Урусла Марк. Яна қароқчилар қўлидами? - (22-боб) Китоб Ўзбек тилида
Yana qaroqchilar qo‘lidami? (Urusla Mark) O‘zbek tilida Audiokitob
Томнинг янги саргузаштлари, Шоҳ ўғли
МУНДАРИЖА
Кириш
Бу топшириқ – арзимаган иш!
Мирош
Вақт қўлдан бой берилди
Ҳаммаси бошқача
Туғилган кун байрами
Унинг қарори
Шерли узук
Ором
Қайғули хабар
Энди иккига бўлинган эмас
Қаср ва зулфин ортида
Уйдаги қийинчиликлар
Кенгаш олдида
Ўғирландилар
Биз олға борамиз
Никодимлар ибодатхонасида
Тоғда
Шоҳнинг амри
Софиянинг тарихи
Қудратлининг юзини бошқа тарафи
Жангнинг ғалати режалари
Қонун устози Каиафа
Халққа хабар
22 боб
Қонун устози Каиафа
Меҳмонлар бу ерда яна бир неча кун қолишга рози бўлишди. Яна кўп нарсани билиб олиш, шоҳдан сўраш ва ўйлаб кўриш керак эди. Қолган кунлар мазмунга бой ўтди! Том катта қувонч билан София уйидаги меҳмонларга шоҳдан билганларини, шоҳ унга ўргатган нарсаларни ва бошидан кечирганларини айтиб берди. Эркаклар мароқ билан тинглашар, саволлар беришар ва энг аввало, Қудратлининг ўғиллари сифатида уларга қонун бўйича тегишли нарсаларни жасурлик билан ҳаётига тадбиқ қилишарди. Шу йўл билан ўтмишдаги баъзи яралар шифо топган, айрим камчиликлар тўлдирилган, айрим кечиримлар айтилганди – бу ҳар куни шоҳ ва унинг ўғли учун миннатдочилик сўзлари ва қўшиқларга айланиб кетарди.
Бунинг натижасида, улар Қудратли одамларга қай тарзда гапиришини кўпроқ англай оладиган бўлишди. Бундай сўзлар, ваҳий кўриш ва таассуротлар орқали улар янада кўпроқ ўсар ва қудратли ота уларнинг мамлакатида қилаётган ва қиладиган ишлари учун мақтовлар айтишга далда олишарди. Шу ўринда, Кенгаш аъзоларига, шахсан қонун устози Каиафага – шоҳ ўз режаларини амалга ошириши учун уларга таъсир қилишни, фикрларини ўзгартиришини сўрашни ҳам эсларидан чиқаришмасди.
‑ Туннинг ўртасида нима қилаяпсиз, она? – бир кун кечаси ҳайрон бўлиб сўради Донат ўз хонасидан пастда чироқ ёқилганини кўриб.
‑ Сизлар эртага йўлга тушсангизлар керак, шунинг учун мен сизларга бироз захира тайёрлаб бермоқчиман! – майинлик билан жавоб берди София.
Том ҳўжайини хоҳлаган вақт йўлга тушишга тайёр бўлса ҳам, қачондир бу ердан кетишини билиб, юрагининг тубидан афсусланарди. Унинг учун онаси борлиги ҳалигача қандайдир бир мўъжиза эди. Унинг устига шундай она! Том онасини майин овози, олийҳиммат гаплари, вазмин характеридан лол қоларди. Уйини чирой билан бошқариши ва бошқа уйларда турадиган хизматкорларига бўлган муносабати. Энг аввало, Донат, унинг донолиги ва шоҳни ўзгача тарзда қабул қилиши, уни тинглаши ва у билан гаплашишига қойил қоларди.
Донат завқ олган нарса, унинг ҳар кунги, иссиқ шифобахш сувда самарали ўтказган соатлари эмас, лекин кечалари олов ёнида ўтирганда, София шоҳнинг ўғли учун ўзини бахмал овози билан қўшиқлар – алла қўшиқлари, ҳалқ қўшиқлари ва севги қўшиқларини айтганлари эди. Шу ўринда йигит ҳам ҳўжайини учун баъзи қўшиқларни айтганида, София завқ билан дерди:
‑ Донат, сенга ҳақиқатдан ҳам менинг мусиқага бўлган қобилиятим ўтибди!
Шу тарзда она ва бола бир‑бирига янада кўпроқ яқинлашди! Наҳотки энди ҳаммаси тугаши керак?
‑ Мен сизни қаттиқ соғинаман! – қайғу ва очиқлик билан гапирди йигит.
‑ Бу мен учун ҳам осон эмас, Донат! Бир вақтлар сени Қудратлининг қўлларига бергандим. Шунга ўхшаб, у менга ҳозир ҳам буни қилиш учун куч бераяпти.
Шундай жасур сўзларга қарамасдан, Софияни кўзлари ёшга тўлди.
Донат муҳаббат билан онасини бағрига босди.
‑ Биз боғлиқ бўлганча қоламиз, она! Нафақат бир‑биримизга бўлган муҳаббат орқали, шунингдек, Севувчи бўлган Қудратлининг севгиси орқали ҳам. Ахир биз иккаламиз ҳам Унда бир тан бўлдик‑ку! – онасини тинчлантиришга ҳаракат қилди у.
‑ Ҳа Донат, сенда бизнинг ҳалқимиз учун шоҳдан топшириқ бор! Ҳозир бу жуда муҳим, ‑ деди онаси қатъий овоз билан ва ўзини унинг қучоғидан олди. Ўғли эса эртага ҳақиқатдан кетиши керакми, йўқми шоҳдан сўраш учун ўз хонасига шошилди.
Улар тоғнинг этагида яшовчилар билан хайрлашаётганда, олдидан совуқ шамол эсди. Бироқ олдинда бўладиган қувонч олти эркакни отда тез юришга чорларди.
Никодим бутун кун давомида оиласи билан бўладиган учрашувни ўйлаб хурсанд бўларди. Аллақачон сариқ қояларда жойлашган таниқли ерини танишганида, уларнинг олдини икки чавандоз тўсда. Улар душманларнинг аскарлари бўлса керак! Уларни кузатиб келишаётганмиди? Эҳтимол, ҳозир иккала тарафда пистирмадан отряднинг қолган қисми чиқиб, уларга ҳужум қилишса керак? Ошналар атрофга диққат билан қарашди. Ҳеч қандай хавф сезилмасди. Бироқ уларни ҳар бири ҳар эҳтимолга қарши ўнг қўлини қиличининг сопига қўйди.
Донатни қиличи йўқ, лекин бу ҳолат учун унда чиғаноқ бор эди. Чавандозлар уларнинг олдида турганида, Донатни чиғаноққа икки оғиз сўз айтишга вақти бор эди.
“Сизга саломларимиз Никодим, сизларга ҳам жаноблар! Биз томондаги бегона ёш йигит шер тасвири тушган узукнинг эгаси эканлигини айта оламизми? – ҳурмат билан сўради улардан бири.
Бу нима дегани? Душман жосусларига Донатни билдириб қўйишлари керакми? Ошналар уларга нима деб жавоб беришни ўйлаб турган бир пайтда, Донат отида икки қадам олдинга юриб, баланд овоз билан деди:
‑ Ҳа, бу менман. Нима хоҳлайсизлар?
Иккинчи чавандоз унга хат узатди. Хатда Кенгашнинг қизил муҳри бор эди. Донат уни очди.
‑ Қонун устози Каиафа ўлар ҳолатда касал! У мени иложи борича унинг олдига келишимни сўраяпти, ‑ хабар берди йигит.
Донатни овозида ҳаяжон сезиларди.
‑ Унинг вақти оз қолди, ‑ тўлдирди чавандозлардан бири.
Ошналар ҳайрат билан бир‑бирига қарашди. Бундай янгиликни улар ҳеч қачон кутишмаганди.
‑ Балки бу қопқондир? – эҳтиётдан гапирди Данкварт. – Ахир буни билиб бўлмайди‑ку!
Уларни қамоққа тиққан, ҳимоясига қарамасдан ҳукм қилган, ҳокимиятга интиладиган Каиафадан ҳамма нарсани кутса бўларди. Эркаклар Донатга қарашди. Донат эса бироз вақт фикрлаб турди, лекин кейин қатъий овоз билан деди:
‑ Мен бунга тайёрман.
‑ Биз сен билан бирга борамиз! – деди ошналар, олдингидан кўра кўпроқ жасурлик ва ишонч билан. Шунингдек, улар ўз юракларида сокин овозни эшитишди:
‑ У билан бирга боринглар! Мен ҳар доим сизлар билан биргаман!
Шундай қилиб, улар отларни жиловлаб, қонун устози Каиафанинг одамлари орқасидан шаҳар йўналиши бўйлаб кетишди.
Шаҳарга келишганида тун ярим бўлганди. Уларни шаҳар дарвозалари олдида машъал ушлаб турган одамлар кутиб туришарди. Донат ва жаноб Никодим зудлик билан қонун устози Каиафани олдига боришлари керак эди. Қолганлар эса эҳтиёт шарти билан уларни орқасидан кузатиб кетишди.
Кенгаш президентининг уйи Кенгаш мажлислари ўтадиган бинога жуда яқин жойлашганди. Уйни олдида бутун бир отряд қўриқчилар турарди, бироқ Донат тоғаси билан келганида, аскарлар икки чеккага сурилишди. Зинада қора кийим кийган, Каиафани шахсий қўриқчилари турганди, қўриқчилар уларни юқори қаватдаги хонага кузатиб қўйишди. Бутун уй жудаям тинч, зулматли, ғамгин туюларди.
‑ Яхшиямки, ота, сен ҳар доим биз билан биргасан! – ўйлади Донат ва бир зумга қўлидаги чиғаноқни маҳкам сиқди.
Хонада фақат шахсий шифокор бўлиб, у ҳам қора кийимда эди. Парда ортида инграш эшитиларди. Шифокор пардаларни очди – у ерда ўлар ҳолатда оқариб кетган, олдингидан ҳам кўра кўпроқ озиб кетган, оғриқдан типирчилаб ётган Кал ётарди. Келганларни кўриб, у ўрнидан турмоқчи бўлди, лекин орқага, ёстиққа йиқилди ва инграб деди:
‑ Ниҳоят, шу ердасизлар! Мен... мен... ўлаяпман!
Бемордан менимча унга яқинлашмоқчи бўлган ҳар кимни ўзидан узоқлаштирадиган ёқимсиз ҳид келарди. Унинг кўзлари иситмадан ёнарди, озиб кетган қўллари қалтираган ҳолда кўрпани ушларди. Бунга қарамасдан, Донат бир қадам ташлади ва унга яқинлашиш мақсадида олдида тиз чўкиб ўтирди.
‑ Устоз Каиафа, бизни нега чақиртирдингиз? – дўстона сўради у.
‑ Сиз ҳақиқатдан ўша...? – шивирлади ўлаётган Каиафа, қўрқувдан кўзларини катта очиб.
Никодим орқадан жавоб берди:
‑ Ҳа, у Донат, бизни охирги руҳониймизнинг ўғли. Мен бунга гувоҳлик бераман. У шерли узук соҳиби.
Касалнинг ҳаракатсиз нигоҳидан уни қўрқиб кетгани зўрға билинди. Ичида жанг авжига чиққанди. Донат билан тоғаси ҳўжайини шу ерда ва шу соатда, мана шу мамлакатда ўзининг ғалабали юришини давом эттиришини ибодатда сўрашарди: “Илтимос, ота, майин нафасинг билан унга таъсир қилгин!”
Ниҳоят, устоз Каиафа тилга кирди ва бунинг учун охирги кучини сарфлаётганди:
‑ Мен буни ортиқ яшира олмайман. Бу нарса мени ичимдан кемираяпти! – нафаси сиқилиб гапирарди у.
У гапларини тасдиқлагандай, кўрпасини очиб юборди. Қорни жудаям ишиб кетганди, қорнига ўралган оқ боғичлар орасидан жуда ёқимсиз ҳид келарди.
Бироқ энди гапираётган гаплари унданда ёмонроқ эди:
‑ Дадангиз бу ердан ҳасратда қочиб кетгани учун, онангиз бугунгача уни Муқаддас тоғда кутаётгани учун мен айбдорман. Сизни ўғирлаб кетгани учун ҳам.
Буни деярли бақириб айтди:
‑ Мен онангизнинг хатини яшириб қўйгандим, шунинг учун у дадангизга етиб бормади. Сиз ҳали кичкина бўлганингизда сизни шаҳардан гумдон қилишни йўлини қилдим!
Бу иқрор Донатни бошига қўққисдан мушт туширишгандек бўлди. Дадаси ва онаси қанчалик изтироб чекишганди! Унинг ўзичи – чақалоқ бўлиб қароқчилар қўлида! Ўшандан бери... Бу тасодифий бахтсиз воқеа эмасди, лекин буларнинг ҳаммаси учун бу одам айбдор эди! Қандай қилиб бунчалик мараз бўлиш мумкин? Бундай жиноятга қўл уришга уни нима ундади?
Ётоқдан мунгли оҳангда жавоб келди:
‑ Бу билан нимага эришдим? Ҳеч нимага! Мен ҳокимиятни, фақат ҳокимиятни хоҳлагандим! Мана бунинг натижаси!
Бу гаплардан кейин у аччиқ кулди, кейин эса фарёд қилди:
‑ Буларнинг ҳаммаси менга гуноҳларим учун келди! ... Ҳолимга вой! Мен лаънатга қолганман!
Гўёки бу унинг охирги сўзи бўлиши керак бўлгандай, қийинчилик билан деворга бурилди.
Хонага муздек сукунат тушди. Бироқ Донатнинг қалбида қандайдир оловли, қатъий бир нарса кўтарилиб, уни қамраб олмоқчи эди. Мушти борган сари қаттиқлашарди. Ўшанда Том ўз елкасида иссиқлик чиқиб, унга қуйилаётган тоғасининг қўлини сезди. Тоғаси бир нарсани қайтарарди:
‑ Шоҳнинг ўғли! Шоҳнинг ўғли!
Бироздан кейин Никодим йўталиб олди‑да, деди:
‑ Жаноб президент, сиз Донат бизга олиб келган Қудратлини хабарини эшитишингиз керак!
Шунда йигит қалбини қийнаётган нарсадан бутунлай чиқиб кетди, ахир унинг ичида ҳали ҳеч қачон бўлмаган жуда кучли кураш кетаётганди. Йигит чуқур нафас олди, чунки ҳозир ҳаётидаги энг оғир ишни қилиши кераклигини биларди – яна бир марта кечириш, ўлим тўшагида ётган душманини кечириши керак эди.
‑ Раббий, менга ёрдам бер! – ичида ибодат қилди у, кейин баланд овоз билан деди:
‑ Устоз Каиафа, сизга хабарни етказишимдан олдин бир нарсани билиб олишингиз керак: Қудратлининг номи ва унинг кучи билан ота‑онамга ва менга қилган қаршиликларингизни кечираман.
‑ Бундай бўлиши мумкин эмас! – сесканиб кетди қонун устози Каиафа ва катта қийинчилик билан шивирлаб деди: ‑ Буни менга ҳеч ким кечира олмайди. Айбим жуда катта! Мен ўлимга ва абадий лаънатга лойиқман!
Донат унга дўстона ва таъсирли равишда эътироз билдирди:
‑ Қудратлининг ўғли сизнинг ҳаётингиз учун ҳам ўз жонини фидо қилган. Унинг севгиси сизни адолатсизлигингиздан юқори. Сизга айтиш учун Қудратли менга топширган топшириқни эшитинг:
“Сен – мени севикли фарзандимсан!
Юрагимга ёпишиб ол!
У сени чақираяпти!”
Бу вазиятда йигитга бу сўзларни айтиш осон кечмади. Бироқ Донат шоҳнинг шахсий хабари бу бебахт ўғил учун ҳам тегишли эканлигини биларди. Донат юрагида бу одамга нисбатан иссиқ оқим қандай чиқаётганини биларди. Ў!
Устоз Каиафа қимирламасди. Наҳотки у тушунмаган бўлса? Ёки у аллақачон ўлганмиди? Донат туриб уни тепасига эгилди. Устоз Каиафа кучсиз яна бир неча нафас чиқарди. Кейин касал озиб кетган қўлларини худди кимгадир узатамоқчи бўлгандай бўлди, лекин буни уддасидан чиқа олмади. Қўллари яна пастга тушди. Шундан кейин қонун устози ўзини охирги нафасини чиқарди.
Устоз Каиафанинг шахсий шифокори келиб, танани бели билан ётқизиб қўйди. У томир уришини текшириб кўрди‑да, хулоса чиқарди:
‑ Ўлим!
‑ Ота, уни ўз бағрингга олгин! – деди Донат шунчаки.
Донат шоҳ уни кечирганини биларди, чунки мурданинг юзида ҳаётида ҳали ҳеч қачон бўлмаган тинчлик ярқираб турарди.
Улар кечани жаноб Никодимнинг шаҳардаги уйида ўтказишди. Донатни кечгача уйқуси келмади. Ҳозиргина бошидан ўтказиб, билганларидан кейин бу ҳолат тушунарди эди. Шундай қилиб, бу топишмоқнинг ечими эди! Агар бу одамнинг нафрати ва ҳокимиятга бўлган чанқоғи бўлмаганда уни ҳаёти қандай тус оларди! Ота‑онаси қанча бало ва оғриқларни четлаб ўтса бўларди! Қолаверса, шунча одам, бутун бир ҳалқ! Ақл бовар қилмас кулфат!
Йигит қўлларини яна мушт қилмоқчи бўлди. Бу ҳолат унга таниш эди! Ўшанда Мирош билан ҳам шундай бўлганди. Йигит бу ғазаб бир куни яна ундан устун келишини дарҳол билиб олгани қандай яхши бўлди. О, унда ҳали ҳам ёвузлик бор эди! Ёрдамга!!!
Изтиробга тушган ва ҳокисорликка тўлган Донат яна ҳўжайинига мурожаат қилди:
‑ Эммануил, мен бошқалардан ортиқ жойим йўқ! Мен эмас, балки сенинг шавқатинг эди.
Шу пайт унга шоҳни сўзлари эсига тушиб қолди: “Ўз ёвузлигинг ва кечирмасликни ҳар доим менга олиб кел!”
Донат буни дарҳол қилмоқчи эди.
‑ Шоҳнинг ўғли, ‑ нола қилди у, ‑ ўзимни барча ҳафагарчиликларимни шармандалик дарахти олдига олиб келаман! Буни ўз шуҳратинг учун ва бу ерда менинг ҳалқим учун ишлат!
Ҳа, у бунга қарор қилди – устоз Каиафани кечирди – қалбидаги ярага қарамасдан бу қарорга содиқ қолиши керак эди. Шу пайти Донат Авва унга айтган яна бир гапни эслади: “«Агарда» ва «бўлиши мумкин» деган нарсалар билан ўзингни қийнама! Шунчаки менга ишон!”.
Тоғда айтган қўшиғи ҳозир унга яна бир марта ёрдам берди:
“Ўз азобларим ҳақида шоҳга илтижо қиламан.
Ўзингни тут юрагим! У сенга ёрдам беради!”
Донат уни қайта‑қайта такрорларди. Натижада, у қатъийлик билан айта олди:
‑ Авва, сен нима учун бу нарсалар бўлишига йўл қўйиб берганингни билмайман, лекин шуни биламанки, сенда менинг ҳаётим учун ажойиб режа бор. Мен яна бир бор бу режага “ҳа” дейман! Бу режа сени севикли юрагингдан келиб чиқади. Сен ҳамма нарсани яхшиликка ўзгартирасан, мен бунга аминман. Ҳатто бизнинг заифлигимиздан ҳам сен буюк нарсага эришишинг мумкин. Сен буни кўп исботлагансан.
Энди йигит шоҳга ўзининг аччиқ ўтмишини топширганди. У ҳаётини яна ягона ишончли қояга қўйганди – энди шоҳининг содиқлигига ишона оларди. Ҳозир у учун ҳотиржамлик ва жасурлик билан олдинга қарашнинг иложи бор эди! Албатта, кўз олдида фақат шоҳ билан:
‑ Мен сенга ҳамма саволларимни бераман, шунингдек, қонун устози Каиафа, Кенгаш президенти оламдан ўтган бир пайтда, мамлакатда бўладиган нарсаларни ҳам. Бундан кейин ҳаммаси қандай йўл билан кетишини ҳам. Халқимни келажагини ҳам сенинг қўлларингга топшираман. Сен ҳамма нарсани яхшилаб тайёрлаб қўйган бўлсанг керак. Авва, хоҳишинг амалга ошишини сабрсизлик билан кутаман!
Отасига бўлган ишончни янада яхшироқ кўрсатиш учун, қўлига чиғаноқни олиб, унга гапиришни бошлади. Аввалига икки оғиз сўз, бироқ кейин оғзидан тоғнинг жўшқин оқимига ўхшаб сўзлар кетидан сўзлар чиқа бошлади. Буни натижасида унинг юраги аста тинчлана бошлади.
Кейин йигитнинг ҳаёлига бир фикр келди ва бундан унинг кўзлари чарақлаб кетди: агар бу вокеаларни ҳеч бири бўлмаганида, у ҳеч қачон шоҳ ва унинг ўғли билан шахсан танишмаган бўларди! Бундай бўлмаганда... Ҳа, бундай бўлмаганда у ўз ҳалқига ҳеч қачон шоҳнинг хабарини олиб кела олмасди. Бундай бўлмаганда ҳаммаси эски кўринишида қоларди. Донатни ўзи ҳам шоҳдан жуда йироқда бўлган бўларди! О, Қудратлининг йўллари ва ҳаёллари жуда ажойиб!!!
Худди ўшанда, тахт турган залдагидек, уни ҳайрат ва завқ шунчалик қаттиқ қамраб олганди, у ҳатто яна бир марта туриб, ўз ётоғи олдида тиз чўкиб таъзим қилди. Шоҳ унга қуйидагиларни айтмагунча, шу ҳолатда жим турарди:
‑ Сени бунданда буюкроғи кутаяпти! Энди бориб дамингни ол!
Книга на Узбекском языке: - Снова у разбойников (Марк Урусла)
Во второй части трилогии вас ждет рассказ о новых приключениях Тома, получившего от царя ряд особо важных поручений.
Увлекательная история для подростков, повествующая о том, каким должны быть отношения молодого христианина с Богом, с людьми, а особенно с врагами.
Рекомендована подросткам, а также тем, кто занят духовным воспитанием молодёжи.
