Урусла Марк. Яна қароқчилар қўлидами? - (1-боб) Китоб Ўзбек тилида
Yana qaroqchilar qo‘lidami? (Urusla Mark) O‘zbek tilida Audiokitob
Томнинг янги саргузаштлари, Шоҳ ўғли
МУНДАРИЖА
Кириш
Бу топшириқ – арзимаган иш!
Мирош
Вақт қўлдан бой берилди
Ҳаммаси бошқача
Туғилган кун байрами
Унинг қарори
Шерли узук
Ором
Қайғули хабар
Энди иккига бўлинган эмас
Қаср ва зулфин ортида
Уйдаги қийинчиликлар
Кенгаш олдида
Ўғирландилар
Биз олға борамиз
Никодимлар ибодатхонасида
Тоғда
Шоҳнинг амри
Софиянинг тарихи
Қудратлининг юзини бошқа тарафи
Жангнинг ғалати режалари
Қонун устози Каиафа
Халққа хабар
1 боб
Бу топшириқ – арзимаган иш!
Эрта тонгда, эҳтимол, собиқ қароқчилар ҳали ухлаб ётганда, Том ўриндиғида чўзилиб ёта олмасди. Жавобгарлик уни кўп ухлашга йўл қўймасди. Энди унда саноқсиз ҳар хил ишлари бор эди: мана шу яшаётган жойининг қоидаларига оз бўлсада тўғри келиши учун ўша одамлар билан ишлаши керак эди. Бу шунчалар катта муаммо эдики, унинг ечими йўқдек туюларди. Яхшиси, у бугун эрталабданоқ уларнинг олдига чиқиб, кеча ҳаммаси аҳмоқона кўринганини айтиб, ўзини бошқача тутиш кераклигини тушунтириб беради. Ва шундай кейин ўзини қандай тутиш кераклигини ўргатишга ҳаракат қилади!
Албатта, кимдир уларга буни айтиши керак ва айнан Том бу иш учун керакли одам. У уларни тилини ҳаммадан кўра яхшироқ биларди. Устига устак бу вақт ичида у қанчалик ўзгарганини кўриши ва бу уларни амин қилиши мумкин! Шундай қилиб Том, қасрнинг айнан янги келганлар учун қурилган бўлимига жунади.
Йўл‑йўлакай, унга, бу ишни юрагига яқин одам, Женни билан қилса ажойиб бўлади, деган фикр келди. Худди шу пайтда, кўзларидан нур сочилиб, қўлида кичкина гулдаста билан Дженни келарди:
‑ Том, бугун ажойиб кун! Мен боққа бордим! Сен гулларнинг ҳаммасини кўришинг керак!
Том унинг гапини бўлди, чунки унга муҳимроқ нарсани айтиши керак эди. Улар иккаласи, собиқ қароқчиларга қасрдаги қоида ва тартибларни тушунтириб беришлари шарт эди. Албатта ишни аввал яхшилаб муҳокама қилиб, аниқ режалаштириб олиш керак. Буни ўз вақтида қилиш муҳим – айнан ҳозир. Бироқ, Женни ўз гулдастасини ҳозироқ шоҳга олиб боргиси келаётган эди.
Оҳ, аҳамиятлироқ ишлар турганда яна ўша арзимас нарсалар. Йўл‑йўлакай у қасрнинг айнан қароқчилар учун қурилган бўлимига, улар уйғонган – уйғонмаганлигини билиш учун бир қараб ўтмоқчи эди. Буни қаранг, улар қанай тўғри келса шундайлигича, катта залнинг полида ҳуррак отиб, ётишарди. Фақатгина бир нечта болалар ўтирган ҳолда Томга ҳайрон қолган кўзлар билан тикилишарди. Балки улар ундан қўрқаётгандир? У бармоқларини лабларига қўйиб, жимгина унинг орқасидан юришларига ишора қилди. Унинг орқасидан ҳаммаси эмас, фақат энг жасурлари эргашди. Эргашганлар тахминан ўнта эди.
Том улар билан бирга кучанинг ўтлоқ жойига ўтирди. Болалар унга қизиққонлик билан қарашарди. Ҳозир нима бўлади? У нима қиларкин‑а? Том бир йўталиб олди.
‑ Шундай қилиб, сиз, хойнахой, бу ерда нималар борлигини билишни истайсиз. Бу ерда қандай яшаш лозим...
Шу зоҳотиёқ унинг ортидан овоз келди:
‑ Ҳа, олдин исмларингизни айтингларчи.
Бу унинг дўсти Женни эди! У яна тўғри айтди. Том ҳақиқатдан уларнинг ҳеч бирини исмини билмасди. Бундай кичкиналарнинг устидан уларнинг орасидаги каттаси, бир қароқчи‑бола қарарди, ушунда ҳам Томнинг ўзини ялқовлиги учун яна кимдир унга қараши керак эди. Қолаверса, қароқчилар лагерида уларга ҳеч ким эътибор ҳам бермас эди.
‑ Сен – Лиссисан, мен сени биламан, ‑ бошлади Женни ва малласоч қизчани бошидан силаб қўйди. Қизча унинг исмини айтганиди, оғзини катта очиб жилмайди. Қароқчилар орасида уни кўпинча “малласоч жодугар” деб ёки ёмонроқ сўзлар билан мазаҳ қилишарди, яхшироқ ҳолларда эса “эй, сен” деб мурожаат қилишарди.
‑ Сен кимсан? – давом эттирмоқчи бўлди Том. Аммо болаларнинг кўпчилиги ўзларининг исмларини билмас эди, худди уларнинг исмлари умуман бўлмагандек. Болалар бир сўз демасдан, ахмоқларча ва ҳая жонда ўтларни юлиб ўтиришарди.
Қанай аҳмоқгарчилик – исмларини билмасдан уларга умуман мурожаат қилиб бўлмайди. “Нима учун қароқчи одамларда деярли ҳеч қачон исм билан чақиришмайди?” – ўзига савол берди Том, жавоб топа олмай. Лекин бу ерда ҳаммаси ўзгача. Ахир, кечагина шоҳ ҳаммасини, алоҳида номма‑ном чақирдиганди‑ку. Наҳотки улар эшитмаган бўлса? Том энди нима қилиши керак?
У Женнига кулимсираб қараб, оғзини ўнг бурчагини қийшайтирди ва сўрақ тарзда қошларини кўтариб, елгалирини қисиб қўйди. Шу пайти у ҳам ҳеч нимани билмайдигандай туюлди. Бундай ҳолатлар жуда кам бўларди. Томга бу ерда қўлни қовуштириб ўтириш ёқмаётганди. Ноқулай танаффусдан кейин Женни унинг қулоғига шивирлади:
‑ Отангдан сўра!
Том ўзини қўлга олиб, қўлларини чўнтагига солди. У ерда чиғаноқ борлиги қандай яхши! Умидсиз ва ночор аҳволда бир‑иккита сўз айтди.
‑ Болалар учун нонуштага қалайсизлар? – Томга эшитилгандай бўлди. Ҳа, Том ва Женни ўзининг жонкуярлик билан қилаётган ҳаракатларида бу ҳақда ўйлаш ёдидан кўтарилган эди.
Болалар чақмоқ тезлигида қаср томон ўзларини уришди, Том ва Женни уларнинг орқасидан қолмасликлари учун жон жаҳти билан югуриши керак эди. Томга нонушта вақтида зўр ғоя келди. У болаларни Отанинг олдига олиб боради. У ерда улар Отанинг тиззалари устида шифо топишади. Унинг бағрида ўзини яхши ҳис қилса бўлади. Воқеаларни бундай бошланинши уларнинг иккаласи учун ҳам яхши эди. Бу ажойиб қарор эди!
Болаларнинг қоринлари тўйиб, бир‑бирини чимчилаб, ҳазиллашишни бошлашганида, Том баланд овозда сўз бошлади:
‑ Болалар, шоҳ сизларни таклиф қилаяпти. Сиз ҳатто, дунёдаги энг зўр ва муҳим жойда, унинг тиззаларида ўтиришингиз мумкин. Мен сизларга унинг олдига қандай бориш мумкинлигини кўрсатаман!
Бунга жавобан ҳижолатли сукунат бўлди. Болаларнинг фақат баъзилари туришди. Биринчиси, малласоч Лисси эди. Том уларни олдига тушиб шоҳнинг олдига кетди. Аммо, Женни нима қилиши керак эди? У ўтирган жойида қолаверди. Нимага болалар бунчалар гўл ва шоҳнинг олдига боргиси келмаяпти?! Наҳотки улар иккаласи ҳам ниманидир нотўғри қилган бўлса? Ёки бу болалар ҳаддан ташқари бўзилиб кетганмиди? Ҳа, балки бу ҳақиқатдан шундайдир. Энди қўлдан ҳеч нима келмайди.
Бирданига Женни бошини кўтарди. У таъсирли овозларни эшитди. Оҳ, ахир бу унинг дўстлари‑ку. Улар шоҳнинг ўғли учун қўшиқлар айтишарди, бу қиз уларни аниқ эшитаётганди. Ўғил! У ёрдам бериши мумкин! Женни кўчага, қўшиқ овози келаётган томонга қараб югурди. Улар ўша томонда, катта дарахт тагида бўлишлари керак эди. Узоқданоқ у юзидан нур сочилаётган, чиройли ва кучли шоҳнинг ўғлини кўрди. Шоҳнинг ўғли унга муҳаббат билан салом бераётганди.
У уни ҳафа бўлгани ҳақида биларди.
‑ Женни, ҳамма нарсани фақат Том билан иккалаларингиз қилишингиз шарт эмас! Ахир биз кўпчиликмиз‑ку! – юпатди уни. Ҳақиқатдан ҳам, ахир дўстлари буни улар бирга қилса бўлади‑ку!
‑ Бўлмасам кетдик, мен сизларни болаларнинг олдига олиб бораман! – завқланиб, ҳайқириб деди у. Бироқ, Женни улардан кутганидек, дўстлари унинг ортидан дарров югуриб кетмади, шоҳнинг ўғлига савол бергандай қараб, ашула айтишни, чапак чалиб, унинг атрофида сакрашни давом эттиришди. Бу ҳол узоқ давом этди. Улар бирданига жим бўлишиб, шоҳнинг ўғли уларга нима демоқчи бўлганини эшитишни бошлашди.
‑ Ҳа, мен ғолибман – бу кичкиналарнинг ҳаётида ҳам. Мен уларни ҳаммасини биламан ва бутун юрагимдан улар ҳам мени билишини истайман. Мен уларга шифо бераман, ҳаттоки уларни юраги қаттиқ жароҳатланган бўлса ҳам.
‑ Лекин улар сен билан ҳатто танишишни ҳам хоҳламаётгани қандай қилиб буни амалга ошириш мумкин?! – ўзича шивирлади Женни. Шунда шоҳнинг ўғли давом этди:
‑ Дўстларим, бу болаларнинг устидан менинг исмимни эълон этинглар. Бу одамзодга жуда кучли мусибат олиб келади. Бу айнан ўша юраги жароҳатланган, бузилган, синганларга янги ҳаёт тақдим этади.
Бу қулоққа жуда оддий эшитиларди, , Женни ўз шахсий тажрибасида унинг исми қанчалик қудратли эканлигини билганди, чунки бу исм унинг букри белини тузатиб, шифо берган эди. Нима учун Женни бу ҳақда олдинроқ ўйлаб кўрмади?
‑ Женни, илтимос, бизнинг олдимизга Томни чақириб келгин! У отамни олдига олиб борган болалар ҳақида отам аллақачони ғамхўрлик қилаяпти. Мен сизларга собиқ қароқчилар билан қилинадиган ишлар қандай олдинга кетиши ҳақида ўз режаларим билан бўлишмоқчиман, – деди шоҳнинг ўғли.
Унинг режалари? Ҳм, бу ҳақиқат эди, уларнинг иккаласи ҳам улар ҳақида сўрамаганди! Том ва Женни шунчаки ўз ташаббуси билан ҳаракат қилишни бошлаган эди. Балки, шунинг учун уларнинг қўлидан бир нима келмаётгандир?
‑ Қойил, Женни ва Том, – гап бошлади шоҳнинг ўғли, – ахир сизлар бу одамлар учун бирон нарса қилмоқчи эдингиз. Ҳа, яқин орада бу нарса сизларни топшириғингизга айланади.
Ажойиб, лекин қандай? Том қизишни бошлади. Одамлар ҳаддан ташқари кўп эди ва уларнинг ҳаммасини характери чидаб бўлмас даражада эди.
Унинг ҳўжайини гапиришда давом этди:
‑ Сизлар ёмон бошламадингизлар! Болалардан бошлаш жуда доно фикр эди. Улар ҳаммадан ҳам юраги очиқроқ. Женни уларни ҳар бирини ўз исми билан аташни хохлагани ҳам менга тўғри келди. Бу у болаларни ҳурмат қилишини билдиради.
“Вой, бўлмасам менга бу нарса етишмайди” – ўйлади Том. Бу болаларни ҳурмат қилиш – ҳа, у бу нарсани ўрганиши керак эди. Ўзларининг янги, тоза кийимларида энди улар олдингидек кир ва ёқимсиз кўринмас эди. Агар энди улар ҳам шоҳнинг ўғли ёки қизи бўлиши керак бўлган бўлса... Ҳм, ҳатто бу шоҳликка унчалик муносиб бўлмаса ҳам!
Ўзини ёқимли овози билан шоҳнинг ўғли гапида давом этарди:
‑ Албатта, бу бечора болалар ҳаётда энг муҳим нарсани, уларни севишини ҳеч қачон ҳис қилишмаган. Аввалига улар амалий бу нарсани ҳис қилишлари лозим. Шунинг учун мен сизларга, иккалангиз бу болаларни ҳеч бўлмаса биттасига ўз севгингизни кўрсатишни таклиф қиламан. Бундан олдин эса, мен ёки отам бу болани ўтмишини, айнан қаерда у шифога, юпатишга ва мулойимликка муҳтожлигини кўрсатамизга рўхсан беринглар.
‑ Ёмон эмас! – ўйлади Женни. Унинг ҳўжайини бу болаларни жуда яхши биларди ва уларга қандай муносабат қилиш кераклиги ҳақида маслаҳат бера оларди.
Бироқ Том ҳўжайинининг охирги гапларини эшитмасдан, эътироз билдирди:
‑ Иккаламиз битта ягона бола учунми? Ахир бу кучни беҳуда сарфлаш эмасми? Ғамҳўрлик қилиш керак бўлган одамлар кўп‑ку, бутун бир қароқчилар тўдаси!
Шоҳнинг ўғли жилмайди:
‑ Том, қолганларни менга қўйиб бер! Мен‑ку буни эплайман!
Том шоҳнинг ўғли билан бирга бошидан кечирган нарсалардан кейин уни бу ишни эплашига ишонарди. Яхши, бўлмаса у Женни иккаласи битта бола билан шуғулланади. Иккаласи битта болани осонликча эплашади! Бу арзимаган иш!
Ўша пайт унинг ҳўжайини ёлвориш оҳангида яна бир нима деди:
‑ Дўстлар, муҳими, сиз бу болалар билан бажонидил ўйнашингиз ва улар билан вақтни қониқарли ўтказишингиз лозим. Уларга ўз вақтингизни, табассумингизни совға қилинг! Шунчаки, уларга яхши дўст бўлинг, энг аъло ва ёқадиган ишларни қилинг ва шу билан бирга ўзингизни эркин ҳис қилинг, чунки бу фақат сизларга боғлиқ эмас! Мен ҳар доим сизлар билан бирга ишлайман. Сизларга бу болалар муҳим, лекин менга улар кўпроқ муҳимроқ!
“Аҳа, мана қандай йўл билан бу болаларни ишончини қозониш мумкин! Бунга эришиш учун фақатгина гапиришдан кўра кўпроқ вақт ва куч кетса керак, – ўйларди Том, – балки бу ҳақиқатдан фойдалироқдир. Нима бўлгандаям, шоҳнинг ўғлига болалар ҳақиқатдан муҳим. Демак, бизга берилган топшириқ энг муҳими. Мен буни бошиданоқ билгандим!”
‑ Лекин болалар ҳеч нима қилишни хоҳлашмаётганди! Улар жудаям уялиб, чўккалаб ўтиришарди, ҳатто ҳеч кимга қарамаётганди ҳам! – яна мурожаат қилди Женни.
Бўлиб ўтган кечинмалар ҳали ҳам унинг юрагидан кетмаганга ўхшайди. Шоҳнинг ўғли Женнининг юзига тушиб турган сочини тўғирлади:
‑ Менинг Женниим, ишончинг комил бўлсин, мен сизларни тақдирнинг қўлига ташлаб қўймайман! – деди у.
Бошқа ҳеч нима. Лекин, айтилган сўзлар шунчалик дардкашлик ва мулойимлик билан айтилган эдики, Женнининг юрагида оғирлик бўлиб турган нарса эриб кетди. Айтилган сўзлардан далда олган қизча, унга қараб жасурлик билан деди:
‑ Биласанми?! Мен ҳар доим шунга ўхшаш, қўлимдан келмайдиган ишларни сенга олиб келаман!
‑ Ажойиб, Женни! Сен буни тушундинг! Шундай қилгин! – қувонч билан бошини қимирлатди у.
Шоҳнинг ўғли қасрда яшовчиларни ҳар иккитасига биттадан ўсмир – қароқчини тақсимлаб берганида, Том дарровда бу хабарни қаср яшовчиларига етказиш учун югуриб кетди.
Женнига эса бу пайти бир яхши фикр келиб қолди! У самимийлик билан шоҳнинг ўғлига деди:
‑ Биласанми, қўлингни юзимга теккизганинг менга яхши таъсир қилди. Мен ўзимда мутлақо янги кучни ҳис қилдим ва менинг юрагим бизнинг бу болаларимиз учун янада кўпроқ қувончга тўлди! Сен ҳар биримизни ҳар доим шу тарзда ҳаракатга чорлай оласанми?
Шоҳнинг ўғли Женнининг жасур таклифидан хурсанд бўлиб кетди, бунинг устига болалар ҳам сабрсизлик билан унинг атрофида тўпланишни бошлашди. Шоҳнинг ўғли ҳар бирининг бошига қўлини қўярди, болалар эсаўзини янги вазифасидан завқланиб, хурсандилигидан сакраб қўйишарди.
Книга на Узбекском языке: - Снова у разбойников (Марк Урусла)
Во второй части трилогии вас ждет рассказ о новых приключениях Тома, получившего от царя ряд особо важных поручений.
Увлекательная история для подростков, повествующая о том, каким должны быть отношения молодого христианина с Богом, с людьми, а особенно с врагами.
Рекомендована подросткам, а также тем, кто занят духовным воспитанием молодёжи.
