Дон Мак-Керри. Иброҳимнинг оиласи: парчаланган шажарани шифолаш - (27-боб) Китоб Ўзбек тилида
Ibrohimning oilasi: parchalangan shajarani shifolash (Don Mak-Kerri) O‘zbek tilida Audiokitob 
Мундарижа
1-ҚИСМ
1-боб: Худонинг дўсти Иброҳим
2-боб: Худонинг дўсти иккиланади
3-боб: Ҳожарнинг фожеаси
4-боб: Исмоил: Худо эшитади
5-боб: Ака-укалар ўртасидаги адоват
2-ҚИСМ. ИСМОИЛНИНГ ЭНГ МАШҲУР ЎҒЛИ
6-боб: Муҳаммад – биринчи мусулмон
7-боб: Қуръон – Муҳаммаднинг китоби
8-боб: Шаклланган ислом: ҳадис ва қонун
9-боб: Ислом. Унинг эътиқод белгилари ва диний вазифалари
3-ҚИСМ. КЎП ҚИЁФАЛИ ИСЛОМ
10-боб: Исломда этник мансублик ва сиёсат
11-боб: Катта бўлиниш: суннийлар ва шиалар
12-боб: Мистицизм: қонундан қочиш
13-боб: Халқ исломи: мусулмонлик ва руҳий кучлар
14-боб: Жанговар ислом: аслиятга қайтиш
15-боб: Ислом ва секуляризм
16-боб: Рақиб пайғамбар Мирзо Ғулом Аҳмад
17-боб: Ирқчи ислом. Африка-Америкадан келиб чиққан мусулмонлар
4-ҚИСМ. МУСУЛМОНЛАРГА ХИЗМАТ ҚИЛИШ
18-боб: Исонинг йўли
19-боб: Худо Шоҳлиги ва маданият
20-боб: Мусулмонларга хизматчи
21-боб: Руҳий кучдан фойдаланиш
22-боб: Аниқ ҳаракатлар доираси
5-ҚИСМ МУСУЛМОНЛАР БИЛАН ИШЛАШ МЕТОДЛАРИ
23-боб: Исо ва суннийлар
24-боб: Исо ва шиалар
25-боб: Исо ва келишувчан мусулмонлар
26-боб: Исо ва жанговар мусулмонлар
27-боб: Исо ва мутасаввифлар
28-боб: Исо ва халқ исломига итоат этувчи мусулмонлар
29-боб: Исо ва аҳмадийлар
30-боб: Исо ва Африка-Америкадан келиб чиққан мусулмонлар
6-ҚИСМ. ИСЛОМ ВА МАСИҲИЙЛИК ЎРТАСИДАГИ ИЛОҲИЙ ЗИДДИЯТЛАР
31-боб: Мусулмонларнинг Муқаддас Битикка ҳужумлари
32-боб: Муҳаммад ўзини пайғамбар дебэълон қилади
33-боб: Муҳаммаднинг Қуръон ҳақидаги таъкидлари
7-ҚИСМ. ИБРОҲИМ ОИЛАСИДА ЯРАШУВ
34-боб: Бошқа эътиқодга ўтишдан жароҳат олиш
35-боб: Мураббийлик баҳоси
36-боб: Мураббийликнинг аниқ мақсадлари
37-боб: Жамоанинг шаклланиш модели
38-боб: Машаққатнинг ниҳояси
Сўнг сўз
27 – боб
Исо ва мутасаввифлар
Сизлар Масиҳни кўрмаган бўлсангиз ҳам, Уни яхши кўрасизлар. Ҳозир ҳам Масиҳни кўрмай туриб, Унга ишоняпсизлар, қалбингиз сўз билан ифодалаб бўлмайдиган ажойиб бир қувончга тўла. Ахир, имонингиз туфайли жонларингиз нажот топади (1 Бутрус 1:8-9)
Исо учун келишувчан мусулмонлар орасида бўлишдан кўра, мутасаввуфлар, яъни сўфийлар орасида бўлиш осонроқ эди, чунки суфийлар Худони билишга интилганларини аввал айтган эдик.
Сўфийларга нисбатан турлича ёндашувларни муҳокама қилишга ўтишдан олдин шуни таъкидлашимиз керакки, иш жуда осон кўчишига умид қилиб бўлмайди. Уларнинг содиқлиги (тўлиқ итоат этишлари) Исо Масиҳга тегишли эмаслигини биз ёдимиздан чиқармаслигимиз керак “Ички нур” ғояларининг устун келиши ҳақиқий нур тусини олиб, душман кучига ушбу таълимотни эгаллай олишига имкон яратади, бир-биридан ажралмаган, синкретик маросимлар Масиҳга қарши турувчи жинлар оламига йўл очиб беради.
Сизнинг Масиҳдаги шахсий ҳолатингизга ишонч ҳосил қилиш
Шундай қилиб, сўфийлар билан мулоқотга киришар экансиз, сизда яшаётган Масиҳ дунёда ҳукм сураётган барча руҳлардан устун эканига ишонч ҳосил қилинг. Бошқа руҳлар – бу дунёдан, улар сўфийнинг ичига кириб олиши ёки сўфий уларга бўйсуниши мумкин (1 Юҳанно 4:4).
Бизнинг вазифамиз – Масиҳ бизга душманнинг куч-қудратини оёқ ости қилиши учун берган иқтидордан фойдаланишдир, зеро ҳеч нарса бизга зарар етказмайди (Луқо 10:19). Бундан ташқари, сўфийлар ўзларининг “мен”и “ўлими”га ва “Худо билан иттифоқ”қа диққат-эътиборларини қаратар эканлар, Масиҳ йўқлиги учун улар янглишадилар. Шайтон имонсизларнинг зеҳнларини кўр қилган (2 Коринфликларга 4:4). Шунинг учун сўфийларнинг Масиҳга юз буриши осон бўлади, деб ўйламаслик керак. Ибодат – сўфийлар учун жангнинг асосий ва таркибий қисмини ташкил этади. Шуни ёдингизда тутингки, ичингиздаги Исо Масиҳ сўфийларни эгаллаб олган ҳар қандай “руҳ”лардан ниҳоятда кучлидир, У ўзга руҳларни ҳайдаб чиқариш ёки итоат қилдириш ҳокимиятига эга.
Инжилнинг функционал муқобилларидан фойдаланиш
Хуллас, қилаётган ҳаракатимизнинг мақсади – бу бошқа руҳий майдондаги жангда иштирок этиш эканлигини эсдан чиқармаганимиз ҳолда, сўфийларнинг қизиқишларини уйғота олган омилларга эътибор қиламиз. Бу омилларнинг муқобил вариантлари уларнинг юракларини очиши мумкин эди. Йўл-йўлакай шуни ҳам таъкидлаб ўтишимиз керакки, “муқобил вариант” иборасида биз ҳақиқий ёки сохта диний тажрибани назарда тутамиз, ҳақиқий тажриба фақатгина Исо Масиҳ эътиқодига асосланган бўлади. Бошқалари эса сохта. Бундан шу фикр пайдо бўладики, маълум шакллар ва маросимлар осонликча бир хилда ҳам иблис томонидан, ҳам Масиҳ томонидан бажарилиши мумкин. Бизнинг мақсадимиз – уларни Исо Масиҳ номи билан қўллашдир.
Биз ҳаракатимиз йўналишларини аниқлаб олганимиздан сўнг, сўфийларнинг тажрибаси – бу ҳақиқий тажрибанинг тақлиди эканлигини тасаввур қилайлик. Исода ҳақиқатдан ҳам ниманинг имкони бўлса, шунга инсон юраги интилаётганини бу тажриба кўрсатади. Сўфий Масиҳга яқинлашишдан маҳрум этилган, чунки у ўзгача руҳларга бўйсунган шакл ва маросимларнинг қалбаки нусхасидир. Аслида ўзга руҳлар эгаллаган ўрин фақатгина Унга тегишли эди.
Масиҳий хизматчисининг сўфийни имонга келтиришда қўллаётган усулларига қарар эканмиз, бошланишида иккала томонга ҳам қизиқиш уйғотадиган қуйидаги соҳаларни тавсия этиш мумкин.
Худога бўлган севги
Эътиқодли сўфийларнинг Худога нисбатан бўлган севгиси қандайлиги маълум. Шу билан бир қаторда гуноҳкорликни ҳис этиш, тавба қилишга интилиш, охир оқибатда, дунёдан воз кечиш уларга хос туйғудир. Сўфийлар ўзларининг диний феномени чекланган тушунчаларига асосан, баъзида тушунчаларга нотўғри маъно берсалар ҳам, дунёвий йўлларни ва Раббий йўлларини фарқлай олиш қобилиятига эгадирлар (бу масалада улар ҳақдирлар). Тўғри маънони фақатгина Муқаддас Битикдаги Илоҳий Руҳ кўрсатиб бера олиши мумкин.
Яҳудий ва масиҳий таълимотининг асл маъноси Худога нисбатан бўлган севгидан иборат. Илоҳий Руҳ туфайли илҳомланган Мусо бизга қуйидагича боқий сатрларни қолдирган: “Эй Исроил, қулоқ сол! Эгамиз Худо танҳо Эгадир.Эгангиз Худони бутун қалбингиз билан, жону дилингиз билан, бутун вужудингиз билан севинглар” (Амрлар 6:4-5).
1400 йил ўтгандан кейин келган Исо бу Амрларни бекор қилишга эмас, бажаришга келди, таълимотни мустаҳкамлади. Бу Таврот тафсирчисига Исонинг берган жавобидан кўриниб турибди. Тафсирчи Исодан Тавротнинг қайси амри буюк деб сўраганда, Исо қуйидагича жавоб берди: “Эганг Худовандни бутун қалбинг билан, бутун жонинг билан ва бутун онгинг билан севгин. Бу – биринчи ва энг буюк амр” (Матто 22:37-38). Ҳозирги кунларда бу севги масиҳий хизматчисининг ҳаётида яққол намоён бўлади. Масиҳий миссионер ҳаётда Худога нисбатан бўлган севгисини номувофиқликдан сақлаши керак. Бизнинг ҳаётимиз бу севгини акс эттириши лозим. Айниқса Худога бўлган севги бизнинг юрагимиз туб-тубидадир, деган ҳолатларда масиҳий ҳаёти бу севгининг бенуқсон гувоҳлигини намоён қилиши лозим. Ахир, Исо ҳам, орангизда муҳаббат ҳукмрон бўлса, сизлар ҳам бир-бирингизни Мен каби севсангиз, Менинг шогирдларим эканлигингизни ҳамма шундан билиб олади, деб айтган- ку (Юҳанно 13:34, 35).
Сўфий, Худога итоат этсам ва Ундан завқлансам, ҳақиқатдан ҳам Худода бутун диққат-эътиборимни жамлаб, сажда қилган бўламан, деб ўйлайди. Аммо масиҳийнинг Худога бўлган севгиси, шубҳасиз, сўфийнинг севги тушунчасидан минг чандон ортиқроқдир. Худога бўлган ҳақиқий севги одамларга нисбатан бўлган севгида намоён бўлишини биз биламиз. Шунинг учун ҳам, бир тарафдан, сўфийларнинг солиҳликка бўлган интилишини биз юқори баҳолаймиз. Лекин иккинчи тарафдан, севги тушунчасини баъзида нотўғри қабул қилган сўфийлардан биз баланд келишимиз, ўзимиз танлаган Худонинг севги йўлидан оғишмай боришимиз даркор. Ҳақиқий, чин нарса доимо сохта нарсадан юқори туради. Умид қиламизки, сизнинг сўфий танишингиз Масиҳ севгиси ҳақиқатдан ҳам устун эканлигига ишонч ҳосил қилади. Чунки у ўзининг шахсий, номукаммал тажрибасидан пайдо бўлган севгини солиштириб кўрганда, шубҳасиз, Масиҳ севгиси устунлигини кўради ва ҳар бир сўфий шундай севгига интилади.
Ҳақиқий тавба қилиш
Инжилдаги гуноҳлар учун тавба қилиш, дунёдан ва ўзликнинг “мен”идан воз кечиш тушунчаси сўфийликдаги тушунчаларга қараганда, чуқур ва кенг экан. Сўфийлар баъзи бир ғояларини масиҳий роҳиблардан ўзлаштиришганини ёдимизда сақлашимиз керак. Минг афсуски, роҳиблик ҳақиқий Инжил илдизларини қаттиқ тутиш ўрнига, тананинг жисмоний олами ва материяси гуноҳлидир, барча яхшиликлар руҳий муҳитда мужассамлангандир деган неоплатонизм ғояларини қабул қилди (Wilson, 1989:90). Гуноҳ шунда намоён эдики, бу жисмоний тана дунёда бирор нимага эътибор қилишганда, бу - гуноҳ, тақводорлик эса Худо ҳақидаги фикрларда мужассам эди. Шунинг учун тавба қилиш – бу дунёдан воз кечиш ва бутун диққат-эътиборни фақат Худога қаратишдир. Сўфийлик – адашган масиҳийлар, яъни роҳиблар орқали неоплатонизмнинг бу ғояларини қабул қилди. Буларнинг ҳаммасида Ижил ақидалари ўз моҳиятини йўқотди. Инсонга – ахлоқий тубанликка тушган мавжудотга, бироқ ҳаётга қайтиши мумкин бўлган одам билан муносабат ўрнатиш ўрнига, сўфийлик ягона имкониятни “дунёни тарк қилишда” кўради. Бу эса, шубҳасиз, масиҳийликдаги яқинларни қутқариш бурчи ҳақидаги таълимот сўфийликка ўтиб йўқолди.
Масиҳий хизматчиси яратилиш, гуноҳ қилиш, гуноҳни ювишга оид Раббийнинг фаолиятини, бу фаолиятнинг чўққиси – хочда Исо Масиҳнинг ўлимини Муқаддас Китоб талқини бўйича тушунтириши лозим. Масиҳнинг танаси чиримасдан тирилганини, олий ҳақиқат ҳукмронлик қиладиган янги осмонга ва янги заминга бизнинг интилишимиз мақсадини ҳам билиши керак. Инжил яратилишни ва ҳаётнинг гуллаб-яшнашини маъқуллайди. Худо бизларни эркак ва аёлларга ажратиб, инсоний хислатларни барқарор қилди. Бироқ берилган инъомлардан нотўғри истифода этилишига (Муқаддас Китобда бу гуноҳ деб аталади), Худонинг касб-кори худбинларча ва ахлоқсизларча бузиб кўрсатилишига ачиниш лозим. Масиҳий хизматчиси яратилишнинг, гуноҳга ботишнинг ва тавба қилишнинг сўфийларга хос талқини асоссизлигини кўрсатиб беришга даъват этилган. Инжил ҳақиқатини тиклаш –ягона йўл бўлиб, унда илоҳий вужудга келиш (янгидан туғилиш) асосларини тўғри тушунишга замин яратилади, Муқаддас Руҳда имон келтирилади. Бу шундай хулқ–атворки, ишонч-эътиқод, имон ва Руҳ, Раббимиз Исо Масиҳнинг келишига умид боғлаш, янги самоларни ва янгича ерни кўриш уйғунликни намоён этади. Бу эса сўфийларга оид кейинги нуқтаи назарни кўриб чиқишимизга олиб келади.
Исо Масиҳ – оламнинг Нури
Сўфийнинг ўй-хаёллари Худонинг чуқур ички ҳис-ҳаяжонларига эришиш учун қаратилган. Айнан шунда сўфийнинг Худога бўлган севгиси ва юрагидаги ички ёруғликка (Илоҳий Нурга) интилиши намоён бўлади. Ушбу сўфийларни икки гуруҳга бўлиш мумкин: ўзини йўқотадиган даражада талтайиб кетган, инсоний шуҳратпарастликка интиладиганлар сўфийлар ва ҳақиқатдан Худони излаётган сўфийлар. Биринчи гуруҳдагиларга айтадиган гапимиз шуки, улар Инъом берувчининг ўрнига “инъом”ни ахтармоқдалар; иккинчи тоифасига эса Исо Масиҳга ишонч-эътиқодлари туфайли биз кўп нарсаларни таклиф қилишимиз мумкин. Исо халқ орасида юрганда шундай деган: “Мен оламнинг нуриман. Кимки Менга эргашса, ҳеч қачон зулматда юрмайди, балки ҳаёт нурига эга бўлади” (Юҳанно 8:12). Шу тарзда У Илоҳий табиатини тасдиқлади. Бундан минг йил олдин Довуд шундай деб ёзган: “Ҳаётнинг булоғи Сендадир,Зиё олурмиз Сенинг нурингдан ” (Забур 35:10). Муқаддас Руҳ томонидан илҳомлантирилган Юҳанно Раббий тўғрисида шундай дейди: “Калом — ҳаёт манбаи эди, Бу ҳаёт инсонларнинг Нури эди. Нур зулматда порлайди,Зулмат эса Нурни енголмади” (Юҳанно 1:4, 5).
Ҳақиқатдан ҳам, Исо барча маънода – “Оламга Нур”.
Исо нафақат Ўзининг чексиз донолигини намоён этади, балки ҳаётнинг барқарорлашганини ҳам намоён қилади. Ҳозирги кунда Исо – “Оламга Нур”дир. Миссионер Исони ҳаммани қўллаб-қувватловчи, мукаммал Нажоткор, Севги эканини ўрганиши керак. Шу муносабат билан Юҳаннонинг Биринчи Мактуби ибратли эканлигини айтиб ўтиш лозим: “Севмайдиган одам эса Худони ҳеч қачон билмаган. Ахир, Худо севгидир” (1 Юҳанно 4:8). Исо – севгининг олий Илоҳий зуҳуридир: “Ўғил — Худо шуҳратининг порлаши, Худо борлиғининг аниқ суратидир. У Ўзининг қудратли каломи билан коинотни асраб турибди...” (Ибронийларга 1:3). Исо – сўфий излаётган севгининг зуҳуридир.
“Мен”имизнинг ўлими тўғрисида масиҳийча тушунча
Севги билан яшашдан ташқари, сўфий дўстларимиз “ўзликни Худога бағишлаш”нинг бошқа томони борлигини ҳам эсдан чиқармаслиги керак. Бу – “мен”имизнинг ўлими, олдинги эски табиийликнинг ўлими, гуноҳнинг ўлимидир. Шунда биз Худо учун тирик бўламиз. Айнан шу маънода сўфийлар “ўлим” деб атайдиган ҳолатни, гуноҳнинг ўлими каби бошимиздан ўтказамиз. Ҳаворий Павлус ўзининг “ўлими” ҳақида шундай деб ёзган: “Энди яшаётган мен эмас, балки Масиҳдир. У менинг ҳаётимни бошқаряпти. Ҳали тирик эканман, Худонинг Ўғлига бўлган имон билан яшайман” (Галатияликларга 2:20).
О, бу қандай ҳаёт! Ахир, Худонинг Ўғли бизнинг танамизда яшамоқда, биз орқали севгига тўла мукаммал ҳаёт кечирмоқда. Айнан шуни сўфий бутун ҳаёти давомида излаган эди-ку. Бу – қачонлардир сўфий амалга ошишига умид қилган ҳодисалардан ҳам юксакроқ ва жозибалироқ. “Биз ҳаммамиз очиқ юзимиз билан Раббийнинг улуғворлигини кўриб турибмиз. Биз бора–бора ўзгарар эканмиз, Раббийга ўхшаган бўламиз ва янада улуғвор бўламиз. Буларнинг ҳаммаси Раббимизнинг Руҳи орқали содир бўлмоқда” (2 Коринфликларга 3:18).
Ҳа, биз Худо орқали, Масиҳ орқали, Муқаддас Руҳ орқали Раббимиз сурати томон ўзгармоқдамиз, биз дунёдан кетмай, қайтанга унга ғарқ бўлиб, ўз яқинларимизга ёрдам бериш учун севгига тўлиб, чинакам яшамоқдамиз. Исо Масиҳнинг айтган башоратлари ҳақиқатан амалга ошмоқда. Буларнинг ҳаммаси туфайли биз сўфийларга интилган “Нур”да яшамоқдамиз. Нурга дахлдорлигимизнинг исботи – бу эзгу ишлардир. Эзгу ишлар Отанинг борлигини тан олишга, Унга ҳамду санолар айтишга инсонларни даъват қилади.
Мусиқанинг тикланиши
Мусиқа учун ҳам ўрин топилади. Муҳаммад мачитларда мусиқа чалинишини таъқиқлаб қўйган, шунинг учун ҳам мусулмонларнинг руҳи маъюс, умидсиз аҳволда. Пайғамбар Зафаниё Раббий Илоҳий Руҳдан илҳомланиб, қўшиқ айта олишини бизга кўрсатиб берди. Ҳақиқатдан ҳам, нега бундай бўлиши мумкин эмас?! Биз Унинг суръати бўйича яратилганмиз ва қўшиқ куйлаймиз. Биз куйлаётган қўшиқни У тинглашни яхши кўради. Бироқ аввалига Худо қўшиқ куйлай олишига ишонишимиз керак: “Эгангиз Худо сизнинг орангиздадир. Сизга зафар келтирувчи жангчи Ўшадир. У сизни деб хурсанд бўлиб севинар, Ўз севгиси ила қўрқувларингизни олиб ташлар” (сўзма сўз таржимада: “қўшиқ куйлаб” – Изоҳ таржимонники) (Зафаниё 3:17). У қўшиғимизга жўр бўлиш учун бизга Муқаддас Руҳни инъом этди: “Шароб ичиб маст бўлманглар, чунки бу бузуқликка олиб боради. Аксинча, Муқаддас Руҳга тўлиб–тошинглар.Бирга йиғилганингизда санолар, руҳий мадҳиялару қўшиқлар куйланглар. Мусиқа асбобларию хонишларингиз билан чин юракдан Раббимизга ҳамдлар айтинг.Ҳар доим, ҳар бир нарса учун Раббимиз Исо Масиҳ номи билан Отамиз Худога шукр қилинглар.” (Эфесликларга 5:18-20). Ортодоксал ислом Муҳаммаднинг хато таълимоти асосида қўшиқ куйлаш бахтига муяссар бўла олмадилар. Раббий ҳам Ўзининг болалари қандай куйлаётганликларига қулоқ солиб лаззатланишдан маҳрум бўлди. Сўфийлар ҳам ён-атрофидаги одамлардан мусиқани “ўзлаштиришдан” ўзга чоралари қолмади. Раббий бизга мусиқага нисбатан бўлган севгини жо қилди. Биз, масиҳийлар, мусиқага бой урф-одатларимизга асосланган ҳолда сўфийларга жуда кўп нарсаларни таклиф қила оламиз.
Айнан “қўшиқ куйловчи сўфийлар” кўплаб бутпарастларни исломга юз бурдиришга сабабчи бўлдилар. Бизнинг ҳозирги мақсадимиз – мусиқа ва қўшиқлар орқали сўфийларни Исога олиб келишдир. “Эгамизни тараннум этинг,
Унга олқишлар бўлсин,
Ҳар кун Унинг нажотидан сўйланг!” (Забур 95:2). Шунингдек, ҳар турли мусиқа асбоблари жўрлигида сўфийлар рақсларга ҳам ўрин топишлари керак.
Эгамизга улар рақс ила ҳамду сано айтсин,
Доира, лира Унга атаб куй чалсин.
Эгамиз ўз халқидан хушнуддир,
Мазлумларга нажотни тож қилиб кийдиради
(Забур 149:3, 4).
Унга ҳамду сано айтинг бурғу чалиб,
Унга ҳамду сано айтинг арфа, лира чалиб.
Доира чалиб, рақс ила Унга ҳамду сано айтинг,
Торли асбоб, най чалиб, Унга мадҳиялар айтинг.
Жарангдор зиллар чалиб, Унга ҳамду сано айтинг,
Оҳангдор зилларни қаттиқ чалиб, Унга мадҳиялар айтинг.
Эгамизга ҳамду сано айтинг,
Эй жамики тирик жонзотлар!
Эгамизга ҳамду санолар бўлсин
(Забур 150:3-6).
Келинглар, сўфийлар ҳақиқий илдизларини Исо Масиҳда топишларига ёрдам берайлик. Уларнинг мусиқий қобилиятларини ва қўшиқларини ҳақиқий Худога йўллайлик.
Сўфийликнинг муҳитга мослашиш қобилияти
Маҳаллий шароитда сўфийликнинг мослашиш қобилияти масиҳийларнинг фойдасига ёки зарарига айланиши мумкин эди. Ўйлашимизча, бу мослашиш тамойиллари Инжилни сўфийлар қабул қилиши билан амалга ошади. Келинглар, сўфийларнинг Инжилни баҳолашга тайёрликларидан фойдаланайлик, уларга қандай қулай туюлса, шундай намоён қилишларига имкон берайлик. Масалан, масиҳий мадҳияларини маҳаллий мусиқага солиш мумкин. Бу эса ушбу халқнинг ўз она тилида ибодат қилишини назарда тутади. Биз бир одамга Илоҳий Руҳни қандай қабул қилишни ўргатамиз, шу билан бирга, Худо одамлар орасида яшаганда ҳамма биргалашиб, Уни қандай қабул қилишларига ҳам ўргатамиз.
Сўфийлик йиғилишларидан - хонаки жамоатларга
Ниҳоят, шундай жойлар ҳам борки, у ерда аҳолининг кўпчилиги масиҳийларга душманларча муносабатда бўлган мусулмонларни ташкил қилади. Сўфийларнинг кичик гуруҳларга бўлиниб, алоҳида учрашиб туриш одати “хонаки жамоатлар”нинг яратилишига асос бўлади. Бу нафақат афзаллик, балки масиҳий ибодатхоналари очиқдан-очиқ таъқиб қилинаётган мусулмон давлатларда “хонаки жамоатлари”нинг мавжуд бўлиши учун заруратдир.
Ушбу китобнинг сўнгги бобларида биз хонаки жамоатларга бағишланган масалалар бўйича атрофлича тўхталамиз.
Книга на Узбекском языке: Семья Авраама: исцеление сломанной ветви (Дон Мак-Керри)
Эта книга призвана помочь христианским работникам, научить их как трудиться с сыновьями и дочерьми Измаила, так как Мухаммад и его потомки решили отождествить себя с коленом Агари и Измаила.
Эта книга написана не для научных работников, она написана непосредственно для тружеников. Работа эта призвана стать введением в труд среди мусульман.
Для тех, кто имел счастливую возможность закончить учебное заведение, специализируясь на исламе, для тех, кто достиг определенных вершин, занимаясь практическим трудом и самообразованием, нет ничего особенного в этой книге. Но для тех, кто специально не изучал миссиологию и ислам, у кого не было доступа к самым последним исследованиям в этой сфере, книга эта может восполнить имеющийся пробел в знаниях.
