ташлаши ёки гулханда ёқиши мумкин эди. Баъзиларига Нерон сарой боғларини ёритиши учун қатрон суртар ва тириклайин куйдирарди ёки терисидан тикиб, овчи итларга ейишга берарди (қ. Ибр. 11:37).

Масиҳийларни тик қўйиб қийнашарди, улар танасини қисқич билан юлиб олдишар, уларга эритилган қўрғошин қуйишардилар, тобланган темир парчаларини таналарининг энг нозик жойларига қўйишарди, кўзларини суғуриб олишар, қўл–оёқларини кесишар ва жабр кўраётганлар кўз олдида уларни куйдиришарди, қўл ва оёқларини ёндиришар, шу пайтнинг ўзида жон талвасасини узайтириш мақсадида муз сувни қуярдилар.

Кўпчилигимиз бутун ҳаётимиз давомида Исо Масиҳ учун ҳеч қандай ҳақиқий қурбонлик келтирмаганмиз. Таъқиб қилиниш — бу асрлар давомида пайғамбарлар, муқаддас авлиёлар ва жабр кўрганлар юрган йўлдан юриш демакдир. Таъқибдан озор чекиш — бизнинг кетимиздан келаётганларнинг ҳаётини енгиллаштириш демак. Таъқибга учраш — Седрах, Мисах ва Авденаго қизиган печкада қандай қилган бўлса, ўшандай Исога қўшилганликни ҳис қилиш демакдир. Исога қўшилиш унчалик жиддий бўлмаслиги мумкин, лекин у доимо ҳақиқийдир. Бугун кўпчилигимиз озодлик марҳаматидан завқланмоқда, чунки ўтмишдаги имонлилар ўз қонлари, терлари ва кўз ёшлари эвазига уни биз учун қўлга киритишга тайёрлигини намоён қилишди.

---

Книга на Узбекском языке: - Выстоять в бурю (Пол Эстебрукс)

Рабочая тетрадь "Выстоять в бурю" построена на основе одноименного учебного пособия и может быть использована для занятий в группах и индивидуально. Она поможет вам лучше усвоить материал учебного курса, составленного в помощь страдающим и гонимым за имя Христово.