Майя Огородникова. Митти Тиллақўнғиз ва Серқуёш ўтлоқзор аҳолиси - (13-Эртак) Китоб Ўзбек тилида
Mitti Tillaqo‘ng‘iz va Serquyosh o‘tloqzor aholisi (Mayya Ogorodnikova) O‘zbek tilida Audiokitob
МУНДАРИЖА
Биринчи қисм
СЕРҚУЁШ ЎТЛОҚЗОРДАГИ САРГУЗАШТЛАР
Беҳаловат тун
Миттивой қандай қилиб дўст топиб олди
Кекса арининг туғилган куни
Шошқалоқ Ғалла қўнғизи
Ёмғирли кун
Иккинчи қисм
ТАП-ТАҚИР ЧЎЛГА САЁҲАТ
Каркидон Каркидонбоевич
Қазувчи Афодий
Кимўзар пойга
Бақалоқ қўнғизларни қутқариш
Бадарға қилинган генерал
Учинчи қисм
ЯНГИ УЧРАШУВЛАР
Адмирал ва Чакамуғ
Чақалоқ филча
Амазонкалар босқини
Кеккайган Ялтироқ Қўнғиз
Фазогир ўргимчак
Амазонкалар босқини
Ҳеч нарса кулфатдан дарак бермасди, аммо кулфат Серқуёш ўтлоқзорга чақирилмасдан келди. Тонг қоронғусида хавотирли қасир-қусур овозлари ва Қизил Қўнғизнинг ғувиллаши эшитилди. Бу овозлар хавотирликдан дарак берадиган сигналлар эди.
Бир неча дақиқадан кейин ўтлоқзор уйқудан уйғонган аҳоли билан тўлиб кетди. Миттивой ота-онаси билан ва бошқа тиллақўнғизлар биринчи бўлиб уйчалардан сакраб чиқдилар ва баланд минбар атрофида тун зулматини тарқатиб юбордилар. Минбарга Кекса ари кўтарилди.
— Серқуёш ўтлоқзор аҳолиси, — деб нутқини бошлади у. — Бир деча дақиқа илгари биз ташвишли сигнал олдик: биз томонга амазонкалар армияси бостириб келаётган экан. — Кекса ари бир нафас тўхтади, гўё бундай даҳшатли хабардан кейин ўзига келиб олиши керакдай эди. — Ҳаммангиз биласиз: бу сариқ золим чумолилар ниҳоятда шафқатсиз. Биз ўз озодлигимиз учун курашишимиз кераклигини сизларга тушунтиришнинг ҳожати йўқ.
— Аммо ўргимчакларга ҳеч нарса хавф солаётгани йўқ, — бутли ўргимчакнинг пинғиллаган овози эшитилди. — Амазонкалар қулликка фақат қора чумолиларни олиб кетадилар, шу боис менинг қўрқишимга асло ҳожат йўқ.
— Бу гапинг тўғри, — деб тасдиқлади Кекса ари. — Аммо қора чумолилар — бизнинг дўстларимиз. Биз уларни оғир вазиятда ташлаб қўйишимиз тўғрими?!
— Йўқ! Биз кураш олиб борамиз! — деб бақирди ҳамма.
Ўргимчак тўрда оёқчаларини бир муддат айлантириб турди-да, “ҳмм” деди:
— Худкушлар. — У тўйиб ухлаш учун ўз тўрига судралиб кириб кетди.
— Қора чумолиларни ҳимоя қиламиз! Улар бизнинг биродарларимиз! — деб шовқин-сурон қилишда давом этдилар ҳашаротлар.
— Мен сизлардан бошқача жавоб кутмаган эдим, — майин оҳангда гапирди Кекса ари. — Энди бир дақиқани ҳам қўлдан бериб бўлмайди. Бешиктебратар билан Чаққон амаки қопқон ва ғовлар қўйиш учун масъулдирлар. Генерал Қора чигиртка жанг қилишга яроқлиларнинг ҳаммасини тўплайди. Қарсилдоқ ҳамма қўнғизлар ҳаракатини тартибга солади. Қани, ишга киришдик!
Серқуёш ўтлоқзор аҳолиси зудлик билан катта-катта гуруҳларга бўлиндилар, улардан ҳар бири ўз вазифаларини бажаришга киришди. Иш қайнарди!
Ўрмон устида аста-секин нурларини сочиб қуёш қизариб чиқа бошлади. Ўрмон сўқмоқларидан амазонкалар армияси чурқ этмай борарди. Бу сариқ чопонғич чумолилар узун масофа бўйлаб чўзилиб кетган эди. Уларнинг кимлигини билиб олиш учун қиличсимон ва ўткир жағларига назар ташлаш кифоя эди: бу чумолилар тинчликсевар меҳнаткашлар эмас, балки шафқатсиз жангчилар эдилар!
Амазонкалар бир неча кундан бери Серқуёш ўтлоқзорга томон юришарди. Бу шафқатсиз золимлар нигоҳларини ана шу жойга қаратган эдилар, чунки улар ўзларига яқин жойлардаги чумоли уяларини аллақачон талон-тарож қилиб, катта ёшли чумолиларни қириб ташлаган эдилар. Энди эса уларнинг наслларига хизмат қилиб, парваришлашга мажбурлаш учун зудлик билан янги қуллар керак эди. Амазонкаларнинг режасида чумоли уяларини босиб олиш ва оппоқ пиллаларни – бўлғуси чумолиларнинг уруғларини ўғирлаш вазифаси асосий мақсад эди. Босқинчилар ҳеч қачон катта ёшли чумолиларни асирга олмаган эдилар, чунки исён ёки қўзғолондан хавфсирар эдилар. “Сизлар қул бўлиб туғилгансизлар” деб қулоқларига қуйилган чақалоқларни тарбиялаш осон эди.
Босқинчиларнинг катта армияси ўтлоқзор остоналарида тўхтади. Дастлаб чумоли генерал разведкачиларни юборар экан, шовқинсиз ва тезлик билан ҳаракат қилинглар, деб топшириқ берди. Аммо разведкачилар қайтиб келмадилар. Генерал талмовсираб қолди, аммо ҳужум бошлаш ҳақида буйруқ берди.
Генералнинг армияси бақир-чақир билан олға ташланди. Сариқ чумолиларнинг биринчи қатори ўтлар устида пайдо бўлганда, “Ўт оч!” деган буйруқ янгради. Жангчилар устига думалоқланган гўнглар дўлдай ёғилди. Қарсилдоқ раҳбарлиги остида қўнғизлар қўлбола асбоблардан душманларга ўт очган эдилар. Оқибатда кўплаб сариқ чумолилар гўнг остида қолиб кетдилар. Бу ҳали мудофанинг биринчи чизиғи эди. Кўп ўтмай, ҳавода бомбардимончи қўнғизлар эскадриляси гувиллаб келди ва амазонкаларнинг оёқларига катта-катта қумларни ота бошладилар.
Бундай қақшатқич қаршиликларга қарамай, амазонкалар олға юришда давом этдилар. Улар: “Бизнинг армиямиз катта, шу боис бизни ҳеч ким мағлуб қила олмайди”, деб ўйлардилар. Ўтлоқзорда сариқ чумолиларнинг иккинчи тўлқини бостириб келди, аммо... уларнинг ҳаммаси ўша жойдаёқ барглар ва шохчалар билан ниқобланган ҳандақларга қулаб тушдилар. Бу ҳандақларни айиқчалар қазиган эдилар.
Амазонкалар генерали навбатдаги отрядни юборди. Жангчилар ўтлоқзор ўртасигача ҳеч қаршиликсиз етиб бордилар ва у ерда мустаҳкам ўрнашдилар. Шу орада сариқ чумолиларнинг иккинчи отряди маҳаллий аҳолининг қаровсиз қолган уйларини талон-тарож қилгани ташландилар. Аммо бу ерда уларни пистирма кутиб турарди: бутли ўргимчак ҳар бир эшик олдига ўзининг мустаҳкам тўрини ўрнатган эди. У мазали тушликни қўлдан чиқармоқчи эмас эди! Ҳар бир тўрда қўрқиб кетган амазонкалар осилиб турар, бутли ўргимчак эса хурсандликдан саккизта оёғини бир-бирига ишқарди.
— Олға, жангчиларим! — дарағазб бўлиб бақирди босқинчилар генерали. — Биронтаси ҳам тирик қолмасин!
Энг даҳшатлиси ана шу ерда бошланди. Сариқ чумолилар шиддат билан ўтлоқзорга ёпирилдилар. Уларга маҳаллий аҳоли қарши ташландилар. Жанг қизигандан-қизиди. Ҳар иккала томондан ҳам анчагина йўқотишлар бўлди. Муғомбир буғулар ва шохли қўнғизлар амазонкаларни шохлари билан сузавердилар, аммо душман томон ҳам уларнинг орқасидан ҳужум қилиб, қиличсимон жағлари билан сўяардилар. Бешиктерватар худди тиғдай кескир олд оёқларини ишга солиб, уларнинг ҳужумларини қайтарди, аммо у ҳам ярадор бўлиб, кучдан қолди. Ҳатто кичкинтой Қум бургаси ҳам босқинчиларга қарши кураш олиб борди. У бир жойдан бошқа жойга сакраб, душманларнинг оёқларини тишларди.
Агар каркидон қўнғизлар бўлмаганларида эди, ким билади, бу жанг нима билан тугаган бўларди. Улар жанг роса қизиган пайтда пайдо бўлдилар.
— Бу нима? — деб сўради амазонкалар генерали ваҳимали товушни эшитиб ёнида турган запас отряд командиридан.
— Билолмадим, жаноби олийлари, — деб жавоб берди жасур жангчи титроқ овоз билан.
Бир лаҳзадан кейин ўтлоқзорда баҳа йбат каркидон қўнғизлар пайдо бўлди. Улар шунчалик кўп эдиларки, бирпасда қуёшни зулмат тўсиб қўйгандай бўлди.
— Чекинишга буйруқ бераман! — деб фарёд кўтарди босқинчилар генерали.
Амазонкаларга энди буйруқни такрорлашга ҳожат қолмаган эди. Ўтлоқзорларга қандай баҳайбат мавжудотлар яқинлашаётганини кўриб, улар орқа-кетига қарамай қочиб қолдилар. Серқуёш ўтлоқзорнинг ҳимоячилари “Ура!” садолари остида душман ортидан қувиб кетдилар. Бутун армиянинг бошида ерни ларзага келтириб, каркидон қўнғизлар боришарди. Улар амазонкаларни то улар толиқиб, тўкилиб қолгунларича таъқиб қилиб боравердилар.
— Боплаб адабингизни бердикми сизларнинг! — деб қочиб бораётган амазонкаларнинг ортидан кичкина муштчаларини ўқталиб Қум бургаси.
— Ҳа, бопладик, улар энди бу ерларга бурнини суқмайди, — деб маъқуллади генерал чигиртка.
— Улар жуфтакни ростлаб қолдилар-а! — деди кулиб шохли қўнғизлардан бири. — Оёқларини қўлларига олиб қочдилар-ку!
— Мана, якдилликнинг кучи қаерда экан! — деди жиддий қиёфада Каркидон Каркидонбоевич.
Қарсилдоқ ҳайрон бўлиб унга қаради.
— Сен қаердан пайдо бўлиб қолдинг?
— Э, сенинг дўстинг Миттивой, ёрдам беринг, деб менинг олдимга учиб борди, — деб жавоб берди паҳлавон. — Учиб боришга-ку учиб борди, аммо ўзи бир сўз айта олмайди, нафаси тиқилиб, менинг шохим олдида оёқчалари билан ишора қилади, холос. У мендан нима истаётганини тушунгунимча уч дақиқа вақт ўтди. Кейин тиллақўнғизни елкамга ўтқазиб, бошқа каркидон қўнғизлар билан бирга учиб келдим. Яхшиямки, улгурдик, бўлмаса, босқинчилар сизларни тириклайин жиғилдонига урган бўлардилар.
— Миттивойнинг ўзи қаерда? — деб хавотирга тушди Қарсилдоқ.
— Қаерда, қаерда эмиш? — деб тўнғиллади Каркидон Каркидонбоевич. —Худди ўзинг билмайдигандай гапирасан-а. Ўргимчакни, тўрингга илиниб қолган амазонкаларни қўйиб юборгин, деб кўндириш билан овора. Дунёда ана шунақа тентаклар ҳам бор! — тиржайди у. — Бўпти, майли, ким чарчаган бўлса, елкамга чиқиши мумкин. Олиб бориб қўяман. Бугун жуда сахийман.
Серқуёш ўтлоқзор аҳолиси хурсанд бўлиб, унинг катта елкасига тирмашиб чиқиб олдилар ва уйларига учиб кетдилар.
Дўстим! Тасаввур қилиб кўринг: агар Серқуёш ўтлоқзор аҳолиси бирлашмаганда, даҳшатли душманган якдил бўлиб қарши чиқмаганда, нималар юз берган бўларди. Эҳтимол,ҳар қандай кулфат содиқ дўстлар билан қўрқинчли эмаслиги сизнинг ҳаётингизда ҳам юз берган бўлса керак.
Муқаддас Китоб шундай таълим беради: «Икки киши бир кишидан кўпроқ иш бажара олади …» (Воиз китоби 4:9).
Книга на Узбекском языке: Светлячок Крошка и другие жители Солнечной поляны (Майя Огородникова)
Веселая и поучительная сказка о приключениях гнома по имени Митти и его друзей предназначена для детей дошкольного и младшего школьного возраста. Юные читатели не только узнают о разнообразном мире насекомых, но и научатся вместе с героями книги быть искренними, щедрыми, внимательными, сострадательными, доброжелательными по отношению к своим близким. Небольшие истории из жизни каждого из героев повести завершаются мудрыми поучениями, основанными на Библии.
