Майя Огородникова. Митти Тиллақўнғиз ва Серқуёш ўтлоқзор аҳолиси - (10-Эртак) Китоб Ўзбек тилида
Mitti Tillaqo‘ng‘iz va Serquyosh o‘tloqzor aholisi (Mayya Ogorodnikova) O‘zbek tilida Audiokitob
МУНДАРИЖА
Биринчи қисм
СЕРҚУЁШ ЎТЛОҚЗОРДАГИ САРГУЗАШТЛАР
Беҳаловат тун
Миттивой қандай қилиб дўст топиб олди
Кекса арининг туғилган куни
Шошқалоқ Ғалла қўнғизи
Ёмғирли кун
Иккинчи қисм
ТАП-ТАҚИР ЧЎЛГА САЁҲАТ
Каркидон Каркидонбоевич
Қазувчи Афодий
Кимўзар пойга
Бақалоқ қўнғизларни қутқариш
Бадарға қилинган генерал
Учинчи қисм
ЯНГИ УЧРАШУВЛАР
Адмирал ва Чакамуғ
Чақалоқ филча
Амазонкалар босқини
Кеккайган Ялтироқ Қўнғиз
Фазогир ўргимчак
Бадарға қилинган генерал
Қора қўнғиз ва тиллақўнғиз уйга шошардилар. Иккала дўст Тақир чўлни босиб ўтиб, ўрмон четига учиб келганларида, кеч кириб қолган эди. Бирдан улар кимнингдир оҳ-воҳ қилаётганини эшитиб қолдилар. Қарсилдоқ қулоқларини динг қилди: оҳ-воҳ яна қайтарилди. Шунда қора қўнғиз Миттивойда, сен ҳавода қол, деган ишорани қилди ва тезлик билан пастга шўнғиди. Кимсасиз бу саҳрода бирон хавф-хатар бўлиши мумкин-ку.
Қарсилдоқ биро оз тафти кетиб қолган қумга қўнди. Кейин қарасаки, ўзидан бир оз нарида қимир этмай бир ҳашорот ётибди. Ҳашорот тирикми, ё ўликми – билиб бўлмасди.
— Эй, биродар, тирикмисан? — деб чақирди Қарсилдоқ аста-секин нотанишга яқинлашаркан.
Жавоб бўлмади.
Қарсилдоқ яқинроқ келди ва ҳашоротнинг устига эгилди, шундан кейин Миттивойга қараб қичқирди:
— Ёрдам бер! Бу қора чигиртка! Уни офтоб урганга ўхшайди.
Икковлашиб чигирткани баланд қарағай дарахти остига олиб ўтдилар ва соя жойга қўйдилар. Яхшиямки, қуёш ботган, соя анча катталашиб борарди. Чўл бўйлаб соя кенгайиб, ҳузурбахш шабада олиб кела бошлади.
Қора қўнғиз чигирткани чалқанчасига ётқизиб, уни қанотлари билан елпий бошлади. Тез орада унинг ҳаракатлари натижасини берди, чигиртка кўзларини очди. Чигиртка ўзининг тепасида эгилиб турган нотанишларнинг мўйловини кўриб, сўради:
— Сизлар кимсизлар?
— Қўрқма, биз сенинг дўстларингмиз, — деб хотиржам қилди уни Миттивой.
— Менинг дўстларим йўқ, — деб эътироз билдирди чигиртка.
— Эҳтимол, ҳозир дўст орттирадиган пайтингдир, — деб таклиф қилди Қарсилдоқ. — Бу чўлни бир ўзинг ёлғиз босиб ўтолмайсан. Сен Серқуёш ўтлоқзорга йўл олган эдингми?
— Билмайман, — ғўлдиради у қумга ўтирар экан.
— Э-ҳа, балки у адашиб қолгандир, Қарсилдоқ, — шивирлади Миттивой. — Кел, у уйига етиб олишига ёрдам берайлик.
— Чамаси, сен адашиб қолганга ўхшайсан, — деди қора қўнғиз. — Айт-чи, сен қаерда истиқомат қиласан? Уйингга қайтиб боришингга сенга ёрдам берамиз.
— Менинг уйим йўқ, — деб хўрсинди ўша чигиртка.
— Менга қара, Қарсилдоқ, уни ўзимиз билан бирга олиб кетсак-чи, — яна шивирлади Миттивой. — Жуда даҳшатли-ку уйи йўқ бўлса.
— Албатта, Миттивой, ўзимиз билан бирга олиб кетамиз. Аммо олдин унинг қаерданлигини билишимиз керак, чунки…
Аммо қора қўнғиз гапини охиригача гапириб бўлишига чигиртка имкон бермади.
— Раҳмат, — деди у, — менга ёрдам керак эмас. Ўзим ҳам ҳеч кимга керак эмасман.
— Эҳ, дўстим-а. Бекорга шундай деяпсан, — деб эътироз билдирди Қарсилдоқ. — Бунақаси бўлмайди.
— Афсуски, бўлар экан. Менинг кимлигимни билганингиздан кейин, сизлар ҳам менга ёрдам бермайсизлар.
— Сен кимсан? — деб сўради Миттивой.
— Мен собиқ генералман. Афсуски, энди собиқман. — У ғамгин ҳолда кулимсиради. — Наҳотки менинг ташқи кўринишимдаги ғалати ҳолатни пайқамаган бўлсангизлар?
— Йўқ, — бир овоздан жавоб берди иккала дўст.
— Менинг мўйловларим синиб кетган, мўйловсиз генерал – генерал эмас. — У жим қолди ва ғамгин хўрсинди. — Ўтирсаларингиз-чи. Менинг тарихим узоқ... синиб кетган мўйловим, тарихим каби, жуда узун бўлган эди.
Чигиртка шошилмасдан бошидан ўтган воқеаларни ҳикоя қилиб бўлгунча, қуёш нурларини баланд ўрмон ортига яшириб бўлган эди.
— Мен бошқа чигирткалар билан бирга ўрмон четида яшардим. Болалигимданоқ менинг орзуим ҳукмронлик қилиш, генерал бўлиб, қўл остимдагиларга буйруқ бериш бўлган эди. Ўзимизнинг музофотда мен энг шафқатсиз жангари деб ном таратдим, мен ҳақимда фақат салбий гаплар тарқаларди, холос. Мен ҳар доим вақтимни бошқа чигирткалар билан олишувда ўтказиб, ўзимнинг истеъдодимни – ўзим мағлуб қилган ҳамма чигирткаларнинг мўйловларини тишлаб узиб ташлашга ҳаракат қилардим ва шу тариқа камолотга эришиб боравердим. Олишувда мўйловидан маҳрум бўлган чигиртка шарманда бўлган ҳисобланарди, шундан кейин ундан ҳеч ким ҳеч қачон қўрқмасди.
Мен мағлуб қилган чигиркаларнинг қулоғимга ёлвориб айтган илтижоларини эшитмасликка олардим, ҳеч қачон ҳеч кимга шафқат қилмасдим. Ким билан олишган бўлсам, унинг мўйловини таг-тугидан тишлаб узиб ташлардим. Менинг қурбонларим мўйловларидан маҳрум бўлиб, ўрмон четини тарк этардилар. Улар шармандаликларини яшириш учун ўз уйидан узоқда сарсон-саргардон бўлиб юришга мажбур бўлар , зиммасига азоб-уқубат ва ўлимни олар эди. Мен генерал бўлганимдан кейин, қўл остимдагиларнинг ҳаммасини баттар қўрқитадиган бўлдим. Улардан биронтаси менга гап қайтармас ёки мен билан баҳслашмасди.
Бир неча йил давомида ўрмон четида мутлақ ҳукмрон бўлиб юрдим. Аммо кунларнинг бирида чигирткалар менги фитна уюштирдилар. Чигирткаларнинг орасида ҳеч кимга бирон марта ҳам озор бермаган, ювош бир чигиртка бор эди. Мен ўша чигиртканинг мўйловини тишлаб узиб олганимдан кейин фитна уюштирилди. Фитначилар мени боғлаб, судга топширдилар. Менинг собиқ қўл остимдагиларнинг ҳукми қаттиқ— менинг мўйловларимни узиб ташлаш эди! Ҳеч ким мен тарафда туриб бирон сўз айтмади.
Мен қилмишимга ярашасини олган эдим, — ғамгин оҳангда гапирди бир оз ўйлаб туриб бадарға бўлган чигиртка. — Аммо менинг аскарларим менга қараганда анча олийжаноб эканлар. Чунки улар менга ўзлари билан яшашга ижозат бердилар. — Генерал яна хўрсинди. — Аммо мағрурлигим бу таклифни қабул қилишимга йўл қўймади. Сизлар тасаввур қила олмайсизлар: мўйловсиз қолиш – ниҳоятда шармандалик ҳисобланарди-да!
Миттивой индамасдан гангиб қолган Қарсилдоққа қаради. У ҳам шафқатсизлиги учун жазоланган генералга қандай ёрдам беришни билмасди.
— Балки, биз билан бирга кетарсан? — тортинибгина таклиф қилди тиллақўнғиз. — Бизнинг ўтлоқзорда сени ҳеч ким хафа қилмайди.
— Тўғри, сен қарағай дарахти устидаги менинг уйимда жойлашишинг мумкин, — деб Миттивойнинг таклифини маъқуллади Қарсилдоқ.
— Катта раҳмат, — деб жавоб берди генерал. — Аммо чигирткалар уячаларда яшайдилар.
— Мана бу бошқа гап! Менимча, Чаққон амаки сенга ёрдам беришидан хурсанд бўлади. Чигирткалар билан қора чигирткалар умумий тил топиша оладилар, — деб маъқуллади қора қўнғиз. — Майли, ўзинг ўйлаб кўр, бу ерда қолишинг мумкин эмас: очликдан ёки тунги совуқдан нобуд бўлишинг мумкин.
— Мен шундай аҳволга тушишим керак, — деди қора чигиртка. — Мен шу кўргуликларга яраша қилғиликлар қилдим.
Миттивой бу бахтиқаро генералга ачинганидан кўзларига ёш келди.
— Аммо сен ҳали яшашинг керак, чунки... чунки, - деб гап бошлади у.
— Бошқалар учун яшашинг керак, — бидирлади Қарсилдоқ. — Ахир, сен ҳеч қачон бошқалар учун яшамаган бўлсанг керак?
— Ҳамма гап шунда-да, мен бошқалар учун яшай олмайман, — деб тан олди қора чигиртка. — Бу жуда қийин бўлса керак.
— Аммо албатта мумкин, — деб тасдиқлади Қарсилдоқ. — Юр биз билан, сени Кекса ари билан таништирамиз. У бизнинг ўтлоқзорда энг донишманди, у албатта, сенга ёрдам беради.
— Сизлар шундай ўйлайсизларми? — ҳамон шубҳаланарди генерал. — Мен кечирилишим учун умид қилсам бўладими?
— Албатта, — деб жавоб берди иккала дўст бирданига.
— Демак, мен янги ҳаётни бошлашим учун имконият борми? — ишонқирамай сўради қора чигиртка.
Қарсилдоқ билан Миттивой ҳеч қандай жавоб бермадилар. Улар индамай генералга оёқчаларини узатиб, ердан туриб олишига ёрдам бердилар. Кейин учаласи шошилмасдан Серқуёш ўтлоқзор томонга юриб кетдилар.
Қора чигиртка-генерал бошқа чигирткаларга шафқатсиз муносабатда бўлгани учун мана шундай жазога мубтало эди. Азиз китобхон! Эҳтимол, сиз ана шундай шафқатсизлик қилган одамларга дуч келгандирсиз? Фақат ўзи учун яшайдиган ва бошқалар ҳақида ўйламайдиганлар бу қилмишлари учун жазосини олишларига тўғри келади. Аммо агарда одам хатоларини тан олиб, тавба қилса, ҳаммасини бошқатдан бошлаш имконияти пайдо бўлади. Исо Масиҳга юрагимизни очганимизда, биз ўзгарамиз, янги одамлар бўламиз.
Муқаддас Китоб шундай таълим беради: «…ким Масиҳга тегишли бўлса, у янги ижоддир. …» (Коринфликларга иккинчи мактуб 5:17).
Книга на Узбекском языке: Светлячок Крошка и другие жители Солнечной поляны (Майя Огородникова)
Веселая и поучительная сказка о приключениях гнома по имени Митти и его друзей предназначена для детей дошкольного и младшего школьного возраста. Юные читатели не только узнают о разнообразном мире насекомых, но и научатся вместе с героями книги быть искренними, щедрыми, внимательными, сострадательными, доброжелательными по отношению к своим близким. Небольшие истории из жизни каждого из героев повести завершаются мудрыми поучениями, основанными на Библии.
