Майя Огородникова. Митти Тиллақўнғиз ва Серқуёш ўтлоқзор аҳолиси - (2-Эртак) Китоб Ўзбек тилида
Mitti Tillaqo‘ng‘iz va Serquyosh o‘tloqzor aholisi (Mayya Ogorodnikova) O‘zbek tilida Audiokitob
МУНДАРИЖА
Биринчи қисм
СЕРҚУЁШ ЎТЛОҚЗОРДАГИ САРГУЗАШТЛАР
Беҳаловат тун
Миттивой қандай қилиб дўст топиб олди
Кекса арининг туғилган куни
Шошқалоқ Ғалла қўнғизи
Ёмғирли кун
Иккинчи қисм
ТАП-ТАҚИР ЧЎЛГА САЁҲАТ
Каркидон Каркидонбоевич
Қазувчи Афодий
Кимўзар пойга
Бақалоқ қўнғизларни қутқариш
Бадарға қилинган генерал
Учинчи қисм
ЯНГИ УЧРАШУВЛАР
Адмирал ва Чакамуғ
Чақалоқ филча
Амазонкалар босқини
Кеккайган Ялтироқ Қўнғиз
Фазогир ўргимчак
Миттивой қандай қилиб дўст топиб олди
Бир куни Миттивой уйчасидан учиб чиқди. Атрофда ҳаёт қайнайди: хушбўй гуллар устида асаларилар гувиллайди, капалаклар қанот қоқади, ўт-ўланлар устида чигирткалар кечки концерт учун машқ қилмоқда. Фақат тиллақўнғиз нима билан машғул бўлишни билмасди, холос. Уни мактабга қабул қилмадилар, “Сен жуда кичкинасан”, деб айтдилар. Холаси Хонқизи бошлиқ бўлган яслига боришга ўзи истамади: холасининг туфайли у бешгача санашни ўрганиб олган.
— Салом, Миттивой, йўл бўлсин? — деб чақирди қўшни бўлиб яшайдиган Кекса ари.
— Хайрли тонг, ари бобо! Қаёққа боришимни ҳали билмайман.
— Ундай бўлса, менинг дўстим Бешиктерватарникига учиб борарсан? — деб таклиф қилди қўшниси. — Эртага менинг туғилган куним, бешиктерватар эса менинг туғилган кунимни доим унутиб қўяди. Байрамда ҳамма дўстларимни кўрмасам, хурсандчилигим ўзимга татимайди.
— Дўстларингиз кўпми? — деб қизиқди Миттивой.
— О бўлмасам-чи, мен энг катта бойлардан ҳам бойман! — деди Кекса ари, шундай деб катта тукли қорнини силаб қўйди.
— Йўғ-э? — ишонқирамай сўради тиллақўнғиз қўшнисининг тук босган уйига қараб.
— Жуда аҳмоқсан-да, — деди кулиб у. — Мен, содиқ дўстларга бойман, деб айтяпман. Дўстлик — бу ҳақиқий хазина!
Тиллақўнғиз хижолат тортиб, гоҳ у оёғини, гоҳ бу оёғини кўтариб юра бошлади.
— Бўпти, болакай, учавер! Айтгандай, эҳтиёт бўл, тағин учаётганингда биронтаси сенга урилиб кетмасин. Э, ҳозирги пайтда ўпкасини қўлтиқлаганлар жуда кўпайиб кетди-да! — деб бақирди Кекса ари тиллақўнғизнинг орқасидан.
«Албатта Кекса ари амакига яхши. Унинг дўстлари бор, меники эса йўқ, - деб хаёлидан ўтказди Миттивой бешиктерватарникига йўл олар экан. — Қизиқ, у дўстларни қаердан топар экан?»
Тиллақўнғиз ўз хаёлларига берилиб, ҳеч нарсани пайқамади. У учаверди, учаверди, бирдан ёпишқоқ ва қайишқоқ нарсага зарб билан урилиб кетди. Бу – ўргимчак уяси экан! Миттивой эса бунақаси юз беришини ҳатто хаёлига ҳам келтирмаган эди. Ўргимчак тўқиган ингичка ипларга тиллақўнғизнинг боши ўралиб қолди, оқибатда у бошини у ёқ-бу ёққа бура олмади.
«Қисилиб қолдим, шекилли», — деб ўйлади Миттивой ва олдинга ирғишга ҳаракат қилиб кўрди. ... Фойдаси бўлмади. Яна олдинга ирғиди...Яна ҳаракати беҳуда кетди. У асабийлашиб, бор кучи билан пишиллаганча, оёқларини ҳавода типирчилата бошлади. Ўргимчак тўри лапанглаб кетди ва тўрни тортганни уйғотиб юборди: у катта заҳарли ўргимчак эди!
Ўргимчак оҳиста, шошилмасдан ўзининг ўлжасига томон эмаклаб кела бошлади. Бугун эрталаб яхши нонушта қилган эди, аммо тушликни ҳам ўйлаши керак эди-да!
Шу орада Миттивой шунчалик толиқдики, тўрда тебранолмай қолди. «Ие, бу қанақаси бўлди? — деб хаёлидан ўтказди у. — Балки, ёрдам чақириш керакдир?»
— Ёрдам беринглар! Эй, ким бор? — деб бақирди тиллақўнғиз.
— Бақир, бақиравер! — минғиллаган овоз эшитилди ён томондан. — Сен, ёрдам берадилар, деб ўйлайсанми? Э, ким ҳам бу ерга тумшуғини суқарди?! Бизнинг замонда қаҳрамонларни чироқ ёқиб ҳам топиб бўлмайди, қолаверса, сенинг шунчалик ялтироқ бўлганинг беҳуда.
— Сиз кимсиз? — деб сўради Миттивой. — Мен сизни кўрмаяпман. Тушуняпсизми, мен учавердим, учавердим, кейин бирдан бошим билан бир нарсага ўралашиб қолибман. Қаёққа тушганимни билолмадим.
— Тез орада тушуниб оласан, ташвиш тортма, — унинг қулоқлари остида яна ўша қўланса овоз жаранглади.
Бирдан тиллақўнғизнинг кўзлари олдида сержун оёқлар лип-лип этиб ўта бошлади. У ваҳимадан бақиришга ҳам улгурмади, бирдан орқадан кучли зарбани сезди, шу лаҳзада пастга жадал қулаётганини ҳис қилди. Миттивой қанотчаларини тўғрилашга ҳаракат қилди, аммо унинг қанотлари ўргимчак тўрига ёпишиб қолган экан. Шунда тиллақўнғиз кўзларини қаттиқ юмиб олди ва ... кутилмаганда, қуламаётганини, балки учаётганини ҳис қилди. Унинг қулоқлари остида шамол ҳуштак чалар, ғалати гувиллаш эшитиларди. Бир лаҳзадан кейин у ерга гупиллаб тушганини ҳис қилди. Кейин ҳаммаёқ жимиб қолди, аммо Миттивой қимирлай олмасди.
— Ҳей. қаҳрамон, ҳалиям тирикмисан? Худонинг нурига қарагин!
Тиллақўнғизнинг тепасига қора қўнғиз энгашди.
— Сен қандай қилиб ўргимчак тўрига йиқилиб тушдинг? Ҳушёр бўлиб туриш кераклигини наҳоти билмасанг? Бўлар иш бўпти, тур ўрнингдан. Қўрқиб кетган бўлсанг керак-а?
Миттивой нима воқеа юз берганини тушунолмай, каттакон қўнғизга ҳайрон бўлиб қаради. Қўнғиз эса ҳамон тўхтамай гапирарди: “Учиб кетаётсам, сен, Миттивой, ўргимчак тўрида питирчилаб ётган экансан, кейин жуда тез ҳаракат қилганингдан тўрни тешибсан. Мен дарров тушундим-да, сени ерга олиб тушдим”.
— Мен сени дарров танидим, — деди қора қўнғиз. — Кўк ўргимчакни қутқарган қаҳрамон сенмисан? Мен дарров ўйладим: шундай шон-шуҳратга эришган миттонча заҳарли ўргимчакка ем бўлса, яхши бўлмайди, дедим ўзимга. Нима бало, оғзингга талқон солганмисан?
— Р-р-раҳмат, — деб ғўлдиради Миттивой.
— Қўйсанг-чи. арзимайди, — дея қўл силтади Миттивойнинг нажоткори. — Кел, яхшиси, танишиб олайлик. Менинг исмим Қарсилдоқ. Исмим бунақа эканига сабаб шуки, тез учганимда, қанотларим қасир-қусур овоз чиқаради.
— Миттивой, — деб ўзини таништирди тиллақўнғиз.
— Исминг ёмон эмас, бунинг устига, жуда камтарона экан,— “ҳмм” дея овоз чиқариб Қарсилдоқ. — Аммо гап шу исмдами? Энг муҳими, ўзинг жасур бўлсанг бўлди-да. Гапим тўғрими?
Миттивой ва Қарсилдоқ гапга шунчалик берилиб кетдиларки, ҳатто ғазабланган заҳарли ўргимчакнинг дод-фарёдини ҳам эшитмабдилар, у тешилган тўрида лапанглаб осилиб ётар экан, саккизта оёғим билан адабларингни бераман, деб таҳдид қиларди.
Тиллақўнғиз билан қора қўнғиз танишибгина қолмай, дўстлашиб олдилар. Атрофдагиларнинг ҳаммаси, баҳайбат Қарсилдоқ билан ушоқдай келадиган Миттивой ўртасида қандай алоқадорлик бор экан, деб ҳайрон бўлардилар. Фақат Кекса ари билан бешиктерватар, бунда ҳеч қандай ғалатилик йўқ, деб айтдилар. Зотан, ҳақиқий дўстликка гавда халақит бермаслигини улар билардилар-да.
Қора қўнғиз Миттивойни қутқарди, улар дўстлашиб олдилар. Балки, сиз ҳам, азиз китобхон дўстим, биронта одам кулфатда қолганда унга ёрдам бериб, кейин дўстлашиб кетгандирсиз? Ҳақиқий дўст, раҳмдиллик билан бир қаторда, яна қандай сифатларга эга бўлиши ҳақида фикр юритиб кўринг. Ҳақиқий дўстликни баҳолашга ҳаракат қилиб кўринг, дўстларингиз кулфатда қолганда, ҳар сафар уларга қандай ёрдам беришингизни ўйланг.
Муқаддас Китоб шундай таълим беради: «Дўст ҳар қачон севиш учундир, ака–укалар ҳам оғир кун учун туғилган» (Сулаймоннинг ҳикматлари 17:17).
Книга на Узбекском языке: Светлячок Крошка и другие жители Солнечной поляны (Майя Огородникова)
Веселая и поучительная сказка о приключениях гнома по имени Митти и его друзей предназначена для детей дошкольного и младшего школьного возраста. Юные читатели не только узнают о разнообразном мире насекомых, но и научатся вместе с героями книги быть искренними, щедрыми, внимательными, сострадательными, доброжелательными по отношению к своим близким. Небольшие истории из жизни каждого из героев повести завершаются мудрыми поучениями, основанными на Библии.
