Урусла Марк. Яна қароқчилар қўлидами? - (6-боб) Китоб Ўзбек тилида
Yana qaroqchilar qo‘lidami? (Urusla Mark) O‘zbek tilida Audiokitob
Томнинг янги саргузаштлари, Шоҳ ўғли
МУНДАРИЖА
Кириш
Бу топшириқ – арзимаган иш!
Мирош
Вақт қўлдан бой берилди
Ҳаммаси бошқача
Туғилган кун байрами
Унинг қарори
Шерли узук
Ором
Қайғули хабар
Энди иккига бўлинган эмас
Қаср ва зулфин ортида
Уйдаги қийинчиликлар
Кенгаш олдида
Ўғирландилар
Биз олға борамиз
Никодимлар ибодатхонасида
Тоғда
Шоҳнинг амри
Софиянинг тарихи
Қудратлининг юзини бошқа тарафи
Жангнинг ғалати режалари
Қонун устози Каиафа
Халққа хабар
6 боб
Унинг қарори
Бу вақт ичида Томда ўйлаб кўриш учун вақт бор эди. М‑ҳа, лекин нимага Отанинг олдига боргиси келмаётганди? Ахир, у ерда қанчалик яхши бўлишини у биларди‑ку. Йўлини нима тўсаётган эди?
Бирдан, ҳаёлига шоҳнинг кўзлари келди. Кеча хонадан чиқиб кетгаётгандагидек ғамгин эмас, энг аввало, меҳрибон, Мирош оиласининг шавқатсизлиги учун ғазабланиб, Женни билан бирга келганда кўрган ўша, қараши қийин бўлган кўзлар.
“Ахир бу адолатдан эмас!” – деди у отага. Шундай ота Томга жавоб берди, одамни қамаб қўйиб, унга жазо бериш – муаммони ечиш эмас! Ота ҳақ эди. Ҳозир Мирошнинг оиласида ҳаммаси яхши эди. Лекин – қандай қилиб шу даражага етишди? Бундай жиноятчиларни осонликча қутулиб кетишига йўл қўймаслик керак эди! Ахир бу адолатсизлик эди!
Адолатсизлик – Том олдига яна нигоҳлар қўшилаганини кўрди – ва шу билан бирга савол: “Шоҳ ҳали ҳам адолатсиз‑ми?”. Бу саволни ўша сирли Озғин берди. Шундай қилиб бу сўзларни ортида нима турарди? Озғинни шоҳ билан бирон‑бир иши бўлганми? Том буни жудаям билгиси келаётганди! Лекин, қандай келишмовчилик бор – умуман, нима учун Озғин уни қизиқтирарди? Ахир, унинг кучидан озод бўлганди‑ку.... Лекин нима учун бу гап уни қулоғида жаранглаб турарди, худди ёпишиб қолгадек? Афтидан, бу нарса Озғин уни “Ўғлим”, деб айтганда юз берган шекилли.
Том охирги кечада ота унга берган саволини эслади: “Том, сени отанг ким?”. Ўшанда бу савол жуда ғалати туюлганди! Ахир ўша хонада у Томни ўғлидек қабул қилганди‑ку! Кечаги куни, Томни қора чуқурликдан чиқариб, оёқларида олиб ўтирганда ҳам мулойимлик билан буни яна бир маротаба тасдиқлаганди. Бу жудаям жиддий масала! “Том, ўғлим менинг!” – деганди у.
Ў! У энди тушунганди! Кечаги суҳбатда у отани, шоҳни тарафини эмас, Озғинни тарафини олганди. У ҳатто отани сўзларини ҳам шубҳа остига олганди. Худди у отадан яхшироқ билгандек. Бундай гапиришга, ўйлашга қандай ҳадди сиғди! Наҳотки, шуни деб энди Том унинг ўғли бўлмаса? Балки, шунинг учун ўшанда шоҳ бу ғалати саволни бергандир? Лекин, бундай майда нарсаларни деб, шоҳ ўғлини ўз ҳолига ташлаб қўя олмайди! Буни қилса, ўзига ўхшамаган бўларди! Наҳотки уни шоҳга ўғил бўлгани абадий бўлмаса? Озғин уни “ўғлим” деб айтганини ҳеч қўрқинчли жойи йўқ. Лекин нимага бу иккита сўз уни ҳаёлидан кетмай қолди? Худди у одам бундай дейиши билан ҳақ бўлгандай! Бу фикр Томни жудаям ғазаблантирди ва у ўша куни тўғри шоҳни олдига боришга қарор қилди.
Афсуски, шоҳ битта ўзи эмасди: у ерда Женни бор эди.
‑ Сизларга ҳалақит беришни хоҳламайман, ‑ деди Том, журъатсизлик билан, ‑ мен кечроқ келишим мумкин.
Бироқ шоҳ жилмайди:
‑ Том, биз иккаламиз ҳам сени кутгандик!
Том ҳайрон бўлди. Уни кутганди? Шоҳ? Женни ҳам? Унинг юрагида янги умид уйғонди. У Женнига муҳим бўлгани учун уни кутаёганмиди? Қанчалик узоқ кутган экан? Женни уни ёнига келди, хурсандлигидан юзида нур ёғиларди:
‑ Мен сени ҳар куни кутардим, Том!
Бунга ишониш қийин эди, бироқ ота тасдиқлаб бошини қимирлатди.
‑ У ҳар куни мен сени у ердан олиб кетишимни сўрарди. Аммо, ҳали буни вақти эмасди.
Уни ҳайрон қолдирган айнан ўша нарса эди. Унга оғриқ келтириб, юрагига санчилган нарса: шоҳ уни қаердалигини биларди. У Томни сойдаги сувни ичишдан тўхтатиши, уни чақириши, олиб кетиши, қутқариши мумкин эди – лекин, буни қилмади! Узоқ вақтгача қилмади! Нимага? Севган ота ҳам шундай қиладими? Ўғлини кулфатда қолдириш – бу адолатданмиди? Том буни тушуна олмасди. Уни кўзларига ёш келди.
‑ Илтимос, мени кечир Том! Бу сени ҳаётинг учун муҳим эди ва бир кун сен буни тушунасан, деди унга ота, шоҳ.
Буни шундай айтдики, Томни юрагида нимадир юмшади. Ҳа, у отани кечиради, чунки шу вақтга ундан фақат яхшилик кўрган. Лекин ота унинг юрагидаги оғриқ қанчалик оғирлигини ҳақиқатдан билармиди? Умуман, бошидан шунга ўхшаш нарса ўтганми? Шунда ота ўнг қўли билан Томни, чап қўли билан Женнини қучоқлаб, биргаликда кузатиш жойига – “жонли” ойнага кетишди.
‑ Том, сен жуда кўп нарсани адолатсиз деб ҳисоблайсан. Шунинг учун ҳозир сизларга мени адолатим қандайлигини кўрсатмоқчиман! – деди у, салкам шивирлаб. Иккаласи ҳам беихтиёр шоҳнинг юзига қарашди ва кўзларида, олдинлари ҳеч кўрмаган, қиёс қилиб бўлмайдиган дардни кўришди. Нима бўлди? Ким уларни шоҳига, мана шу яхши шоҳга, уларни севгига тўла отага ёмонлик қилди? Улар чуқур ҳаяжон билан уни нигоҳларини кузатишди. У ерда кўрган нарсалари, уларни тиззага йиқилиб, аччиқ йиғлашга мажбур қилди.
Ойнада, худди жонли суръатдагидек, улар жудаям қаттиқ севувчи, мутлақо ҳимоясиз ва ярим яланғоч тарзда устунга боғлаб қўйилган, шоҳнинг ўғли тасвирланганди. Бутун танаси тимдаланган, саноқсиз яраларидан қон оқарди, атрофдаги оломон эса, шавқатсиз, катта нафрат ва ёвузлик билан тош отарди, қамчи ва таёқлар билан урарди. Бунга қараш ақлга сиғмайдиган даражада даҳшатли эди!
“Йўқ! – деб, Том ва Женнини бақиргиси келарди, – бундай қилишни бас қилинг!”. Лекин, улар бирон нарса дейдиган ҳолатда эмасди. Фарёд қилиб, ноиложликдан қўлларини қисишиб, ўзларидан сўрашарди: “Наҳотки, уларнинг отаси, унинг отаси, мана шу қудратли шоҳ, бунга чек қўя олмасмиди?! Ахир у ўз ўғлини тақдир қўлига ташлаб қўймаслиги керак эди‑ку!
Ўғли бўлсачи.... Қандай қилиб у – кучли ва шуҳратли – бундай бўлишига йўл қўйиб берди?! Нимага бу вазиятда ҳеч ким ҳеч нима қилмади?! Нимага уларнинг иккаласи ҳам – қудратли ота ва уни буюк ўғли – худди кучсиздек, бу ерда қолишди? Бунга қандай қилиб чидашарди?”. Том ва Женни шоҳга чорасизлик билан қарашарди. “Нимага? Нимага?” – деб, сўрашарди улар.
‑ Одамлар, мен уларни севишимга ишониши учун! – ҳўрсинди ота, уларни тушунмаганлигини кўриб. Том ва Женни ҳақиқатдан буни тушунишмасди. Шоҳга нима азоб берарди? Ўғлига ёрдам бера олмагани ва буни кўришга мажбур бўлганими – ёки одамларни қайта‑қайта бераётган зарбаларими? Том ва Женни кўрган нарсага ишониш қийин эди! Барибир, бу даҳшатли эди!
“Жиноятчиларни жазолаш керак! Аслида, шоҳ уларни ҳаммасини йўқ қилиши керак, ‑ ўйлади Том, ‑ бунчалик ёвуз бўлиб, ўғлига қилган ёвузликлари учун. Бу ерда қилиш мумкин бўлган энг яхши қарор, уларни ўғилни қўлларига топширишдир!”.
Шоҳнинг юзидаги дард, иккаласи ҳам қўрқадиган чуқур жиддийликка ўзгарди.
‑ Шундай бўлиши керак эди. У буни фақат шу йўл билан қила оларди, ‑ хотиржамлик ва қатъият билан гапирди ота.
Том ва Женни буни тушунишмади. Улар кўрган нарса ақлга сиғмасди. Шунда ота давом эттирди:
‑ Ўғлим бу одамларнинг барча гуноҳларини ўзига юклади. Гуноҳларини ўзига олди! Шу ўринда сизларнинг ҳам.
Бола билан қиз яна беихтиёр отанинг нигоҳларини кузатишди. Томни кейинроқ кўргани, уни нақ юрагига санчилди: у шоҳнинг ўғлига жароҳат етказаётган оломонни ичида ўзини кўриб қолди! Бу хато эмасди, уерда айнан унинг ўзи турарди – қўлларини мушт қилиб олган, ғазабланган ва оғзидан ҳақоратли сўзлар ёқиларди.
‑ Бу адолатсизлик! – қайта‑қайта, бор кучи билан бақирарди у. Ким ўйлабди денг, унинг орқасида, қўлларига тош олган Женни турарди, унинг оғзидан ҳам ҳақоратли сўзлар ёғиларди.
Қандай даҳшат! Ахир бундай бўлиши мумкин эмасди! Уятдан иккаласи ҳам қизариб кетишди ва агар бунга қарашмаса яхшироқ бўларди. Улар қачон шоҳнинг ўғлини ҳақоратлашган экан?! Ахир унга ёмонлик қилиш умуман тўғри келмайди! Том ва Женни ҳеч қачон бундай қилишмаган бўларди, ўзининг севимли ҳўжайинига‑я – ҳеч қачон!
Женни ҳам уятдан бир нарсани тан олиши керак эди, бир куни у жонига теккан қароқчи болаларни тепаликдан туриб тошбўрон қилганди. Неча марта овоз чиқариб ёки шунчаки юрагида қўпол сўзлар билан ҳақорат қилгани‑чи. Буниси етмагандай, неча марта беайб одамларни ҳафа қилганлари, улар ўзларини ҳам шу вақтгача беайб деб ҳисоблашарди. Аммо бу ундай эмасди, аксинча, жудаям ёмон эди: Том бошқаларни урганда ёки уларга жароҳат етказганда, буларнинг ҳаммаси шоҳнинг ўғлига тегарди.
‑ Сизлар талаб қилган адолатга кўра, одамларни жазолаш учун сизларни ҳам жазолашим керак эди. Қилган гуноҳларингиз билан сизлар ҳам менинг севимли ўғлимга жароҳат етказишда иштирок этгансизлар, ‑ давом этарди ота, ‑ бу билан менинг юрагимни жароҳатлардингиз!
Отанинг юраги! Оҳ, йўқ! Том ва Женни чуқур изтиробда эдилар ва йиғлаб, дердилар:
‑ Илтимос, бизни кечиргин! Биз буни билмас эдик!
Улар жудаям қаттиқ уятда эдилар, лекин ота шундай деди:
‑ Ҳа, болаларим, ўғлимни азоблари сизларга берган нарсалар учун сизларни кечирдим! Бу абадий эсдан чиқарилди.
Шоҳ қўллари билан тез ҳаракат қилиб, орқасига иккита катта тошга ўхшаган нарсаларни ташлаб юборди. Шунда Том ва Женнига бирданига суръатдаги нарсалар кўринмай қолди.
Том енгил нафас тортди, шундан кейин унинг ичида адолат гапирди: шоҳ уларни иккаласини ҳам унга берган азоблари учун жазолаши керак! Ҳа, шоҳ ўғли билан уларни қилган ишлари учун улардан нафратланиши керак эди! Қолаверса, шунга ўхшаш ёмон ишларни қилган қолган ҳаммадан нафратланиши керак эди.
Лекин, шоҳ уларга нисбатан ҳеч қандай нафрат йўқ эди. Том яна ҳаёлан, дарахтда осилиб турган шоҳни ўғлини кўрди ва у: “Буни сен учун қилдим!”, ‑ дерди. Бу билан ҳўжайини унга етказган жароҳатлар учун уни кечирдим демоқчимиди?! Ҳатто бунинг учун ўз иҳтиёри билан жазони қабул қилдими, айнан Том лойиқ бўлган жазони?
Том бу ерда ўзига очилган нарсадан сакраб тушди.
‑ Сен ўзинингни жазолашларига, уришларига, қиймалашларига рози бўлармидинг – мен учун! Сенинг қароринг шундай эди! – суръат томонга бақирди у ва мушти билан пешанасига урди, буни абадий калласига киритмоқчи бўлгандай.
Женни ҳам бир нарсани тушунди: бу дунёнинг охири эди! Шоҳ билан ўғли ёвузликка чек қўйиш мақсадида, уни ўз бўйнига олмоқчи эди. Йўқса ҳамма яна шундай давом этаверарди – ҳақоратлар, қасосли яралар, нафратлар, барбод қилишлар, одам ўлдиришлар.... Қиз шоҳнинг қўлини ушлаб, чин дилдан ўпарди. Айта олган биргина сўзлари фақат: “Раҳмат, раҳмат” эди.
Том чуқур таъсирланган ҳолда турарди. Агар бошқаларга етказган жароҳати унинг ҳўжайинига ва унинг отасига тегадиган бўлса, бошқа ҳеч қачон ундай қилишни хоҳламасди. Бошқа ҳеч қачон! Агар барибир яна қайтарилсачи? Сўроқ ва қалбида изтироб билан қаради отага, чунки ҳар доим ҳам яхши бўлиш Томнинг қўлидан келмайди. Кўпинча, ичидаги баъзи нарсалар ўзидан ҳам кучлироқ эди! Афсус! Масалан, уни жаҳли. Ўшанда нима қилиш керак?
‑ Ўша пайти уни ўғлимнинг, шармандалик дарахти олдига олиб кел ва ўша ерда қолдир! У бунга хурсандичилик билан бардош беради, чунки сени чексиз севади.
“Бунга хурсандичилик билан бардош беради! Ақл бовар қилмайди! Ким хурсандчилик билан азоб чекади?!”.
Бироқ, шоҳ уларга яна бир нарсани айтиб қўйиши керак эди:
‑ Бошқалар ҳам сизларга ёмонлик қилса, уларни ҳам унинг олдига олиб келинг. У яна ҳаммасини қайта тиклайди. Бу унинг иши.
Ҳм, агар бу шундай бўлса, у ҳолда Томга бошқа ғазабланишни кераги йўқ. Ўшанда янги имкониятлар очилади!!
Том ва Женни буларни ҳаммасини яхшироқ эслаб қолиши учун, шоҳ уларга қатъият ва янада кўпроқ севги билан деди:
‑ Менинг адолатим шунда! – ва ойнани парда билан ёпиб қўйди.
Бола ва қизга кўрган нарсалари узоқ вақт давомида таъсир кўрсатди. Бу ҳақда гуруҳларида ҳам гаплашишди ва дўстлари ҳам чуқур таъсиланишганди. Бир томондан, шоҳ ва ўғли бунчалик қийналганидан ва яна қийналишидан уларга оғир эди. Бошқа томондан, миннатдор бўлишлари учун кўпроқ асос бор, чунки яхшироқ, кўпроқ севадиган отани тўқиб ҳам чиқариб бўлмасди! Қайта ва қайта бу ҳақида бир‑бирларига айтишарди ёки қўшиқ қилиб куйлашарди. Айниқса, шоҳнинг ўғли улар билан бирга бўлганда ёки ўзлари отанинг залига боришганида буни қилишни яхши кўришарди.
Книга на Узбекском языке: - Снова у разбойников (Марк Урусла)
Во второй части трилогии вас ждет рассказ о новых приключениях Тома, получившего от царя ряд особо важных поручений.
Увлекательная история для подростков, повествующая о том, каким должны быть отношения молодого христианина с Богом, с людьми, а особенно с врагами.
Рекомендована подросткам, а также тем, кто занят духовным воспитанием молодёжи.
