Дон Мак-Керри. Иброҳимнинг оиласи: парчаланган шажарани шифолаш - (32-боб) Китоб Ўзбек тилида
Ibrohimning oilasi: parchalangan shajarani shifolash (Don Mak-Kerri) O‘zbek tilida Audiokitob 
Мундарижа
1-ҚИСМ
1-боб: Худонинг дўсти Иброҳим
2-боб: Худонинг дўсти иккиланади
3-боб: Ҳожарнинг фожеаси
4-боб: Исмоил: Худо эшитади
5-боб: Ака-укалар ўртасидаги адоват
2-ҚИСМ. ИСМОИЛНИНГ ЭНГ МАШҲУР ЎҒЛИ
6-боб: Муҳаммад – биринчи мусулмон
7-боб: Қуръон – Муҳаммаднинг китоби
8-боб: Шаклланган ислом: ҳадис ва қонун
9-боб: Ислом. Унинг эътиқод белгилари ва диний вазифалари
3-ҚИСМ. КЎП ҚИЁФАЛИ ИСЛОМ
10-боб: Исломда этник мансублик ва сиёсат
11-боб: Катта бўлиниш: суннийлар ва шиалар
12-боб: Мистицизм: қонундан қочиш
13-боб: Халқ исломи: мусулмонлик ва руҳий кучлар
14-боб: Жанговар ислом: аслиятга қайтиш
15-боб: Ислом ва секуляризм
16-боб: Рақиб пайғамбар Мирзо Ғулом Аҳмад
17-боб: Ирқчи ислом. Африка-Америкадан келиб чиққан мусулмонлар
4-ҚИСМ. МУСУЛМОНЛАРГА ХИЗМАТ ҚИЛИШ
18-боб: Исонинг йўли
19-боб: Худо Шоҳлиги ва маданият
20-боб: Мусулмонларга хизматчи
21-боб: Руҳий кучдан фойдаланиш
22-боб: Аниқ ҳаракатлар доираси
5-ҚИСМ МУСУЛМОНЛАР БИЛАН ИШЛАШ МЕТОДЛАРИ
23-боб: Исо ва суннийлар
24-боб: Исо ва шиалар
25-боб: Исо ва келишувчан мусулмонлар
26-боб: Исо ва жанговар мусулмонлар
27-боб: Исо ва мутасаввифлар
28-боб: Исо ва халқ исломига итоат этувчи мусулмонлар
29-боб: Исо ва аҳмадийлар
30-боб: Исо ва Африка-Америкадан келиб чиққан мусулмонлар
6-ҚИСМ. ИСЛОМ ВА МАСИҲИЙЛИК ЎРТАСИДАГИ ИЛОҲИЙ ЗИДДИЯТЛАР
31-боб: Мусулмонларнинг Муқаддас Битикка ҳужумлари
32-боб: Муҳаммад ўзини пайғамбар дебэълон қилади
33-боб: Муҳаммаднинг Қуръон ҳақидаги таъкидлари
7-ҚИСМ. ИБРОҲИМ ОИЛАСИДА ЯРАШУВ
34-боб: Бошқа эътиқодга ўтишдан жароҳат олиш
35-боб: Мураббийлик баҳоси
36-боб: Мураббийликнинг аниқ мақсадлари
37-боб: Жамоанинг шаклланиш модели
38-боб: Машаққатнинг ниҳояси
Сўнг сўз
32 – боб
Муҳаммад ўзини пайғамбар деб эълон қилади
Кириш
Мени полициячилар ўраб олишди, уларнинг оғир ва қаҳрли қарашларидан вужудимдан тер қуюлиб оқарди, мен эса уларга тикилганимча, жойимда қимирламасдан қотиб туравердим. Сўнгра йўғон овозда мендан сўрашди: “Жаноб Мак-Керри, сиз бизнинг мамлакатимизда кўпдан бери воизлик қилиб келасиз, сиз бизни ва бизнинг эътиқодимизни яхши биласиз. Айтинг-чи, Муҳаммад ҳақида нима дея оласиз?” Ушбу ҳолат Покистонда юз берган эди, айниқса бу мамлакатда Муҳаммадга қарши гапириш асло кечирилмайдиган гуноҳ эди.
Раббимиз Масиҳ бундай дақиқаларда нимани айтамиз, қандай гапирамиз деб қайғурмасликни амр этган: “Чунки бундай пайтларда ўзингиз эмас, ичингиздаги Отангизнинг Руҳи гапиради” (Матто 10:20). Мен ибодат қилдим ва Раббийга ишонганимча жавоб бердим: “Жаноблар, мен Қуръонни ўқиб чиқдим, Муҳаммаднинг ҳаётини ўргандим. Мен Муқаддас Китобни ўрганганман, чин қалбимдан севган Масиҳнинг ҳаётини атрофлича биламан”. Ўртага сукунат чўкди. Мен тузоққа илинмадим: Муҳаммадга ҳамду сано айтмадим, гарчи айтадиган гапларим кўп бўлса ҳам, уни ёмонламадим. Шу билан бир қаторда мен ўзимнинг Масиҳга бўлган эътиқодим ҳақида гувоҳлик бердим, бунга ўхшаш жасурлик эса мусулмонларнинг ҳурматини доимо қозонади.
Аммо барибир, эртами, кечми, биз Муҳаммадга нисбатан ўз муносабатимизни (ҳаттоки бирор бир кимса билан ўртоқлашмасак ҳам) аниқлаб олишимизга тўғри келади. Муҳаммад ва унинг издошлари қаттиқ талаблар қўйиб, биздан аниқ бир позицияни эгаллашимизни истайдилар. Қуйида Муҳаммад ўзи ҳақида гапирган Қуръон оятларини, издошлари у ҳақда айтганларни кўриб чиқамиз. Олдимизда турган ва ҳал қилиниши керак бўлган масала ва бизнинг мақсадимиз – бу масиҳийларнинг муносабатларидаги Муҳаммадга нисбатан кенг томир отган ноаниқликка чек қўйишдир. Аслини олганда, Муҳаммад тўғрисида жуда кўп ижобий гапларни айтиш мумкин, бу китобда биз шундай йўл тутмоқдамиз ҳам. Аммо ҳозирда гап мусулмонлар билан бизнинг ўртамиздаги келишмовчиликлар ҳақида ва мусулмонларнинг талаблари тўғрисида боради.
Муҳаммад Инжил пайғамбарларига тенглашишни
даъво қилади
Қуйидаги оятлар Қуръондан олинган бўлиб, Муҳаммаднинг даъволарини акс эттиради:
“Айтинг (эй Муҳаммад): “Эй одамлар, албатта мен сизларнинг барчангизга Оллоҳ (юборган) элчиман. У шундай зотки, самовот ва Ер Унинг мулкидир. Ҳеч қандай илоҳ йўқ, фақат Унинг Ўзи бордир. Ҳаёт ва ўлим берадиган ҳам Унинг Ўзидир. Бас, Оллоҳга ва Унинг элчисига – Оллоҳ ва Унинг сўзларига ишонадиган уммий пайғамбарга иймон келтирингиз ва унга эргашингиз – шояд ҳидоят топурсиз” (Қуръон, 7:157 (158)).
“Пайғамбар ўзига Парвардигоридан нозил қилинган нарсага иймон келтирди ва мўминлар (ҳам иймон келтирдилар). Оллоҳга, фаришталарига, Китобларига ва пайғамбарларига иймон келтирган ҳар бир киши (айтди): “Унинг пайғамбарларидан бирон кишини ажратиб қўймаймиз”. Ва: “Эшитдик ва итоат этдик. Парвардигоро, гуноҳларимизни мағфират қилишингни сўраймиз. Ва фақат Ўзингга қайтажакмиз”, дедилар” (Қуръон, 2:285).
“(Эй Муҳаммад), албатта биз Нуҳга ва ундан кейинги пайғамбарларга ваҳий юборганимиз каби сизга ҳам ваҳий юбордик. Яна Иброҳим, Исмоил, Исҳоқ, Яъқуб ва унинг уруғ-авлоди, Ийсо, Аюб, Юнус, Ҳорун ва Сулаймон пайғамбарларга ҳам ваҳий юборганмиз. Довудга Забурни ато этдик... Эй одамлар, бу пайғамбар сизларга Парвардигорингиздан ҳақ динни келтирди. Бас, иймон келтирингиз, ўзингиз учун яхши бўлур. Агар инкор қилсанглар (ўзингизга зарар қиласиз, холос). Зеро осмонлардаги ва Ердаги бор нарса Оллоҳникидир. Оллоҳ билим ва ҳикмат эгаси бўлган зотдир” (Қуръон, 4:161 (163), 168 (170)).
Бу оятлар мусулмонларнинг олдида ниҳоятда жиддий муаммоларни кўндаланг қилади. Муҳаммад айтиб ўтган даъволарни санаб ўтишга ҳаракат қилиб кўрамиз:
- У ўзини Худонинг элчиси деб эълон қилади.
- У, менинг ортимдан боринглар, деб амр этади.
- У “Битикларга” ва унгача бўлган элчиларга иймон келтиради.
- У Инжил пайғамбарлари билан тенглашишга даъво қилади.
- У ўзини Исо билан бир қаторга қўяди.
- У Исмоил пайғамбарлари орасида зикр этилади.
Муҳаммаднинг даъволари ақлга тўғри келмайди. Аммо миллиарддан ошиқ мусулмонлар бу даъволарга ниҳоятда жиддий эътибор қиладилар. Шу боис, келинг, уларни атрофлича таҳлил қилиб, ҳақиқатдан ҳам улар адолатлимикан – аниқлаб чиқайлик.
Биринчидан, буларнинг ҳаммасига муносабат қуйидаги саволда мужассамдир: “Муҳаммаднинг таълимоти Муқаддас Китоб (Муҳаммаднинг сўзларига қараганда, у бу китобни ниҳоятда қадрлаган) билан мувофиқлашадими?” Жавоб қуйидагича: асло; Иброҳим, Мусо, Довуд ва бошқа пайғамбарлардан бошлаб то Инжилгача – Худонинг гуноҳни ювиш режаси марказигача – Муҳаммаднинг таълимоти билан Раббийнинг ишлари ва Каломи ўртасида ҳеч нарсада ўхшашлик йўқ.
Муҳаммад Масиҳнинг – Худо Ўғли эканлигини, Худода мужассам бўлишини, гуноҳни ювиш қурбонлигини, Исо Масиҳнинг хочдаги ўлимини инкор этганини, Масиҳ хочда ўлмаганлигини, лекин Худо Уни қутқариб тириклайин – ўлмасдан ва қайта тирилтирмасдан, самоларга кўтарганлиги ҳақидаги фикрларни кўриб чиқдик. Қуръон Муқаддас Китоб йўлидан борганда ҳам, эътиқодимизга ва Илоҳий ваҳийларга Муҳаммаднинг ҳужумлари уни Инжил пайғамбари ёки Худонинг элчиси сифатида қабул қилишимизга йўл қўймайди. Гап Муҳаммаднинг ҳақиқий Инжил пайғамбари ва элчиларидан паст поғонада туришида эмас. Гап шундаки, унинг таълимоти дунёга Қутқарувчини жўнатаётган руҳга ва Раббийнинг ният-мақсадларига қарама-қаршидир.
Муқаддас Китобнинг бошидан охиригача – Ибтидо китобидан бошлаб то азиз пир Юҳаннога Худо юборган Ваҳий китобигача ўтадиган асосий мавзу – бу гуноҳ ювишнинг Илоҳий режаси, одамзодни гуноҳдан, иблисдан, ўлимдан қутқаришдир. Бу мавзуларнинг марказида яна – Исо Масиҳ туради. Исо Илоҳий куч-қудрат билан, Ота, Ўғил ва Муқаддас Руҳ суратида бизга намоён бўлади.
Эски Аҳд пайғамбарларининг ҳаммаси Мусо Қонунини қурбонликлар орқали амалга оширардилар. Келтирилаётган қурбонликлар оламни гуноҳдан қутқарувчи Худонинг Қўзиси – Исо Масиҳнинг келишидан дарак берарди. Исломда эса келтирилаётган қурбонликларнинг тўкилган қони яна кимларнингдир гуноҳларини ювишини англатмас эди.
Олдинига Масиҳнинг хочга тортилганини ва қайта тирилганини кўрганлар ҳаворийлар бўлдилар; кейинроқ – Масиҳнинг хочга тортилганлигига ва қайта тирилганлигига ўз ваъзларида гувоҳлик берганлар ҳам ҳаворийлар бўлишди. Муҳаммаднинг таълимоти Исонинг хочда ўлганлигини инкор этади (Қуръон, 4:156 (157)). Бунинг натижасида эса Масиҳнинг ўликдан тирилганлиги тўғрисида ҳеч нарса дейилмаган.
Муҳаммад ўз таълимоти билан бизнинг кўз ўнгимизда Инжил асосининг ашаддий душмани сифатида намоён бўлади; унинг пайғамбарликка ва ҳаворийликка қилган даъволари Муқаддас Китоб бўйича мутлақо асоссиздир. У шу маънода ҳаворий ҳам эмас, пайғамбар ҳам эмас, чунки Битикда бу сўзларга умуман бошқача маъно берилган. Бунинг устига, ҳаворий Юҳаннонинг таърифлашича, Муҳаммад – Дажжол, чунки у Ўғил ва Отани инкор этган (1 Юҳанно 2:18-23 ва 1 Юҳанно 4:15). Мен мусулмон ўқувчиларимдан шуни инобатга олишларини истардимки, зеро имонлининг шахсий фикри эмас, балки Муқаддас Битикнинг берган баҳоси шундайдир. Муқаддас Битикнинг фикрини инкор этиш мусулмон учун янада қийинроқ кечади, чунки бу фикр замирида масиҳийликнинг йигирма аср тарихи мужассамдир. Қолаверса, ушбу тарихни ҳозирги даврда замонавий масиҳийларнинг бир миллиарддан ошиғи имон-эътиқод билан қўллаб-қувватлаб келмоқда.
Шуни ҳам айтиб ўтишим лозимки, пайғамбарлар орасига Исмоилни қўшиб, Муҳаммад муқаддас тарихга ниҳоятда қўпол муносабатда бўлди. Аслида, Ибтидо китобида Худо Исҳоқ билан абадий аҳдни давом эттириши (Ибтидо 17:19) аниқ ёзилган. Шундай қилиб, айнан Исҳоқ бутун дунё халқларининг пайғамбари бўлиши керак эди. Исмоил ва унинг авлодлари эса Исҳоқнинг халқи орасида юришга ҳукм этилган.
Муҳаммаднинг таъкидлашича, унинг келишини
Исо Масиҳ башорат қилган эмиш
“Эсланг, Ийсо бинни Марям: “Эй Бани Исроил, албатта мен Оллоҳнинг сизларга (юборган) пайғамбаридирман. (Мен) ўзимдан олдинги Тавротни тасдиқлагувчи ва ўзимдан кейин келадиган Аҳмад исмли бир пайғамбар ҳақида хушхабар бергувчи бўлган ҳолда (юборилдим)”, деган эди. Бас, қачонки (Ийсо) уларга (ўзининг ҳақ пайғамбар эканлигига) аниқ-равшан ҳужжат-мўъжизалар келтиргач, улар: “Бу очиқ сеҳр”, дедилар” (Қуръон, 61:6).
Муҳаммаднинг бу даъвоси мутлақо ақлга сиғмайди, лекин барибир у Исонинг башоратига суянишни зарур деб билди. Гап шундаки, Арабистонда Муҳаммад даврида пайғамбар ўлимидан олдин ўзининг ворисининг исмини албатта айтиши керак, деб ҳисобланарди.
“Аҳмад” – пайғамбарнинг исми бўлиб, Муҳаммад (“h,m,d”) сўзи билан бир ўзакдан чиққандир. У ўзак “ҳамд, яъни мақтанмоқ” калимаси бўлиб, Аҳмад – Парвардигорга кўп ва хўп ҳамд айтгувчи маъносини ифодаласа, Муҳаммад – дунё ва охиратда мақтовга сазовор бўлгувчи деган мазмунда келади.
Шуниси ажабланарлики, Муҳаммаднинг келиши ҳақидаги Исо башоратини тасдиқловчи оятни топиш мақсадида мусулмонлар Инжилни мукаммал тарзда ўрганиб чиқишди. Қачонлардир бу борада муваффақият ҳам бўлган, деб тпхмин қилинади. Уларнинг далил-исботларини баҳолашимиз учун, биз грек тилини билишимиз лозим. Юҳаннонинг муқаддас Хушхабаридан қуйидагиларни ўқиймиз:
“Мен Отамга мурожаат қиламан ва У то абад сизлар билан қоладиган бошқа Юпатувчини (parakletos) юборади” (Юҳанно 14:16). Грек тилида бошқа унлилар билан ёзиладиган шунга ўхшаш сўз мавжуд – periklutos. Бу сўзни худди “Муҳаммад” исми сингари - “мақтовга сазовор бўлгувчи”, деб таржима қилиш мумкин.
Биз бу ерда турли маънога эга икки сўзни назарда тутамиз. Мусулмонларга, periklutos сўзи умуман Муқаддас Китобда учрамайди, деб айтганларида, мусулмонлар масиҳийларни сўздаги унли харфларни алмаштириб, матнни қалбакилаштирилганликда айбладилар. Матнга эътибор қилиб, бу парчада Муқаддас Руҳга хос бўлган барча вазифаларни Муҳаммад бажара олмайди, деб мусулмонларнинг тан олишларига қилинган даъват беҳуда бўлиб чиқди. Шубҳасиз, мусулмон онги то Қуръоннинг кишанларидан озод бўлмагунча, уларга бир гапни уқтиришга биз муяссар бўла олмаймиз. Мусулмон далил-исботларни тан олган тақдирдагина, Масиҳ таълимотига қилинаётган қуйидагича даъволар Инжил нуқтаи назаридан асоссизлигини тушуниб етади.
Мусулмон Муқаддас Китобни ўқиб чиқишга ва Муқаддас Битикка ишониш мумкинлигига эҳтиёж сезган тақдирдагина, Қуръоннинг нуқсони борлигини англай бошлаши мумкин. Бундай оғир дақиқаларда мусулмон биродарларингизни қўллаб-қувватлаш учун сабр-тоқатли бўлишга сизни даъват этамиз. Худо Шоҳлиги тўғрисидаги ҳақиқий манзара дарровдангина дўстларингизга очилмайди, улар янги имоннинг устунликларини осонликча англай олмайдилар. Уларга сизнинг мустаҳкам дўстлигингиз, улар учун қизғин ибодатингиз керак бўлади. Бундай оғир пайтда уларни қўллашга ва дўстларингиз учун узоқ вақт ёпиқ бўлган Муқаддас Китоб оламига кириб боришларида уларга чин юракдан ёрдам қилишга доимо тайёр туринг.
Муҳаммад ўзини “пайғамбарларнинг муҳри”, деб эълон қилади
Бу ниҳоятда даҳшатли эди. Ёшгина йигитлар қўлларида канистралар билан бизга – қўшни бинода жойлашган кутубхона томон югуришди. “Оллоҳу акбар” (Худо буюк) деб бақирганларича, уйга бензин сепдилар, бир зумда кутубхона ёна бошлади. Бу кутубхона мусулмон-бидъатчиларнинг “аҳмадийлар” мазҳабига тегишли эди. Мазҳаб асосчиси Ғулом Аҳмад Мирзо ўтган асрда яшаб, ислом ичида “Масиҳ” оқимини бошқарганига ва пайғамбар бўлганига мазҳаб ихлосмандлари ишонар эдилар. 1974 йили Покистоннинг Олий суди “аҳмадийлар”ни исломга зарар етказувчи мазҳаб деб эълон қилди, имонли мусулмонлар билан бутун кўчалар тўлиб кетди: ҳамма “аҳмадий”ларнинг уйларини ёқишга киришишди. Бунинг сабаблари аниқ эди.
Муҳаммад – пайғамбарларнинг сўнггиси ва энг улуғидир, деган ислом таълимотига“fҳмадийлар” қарши чиқдилар. Бу тўғрида Қуръонда мана нима дейилган: “Муҳаммад сизлардан бирон кишининг отаси эмасдир, балки у Оллоҳнинг пайғамбари ва пайғамбарларнинг сўнгисидир. Оллоҳ барча нарсани билгувчи бўлган зотдир” (Қуръон, 33:40). Юсуф Алининг талқини эса қуйидагича: “Муқаддас пайғамбар Муҳаммаддан кейин Худо элчиларининг келиши барҳам топди...” (Yusuf Ali, 1977:1119).
Юқорида айтилганлар, Муҳаммад ҳақиқатдан ҳам “мусулмонларнинг муҳри” ва ундан кейин бошқа пайғамбарлар бўлмайди деган ишончни мусулмонларда ҳосил қилади. Лекин бундай даъво танқидни кўтара оладими? Муҳаммад чиндан ҳам Муқаддас Китоб пайғамбарларининг йўлларини давом эттиряптими? Айтганча, Муқаддас Китоб пайғамбарлари қаторига Исо ҳам киради У – Раббийнинг одамларга қаратилган сўнгги “Сўзи” эканлиги ростми? Ахир, пайғамбарлар муҳри – бу “тож, сўнгги пайғамбар” деганидир.
Олдин таъкидлаб ўтганимиздек, Муҳаммад Эски Аҳд пайғамбарлигига ярамайди; қолаверса, у Янги Аҳднинг ҳаворийси деб аталишга ҳам лойиқ эмас (Иловага қаранг). У Худонинг гуноҳни ювиш аҳдини, Исо Масиҳ – Раббий ва Нажоткор эканлигини қабул қилмади. Муҳаммад ҳеч бир ҳолатда Муқаддас Китоб пайғамбарларининг “муҳри” бўла олмайди, чунки у пайғамбарларнинг асл моҳиятини ва уларнинг Муқаддас Китоб хизмати маъно-мазмунини инкор этган.
Муҳаммад ўз сўзига итоат этишни талаб қилади
Қуръоннинг кўплаб парчалари хавфли томонлари бор, чунки уларда Муҳаммад Худо номидан гапиради. Кимки унга имон келтирса, Муҳаммад жаннатдаги мангу саодатли ҳаётни ваъда қилади; агар кимки унга имон келтирмаса, Муҳаммад уни дўзах ўтидаги азоб-уқубатларга дучор қилишга онт ичади:
“(Эй инсонлар), Оллоҳга ва Унинг пайғамбари (Муҳаммад алайҳис-салом)га иймон келтиринглар ҳамда У зот сизларни халифа қилиб қўйган нарсалардан (яъни вақтинча қўлларингизда турган, эрта бир кун сизлар истасангиз-истамасангиз ўзгаларнинг қўлларига ўтиб кетадиган Оллоҳ берган мол-давлатдан) инфоқ-эҳсон қилинглар! Бас, сизлардан иймон келтирган ва инфоқ-эҳсон қилган зотлар учун катта ажр-мукофот бордир... Мана бугун сизлардан ҳам, (эй мунофиқлар), кофир бўлган кимсалардан ҳам (дўзах азобидан қутулишларингиз учун) бирон тўлов олинмас. Жойларингиз дўзахдир! У сизларга энг муносиб жойдир! Нақадар ёмон оқибат (бу)!” (Қуръон, 57:7, 14 (15)).
“(Эй Муҳаммад), сиздан ўлжалар ҳақида сўрайдилар. Айтинг: “Ўлжалар Оллоҳ ва пайғамбарникидир. Бас, Оллоҳдан қўрқингиз ва ўз ораларингизни ўнглангиз! Агар мўмин бўлсангизлар, Оллоҳ ва Унинг пайғамбарига бўйсунингиз!” (Қуръон, 8:1).
“Бунга сабаб, уларнинг Оллоҳ ва Унинг пайғамбарига қарши турганларидир. Кимки, Оллоҳ ва Унинг пайғамбарига қарши турса, бас, албатта Оллоҳнинг жазоси қаттиқдир” (Қуръон, 8:13).
“Эй мўминлар, Оллоҳга ва Унинг пайғамбарига итоат қилингиз ва (Қуръонни) эшитиб туриб, ундан юз ўгириб кетмангиз!” (Қуръон, 8:20).
“Ва Оллоҳга ҳамда Унинг пайғамбарига итоат қилингиз ва (ўзаро) талашиб-тортишмангизки, у ҳолда сустлашиб, куч-қувватингиз кетур. Сабр-тоқат қилингиз! Албатта Оллоҳ сабр қилгувчилар билан биргадир” (Қуръон, 8:48 (46)).
“Оллоҳга ва охират кунига ишонмайдиган, Оллоҳ ва Унинг пайғамбари ҳаром деган нарсани ҳаром деб билмайдиган, Ҳақ (яъни Ислом) динига эътиқод қилмайдиган аҳли китоблардан иборат бўлган кимсаларга қарши, то улар хорланган (мағлуб) ҳолларида ўз қўллари билан (зиммаларидаги) солиқни тўламагунларича, жанг қилингиз” (Қуръон, 9:29).
Чамаси, бизнинг олдимизда биринчи навбатда қўрқитишга асосланган таълимот кўриниб турибди. Унинг моҳияти қуйидагича: агар Муҳаммад пайғамбарга итоат этсанг, мукофот оласан, агар итоат этмасанг – сен билан жанг қилишади, сени хўрлашади, солиқ тўлашга мажбур қилишади, пировардида дўзах олови сени ютиб юборади. Бироқ ундан ҳам қўрқинчлиси –Муҳаммаднинг Худо номидан гапирганидир. Натижада, Муҳаммадга итоат этиш керакми, йўқми - гап шу тўғрида боради, бунга эса масиҳийлар йўл қўймайдилар. Чунки Муҳаммаднинг сўзлари Инжил таълимотининг моҳиятига, хусусан, Худо Каломига зид эканлиги яққол кўриниб қолади.
Огоҳлантириш
Сиз Муҳаммад ҳақида нимаики гапирсангиз, ўша гапни мусулмон жуда юрагига яқин олади. Эҳтимол, мусулмонлар дунёқарашининг заифлиги, улар Муҳаммад культини авайлашларининг сабаби ҳам шу бўлса керак. Бироқ мусулмонлар динга нисбатан илмий ёндашишда холис бўла олмайдилар ва баҳсларга бардош бера олмайдилар. Бу ёндашув Муҳаммад ҳаётини ва унинг номи билан боғлиқ бўлган афсоналарни ўрганиш учун мусулмонга имконият берган бўлар эди. Шунинг учун ҳам Муҳаммаднинг ҳаётини Масиҳ ҳаёти билан таққослаганингизда, Муҳаммад таълимотини Муқаддас Китоб нуқтаи назаридан ўрганганингизда, қандай хулосаларга келишингиздан қатъий назар, таниш мусулмонлар билан мулоқотда ўз фикрларингизни очиқ-ойдин айтишга шошилманг. Эҳтимол, бир кун келиб, мусулмон-биродарларингиз Масиҳ Муҳаммаддан устун эканлигини Қуръон гувоҳлиги бўйича тушуниб оладилар ва ҳақиқатга етакловчи йўлни мустақил босиб ўтадилар. Мусулмон дўстларимизга севги борасида бизнинг қиладиган энг яхши ишимиз, - бу ҳақиқат йўлини босиб ўтишларида уларни қўллаб-қувватлашимиздир. Шу билан бир қаторда Исо Масиҳда намоён бўлган Илоҳий куч-қудратни кўра олишлари учун уларнинг кўзини тўсиб турган пардани кўтаришини Худодан сўранг ва улар учун қизғин ибодат қилишни давом эттиринг. Мусулмоннинг диққат-эътиборини Масиҳга қаратишга қўлингиздан келган ҳамма ишни қилинг.
Мусулмонларнинг таъкидлашларича, Инжил
башоратлари Муҳаммадга тегишлидир
Юқорида айтганимиздек, Исо гўё Муҳаммад (Аҳмад)нинг келиши тўғрисида башорат қилган, деб айтиш учун, Муҳаммад (Қуръонда) том маънода Исонинг оғзига сўзларни солган эмиш.
Ҳақиқий Худо Каломидан фойдаланиш ҳуқуқига эга Муҳаммаднинг издошлари ҳам Эски Аҳдда, ҳам Янги Аҳдда башоратларни топишга жуда кўп ҳаракат қилишди, зеро улар бу башоратлар орқали Исонинг эмас, балки Муҳаммаднинг келишини исботламоқчи бўлдилар. Муқаддас Китобнинг барча башоратларини Муҳаммадга боғламоқчи бўлган кулгили ҳаракатларга беҳудага вақт кеткизиб ўтирмаймиз, аммо кўпинча мурожаат қилинадиган Эски Аҳддаги бир парчани кўриб чиқишимизга тўғри келади:
“Эгангиз Худо сизлар учун халқингиз орасидан менга ўхшаган бир пайғамбар чиқаради. Унга қулоқ солинглар... Улар учун ўз халқи орасидан сенга ўхшаган бир пайғамбар чиқараман, Мен унга нима айтишни ўргатаман. Ўша пайғамбар берган амрларимнинг ҳаммасини уларга айтади.У Менинг номимдан гапиради, унга қулоқ солмаган одамни Мен Ўзим жазолайман” (Қонунлар 18:15, 18, 19).
Янги Аҳдда бу башорат ҳеч шубҳа-гумонсиз Масиҳга тегишлидир (Ҳаворийлар 3:22 ва 7:37), лекин барибир мусулмонлар Мусонинг сўзларида Муҳаммаднинг келиши ҳақидаги башорат мужассамдир, деб айтмоқдалар. Уларнинг далил-исботлари тахминан қуйидагичадир:
Мусо сингари, Муҳаммаднинг ҳам хотини бор эди, иккиси ҳам оилали.
Мусо ҳам, Муҳаммад ҳам байроқдор лашкарбоши бўлганлар.
Мусо ҳам, Муҳаммад ҳам халққа Қонунлар беришган.
Муҳаммад Исҳоқнинг акаси Исмоил уруғидан келиб чиққан; Исо бўлса “ака-укалар”дан (бу ерда Исмоил назарда тутилади) келиб чиқмаган.
Мусо ҳам, Муҳаммад ҳам ўз халқларини ажнабийлар зулмидан халос этганлар.
Сўнгги башорат Исо Масиҳга тааллуқли эканлигини кўрсатишидан ва Худо Каломининг обрўйини қўллаб-қувватлашидан ташқари, бизнинг мусулмон дўстларимизга Исо – ҳақиқатдан ҳам бу башоратнинг ижрочиси эканлигини исботлаш жуда осон. Масалан, Исо ҳам, Мусо ҳам бизга қон билан муҳрланган Аҳдни берганлар. Исо Қонуни Мусо Қонунининг ижрочиси бўлди. Уларнинг иккиси ҳам турли мўъжизалар кўрсатганлар, Муҳаммад эса – кўрсатмаган. Мусо билан Исо саҳрода очларнинг қорнини тўйдиришлари, денгиз гирдобига амр этишлари мумкин бўлди: бири денгизни иккига бўлди, бошқаси – сув юзида юрди. Аммо энг муҳими шуки, фақат Исо инсониятнинг Нажоткори сифатида намоён бўлди, фақат У ҳақда кўплаб пайғамбарлар башорат қилганлар, фақат Унга “Балогардон ва Васвасага Солувчи” бўлиш тайинланган.
Сизнинг орангиздан кимки Муқаддас Китоб башоратларининг мусулмонлар томонидан қилинган талқини билан батафсил танишмоқчи бўлса, бугунги кунда ислом оламида ниҳоятда оммабоп ҳисобланган қуйидаги китобларни мен тавсия этган бўлар эдим: Jamal Badawi. “Muhammad in the Bible”; Ahmad Deedat. “What the Bible Says about Muhammad” ва Abdul Hamid “Evidence Of The Bible About Muhammad”. Бу сингари баҳсчилар билан мулоқот қиладиган масиҳий хизматчилар мазкур китобларни ўқиб чиқишлари лозим. Ўша китобларда мавжуд бўлган ҳолатлардан хато фикрлаётган мусулмонларни тўғри йўлга солиш учун фойдаланиш керак. Қолаверса, мазкур китоблар адашган масиҳийларга ҳам фойдалидир.
Мусулмонлар “Барнабо Хушхабари”га таянадилар
Мен Покистонда бўлган пайтимда “Барнабо Хушхабари”га кўзим тушиб қолди. Мусулмон шогирдларим менга “Хушхабар”ни олиб келишди ва ундан Муҳаммаднинг келиши тўғрисида Исо Масиҳнинг сўзларини кўрсатишди. Бу китоб (у 273 бетдан иборат бўлиб, 1973 йилда Карочи шаҳрида “Fazleesons” нашриёти томонидан чоп этилган) Масиҳнинг Худо Ўғли эканини ва Унинг хочда ўлганини рад қилиб, мусулмонларнинг ақидаларини қўллаб–қувватлайди. Юқорида айтганимиздай, китоб Муҳаммаднинг келиши тўғрисидаги Масиҳнинг башоратини ҳам ўз ичига олган.
Матннинг баъзи бир хусусиятларидан шу нарса равшан кўриниб турибдики, “хушхабар” деб аталмиш бу асар тахминан 1300 йили ёзилган (McDowell, 1983:99). Китоб пароканда, исботсиз далиллар билан тўлиб–тошган. Муаллиф Фаластин жуғрофияси соҳасида ниҳоятда заиф билимини ошкор қилиб қўйган. Шу билан у ҳеч қачон Фаластинда бўлмаганлигини исботлади, баъзи бир иқтибосларни эса у Дантенинг (1245-2321) шеърларидан олган.
Исо – Масиҳ бўлганлигини муаллиф инкор қилади, бу хусусиятни эса у Муҳаммадга нисбат берди ва шу билан Қуръонга қарши чикди. Пировардида бу сохта, қалбаки таълимот Муқаддас Китобга ҳам, Қуръонга ҳам мос келмайди!
Матннинг стилистик таҳлили шуни кўрсатадики, ушбу асарнинг муаллифи итальян тилини жуда яхши билган (китобнинг оригинали итальян тилида ёзилган эди), аммо Испанияда яшаганга ўхшайди. Джош Мак-Дауэлл шундай хулосага келган: “Барнабо Хушхабари” – “Масиҳ ҳаётини Қуръон ва ислом урф-одатига киритишга уриниш бўлди” (McDowell, 1983:103).
Колорадо шаҳридаги коллеж директори “Барнабо Хушхабари”га бағишлаб чоп эттирган изланишларидан мен мисоллар келтириб, бу ерда фойдаланганим учун Юсеф Кэмеллга миннатдорчилигимни билдираман. Ўз тадқиқотида Юсеф Кэмелл “Барнабо Хушхабари” хусусида буюк Миср олимларининг фикрларидан иқтибослар келтирган: “ХV асрда европалик томонидан ёзилган сохта хушхабар Қуддусда (Исо Масиҳнинг Заминдаги ҳаёти даврида)ги сиёсий ва диний вазиятни тасвирлашда ниҳоятда катта хатоликларга йўл қўйган (Қоҳира профессори Муҳаммад Шафиқ Горбалл); “Бу хушхабарнинг ҳар бир жумласида кўплаб хатоларга дуч келамиз; агар мусулмон бу асарнинг Қуръонга қанчалик зид эканлигини ҳис қилгудек бўлса, унда бу асарга ҳеч ким асло мурожаат қилмайди” (Аббос Маҳмуд Аль-Аккад). Масиҳий хизматчи учун қанчалик зерикарли кўринмасин, яна бошқатдан ушбу ишни - Муҳаммадни эмас, балки Исонинг келиши ҳақидаги башоратни мусулмонларга тушунтиришга киришиши лозим. Муҳаммаднинг келишини Исо башорат қилган, деган мусулмонларнинг эътирофини рад этувчи далил-исботларимизни обдон ўйлаб кўриб, биз уларни ўз фаолиятимиз жараёнида сабр-тоқат билан қўллашимиз керак. Ҳаворий Павлуснинг панд-насиҳатларига мурожаат этамиз: “Раббимиз Исонинг қули эса жанжалкаш бўлмаслиги керак. Аксинча, у ҳаммага меҳрибон, таълим беришга қобилиятли, сабр–тоқатли бўлиши лозим. У ўз рақибларини мулойимлик билан йўлга солсин. Ким билсин, балки Худо уларни тавбага олиб келар...” (2 Тимўтийга 2:24, 25).
Книга на Узбекском языке: Семья Авраама: исцеление сломанной ветви (Дон Мак-Керри)
Эта книга призвана помочь христианским работникам, научить их как трудиться с сыновьями и дочерьми Измаила, так как Мухаммад и его потомки решили отождествить себя с коленом Агари и Измаила.
Эта книга написана не для научных работников, она написана непосредственно для тружеников. Работа эта призвана стать введением в труд среди мусульман.
Для тех, кто имел счастливую возможность закончить учебное заведение, специализируясь на исламе, для тех, кто достиг определенных вершин, занимаясь практическим трудом и самообразованием, нет ничего особенного в этой книге. Но для тех, кто специально не изучал миссиологию и ислам, у кого не было доступа к самым последним исследованиям в этой сфере, книга эта может восполнить имеющийся пробел в знаниях.
