Урусла Марк. Яна қароқчилар қўлидами? - (19-боб) Китоб Ўзбек тилида
Yana qaroqchilar qo‘lidami? (Urusla Mark) O‘zbek tilida Audiokitob
Томнинг янги саргузаштлари, Шоҳ ўғли
МУНДАРИЖА
Кириш
Бу топшириқ – арзимаган иш!
Мирош
Вақт қўлдан бой берилди
Ҳаммаси бошқача
Туғилган кун байрами
Унинг қарори
Шерли узук
Ором
Қайғули хабар
Энди иккига бўлинган эмас
Қаср ва зулфин ортида
Уйдаги қийинчиликлар
Кенгаш олдида
Ўғирландилар
Биз олға борамиз
Никодимлар ибодатхонасида
Тоғда
Шоҳнинг амри
Софиянинг тарихи
Қудратлининг юзини бошқа тарафи
Жангнинг ғалати режалари
Қонун устози Каиафа
Халққа хабар
19 боб
Софиянинг тарихи
София бироз иккиландида Муқаддас тоққа қаради. Шу пайти Софиянинг қилган бу ҳаракати Том учун бир умрдек туюлди. Бироқ бундан кейин у ўз ҳикоясини бошлади:
‑ Сен тепада чалажон бўлиб ётганингда, мен Буюк шоҳнинг ёрдамида ва ўзимдаги бор нарсалар билан сени ҳаётга қайтаришга ҳаракат қилдим, ўшанда қўлингдаги узукни кўриб қолдим. Шунда сени кимлигингни билдим! Мени ички овозим буни менга айтарди... Мен ҳам шундай узук тақаман.
У йигитга ўнг қўлини узатди. Томни кўзлари чиқиб кетай деди: узук у тақиб юрган узукнинг ўзгинаси эди, фақат сал кичикроқ! Аёлни узугида урғочи шернинг боши бор эди! Том олдин бу ҳайвонни кўрмаган бўлсада, аёлдаги узук унинг узугининг ўзгинаси эканидан ҳечам шубҳа қилмасди!
Лекин аёлга бу узук қаердан келди? Йигит тушунмасдан бошини қимирлатди ва сўроқ назари билан аёлга қаради. Шу пайтгача аёл катта ҳотиржамлик ва обрў билан гапирарди. Бироқ энди эса, у ўзини йўқотмасликка ҳаракат қилар, гапиришга сўз изларди. Узуқ‑узуқ овоз билан аёл хитоб қилди:
‑ Бу мени... никоҳ узугим эди. У буни мен учун ясаб берганди. Сенинг даданг, бу мамлкатнинг руҳонийси!
Унинг дадаси...? Унинг учун... никоҳ узуги...! Демак у аёл...?! Йигит ўйлаб ўйига ета олмасди. Уни устига “она” деб айтолмасди, чунки уни ич‑ичида оғриқ бор эди, қачонлардир, ҳали жуда ёш бўлганида онаси уни ташлаб кетганди.
Том турган жойида қотиб қолди. Ҳа, унинг қаршисида қора чўқурлик пайдо бўлди ва бу даҳшатли эди.
Аёл секинлик билан уни қўлига тегди. Йигит орқага силжиди.
‑ Сени тушунаман. Ташлаб кетилганликни оғриғи жуда катта. Сен мени ўз ҳаётингдан ўчириб ташлашинг керак эди, акс ҳолда бунга чидай олмас эдинг! Лекин илтимос, энди мени тарихимни эшитгин! – илтимос қилди у ва дарровда ўз ҳикоясини бошлади: ‑ Мен обрўли оиладан чиққанман, ҳали ёш бўлган чоғларимда дадангни кўриб қолганман. Ўша учрашувдан бошлаб даданг мени ёқтириб қолганди ва мен ҳам уни ёқтириб қолишим учун кўп ҳаракат қиларди. Мен ижобий жавоб беришга шошилмасдим, чунки у бир куни ҳалқ орасида катта лавозимни эгаллашини билардим. Мен ўзимни нозик қалбим билан уни хотини сифатида қийинчликка дош бера олмайман деб қўрқардим. Жавоб беришим узоққа чўзилди. Бироқ севги кучлироқ эди – уники ҳам, меники ҳам. Биз эр‑хотин бўлдик.
Бироз вақт ўтиб уни отаси вафот этди. Энди руҳоний бўлиш навбат уники эди. Бошқа ҳеч қандай гап бўлиши мумкин эмасди. Даданг ўз ишини фидокорона бажарарди, ҳалқини тўғри бошқаришни хоҳларди. У ҳар куни Қудратли унга айтиши керак бўлган нарсани эшитишга ҳаракат қиларди ва буни Буюк китобдан изларди. Кейин руҳоний эшитганини ҳалққа етказарди. Бироқ уни атрофида ҳасадгўйлик, кўролмаслик ва фитналар бор эди”.
‑ Шунингдек, бизнинг Қудратли ҳақидаги бир‑бирига зид бўлган қарашларимиз ҳам ўзаро бир‑биримизни тушунишни оғирлаштирарди. Ҳалқ Қудратлини бераҳм, бир томонлама ва шавқатсиз деб ўйлаши мени азобга соларди! Мен ҳам ўз ўрнида Қудратлини, даданг ҳалққа ўргатганидек эшитишга ҳаракат қилардим, фақат мени фикрим бошқачароқ эди. Афсуски, эрим бу тарафлама менга қўшилмагандек туюларди. Мен ўзимдан сўрардим – эҳтимол, у буни билмасди ёки қабул қила олмасди, чунки биздаги доноларимизнинг ҳаёлида фақат руҳоний Қудратлини эшита олади деган фикр қаттиқ ўрнашиб қолганди.
Кейин аёлни овози қувончлироқ, жонлироқ чиқишни бошлади:
‑ Ўша пайт мен ҳомиладор бўлдим. Мен катта хурсандчилик билан сени қорнимда олиб юрардим, кечаю кундуз сен ҳақингда ўйлардим, сен билан гаплашардим, қўшиқлар айтиб берардим. Ўзимни бутунлай сенга бағишлаган эдим!
Аёл буни гапираётган пайти, Томни кўзлари каттароқ очилиб кетди: ҳа, у бу аёлни қорнида пайдо бўлди, ойлаб яшади, у ерда ҳимояда бўлиш нима эканлигини билди. Бу аниқ бўлса ҳам, уни тасаввур қилиш жуда қийин эди. Уларни орасида девор бордек туюларди.
‑ Худованд, бу деворни олиб ташламоқчиман! Менга ёрдам бер! – ичида илтижо қилди у! Шунда танасидан иссиқ сув югургандек бўлди. Кечаги кундаги иссиқ ванна каби, иссиққина ўриндиқ каби, отанинг тиззаларидаги каби. Ундан кейин йигит учун онасининг гапларини эшитиши осонлашди.
Аёл Том бу нарсаларни эшитиши қийинлигини тушунгандек бироз танаффус қилди‑да, яна ҳикоясида давом этди:
‑ Сени туғулишингдан хурсандчилигимиз катта эди. Бутун мамлакат бизлар билан бирга шодланарди. Бироқ ўша пайти мамлакатдаги вазият олдингидан кўра янада қийинлашди. Даданг ўз мажбуриятларига муккасидан кетганди ва мен ҳақимда ёки фарзанди ҳақида деярли қайғурмасди. Бошқа нарсалар унга муҳимроқдек туюларди.
Бир куни шу даражага етгандики, мен ўзимга қандай ёрдам беришни билмай қолдим. Чуқур изтиробда мен унга ҳақиқатни, фарзанди унга қанчалик муҳтожлигини кўрсатмоқчи эдим. Унга хотини, менга эса – у қанчалик кераклиги! Ҳалқимиз учун аёллар қанчалик муҳимлигини ҳам! – таъсирланиб гапирарди аёл. – Шунинг учун мен сени ва дадангни қолдириб шаҳардан қочиб кетдим!
Оҳ, қанчалар оғир бўлгандир! Бу зарба эди! Қолдириб, қочиб кетдим... Ундан, кичкина, бечора боладан! Бунга қандай журъат қилди! Ахир боланинг ҳаёти бутунлай аёлга боғлиқ эди‑ку! Бола учун бу жуда даҳшатли эди. Кечириш жуда қийин!
Лекин аёл давом этди:
‑ Мен шундай жойга кетдимки, мен ва эрим у ерда янги куч ва йўл‑йўриқ олса бўладиган жойга – Муқаддас тоққа кетдим!
“Бу ёмон фикр эмас”, ‑ ўйлади Том.
Бунинг ўз маъноси бор. Лекин бунга қарамасдан – фарзандини якка ўзини қолдириб кетиш!
‑ Мен унга хабар қолдирдим: “Мен сени Муқаддас тоғнинг этагида кутаман!”. Мен бу ҳаракатим унда оталик бурчни ва эрлик ҳиссини уйғотади деб умид қилгандим. Бироқ у келмади! – Кейин паст овозда қўшиб қўйди: ‑ ҳатто ҳозирги кунгача!
Оҳ, бу шунчалар даҳшатли эди! У кунлар, йиллар давомида, ҳатто ҳозирги пайтгача кутарди. Шунинг учун аъза кийимни киярди! Лекин дадаси нима учун келмади? Ахир хотинини қаттиқ севарди‑ку! Бунга қандай журъат қилди! Ҳеч бўлмаганда фарзанди учун келса бўларди‑ку!... Ҳм, бироқ эски нарсани эслашни нима кераги бор, ахир Том уни аллақачон кечирганди‑ку. Буни ҳам кечириши керак эди.
‑ У Қудратлининг олдига, абадийликка кетди! – қисқагина гапини бўлди Том.
‑ Ҳа, мен ҳам буни ҳис қилдим, ‑ изтироб билан бошини чайқади аёл ва бирозга жим қолди.
Кейин аёл давом этди ва ўзини тутиб тура олиши қийинлашди:
‑ Менга ишон, даданг мени бу ҳаракатимни кечира олмади. Лекин шунга қарамай, мен учун энг даҳшатлиси сен ҳақингда, менинг фарзандим ҳақидаги оғриқ эди. Шуни орқасидан аввалига мен касал бўлиб, иситмалаб ётдим. Куну‑тун сени эслаб фарёд чекардим, йиғлардим. Сени ўғирлаб кетишгани ҳақида хабар беришганидан кейин янада баттарроқ бўлдим... Кўз ёшларим тугамагунча... Умуман, ҳозирги пайтгача менинг кўз ёшларим тўгади – ўн саккиз йил давомида!
Оҳ, ҳозирги пайтгача у фақат ўзини дардини кўрганди. Бироқ аёл ҳам азоб чекарди! Аёл ҳам! Она сифатида, унга жудаям қийин бўлган бўлса керак!
Том ҳайратда қолиб, юпатиш мақсадида қўлини аёлнинг елкасига қўйди. Аёл унга қаради:
‑ Мен кечира оласанми, ўғлим?
Йигит ўз онасини оғзидан биринчи марта “ўғлим” деган сўзни эшитганди! Уни кечира олиши турган гап – у бундай вазият юзага келиши сабаб бўлган сабабларни жуда яхши тушуна оларди. Бироқ буни айта олиш учун нафақат ўзининг бутун кучи, ҳўжайинининг кучи ҳам керак бўларди. Ташлаб кетилган болани оғриғи жуда кучли эди.
Шу пайт Том ўз ўзига деди: “Оғриғингни ташқарига чиқишига йўл қўй! Ваниҳоят, унга тик боқ! Ахир у учун ҳам шифо борлигини биласан‑ку”.
Ҳа, у буни ҳўжайинини олдига олиб келиши керак эди! Шармандалик дарахтига! Шундай қилганидан кейин, гапира олди:
‑ Шоҳни ўғли номи билан: Мен... сизни кечираман... она!
Бу қийин бўлди! Бироқ бу ёғи нима бўлади? Йигит ҳаётини асосида қора тешикни ўрнига нурли, ёрқин, мустаҳкам бир нарса пайдо бўлганини ҳис қиларди. Бу ҳис унда ҳар доим бор эди, фақат кечирмаслик қоралиги бу меҳрибонликни қаердадир қалбнинг тубида ушлаб турарди. Бу янги ҳис уни ҳаётига мазмун берди, қувонч, ишонч пайдо бўлди. Бу нақадар ажойиб!
Завқ билан онасига қаради, бироқ кейин яна пастга қараб олди. Шу ондаги тушунган нарсаси уни қаттиқ уятга солди! Бу аёл уни онаси эди, у эса ҳаётида ҳали бирон марта ҳам у ҳақида ўйламаганди!
Том довдираб онасига қаради.
Барибир у бор эди! Уни онаси! Онаси тирик эди ва Том у ҳақида бирон марта ҳам сўрамаганди. У онаси ҳақида бутунлай унутганди, ҳаётидан чиқариб ташлаганди! Қандай қилиб ўзини бундай тутиш мумкин?! Бунинг учун у онасидан кечирим сўраши керак.
Онаси чеккада, ўғлига яқинлаша олмай ўтирарди. Ўғли ўзи ва уни орасидаги масофани енгиб ўтиши кераклигини онаси тушунарди. Ҳақиқатдан, йигитнинг ақли янги ҳолатни ва ҳис‑туйғуларни сиғдира олиши қийин эди! Том турдида, эшикнинг олдига келиб, тоққа қаради. Кейин остонага чиқиб, тоққа узоқ қараб турди.
Кейин қаердандир ташвишли фикр келди хаёлига: аёл шу пайтгача бир маротаба ҳам унинг исмини сўрамади. Ҳм! Бу тушунарли, чунки унга исмни ҳақиқий ота‑онаси беришлари керак эди‑да! У исмини ҳозироқ билмоқчи эди! Йигит қайтиб уйга кирди.
Уни онаси бошини эгган ҳолда креслода кутиб ўтирарди. Аёл кутишни ўрганганди. Чунки у буни узоқ йиллар давомида қилиб келарди
‑ Ҳм, ўзи... – Том эшикдан кирибоқ гап бошлади, ‑ менга ўшанда исм беришган бўлса керак, шундай эмасми?
‑ Албатта, биз сенга исм берганмиз – ажойиб исм! – табассум қилди у. – Бу бизни қувончимизни кўрсатарди. Биз иккаламиз ҳам бу исм ҳақида Қудратлидан тасдиқ олгандик.
Аёл унга ўзининг ёрқин кўзлари билан қаради‑да, катта ҳаяжон ва майинлик билан деди:
‑ Бу исм – Донат! Унинг маъноси “Совға” дегани, чунки сен биз учун Қудратлидан совға эдинг.
Хурсандчиликдан қувониб, яна қўшди: ‑ Бугун сен мен учун яна Совғасан! Қандай бахт! Ўйлашимча нафақат мен учун, балки ҳалқим учун ҳам: сен, Донат, ‑ Қудратлининг совғасисан!
Қароқчилар орасида йигитни Том деб аташарди, чунки бу исм айтилиш учун осон эди. бу исмни нафрат ва масхара билан айтишларини эшитган. Лекин, кейин йигит бу исмни севги билан айтганларини кўп эшитганди, ‑ энг аввало шоҳ ва унинг ўғлидан. Бу билан ҳаммаси яхши бўлиб кетганди.
Энди йигит ўзининг ҳақиқий исмини билиб олди. Бу исм унга ёқди, чунки чиройли эшитилар ва чуқур маънога эга эди. Устига устак шоҳ уни бундай чақиришларини хоҳлаган ёки, эҳтимол, шоҳнинг ўзи бу исмни у учун танлаган бўлсачи? Энди нима қилсин, демак уни иккита исми бор, Том жилмайиб, онасини олдига келди‑да, уни майинлик билан қучоқлади. Улар бу ҳолда узоқ туришди, чуқур доноликдан ва шоҳнинг улар ҳақидаги ғамҳўрлигидан қувонишарди. Шоҳ бу ажойиб учрашувни яратиб берганидан ва ҳар доим уларни асраб келганидан хурсанд эдилар.
Донат яна озгина қанчадир вақт бу ерда бўлиши кераклигини биларди. Бу у учун муҳим эди. Эҳтимол уни кутиб турган устоз Гамалиил ҳақидаги ўйлар, уни шошилишга ундарди. Лекин шунга қарамай, уни бу ерга юборган шоҳ унга қачон йўлга тушиши кераклиги ҳақида хабар бериши керак. Устига у ўзини бу ерда албатта шоҳнинг қасрини ҳисобга олмаганда, уйидагидек ҳис қиларди.
Улар бир‑бирига жуда кўп нарсаларни айтиб беришлари керак эди! Том учун энг қувончли янгилик, жаноб Никодим онасининг укаси эканлиги эди. Жаноб Никодим узоқ йиллар давомида ўз опасини излаб топгандан кейин, у учун бу шинамгина уйни қуриб берганди ва яшаш учун керакли бўлган ҳамма шароитни яратиб берганди. Бу ерда, Муқаддас тоғнинг этагида, аёл хавфсизликда эди ва ҳеч ким унга озор етказа олмасди.
Бу иш яна шу тарафлама тўғри эдики, унинг эри ўлгандан кейин, давлатни тепасига қонун устози Каиафа келганди, аёл эса уни ишонмасди. Опасини хавфсизлиги учун у, бу уйга олиб келадиган йўлда, сув кесиб ўтган жойда қўриқхона ҳам қуриб берди. Шунинг учун у ерда доимо қўриқчи туради ва Муқаддас тоққа олиб борадиган йўлга бирор ким тушдими, йўқми, бу ҳақида доимо аёлга ва жаноб Никодимга хабар бериб туради. Айнан ўша қўриқчи орқали онаси кимдир тоққа чиқишга жазм қилганлиги ҳақида билиб олганди.
Том буни эшитиб жуда хурсанд бўлгди. Қандай ажойиб! Унинг онаси – Никодимлар авлодидан! Шунинг учун ўшанда, Никодимлар оиласини ибодатхонасида унга шундай фикр келган экан! Улар Томни авлоди эди, Қудратли билан гаплашган, эҳтимол, ҳатто У учун қўшиқлар ҳам куйлашган авлод эди. Шу тарзда ўзини тоғаси ўзи билмаган ҳолда, уни қутқарди! Шоҳни ўйлари ва режалари буюк!
София ва Донат қўл ушлашиб, бу учун шоҳга миннатдорчилик билдиришди.
Книга на Узбекском языке: - Снова у разбойников (Марк Урусла)
Во второй части трилогии вас ждет рассказ о новых приключениях Тома, получившего от царя ряд особо важных поручений.
Увлекательная история для подростков, повествующая о том, каким должны быть отношения молодого христианина с Богом, с людьми, а особенно с врагами.
Рекомендована подросткам, а также тем, кто занят духовным воспитанием молодёжи.
