Майя Огородникова. Митти Тиллақўнғиз ва Серқуёш ўтлоқзор аҳолиси - (4-Эртак) Китоб Ўзбек тилида
Mitti Tillaqo‘ng‘iz va Serquyosh o‘tloqzor aholisi (Mayya Ogorodnikova) O‘zbek tilida Audiokitob
МУНДАРИЖА
Биринчи қисм
СЕРҚУЁШ ЎТЛОҚЗОРДАГИ САРГУЗАШТЛАР
Беҳаловат тун
Миттивой қандай қилиб дўст топиб олди
Кекса арининг туғилган куни
Шошқалоқ Ғалла қўнғизи
Ёмғирли кун
Иккинчи қисм
ТАП-ТАҚИР ЧЎЛГА САЁҲАТ
Каркидон Каркидонбоевич
Қазувчи Афодий
Кимўзар пойга
Бақалоқ қўнғизларни қутқариш
Бадарға қилинган генерал
Учинчи қисм
ЯНГИ УЧРАШУВЛАР
Адмирал ва Чакамуғ
Чақалоқ филча
Амазонкалар босқини
Кеккайган Ялтироқ Қўнғиз
Фазогир ўргимчак
Шошқалоқ Ғалла қўнғизи
Бир куни эрталаб Миттивой ажойиб ҳиссиётлар билан уйғонди. Айнан бугун нима юз беришини у билмасди, аммо албатта нимадир юз беришига заррача шубҳа қилмасди. Шунинг учун у, нима бўларкин, қачон бўларкин деб узоқ кутиб ўзини қийнамади.
— Ойи, мен ўйнагани чиқиб кетяпман, — деб овоз берди ва ўқдай отилиб уйдан чиқди.
Тиллақўнғиз қора қўнғиз яшайдиган қайин дарахтигача етиб олишга шошилди. У чумолилар уяси устидан учиб ўтар экан, қора чумолилар тиниқ зангори рангдаги ўсимликлар ширасининг катта тўдасини малина буталари тагига ҳайдаётганини кўриб қолди.
«Бунақангги зиғирдай ҳашоротлардан қандай қилиб бохабар бўлиш мумкин-а? –деб ҳайрон бўлди тиллақўнғиз. — Ҳа, чумолиларнинг иши қийин: аввал бу ҳашаротларни боқ, кейин уларни соғиб ол! Бунақангги зиғирдай ҳашаротлардан кўп сут олиш мумкинми? Ниҳоятда ҳайрон қоладиган-а!»
Бизнинг саргузашт изловчимиз шулар ҳақда ўйлаб, қора қўнғизнинг уйчасига етиб келди.
— Салом, Миттивой! Бу – менинг укам, исми Ғалла қўнғизи, - деди хурсанд бўлиб Қарсилдоқ қора-қўнғир тангли қўнғизчани оёқчаси билан кўрсатар экан.
Ғалла қўнғизи хурсандликдан Миттивойга ўзини отди ва бор кучи билан унинг оёқларини силкита бошлади.
— О, шунчалик хурсандманки! Учрашганимиздан жуда мамнунман! — бидирлади у. — Сенинг қаҳрамонлигинг ҳақида эшитганман, ҳа, эшитганман!
Тиллақўнғиз таажжубланиб Қарсилдоққа қаради. Қарсилдоқ эса индамай кулиб қўйди, холос. Ниҳоят, Ғалла қўнғизи билдики, гап нима ҳақида кетаётганини Миттивой тушунмаяпти. Ғалла қўнғизи тушунтирди:
—Мен Кўк чигирткани қутқарганингни назарда тутяпман! Мана буни қаҳрамонлик деса бўлади! Мен қаҳрамонликни мана шундай тушунаман!
Бундай мақтовдан Миттивойнинг мўйловлари учигача қизариб кетди.
— Аммо аслида шундай бўлиши керак-да! — деб бидирлай кетди Ғалла қўнғиси. — Бизнинг ўтлоқзордаги ҳақиқий қаҳрамон! Мен ҳамон учаман, ҳамма нарсани кўздан кечираман, бирон қизиқарли нарсани билиб оламан. Шундоққина бурнимнинг тагида шундай воқеа бўлиб ўтибди-я! Хафа бўладиган жойим шуки, мен бехабар эканман! – хафа бўлди Ғалла қўнғизи ва оёқчаларини кериб Миттивойнинг атрофида айланди. — Менга Кекса ари айтиб қолди: «Атрофингдаги ким борлигига қарагин, ақлинг бовар қилмайди, ҳайратда қоласан». Қария тўғри айтган экан. Ҳақиқатан, у ҳақ экан!
— Э, ўша вайсақининг гапига қулоқ солма, — деди ниҳоят, ўзини тутиб тура олмай Қарсилдоқ. — У оғзига келганини гапираверади-да. Мана бу Ғалла қўнғизи — бутун дунёдаги янгиликларнинг кони, у шов-шувларнинг ортидан қувиб юради. У пўстлоқхўр қўнғизлар билан биргаликда Серқуёш ўтлоқзор тарихини ёзмоқда.
— Тўғри, келажак авлодлар учун! — Ғалла қўнғизи бошини мағрур кўтарди. — Кейинчалик сизлар менга, Гравюрачига, Типографчига, Полиграфчига “раҳмат” айтасизлар...
— Илтимос сендан, пўстлоқхўр қўнғизларнинг бутун хонадон аҳлини санайверма, — ялиниб-ёлворди Қарсилдоқ.
— Ана, холос! — бирдан эслаб қолди шошқалоқ. — Мен ҳали Ер тути баргхўридан интервью олишим керак. У Гулзор майдончаси яқинида яшайди. У шу кунларда шунчалик сахийлик билан кемиряптики! – ҳаяжон билан бидирлади Серқуёш ўтлоқзор йилномачиси. – Қандайдир мўъжиза юз берди деяверинг! Ер тути баргларидаги ҳақиқий манзарани айтмайсизми! Менга бу сирни пўстлоқхўр қўнғиз Муғомбир айтиб берган эди. Бу янгиликни чигиртка Олачипор у билан ўртоқлашган экан. Олачипор эса бу янгиликни капалак Мовийдан эшитган экан. У эса...
Миттивой ҳайратомуз нигоҳини Ғалла қўнғизидан Қарсилдоққа қаратди. “Гарчи улар ака-ука бўлсалар ҳам, - деб хаёлидан ўтказди у, - бир-биридан тамомила фарқ қилар экан”.
— Хўш, қаҳрамон, — деб мурожаат қилди тиллақўнғизга шашқалоқ, - вақтни йўқотмайлик. Яхшиси, ўзингнинг қаҳрамонлигинг ҳақида гапириб бер. Ўрмонда зим-зиё тунда учиб бораётганингда, нимани ҳис қилдинг? Мен юракларни ачитадиган бу манзарани кўз ўнгимда тасаввур қилиб турибман: миттигина тиллақўнғиз ёрдам беришга бормоқда, у қанотлари билан зулматни ёриб ўтиб, бошига келиши мумкин бўлган хавф-хатарни унутиб, учиб бормоқда.
Ғалла қўнғизи гапираверди, гапираверди. Агар Қарсилдоқ унга, баргхўрдан интервью олишинг керак эди, деб эслатмаганда эди, у тўхтовсиз бидир-бидир қилишда давом этган бўларди.
— Айтгандай, мен кетишим керак, — бирдан эслаб қолди шашқалоқ. — Сен, Миттивой, хотиржам бўлавер. Сенинг буюк қаҳрамонлигингни тан олишларига ҳаммани мажбур қиламан. Ҳамма сени ҳурмат қиладиган бўлади. Сен — бизнинг қаҳрамонимизсан, қаҳрамонларни эса ҳар ким юзидан таниши керак! — У қатъият билан оёқчаларини керди. — Мен сендан “юлдуз” қиламан!
— Жуда кўп гапирдинг-да… — деб чуқур нафас олди Қарсилдоқ. — Фақат сўз бор, холос, шошқалоқлик деб шуни айтадилар-да. Доим у муболаға қилиб юради.
Миттивой ҳеч нарса демади.
— Акамнинг сўраб-суриштиришларидан сен хафа бўлдингми? – деб сўради қора қўнғиз.
— Йўғ-э, ундай эмас, — деб жавоб берди Миттивой. — Фақат мен илгари қандай қилиб қаҳрамон бўлишни орзу қилганим эсимга тушиб кетди. Кўпнча мени, миттисан, деб жиғимга тегишарди. Ўшанда мен ҳеч бўлмаганда митти юлдузга ўхшашни орзу қилган эдим. Мана энди Ғалла қўнғизи мени ҳақиқий “юлдуз” қилмоқчи. Мен эса шуни истамаяпман. Ғалати-а, тўғрими?
— Лекин менга шундай туюлмаяпти, — деди қора қўнғиз дўстига. – Юлдуз бўлишнинг ҳеч ёмон жойи йўқ. Фақат ҳақиқий юлдузлар ўзларини ошкор қилиб, мақтанмайдилар – улар шунчаки нур сочадилар. Уларнинг нури ҳаммага кўриниб туради. Шунинг учун шон-шуҳратга интилиш керак эмас – шон-шуҳрат сени ўзи топади. Агар сен яхши ишлар қилсанг, сенга яхши ном келади, агар ёмон ишлар қилсанг, ёмон ном келади. Англадингми?
— Ҳа, — дея боши билан тасдиқлада тиллақўнғиз.
— Демак, ҳаёт давом этмоқда! — деб хурсанд бўлиб кетди Қарсилдоқ. — Эни эса олға! Чигиртка шубҳасиз бизни зориқиб кутяпти.
Шундай қилиб, иккала дўстнинг шон-шуҳрат ҳақидаги суҳбати ниҳоясига етди. Азиз дўстим! Сиз қора қўнғизнинг фикрларига қўшиласизми? Одамларнинг қайси хатти-ҳаракатларини яхши, қайсиларини ёмон деб айтиш мумкинлиги ҳақида фикр юритиб кўринг. Фақат мақтовлар туфайли тўғри ишлар қиладиган танишларингиз борми? Яхши ишлар қилганингизда, сизни мақтайдиларми ёки мақтамайдиларми – эътибор бермасликка ҳаракат қилинг.
Муқаддас Китоб шундай таълим беради: «Эгамизга умид боғлаб, яхшилик қилгин…» (Забур 36:3).
Книга на Узбекском языке: Светлячок Крошка и другие жители Солнечной поляны (Майя Огородникова)
Веселая и поучительная сказка о приключениях гнома по имени Митти и его друзей предназначена для детей дошкольного и младшего школьного возраста. Юные читатели не только узнают о разнообразном мире насекомых, но и научатся вместе с героями книги быть искренними, щедрыми, внимательными, сострадательными, доброжелательными по отношению к своим близким. Небольшие истории из жизни каждого из героев повести завершаются мудрыми поучениями, основанными на Библии.
