Урсула Марк. Подшоҳнинг сири - (20-боб) Китоб Ўзбек тилида
Podshohning siri (Urusla Mark) O‘zbek tilida Audiokitob
Подшоҳнинг ўғли, Томга қўйилган янги талаблар
МУНДАРИЖА
1 Боб. Ўқ билан енгилган
2 Боб. Қизалок
3 Боб. Парда
4 Боб. У ёғига беш киши бўлиб
5 Боб. Ниҳоят уйдамиз
6 Боб. Кураш
7 Боб. Кутилмаган ҳолат
8 Боб. Женни
9 Боб. Сенинг қароринг
10 Боб. Ўсимлик
11 Боб. Озодлик
12 Боб. Янги топшириқ.
13 Боб. Унинг оркестри
14 Боб. Шефферларникида
15 Боб. Мўъжизавий денгиз
16 Боб. Кема қурувчиси
17 Боб. Кутилмаган совғалар
18 Боб. Денгизда
19 Боб. Олов
20 Боб. Манзилга етиб келиш
21 Боб. Болталар
22 Боб. Зулмат қаърида
23 Боб. Тош девор ортидан
24 Боб. Янги вақт
20 БОБ
Етиб келиш
Кейинги куни эрталаб, ҳамма қаттиқ зарбдан уйғониб кетди. Уларининг қайиқлари қумга тақалиб қолди. О, улар ерга етиб келишди ва буни ҳаттоки сезмай ҳам қолишибди! Қандай кутилмаган совға!
Том ҳайратдан кулиб, бақирар эди. Аммо, қумнинг устидан югуриб кўрмоқчи бўлганида, ер жуда ҳайратланарли даражада оёғи остида қимирлаб қолди. У йигитга қараб қимирлаётган эди ва у еқилиб кетди. Бошқалар билан худди шу нарса рўй берди. Бу қизиқ ер эди. У ҳар доим, ҳар томонга қараб тебранар эди. Лекин энг муҳими – улар ниҳоят шу ерда эдилар.
Тез орада дўстлар, муаммо ерда эмас, уларнинг ўзларида эканини тушунишди, чунки улар узоқ вақт давомида қайиқда бўлиб, тебранишга ўрганиб қолишди ва энди тўғри юролмас эдилар.
Элчилар қирғоқда кўрган шу ернинг одамлари уларга жуда кичкинадек кўринишди. О, бу болалар эди! Улардан баъзилари – энг жасурлари, яқинроқ келиб уларга қараб туришар эдилар. Улар ҳиққиллаб, кулишар эдилар. Балки уларнинг қайиқларини кулгили, тўртта, тўғри юришга ҳаракат қилаётган, лекин худди маст одамлардек юраётган шахсни кўрганлари учундир.
Каттароқ бўлган болалардан бирининг олдига келиб, Том, бу мамлакатнинг одамлари қайси тилда гапиришларини билишга қарор қилди. О, бу ёқимли кутилмаган совға эди! Уларни бу ерда тушунишар эдилар! Шу онгача Том, денгизнинг нариги томонидаги мамлакатда одамлар қайси тилда гаплашар эканлар, ва улар ўша ерга боришганларида уларни тушунишармикан, ёки улар қийналиб, бир неча ой, балки бир неча йил давомида шу тилни ўрганиш учун ҳаракат қилишлари керак бўладими, деб ўйлаётган эди.
Шундан сўнг йигит ўсмирдан уларнинг мамлакатларини номини сўради. У, унга улар бундан олдин ҳеч қачон эшитишмаган номни айтди: “Лилия Ери”. Том дарров, қандай аниқ ном, унинг ортидан, подшоҳ Ойга берга исм беркитилган, деб ўйлади. Шундай қилиб, бу мамлакат у учун қимматбаҳо ва жуда қадрли эди! Шунинг учун ҳам, ота уларни шу ерга жўнатди.
Шу орада бошқа болалар ҳам уларнинг олдиларига яқинлашишга жазм этишди, ва уларни энди йигирмата ҳаяжонланиб ва қизиқиб турган қиз ва ўғил болалар ўраб олишди. Узоқдан бир аёл яқинлашиб келаётган эди, унинг олдидаги югуриб келаётган болалар эса, денгиз ташлаб юборган одамлар ва уларнинг қайиқларга кўрсатаётган эдилар.
- Ким сизлар? Қайердан келдингиз? – деб сўради у.
Том ўзларининг исмларини айтиб, улар буюк подшоҳнинг мамлакатидан, унинг буйруғи бўйича келишганини айтди. Афсуски бўрон уларнинг эшкаклари ва матчаларини синдириб қўйгани учун, саёҳат узоқ давом этди.
Болаларнинг кўзлари ҳайратдан янада каттароқ очилди!
- Қандай? Наҳотки денгизнинг ортида қандайдир бошқа ер бор бўлса? – шубҳаланиб сўради аёл.
Аммо, келганларнинг кийимлари, нутқлари ва хулқларига қараб, улар шу ернинг аҳолиси эмасликларини тушунди.
Шу орада болалар, Томдан билиб олаётган нарсаларини бир бирларига эҳтиёткорлик билан айтишдан тўхтатмасди.
- Бизга буюк подшоҳ ҳақида айтиб бер! Сизлар уни кўрганмисизлар? У қандай? Унинг аскарлари кўпми?
Уларнинг саволлари жуда кўп ва ҳар хил эди! Афсуски, денгизчилар уларга жавоб беришга улгуришмади, чунки уларнинг олдига бир тўда эркаклар яқинлашиб келаётган эди. Улар узоқроқда тўхтаб, келгиндиларни кўздан кечиришди. Улар жуда ёввойи ва чарчаган бўлиб кўринишар эдилар. Сўнг қисқа маслаҳатлашиб, улардан бири, бўронга дуч келганларга мурожаат қилди:
- Биз сизларни, сизга ёрдам кўрсатиладиган уйга олиб борамиз.
Тўрталови миннатдор бўлиб рози бўлишди. Чунки уларнинг атрофидаги, барча нарса, илгаригига қараганда камайган бўлсада, барибир тебранаётган эди. Шунингдек, улар очликдан жуда заифлашиб қолишган эдилар. Шунинг учун, элчилар бу эркакларга ўзларини кузатишдан кўра кўпроқ, кўтариб кетишга ижозат беришди.
Уларнинг уйларига олиб бораётган йўл узоқ эмас эди. Афсуски, дўстлар бошқа болаларга подшоҳ ҳақида айтиб беришолмас эди. Аммо улар хурсанд бўлиб уларга қўлларини силкитиб, бақиришар эдилар:
- Кўришгунча! Биз сизларни кўргани келамиз!
Нотабиий бўйи узун, оқ кийимли эркак уларни дўстона қабул қилди. О, оқ кийимлар! Худди подшоҳнинг қасридагидек!
- Сизлар ҳам подшоҳнинг фарзандларимисизлар? - кутилмаганда сўради Том.
Эркак жавобан фақат кулиб қўйди. У бу ерда бошлиқ бўлса керак, чунки ҳар бир одам уни айтганини қилар эди. Эркак уларга ёруғ хонада юмшоқ, тоза ўриндиқларни тайёрлашни буюрди. Оқ кийим кийган аёллар уларга қуюқ шўрва ва қандайдир илиқ ичимлик олиб келишди. Сўнг дўстлар ювиниб, янги кийим олишди. Бу деярли қасрдагидек эди!
Баланд бўйли эркак ҳаммасини батафсил билишни хоҳлар эди: улар ўзларини қандай ҳис қилаётганларини ва қанчалик кўп вақт давомида уларнинг озиқ-овқатлари йўқ эди, улар қаердан келишганини ва уларнинг мамлакатлари айнан қаерда жойлашган ва у ердаги одамлар қандай яшашини. У яна кўп саволлар берар эди, шу билан бирга ёзар эди ҳам. Баъзи саволларга улар умуман жавоб бериша олмас эдилар.
Карл, Иоганн ва Стефан, ўзларини эътибор марказида бўлганларидан ноқулай ҳис қилишар, аммо Том ҳаммасини жуда қизиқарли бед ҳисоблар эди. У унинг атрофидаги ер тебранишдан тўхтагани ва уларни жуда яхши кутиб олишганларидан жуда хурсанд эди. Иоганн, ҳаяжондан терлаб, чарчоқдан кўп хўрсинар эди. Баланд бўйли киши, буни пайқаб, дўстларга дам олиш учун вақт ажратилишини буюрди, у эса, бундан сўнг, улар керакли одамларга тушишлари учун ҳаракат қилади.
Бу керакли одамлар айнан кимлар эди?!
“Подшоҳнинг ўғли, улар ҳақиқатдан ҳам керакли одамлар бўлишсин!” - деб сўради Том. - “Ва ҳаммаси учун Абба, миннатдорман!”- жуда бахтиёр бўлиб шивирлади у ва куппа-кундузи ухлаб қолди.
Том уйғонганида, бундай ўриндиқда ухлаш имкониятидан ҳайратланишда давом этар эди!
Кутилмаганда эшикнинг ортидан болаларнинг овози эшитилди. Болалар ўзларини тарбиячилари билан меҳмонга келишди! Улар жуда ишонувчан бўлиб, уларнинг ётоқларида ўтириб ва атрофларида туриб олишди. Улар:
- Сизлар соғайиб бўлдингизларми? Биз бугун подшоҳ ҳақида кўпроқ билиб олишимиз мумкинми? – деб сўрашди.
- Илтимос, бизларга у ҳақида айтиб беринг!- деб бақирар эди кичкина, жингалак сочли бола. У учун бу жуда муҳимдек туюлгани кўриниб турарди.
Том гапириб беришни бошлаганида, ҳамма жим бўлиб, эшитаётган нарсаларидан ҳайратланишди. Йигит, ажойиб подшоҳдан қўрқиш керак эмас, у ўзининг фарзандларини тиззаларига ҳам олишини айтганидан сўнг, ҳамма эркин нафас олди. Подшоҳнинг ўғли ҳақида айтиб беришни бошлаётганида эса, баланд бўйли киши келиб, кичкина меҳмонларни уйларига жўнатиб юборди. Улар учун бугунга бу етарли эди.
Оқ кийим кийган, Ольга исми аёл, ҳар бирларига жуда ажойиб ва мазали овқат олиб келди. Уларни бу ерда эркалатишяпти! Шунинг учун тўрталови, овқатдан сўнг, ўзларининг севимли қўшиқлари билан подшоҳнинг ўғлини мақташди. Аёл қўшиқни эшитганидан кейин, дарров эшикни ёпиб, улар сал пастроқ куйлашларига ишора қилиб, қўшиқни ҳайратланиб эшитди. Сўнг Том ундан, у подшоҳнинг ўғлини биладими, деб сўради.
- Ҳа, - жилмайиб деди у,- жуда яхши.
Шунда у:
- Биз сизларга хуш хабарни етқазишимиз керак, у яқин орада сизларнинг олдингизга келишни хоҳлаяпти!
- О, қандай ажойиб, мен буни бошқаларга ҳам айтишим керак! - хурсанд бўлар эди Ольга.
- Бошқаларга? - қайта сўради Том.
Овозини пасайтириб, у тушунтирди.
- Биз – ўзларини “яқин орада келувчи жамоатт” деб номланувчи гуруҳмиз. Биз сизларнинг келишингизни анчадан бери кутаяпмиз. Бу ҳақида ибодатларимизда ҳар куни подшоҳдан сўраймиз. Лекин илтимос, бу ҳақида бу ерда ҳеч кимга айтманглар. Акс ҳолда мен бу ерда бошқа ишлай олмайман, чунки бу мамлакатнинг кўп одамлари бизларни тан олишмайди ва тушунишни хоҳлашмайди.
Ва аёл тез хонадан чиқиб кетди. Карл бошқалар ҳам ўйлаб турган нарсани айтди:
- Подшоҳнинг ўғли, илтимос уни ва бизларни ҳимоя қил.
Кечки осмонда улар деразадан ажойиб камалакни кўришди. О, уларнинг хўжайинлари ҳамма насани бажаришини билар эди! Қандай гўзалликка эга! Ва қандай содиқ! Шунингдек, бу ерда, шу мамлакатда улар унга таянишлари мумкин.
Кейинги куни эрталаб, подшоҳнинг элчилари қуёш чиқишидан анча олдин уйғотилган эдилар. Ҳали жуда қоронғи эди. Кечқурун уларга ўзининг жамоатси ҳақида айтиб берган Ольга, қўлини оғзига қўйиб, улар индамай туришларига ишора бериб, сўнг шивирлади:
- Сизларни қаергадир жўнатишларидан олдин, мен сизларни жамоатмизга таклиф қилишим мумкинми? Биз сизларни бизникида қолишга таклиф қиламиз.
Тўрталови бир-бирларига, савол бергандек қарашди. Улар бу таклифни қабул қилишлари керакми, шуни билишмас эдилар.
- Подшоҳнинг ўғли, илтимос, биз уларнинг олдига боришимиз керакми, бизларга кўрсат! - деб сўради Карл.
Шу пайт Том, ўз қалбида подшоҳнинг ўғлини, уларнинг сирли қўшиғини эшитди - “Сен бутунлай менга таянишинг мумкин”. Шунинглек, Карл ҳам чуқур тинчликни ҳис қилди. Стефан ўзининг шоҳона китобини очди (уни, уларнинг ҳар бири, ўзлари билан энг қимматбаҳо бойликдек олишган эдилар) ва ўқиди: “Бор ва қара!” Иоганн эса, тушида кўп ўткир болғаларни кўрганини айтиб берди, улар шу болғаларни одамлардан тортиб олиб, подшоҳга беришаётган эдилар. Буни ҳеч ким тушунмади, лекин бу кўп нарсани ваъда бераётган эди.
Шундай қилиб, элчилар, Ольга ювиб ва сақлаб қўйган эски кийимларини кийиб, кўчага чиқиб олишди. Улар бир нечта кўчадан ўтиб, денгиз қирғоғигача етиб келишди. У ерда, ичида уч киши ўтирган қайиққа ўтиришди. Ойнинг ёруғлигида, уларнинг қайиқлари арқон билан шу қайиққа боғланганини кўришди. Эркаклар индамай эшкакларни эшишни бошлашди.
Қирғоқдан анча нарига сузиб ўтишганларидан сўнг эркаклар биринчи сўзларини айтишди:
- Биз сизларни кутаётган эдик. Подшоҳнинг ўғли, сизларни юборишидан бизларни хабардор қилган эди. Бизникига хуш келибсизлар!
Тонг отганида қирғоқда кутиб турган одамлар ҳам уларни худди шу сўзлар билан кутиб олишди: эркаклар, аёллар ва болалар. Ҳаммалари жуда оддий одамлардек кўринишар эдилар. Улар содда кийинган бўлсаларда, уларнинг кўзлари хурсандчилик ва умиддан порлаб турар эди. Кўплаб тошли зиналар орқали йўл тепага олиб чиқаётган эди. Уларга жамоатнинг катта, тахтали уйига йўл кўрсатишди, унинг ичида узун столлар ва ўриндиқлар бор эди. У ерда янада кўпроқ эркаклар, аёллар ва болалар ўтиришар эдилар. Улар ўша пайт ўзларига ҳос тарзда подшоҳни ва унинг ўғлини мақтаб, куйлашаётган эдилар.
- Уларнинг куйлари бир оз ғамгин ва оғир эшитиляпти - деб ўйлади Том.
Сўнг, мартабали жойда ўтирган эркак ўрнидан турди. Унинг узун ва оқарган сочлари бор эди. У жамоатнинг бошлиғи сифатида ўзини таништирди.
- Мана бир неча кунки, подшоҳ, бизнинг олдимизга ўз элчиларини юбормоқчилиги ҳақида хабар бераяпти. Бошқа томондаги синглимиз Ольга, бизларга, сизлар денгиз орқали келганингиз ҳақида хабар юборди. Шундай қилиб, агар сизларда подшоҳдан бизлар учун нимадир бор бўлса, хуш келибсизлар, биз сизни эшитишга тайёрмиз!
Карл, подшоҳ, улар унинг ўғлини қаттиқ интилиш ва майин севги билан кутишларини хоҳлашини эълон қилиш учун турди. Ҳамма одамлар буни эшитганларидан сўнг, хурсандчиликдан қарсак чалиб, подшоҳнинг китобидаги, унинг ўғлининг келиши ҳақида ёзилган жойни такрорлашни бошлашди. Бу сўзлар улар учун шунчалик муҳим бўлиб кўринар эди-ки, улар сўзларни ёдлаб олишган: “Мана Раббийнинг ғазаб билан ёнаётган қахрли куни келяпти, ер юзини чўлга айлантириб, ундаги гуноҳкорларни йўқ қилиш учун...”; “Раббий Мени мойлади... Раббийнинг эзгу ёз кунини ва Худойимизнинг қасос кунини ваз қилиш учун, ҳамма ғамгинларни юпатиш учун, Сиондаги қийналганларга, уларга кул ўрнига безаклар, йиғи ўрнига - хурсандчилик мойи, ғамгин руҳнинг ўрнига – шарафли кийимлар берилишни айтиш учун”.
“О, - деб ўйлади Том, - у ҳамма ғамгин ва қийналганларни юпатади! Мен уни шундайлигича биламан. Бу ердаги одамлар бизнинг хабаримизни хоҳиш билан қабул қилишаётганлари қандай яхши!”
Тўрталови бир бирларига қониқиш билан қарашди.
Шунда уларнинг ораларидаги катта бўлган одам турди ва ҳамма жим бўлиб қолди.
- Мен, биз яқинда буюк кунни кўришимиздан жуда хурсандман. Лекин мен бир нарсани, аниқроғи биз унинг ўғлини қаттиқ интилиш ва майин севги билан кутишимиз кераклигини кўрдим. Бу бизнинг қулоқларимиз учун…ҳм... одатий эмас. У шундай нотабиий қудратли, биз эса шундай ёмон одамлармиз. Қандай қилиб, биз шу тарзда уни майин севги билан кутишимиз мумкин? Кўринишдан сизлар уни яхшироқ ёки бошқачароқ биласизлар, шунинг учун бизларга подшоҳ ва унинг ўғли тўғрисида яна кўпроқ айтиб беринглар. Ва энг аввало, биз унинг келишига айнан қандай қилиб тайёрланишимиз кераклигини билишни истаймиз.
Карл, уларга кераксиздек туюлган нарсалар, унинг оркестири ва ҳаммасини ўзгартирувчи қудратли Руҳи ҳақида айтиб берди. У қўлидан келганича айтди. Карл ҳаммасини айтиб бераётган пайтда, Том, бу ердаги одамларга подшоҳнинг юрагидаги оғриғи ва йўқолиб кетгандек туюлган севгиси таъсир қилганини сезди. Уларни, шунингдек, улар учун унинг ўғли қилган нарсалари ҳам таъсирлантирди. Улар, унинг Руҳнинг нотабиий кучи ҳақида ҳам эшитишга чанқоқ эдилар.
Йигит тамом қилганида ҳеч ким бир сўз ҳам айтмади. Аммо шундан сўнг бошлиқнинг олдида ўтирган оқ сочли аёл, ўрнидан туриб, деди:
- Биз сизлардан миннатдормиз, сизлар ҳақиқатдан ҳам подшоҳнинг элчилари сизлар!
Кейин у бутун жамоаттга қараб, баланд овозда ва жасорат билан:
- Биродарлар ва опа-сингиллар! Анчадан бери, душмандан қўрқиб биз шу ерга кўчиб келиб фақат ўзимиз учун ғамхўрлик қилдик! Аммо мен, биз жарликка қараб шошаётган, бошқа одамлар учун ғамхўрлик қилишимизнинг вақти етиб келди деб ўйламан!
У охирги сўзларини айтаётганида, унинг овози деярли эшитилмади. Кейин аёл йиғлаб юборди ва тўтр биродарни илтимос қилди:
- Энди бизларнинг устимизга қўлларингизни қўйиб, подшоҳ бизга ўзининг юрагининг бўлагини беришини сўранглар! Биз унинг фарзандлари деб аталяпмиз, зулматда бўлганлар учун бизларга унинг юраги керак! Улар ҳалок бўлишлари керак эмас!
Бошлиқ уни сўзларини маъқуллаб, деди:
- Ҳа, биз унинг нажот ишида, у келгунича иштирок этишни хоҳлаймиз. Шундай қилиб, подшоҳдан биз учун жасорат ва куч, шунингдек донолик сўранглар!
У ва унинг аёли бошларини эгиб, тўрт дўстларнинг олдига келишди. Карл уларга ўз қўлларини қўйиб, уларнинг устиларига қудратли Руҳ тушишини сўради. У буни қилаётганида, Том ҳам ичида:
- Уларга энди ўз юрагингни тақдим эт Абба! - деди.
Бутун катта хонада умидга тўла жимлик ҳукмрон сурди. Сўнг йигит бошлиқнинг елкаларини кўрди. Улар тираётган эдилар, эркак букилиб қолган эди. Бир қанча вақтдан сўнг у тик турди.
- Кечир бизни ота! - илтижо қилиб деди у. - Биз кўр бўлган эканмиз! Фақат ўзимизнинг муҳтожлигимизни кўрибмиз! Энди бизларга ўзингнинг кўзларингни бергин! Бизларни, биз “ҳалок бўлганлар” деб атаганларнинг олдига юборгин! Уларни бизлар орқали қутқар!
Ҳар томондан унга йиғи ва ҳўнграшлар жавоб берар эди. Тўртта дўст ҳам улар билан бирга йиғлашар эдилар, чунки бошлиқ айтаётган гап уларга ҳам тегишли эди.
Кўп-кўп эркаклар, аёллар ва болалар, шундан сўнг олдинга чиқиб, улар учун бағишланиш ибодатини қилишлари учун шошилишди.
Книга на Узбекском языке: - Тайна царя (Марк Урсула)
В последней книге трилогии – «Тайна царя» – Урсула Марк заканчивает разговор о жизни Тома, бывшего мальчика-разбойника, усыновленного царем. Детей и подростков ждут двадцать четыре истории о его новых приключениях.
