Урусла Марк. Яна қароқчилар қўлидами? - (14-боб) Китоб Ўзбек тилида
Yana qaroqchilar qo‘lidami? (Urusla Mark) O‘zbek tilida Audiokitob
Томнинг янги саргузаштлари, Шоҳ ўғли
МУНДАРИЖА
Кириш
Бу топшириқ – арзимаган иш!
Мирош
Вақт қўлдан бой берилди
Ҳаммаси бошқача
Туғилган кун байрами
Унинг қарори
Шерли узук
Ором
Қайғули хабар
Энди иккига бўлинган эмас
Қаср ва зулфин ортида
Уйдаги қийинчиликлар
Кенгаш олдида
Ўғирландилар
Биз олға борамиз
Никодимлар ибодатхонасида
Тоғда
Шоҳнинг амри
Софиянинг тарихи
Қудратлининг юзини бошқа тарафи
Жангнинг ғалати режалари
Қонун устози Каиафа
Халққа хабар
14 боб
Ўғирландилар
Бутун вақт давомида уларни ортида турган жаноб Никодим, боши билан ишора қилиб, соқчиларни чақирди.
‑ Менинг орқамдан юринглар! – баланд ва қатъий овоз билан бақирди ва уларни кетидан баланд кўтарилган қилич билан юриб кетди.
Аскарлар у билан қадам–бақадам кетишарди. Залдан чиқиш йўли дўстларга олдингидан кўра узунроқдек туюлди, чунки иккала томондан ҳам душманлик муносабатини сезишарди. Ҳатто кенгашнинг бир аъзоси катта нафрат билан улар томонга тупуришга жазм қилди. Шунда Том тўхтадида, ҳайрон бўлиб қараб, ундан сўради:
‑ Буни нима учун қилаяпсан, биродар? Сен ҳам биз каби улуғ шоҳнинг ўғлимасмисан?!
‑ Сен менга биродар эмассан, агар шундай бўлса ҳам, адашиб қолган биродарсан, ‑ деган жавобни эшитди Том.
Дўстлар яна қамоққа қайтишини тушунишди, лекин эшикдан чиқишда бирдан қандайдир нотаниш одамлар уларни соқчилар қўлидан тортиб олишди. Қора қопларни бошларига кийдиришиб, қўлларини орқасига боғлашдида, Кенгаш мажлиси залидан катта тезлик билан қочиб кетаётган аравага зўрлик билан ўтқазишди. Кимдир уларни ўғирлагани аниқ эди. Атрофда шовқин ва қий‑чув бошланди. Том Кенгаш биносидан келаётган алоҳида овозларни эшитди. Кимдир “Хиёнат!”, деб бақирарди, лекин ўша пайти Том буни тушунмади.
Унга ҳўжайинини овозини эшитиш муҳимроқ эди:
‑ Баракалла, дўстларим! Ҳаммаси режамдагидек кетаяпти! Менга ишонинглар!
Улар қўрқмаслиги учун Том бу сўзларни бошқаларга ҳам айтди.
Ваҳимали ноқулай йўл соатларга чўзилди. Бошида уларни кўп отлиқлар кузатиб келаётганди, бироқ кейинроқ фақат бир нечта отни туёқларини товушлари эшитилди. Улар аллақачон шаҳардан чиқиб кетишганди, чунки арава ғилдираклари шаҳарни тош кўчаларидагидай шовқинли овоз чиқармаётганди. Вақти‑вақти билан бирон‑бир илдиз ёки чуқурча устидан юрганда кучли силкиниш бўларди, аравани қаттиқ полида, боғланган бўла туриб, уларни у ёқдан бу ёққа ташлаганида бироз оғриқ сезишарди.
Беихтиёр Томни ҳаёлига бир фикр келди: “Наҳотки мен яна қароқчилар қўлидаман?!”. Лекин боягина уларни бошидан ўтган нарса янада кўпроқ оғриқ берарди, яъни Кенгаш, улар шоҳ билан дўстликда яшагани, уни ота сифатида билганини устидан кулишгани. Бу доно ҳалқ, шоҳ учун энг муҳим нарса нима эканини қачон бўлса ҳам тушунишганмикин? Ахир у ҳар доим одамлар уни бутун қалби билан севишини хоҳлайди‑ку. Бу қадимги замонларданоқ уларни Буюк китобида ёзилган! Наҳотки улар буни сезишмаган бўлса? Нима уларни кўр қилиб қўйди? Уларни юракларини нима бунчалик тош қилгандики, фақат қонун ҳақида гапиради.
‑ Авва, уларни кечиргин! Бу сенга қаттиқ оғриқ келтираётгандир! – деди Том юрагида. Шунда уни ҳаёлига кутилмаган бир нарса келди.
‑ Дўстлар, ‑ деди у, ‑ менинг ҳалқим сизларга келтирган қийинчиликлар учун сизлардан кечирим сўрайман. Келинглар буни ҳаммасини шоҳнинг ўғлини олдига, шармандалик дарахтига олиб келамиз!
‑ Ҳа, шоҳнинг ўғли номидан кечирамиз, ‑ ўнг ва чап томонидан, қоплар ичидан овозлар келди.
Энди оғриқ озгина камайди. Қачон улар бир жойга етиб келишаркан?
Кўп, жуда кўп соатлардан кейин улар яна тошли кўчага киришди шекилли. Арава секинлашди. Улар бирданига тўхташди.
‑ Дарвозалар яхшилаб ёпилсин! Ҳеч ким киритилмасин! – кимдир буйруқ берди.
Оҳ, улар уни танишади‑ку! Бу жаноб Никодимни овози эмасми?
Ҳақиқатдан! Уларни бошидан қопларни ечишганда, улар қирра майловли одамни тўғрисида туришганди!
‑ Уларни қўлларини ечинг, тезроқ! – буюрди у қулларига.
Кейин тўрт дўстга таъзим қилиб, деди:
- Қўпол муносабат ва ёмон йўл учун кечирасизлар! Бошқачасига иложи йўқ эди. Сизларни Кенгашнинг ҳукмидан шу йўл билан қутқариш керак эди. Ҳукм энг шавқатсиз бўларди – ўлим ҳукми. Шу маҳалгача, жосуслар томонидан топиб олинишимиз мумкин эди. Энди бу ерда сизлар менинг ҳимоямдасиз! Сизларнинг хавфсизлигингиз учун мен жавоб бераман. Қолаверса, шоҳона китобларингиз ва отларингиз ҳам шу ерда! Улар бутунлигича сақланиб қолишини чорасини кўриб қўйдим!
Қалин деворлардаги зарҳалланган ойналардан ортидан уларни олийжаноб кишилар очиқ юзлари билан қарши олаётгандай қараб туришарди. Уларни кўпчилигида уйни ҳўжайинига ўхшаб, соқоллари борлиги кўзга ташланарди. Байрамона тўшалган дастурхонда шамлар ёқилган, гуллар билан безалганди. Уйнинг ҳўжайинини отасидан мерос қолган қасрнинг ошхонаси шинам қилиб қўйилганди ва у ерда тўрт дўстни ширин овқат кутаётганди.
Бу ҳали ҳаммаси эмас! Ҳўжайинни ўнг томонида чиройли аёл ўтирганди. Унинг кийими байрамона ва бўйнидаги марварид маржон каби нафис эди. Том уни қорамтир жонли кўзларига ва оҳиста ҳаракатларига эътибор берди. Уйни бекаси меҳмонларни юракдан қарши олди ва мулойимлик билан уларни аҳволи ҳақида сўради. Улар анчадан бери мазза қилиб овқат ейшимаганди, шунинг учун улар ўзларини уйидагидек ҳис қилиб, тановвул қилишга таклиф қилишди.
Шунингдек, уларни уч ўспирин фарзанди – икки ўғил ва қиз, кечки овқат пайтида улар билан бирга ўтириши мумкин эди, албатта кўринишидан бошқача меҳмонларга улар кўп саволлар беришарди. Каминда олов чирсиллар, бутун хонани иситиб турарди. Том ва Педро ҳали бундай одамлар орасида бўлишмаганди, улар мазза қилишаётганди.
Ва ниҳоят, болалар уларга хайрли тун тилашгандан кейин, тўрт дўст ўзларини калтакланган бадани учун юмшоқ ётоқларини соғинишган бўлса ҳам, кечгача биргаликда ўтиришди. Бироқ аввалига йигитлар саволларига жавоб олишмоқчи эди: жаноб Никодим нима сабабдан уларни қутқарди? Нега уни фикри мамлакатидаги Кенгашдан фарқланарди? Умуман улар ҳақида қаердан билди?
Уларни кутилмаган дўсти бирдан кулиб юборди:
‑ Биринчидан, мен ҳар доим эҳтиёткорлик билан юрардим! Иккинчидан, бу ишга яна кимдир аралашган эди. Лора исмли ёш қизга, сизларни тўртталангизни – нотаниш бўлган маҳбусларни ёнини олиш учун жасурлик берилганини фақат шу йўл билан тушуниш мумкин. Қиз мени яхши билмасди, мен бўлсам уни олдин ҳечам кўрмаганман. Қиз мен билан кўчада гаплашди. Бу ҳаракати билан у нафақат ишини, ҳатто ўз жонини йўқотиши мумкин эди. Шунинг учун мен уни ҳам бу ерга, хавфсиз жойга олиб келдим. Бугун у ҳам бу ерда, қасрда.
‑ Қани у? – Мирошни оғзидан чиқиб кетди.
Маълум бўлишича, у ухлашга кетди.
‑ Эртага эрталабдан у билан гаплашиб, унга довюраклик кўрсатгани учун миннатдорчилик билдиришингиз мумкин, ‑ деди қасрнинг эгаси.
Бироқ Том, “эҳтиёткорлик билан юрардим”, деган гапи нимани билдиришини аниқроқ билмоқчи эди. Шунда жаноб Никодим, ўзини мамлакатида қайғу ва босим муҳити кучайганини айтди. Ҳамма нарса қонун, мажубриятлар, тақиқлашлар ва жазолар атрофида айланарди. Мамлакатнинг аҳолиси хурсандчилик қилолмасди, қўшиқлар айта олмасди, ҳар хил ўйин‑кулгулар ман қилинганди. Ҳамма нарса қонун олдидаги қўрқувга ва президент бошчилигидаги қаттиққўл Кенгашга тобе қилинганди. Ҳамма кераклича дам олмасдан, фақат ишлаш, ишлаш ва ишлашлари керак эди.
Уни авлоди юз йиллар олдин ҳалқни қизиқишларини ўз зиммасига олганди. Шунинг учун пойтахтда жойлашган хавфсизлик кучларини бир қисмини бошқаради. Ишдаги вазифалирини бажараётиб, у албатта Кенгаш аъзоларининг баъзилари билан яқиндан танишган. У айниқса, доно устоз Гамалиилни қаттиқ ҳурмат қиларди. У ўша устоз билан чуқур маъноли гаплар билан гаплашарди. Кенгаш мажлисида у чап томонда биринчи қаторда ўтирганди – ўзини доно саволлари билан уларга ёрдамга келмоқчи бўлаган кекса донишманд. Бу устоз, албатта ҳуфиёна тарзда, ўзи алоҳида ўқий олиш учун Буюк китобдан олиб беришга ёрдам берган. Модомики, уни ўқиш фақат Кенгаш аъзоларига мумкин эди. Лекин бу таваккал ва бунинг эвазига юқори ҳақ тўлашга тўғри келади! Китобда ёзилганлари, улар ўргатаётганларидан ва мамлакатдаги яшаш тарзидан катта фарқ қилади.
‑ Қандай фарқ қилади? – қизиқди Том.
‑ Энг аввало, Қудратлини юзи меҳрибон, Кенгаш ўргатадигандай ёвуз эмас, аксинча меҳрибон отани юзи! – жавоб берди жаноб Никодим.
Томни юзи ёришиб, энди бунга қўшилганини билдирмоқчи эдиямки, қаср эгаси қўшди:
‑ Қолаверса, Кенгаш олдида у ҳақида гапирганларингиз ҳали ҳам юрагимда ёнаяпти. Афтидан, сизлар уни биладиганга ўхшайсиз! Сизлар менга у ҳақида гапириб беришингиз керак! Илтимос! Балки, сизлар менга у билан қандай мулоқотга киришишни, уни овозини қандай қилиб эшитишишни маслаҳат берарсизлар? Бу менинг энг катта истагим! – жўшқинлик билан қўшди у.
“Шоҳ қанчалик бу жаноб билан мулоқотга киришни хоҳлашини билганда эди”, Том дўстлари билан хурсанд бўлишди. Бу ерда улар ота ҳақида бутунлай очиқ ва эркинликда гапириши мумкин эди! Уларнинг дўсти Қудратли билан шахсан танишганда қанчалик бахтли бўларди...
Бироқ иш бунгача бормади. Чунки шу пайти ҳансираган ва терлаб кетган ҳолда хабарчи кириб келди. Устоз Гамалиил хабарини етқазиш учун у шаҳардан чақмоқ тезлигида келганди. Жаноб Никодим тезда хабарни олиб, ўқиганда, зудлик билан шаҳарга қайтиб келиб, уни чет элликларни ўғирлаб кетишида қилинаётган гумонни Кенгаш олдида нотўғрилигини исботлаши кераклиги ёзилганди.
‑ Биз сиз билан борамиз! – тезлик билан жавоб қайтарди Том.
Ахир улар ўзларини қутқарувчисини кулфатда қолдирмаслиги керакда. Лекин жаноб Никодим қатъиян эътироз билдирди:
‑ Ҳеч қачон! Илтимос, бу ерда қолиб, хотинимни ва болаларимни ҳимоя қилинглар!
Том дўстларига қисқача сўроқ назарини ташлади. Педро, Карл ва Мирош тасдиқлаб ишора қилдилар. Ҳа, улар уйнинг эгаси ўйлагандай ўйлашса, унда қолишлари керак. Лекин, афсус!
Кейин, Том гапираётган пайти, тўртталаси ҳам қутқарувчисини ўраб олди:
‑ Азиз ота, Қудратли! Дўстимизни ҳимоялаб, уни йўлларида асрагин!
‑ Ибодат учун раҳмат! Умидимизни қаттиқ ушлайман, ‑ таъсирланиб, кучли имон билан деди у, ‑ дўстлар, оилам учун ҳам куч ва тинчлик сўранглар!
У кўзларида ёш билан хотинини қучоқлаб, ўпиб хайрлашди.
Улар иккаласи қўл ушлашиб, қасрдан нарига кетаётганда, Том дўстларидан сўради:
‑ Бу ерда қолишимизга ишончингиз комилми? Чунки мени ишончим комил эмас!
‑ Келинглар, отадан сўраймиз! – таклиф қилди Карл.
Шундай қилиб, улар яна ибодат учун ўтиришди, Том шоҳ улар билан гаплашиши учун ҳатто тиззага чўкди. Эҳтимол, у ҳозир болалари ўзларини қутқарувчисига ёрдам беришини хоҳлаётгандир! Бироқ Том ҳеч нимани, умуман ҳеч нимани эшитмади.
Бекорга кутиш билан ўтказилган узоқ вақтдан кейин у дўстларига қаради. Отадан буйруқ олгандан кейин, ўз қарорларини ўзгартиришган бўлса керак? Педро биринчи бўлиб, улар бу ерда қолиши кераклигини айтди.
“Ҳм, бу ҳаракати уни бундай ўйлашга мажбур қилган қўрқоқлигини қолдиғи эмасмикин?” – деган фикр ўтди Томни ҳаёлидан. Бироқ қамчини қўлига олганидан бери ўзини жасурлигини исботлаганди. Қолган иккитасичи?
Улар ҳам Педрони фикрини мақуллашди.
Шундай қилиб, улар хонларига қайтишди. Том қаттиқ чарчаганди аммо, ўрнида юмалаб, ҳеч ухлай олмади. Ҳаёлида ҳар хил фикрлар ўтарди. Нимага Авва у билан аввалгидек гаплашмаётганди? Нимага ҳузурини ҳис қилишни бермади? Бу Том учун жуда ғалати эди...
Ҳа, бу кун жуда хавотирли кун бўлди. Бу орада кўп нарса бўлиб ўтди! Ўша банги тушни натижасидаги узун ва мажбурий уйғонишдан бошлаб нималар содир бўлмади. Том ўшанда тушида кўрган, қўлларини тепага кўтарган, юзи қўрқувга тўлган бошлиқни эслади. Нима учун? Ҳа, Том бир нарса деди. Шунчаки оғзидан, олдиндан ўйламаган нарса чиқиб кетди. Бу нима эди? Ҳм, “кимдир бунинг учун жавоб бериши керак” ёки шунга ўхшаш бир нарса. Бироқ бу тўғри эди! Одамлар билан у муносабат қилгандай муносабат қилиш мумкин эмасди! Аслида, уларни ҳаммасини фалаж қилиши у томонидан пасткашлик эди! Тўрталаси ҳам бутун кун давомида ўринларидан турмади. Улар ҳамма имкониятларини ухлаб қўлдан бой беришди, вақтини бекор ўтказиб юборишди. Бу орада жуда кўп нарсани қилиш мумкин эди!!
М‑ҳа, бу омадсиз билан нима бўларкан, ахир Олийжаноб бу ҳақида қайғуришини айтганди‑ку? Турган гапки, қасрнинг эгаси у билан қўпол ҳаракат қилмайди. Бироқ ҳеч чўзмасдан, иккиланмасдан энг қаттиқ жазони беришадиган бу мамлкатда қандай йўл тутишларини ҳеч қачон билмайсан! У қайтиб келгандан кейин, Том у билан бу ҳақида албатта гаплашади. Агар умуман у қайтиб келса!
Наҳотки, у бунга шубҳа қилса? Йигит қандай қилиб бунга журъат этди! Улар ахир уни шоҳнинг ҳимоясига ишониб топширишганди‑ку! Уларни бу ерга юборган отаси у ҳақида ғамҳўрлик қилади. Бу олийжаноб киши уларни қутқарди ва шоҳ бунинг учун уни тақдирлайди!
“Шоҳ шубҳасиз буни бажаради?!” – ўйлади Том ва бу муаммони олдингидек унга бериб юборди. Йигит отига ўтириб, ўзини қутқарувчисига ёрдамга боргиси келарди. Шу орада у ўзини яхши биларди – қайноқлигини, жанговорлигини, саргузаштларга мойиллигини.... Балки, бу шунинг учун уни қулоқлари шоҳни овозини эшитиш учун ёпилиб қолгандир.
‑ Авва, агар сен бизни отга ўтириб, унга ёрдам беришимизни хоҳласанг, яхшироғи буни ошналаримга ҳам айтгин. Мен бу пайтни кутаман. Ахир бу сенга хоску? – ярим уйқу ҳолатида шивирлади йигит.
Ҳозир у ухлайдиган вақти келди. Бироқ нима учун уни кўз олдида терга ботган бошлиқни юзи пайдо бўлди?! Ундан кейин қўриқчиларнинг юзлари! Уларни ҳукмронлигидан қочиб қутулган бир пайтда, нима учун? Бу ҳақиқатдан ҳам хиралик эди!
Шунда Том бу вазиятда қилиш мумкин бўлган, энг яхши ишни қилди. Том у билан доимо бирга бўлган ва ҳамма нарсани билгандан сўради:
‑ “Шоҳнинг ўғли, балки бу билан сен менга бирон нарса демоқчидирсан? Ахир қилган иш учун жавоб бериш керак‑ку, тўғрими? А, сен менга кечирим ҳақида айтаяпсан? Ҳм, албатта... Демак, яхши!” – Том ичида ибодат қиларди ва шоҳни ўғли уни ҳаёллари орқали у билан гаплашаётганини ҳис қилди.
Шундан сўнг у қатъийлик билан ўзининг ҳафагарчилигини тўхтатишга журъат этди: “Менга бу ҳақида эслатаётганинг учун раҳмат! Бутун ёвузликни дарҳол сени олдингга олиб келишим кераклигини биламан, лекин ҳозиргача бу ҳақида ўйламагандим. Ҳа, сен шармандалик дарахтида бу муттаҳамлар учун ҳам ўлгансан. Мен уларни сени номинг билан кечираман. Илтимос, сен ҳам уларни кечиргин. Э ҳа, сен уларни аллақачон кечиргансан... Энди уларга юзингни қарат. Улар сени таниб билишига имконият бер. Мана энди улар жуда ҳайрон қолишади!
Шоҳни ўғли, раҳмат! Ҳа, мен буни эсимда сақлайман – ёки, буни сен ёдимга солиб тургин: бу ҳалққа отангни хабарини нафақат тушунтириб беришим, шунингдек, ҳатти‑ҳаракатларим билан ҳам кўрсатишим керак. Илтимос, менга ёрдам бер! Эрталабки ғазабимни кечирганинг учун раҳмат. Энди мен бутунлайига сени қўлларингда таскин топаман”.
Бу ҳаёл суришлардан кейин, ахийри Том ухлаб қолди.
Книга на Узбекском языке: - Снова у разбойников (Марк Урусла)
Во второй части трилогии вас ждет рассказ о новых приключениях Тома, получившего от царя ряд особо важных поручений.
Увлекательная история для подростков, повествующая о том, каким должны быть отношения молодого христианина с Богом, с людьми, а особенно с врагами.
Рекомендована подросткам, а также тем, кто занят духовным воспитанием молодёжи.
