Дон Мак-Керри. Иброҳимнинг оиласи: парчаланган шажарани шифолаш - (2-боб) Китоб Ўзбек тилида
Ibrohimning oilasi: parchalangan shajarani shifolash (Don Mak-Kerri) O‘zbek tilida Audiokitob 
Мундарижа
1-ҚИСМ
1-боб: Худонинг дўсти Иброҳим
2-боб: Худонинг дўсти иккиланади
3-боб: Ҳожарнинг фожеаси
4-боб: Исмоил: Худо эшитади
5-боб: Ака-укалар ўртасидаги адоват
2-ҚИСМ. ИСМОИЛНИНГ ЭНГ МАШҲУР ЎҒЛИ
6-боб: Муҳаммад – биринчи мусулмон
7-боб: Қуръон – Муҳаммаднинг китоби
8-боб: Шаклланган ислом: ҳадис ва қонун
9-боб: Ислом. Унинг эътиқод белгилари ва диний вазифалари
3-ҚИСМ. КЎП ҚИЁФАЛИ ИСЛОМ
10-боб: Исломда этник мансублик ва сиёсат
11-боб: Катта бўлиниш: суннийлар ва шиалар
12-боб: Мистицизм: қонундан қочиш
13-боб: Халқ исломи: мусулмонлик ва руҳий кучлар
14-боб: Жанговар ислом: аслиятга қайтиш
15-боб: Ислом ва секуляризм
16-боб: Рақиб пайғамбар Мирзо Ғулом Аҳмад
17-боб: Ирқчи ислом. Африка-Америкадан келиб чиққан мусулмонлар
4-ҚИСМ. МУСУЛМОНЛАРГА ХИЗМАТ ҚИЛИШ
18-боб: Исонинг йўли
19-боб: Худо Шоҳлиги ва маданият
20-боб: Мусулмонларга хизматчи
21-боб: Руҳий кучдан фойдаланиш
22-боб: Аниқ ҳаракатлар доираси
5-ҚИСМ МУСУЛМОНЛАР БИЛАН ИШЛАШ МЕТОДЛАРИ
23-боб: Исо ва суннийлар
24-боб: Исо ва шиалар
25-боб: Исо ва келишувчан мусулмонлар
26-боб: Исо ва жанговар мусулмонлар
27-боб: Исо ва мутасаввифлар
28-боб: Исо ва халқ исломига итоат этувчи мусулмонлар
29-боб: Исо ва аҳмадийлар
30-боб: Исо ва Африка-Америкадан келиб чиққан мусулмонлар
6-ҚИСМ. ИСЛОМ ВА МАСИҲИЙЛИК ЎРТАСИДАГИ ИЛОҲИЙ ЗИДДИЯТЛАР
31-боб: Мусулмонларнинг Муқаддас Битикка ҳужумлари
32-боб: Муҳаммад ўзини пайғамбар дебэълон қилади
33-боб: Муҳаммаднинг Қуръон ҳақидаги таъкидлари
7-ҚИСМ. ИБРОҲИМ ОИЛАСИДА ЯРАШУВ
34-боб: Бошқа эътиқодга ўтишдан жароҳат олиш
35-боб: Мураббийлик баҳоси
36-боб: Мураббийликнинг аниқ мақсадлари
37-боб: Жамоанинг шаклланиш модели
38-боб: Машаққатнинг ниҳояси
Сўнг сўз
2 – боб
Худонинг дўсти иккиланади
“Шундай қилиб, Ибромнинг хотини Сорай Мисрлик чўриси Ҳожарни эрига хотин қилиб олиб берди. Бу воқеа юз берганда, Ибром Канъон юртига кирганига ўн йил бўлган эди. Ибром Ҳожарнинг ёнига кирди. Ҳожар ҳомиладор бўлди. Ҳожар ҳомиладорлигини билгач, бекаси Сорайни назар–писанд қилмай қўйди” (Ибтидо 16:3-4).
Кунларнинг бирида Калифорнияда жойлашган бой-бадавлат жамоатларнинг бирида ваъз қилишимга тўғри келди. Мен жамоатнинг бошқа хизматчилари билан бирга ўтирардим. Ваъзни бошлашимга беш дақиқа қолганда, хизматчилардан бири менга шундай деди: “Дон, сизга бир ахборотни айтиб қўяй: йиғилишимизда ўтирганларнинг учдан икки қисми турмушга чиқмаган ва уйланмаган ёш-яланглар, йиғилганларнинг орасида кўпчилиги ажралишганлар”.
Бундай янгиликдан мени чақмоқ ургандай бўлди, сўнгра ўйланиб қолдим: “Ё Раббий, бундай қўрқинчли, тубан кетган одамлар “Худонинг уйида” нима қилишяпти?” Албатта, менинг бу вазиятга муносабатим мутлақо нотўғри эди. Шунинг учун Эгамга мурожаат қилиб, Ундан сўрадим: “Бунга Сенинг нуқтаи назаринг қандай?” Эгам шундай жавоб қилди: “Сен Менга ҳамду санолар айтишинг лозим; бу одамларни уларга керак бўлган жойга Мен тўпладим”. Шунда мен: “Ё Раббий, ушбу ғайриоддий йиғинда ваъзни нимадан бошлашимни менга ўргат!”деб ибодат қилдим.
Шундан кейин Эгам менга мана шуни берди: “Сизлардан қайси бирингиз оилавий фожеа содир бўлаётган уйда Худо ҳар бир одам учун ғамхўрлик қилаётгани ҳақида, ёки хўжайин уйида ўз хизматкор аёли билан гуноҳ қилаётган пайтда, одамларнинг тўғри ёки нотўғри иш қилишларига қарамасдан, Худо барчасига ғамхўрлик кўрсатаётганлиги тўғрисида ҳеч ўйлаб кўрганмисиз?” Энди аудиториянинг бутун диққат-эътибори ушбу масалага қаратилган эди.
Шунда мен: “Бу сизнинг отангиз ... (узоқ пауза) ... Ибромнинг тарихидир”, дедим.
Фожеага етти қадам
“Ибром, Сорай ва Ҳожарнинг ҳаёти ўзгарди, энди уларнинг ҳаётига имонлари қандай таъсир кўрсатар экан”, деб бутун аудитория диққатини сусайтирмай кузатиб турарди. Келинг, Ибтидо китобининг 16 боби, 1-6-оятларида бу фожеа томон қўйилган етти қадамни кўриб чиқамиз.
Биринчи қадам. Худо берган ваъда Сорайнинг ҳаётида амалга ошишидан у тамомила умидини узди. Худо Сорайнинг эрига гапириб, унга шундай деган эди: “Ўзингнинг пушти камарингдан бўладиган ўғлинг сенинг ҳамма мол-мулкингга меросхўр бўлади”.
Эҳтимол, Сорай шундай деб ўйлаган бўлса керак: “Раббим менинг эримга гапирди, аммо менга эмас. Энди менинг вақтим ўтди, ҳозир мен фарзанд туғадиган ёшда эмасман. Мен нима қилсам экан? Сорай эрига ўзининг чўриси Ҳожар исмли қизнинг ёнига киришини маслаҳат берди: “Балки у орқали фарзандли бўларман”, деб ўйлади.
Иккинчи қадам. Раббийга ҳеч қандай саволлар бермаслик, маслаҳат қилмаслик. Қўшнилар нима қилаётган бўлса, шундай иш тутиш. “Ибром Ҳожарнинг ёнига кирди. Ҳожар ҳомиладор бўлди”.
Учинчи қадам.”Ҳожар ҳомиладорлигини билгач, бекаси Сорайни назар-писанд қилмай қўйди”. Шундай қилиб, кундошлик зуғуми бошланди.
Тўртинчи қадам.Сорай бўлиб ўтган воқеада Ибромни айбдор қилиб кўрсата бошлади: “Чўри мени назарига илмай қўйди. Буларнинг ҳаммасига сиз айбдорсиз... Илоё, сиз билан менинг орамизни Худо ажрим қилсин!”
Бешинчи қадам. Ибром иккиланмасдан бўлиб ўтган ҳодисада жавобгарликни ўзидан соқит қилди. У қўлини ювиб қўлтиққа урди ва ўзини четга олди. “Ҳозир ҳам у сенинг чўринг, унга истаганингни қилавер!”
Олтинчи қадам. “Сорай чўриси Ҳожарга шунақанги зулм ўтказдики...”. Адоват, барбод бўлган умидлар, ишда ва сўзда зўравонлик – буларнинг ҳаммаси Ибром оиласида ҳукм сурарди.
Еттинчи қадам. Ҳожар Сорайдан қочиб кетишга мажбур бўлади. Ибром эса бутун одамзодни марҳаматлаши учун бир ўзи танлаб олинади. Шу тариқа Ҳожар марҳамат манбаидан ўзини олиб қочади.
Мана хато ҳаракатларнинг рўйхати:
Вазиятни қўлга олди. – (Бу – Сорай)
Ҳеч ким Раббийдан маслаҳат сўрамади. – (Бу – Ибром)
Манманлик ва рақобат келиб чиқди. – (Бу – Ҳожар)
Фарзанд масъулиятини ўзига олишдан воз кечди. – (Бу – Ибром)
Бошқа одамни хўрлаш учун ҳаракатни ва адоватни кучайтирди. – (Бу– Сорай)
Тавба қилмади, қочиб кетди. – (Бу – Ҳожар)
Баъзилар шу билан воқеа тугайди, деб ўйлашади. Ибром хатога йўл қўйди. Ҳомиладор чўри қочиб кетди. Ҳақиқатдан ҳам, воқеа шу билан тугаши мумкин эди.
Ҳожарнинг ҳузурига фаришта жўнатилади
Бироқ Раббий бундай йўл тутмади. У бўлиб ўтаётган воқеани кўриб турарди. У Ибромни яхши кўрарди, У Сорайни ҳам севарди, қолаверса, У Ҳожарни ҳам яхши кўрарди. Муқаддас Китобда биз қуйидагиларни ўқиймиз: “...Худо севгидир...” (1 Юҳанно 4:16).
“Бизнинг Нажоткоримиз ҳамма инсонларнинг нажот топишини ва ҳақиқатни билиб олишларини истайди” (1 Тимотий 2:4). “Баъзилар Раббимиз келмаяпти, берган ваъдасини бажаришга У кечикяпти, деб ўйламоқда. Аслида ундай эмас, У сабр–тоқат қиляпти, чунки ҳеч кимнинг ҳалок бўлишини истамай, ҳамманинг тавба қилишини хоҳлаяпти” (2 Бутрус 3:9).
Ибром Худонинг дўсти эди, Худо ҳам унга дўст эди, шунинг учун Раббий бу муаммони олийжаноблик билан ҳал қилди. У Ҳожарга хизмат қилиш учун Ўз фариштасини юборди. Таажжуб... Муқаддас Битикда шундай дейилади: “Ахир, фаришталар бор–йўғи хизматчи руҳлар! Худо уларни абадий ҳаётдан баҳраманд бўладиган одамларга хизмат қилиш учун юборган” (Ибронийларга 1:14). Ҳақиқатан, Раббий Ҳожарга фаришта жўнатадими? Шубҳа қилмасангиз ҳам бўлади.
Ҳожарга жуда кўп нарса ваъда қилинган. Унинг насли шу қадар кўп бўладики, кўплигидан ҳеч ким санай олмайди (Ибтидо 16:10). Ҳозирги вақтда ер юзидаги жамики инсониятнинг бешдан бир қисми Ҳожар билан ўхшашлигига гувоҳлик беради.
Раббий Ҳожарнинг азоб-уқубатларига жавоб қилди
Худо Ҳожарнинг бўлажак ўғлига исм берди. Семитлар маданиятида исм қўйиш жуда катта маънони англатади. Ҳожарнинг ўғли исми “Худо эшитди” деган маънони англатади. Раббий Ҳожарнинг азоб-уқубатларини эшитди, шунинг учун Унинг фарзандига шундай исм танлади. Бу –Раббийнинг раҳм-шафқатли эканлигидан бир намунадир.
Худо Ҳожарга, уйга қайт, Сорайга итоат эт, деб маслаҳат берди. Бироқ Ҳожар Худонинг амрига итоат этишдан олдин, Худо билан ўзи ўртасида суҳбат бўлиб ўтган жойдаги қудуққа ном бермоқчи бўлди. Ҳожар бу жойга “Мени кўрадиган Тирик Худонинг қудуғи” деб ном қўйди. Сўнг Раббийнинг амрига итоат этиб, орқага қайтди, яна Сорайга итоат эта бошлади. Бу китобда биз “ислом” сўзининг маъносини ўрганамиз. Арабча “ислом” сўзи “итоат” деган маънони англатади. Юқорида келтирилган парчани қуйидагича маънода ўқиш мумкин: “Ҳожар, орқангга қайт, итоат қил”, яъни Сорай учун “мусулмон қиз” бўлгин!”
Раббий Ҳожарга ҳамдард бўлди, буюк севгисини кўрсатди... Уларнинг ҳаммасига тузалиш учун яна имконият берди.
Йиллар ўтди. Ибром Исмоилга Худо йўлларидан юришни ўргатди. Ибром Исмоилни яхши кўрарди. Ибромнинг таъкидлашича, Исмоил унинг тўнғич фарзанди, Раббий берган ваъдалар шу ўғил туфайли рўёбга чиқишига ота ишонарди.
Тасодифий ҳодиса
Ибром тўқсон тўққиз ёшда эканлигида, Сорай эса саксон тўққизга кирганда Раббий яна уларга зоҳир бўлди. У яна Ўзининг Ибром билан тузган аҳдини тасдиқлади. Аҳднинг белгиси қилиб Худо уларга, суннат қилининглар, деб амр этди. Ибром ва Исмоил бир кунда суннат қилиндилар. Сўнгра Раббий унинг исмини Ибром эмас, Иброҳим қилиб ўзгартирди. Энди “Буюк Ота” “Кўпларнинг Отаси” бўлди.
Кейин мутлақо тасаввур қилиб бўлмайдиган ҳодиса юз берди. Сорайга ҳам янги исм берилди. Энди у “Малика” (Сора) деб номланадиган бўлди. Лекин ҳаммасидан ҳам қизиғи – Сора ўғил туғиши керак эди. Бироқ жисмоний нуқтаи назардан кексайиб қолган Иброҳим ва Соранинг фарзанд кўришлари – ақлга тўғри келмасди. Чолу кампир роса кулишди. Шу ғайриоддий тарзда дунёга келадиган ўғилнинг исмини Раббий Кулги ёки Табассум (Исҳоқ) деб қўйди. Кулги деб номланган бола бир йилдан сўнг туғилди.
Энди Исмоилнинг рақиби пайдо бўлди. Чунки у ҳамма нарсадан ажралиб қолиши мумкин эди, ахир, отасининг ҳақиқий биринчи хотини ўғил туғиб берди–да. Исмоилнинг бошига қора кунлар яқинлашиб келмоқда. Вақт ўтиб, Исҳоқ катта бўлиб қолгач, Сора уни кўкракдан чиқарди. Бу бахтли кунни нишонлаб, Иброҳим зиёфат берди. Хато қилиш гали энди Исмоилга келди. Мисрлик Ҳожарнинг Иброҳимга туғиб берган ўғли Исмоил Исҳоқни масхара қилаётганини Сора кўриб қолди. Сора Иброҳимга шундай деди:
“Бу чўрини ўғли билан бирга ҳайдаб юборинг!Чўрининг ўғли менинг ўғлим билан меросхўр бўлмасин!” (Ибтидо 21:10).
Бу нима дегани? Исмоилнинг гуноҳи энди кечирилмаслигини англатадимикан? Сора-чи? Сора фақат бойликни, оилавий меросни ўйладимикан? Бизнинг тахминларимизга кўра, оиланинг мол-мулки тўғрисида Сора ғамхўрлик қилади. Чунки пул эвазига масиҳийликни қабул қилган “Исмоилнинг кўплаб ўғиллари” бор. Шундай экан, улар ҳақиқий масиҳий ҳисобланмайдилар. Албатта, бу воқеадан Иброҳимнинг дили оғриди. У ўғли Исмоилни яхши кўрарди. Шундай оғир пайтда Раббий Иброҳимга деди:
“Бола ва чўри хотининг учун ташвиш тортма. Соранинг айтганларини қил. Чунки Мен сенга ваъда қилган наслинг Исҳоқ орқали келиб чиқади. Чўри хотинингнинг боласи сенинг ҳам ўғлинг бўлгани учун, Мен унга ҳам фарзандлар ато этиб, ундан халқлар яратаман” (Ибтидо 21:12-13).
Агар суҳбатнинг бошида Иброҳим хотини Сорага қулоқ тутиб, Сора ёмон маслаҳатгўй вазифасини бажарган бўлса, эндиликда Худонинг Ўзи Иброҳимга, хотинингнинг гапига қулоқ сол, Ҳожар ва Исмоилни уйдан узоқроққа кетказиб юбор, деб ундан илтимос қилди. Агарда Худонинг Ўзи буни Иброҳимдан илтимос қилганда эди, эҳтимол, Иброҳим бу гал хотинининг гапига кирмаслиги мумкин эди, бироқ бу Худо эди... Худо учун энг аҳамиятга эга омил шундан иборат бўлдики, эътиқод ва имон тана қароридан устун келди. Худонинг мақсади фақат имон орқали рўёбга чиқиши мумкин. Мана нима учун Иброҳим “Худонинг дўсти” номини олди, зеро у Раббийга ишонган эди.
Ҳожарнинг қувилиши
Иброҳим эртасига саҳарда турди. Ҳожар билан унинг ўғлини ишдан озод қилди. Бир оз егулик ва бир меш сув олиб, Ҳожарнинг елкасига юклади-да, ўғли билан бирга узоққа жўнатиб юборди. Қандай қақшатқич зарба! Ҳожар фарзанд туғиб бериши керак, деган ғоя Сораники эди. Иброҳим паст келди. Худонинг Ўзи Исмоилга от қўйган эди. Иброҳимнинг наслидан биринчи суннат қилинган бола Исмоил бўлди. Мисрлик чўри Ҳожарни Ибромнинг хотини деб, ҳам аташган (Ибтидо 16:3). Энди эса шафқатсизларча қувғин!
Бироқ синовлар бу билан барҳам топмади. Ҳожар Бэршева атрофларида чўлда бемақсад изғиб юрди. Озиқ-овқат ва сув тамом бўлди. Ҳожар ва Исмоилнинг кўзларига ўлим боқиб турарди. Ҳожар ўғлининг ўлишини кўзлари билан кўришни хоҳламади, уни бир бутанинг тагида қолдирди. Исмоил йиғларди. Ҳожар ҳам йиғлаб фарёд қила бошлади. Иброҳим ва Соранинг хато ҳаракатлари туфайли, икки бегуноҳ банда фожиали равишда ҳалок бўлиши мумкин эди. Бироқ Раббий улар ҳақида бошқача фикрда эди. “Худо эшитди” деб ном берган боланинг йиғисини Худонинг Ўзи эшитди: бечора она ва боланинг ўлиб кетишига У йўл қўймади. Ахир, Худо Ҳожар ва унинг фарзандига ваъда берган. Унинг мақсади – Ўзи берган ваъдасининг устидан чиқишдир. Худо Ҳожарнинг кўзини очиб юборган эди, Ҳожар бир қудуқни кўрди. Яна Худонинг шахсий иштироки уларнинг ҳаётини сақлаб қолди. Худо томонидан марҳаматланган, Худонинг бор имкониятларидан фойдаланаётган кичкинагина оила Раббийнинг илтифоти билан тирик қолди. Муқаддас Китобда айтилишича: “Худо доимо бола билан бирга бўлди. Бола Порон чўлида ўсиб-улғайди. У моҳир камонкаш бўлди” (Ибтидо 21:20).
Ушбу ишда биз учун муҳим бўлган масала – узилган ришталарни яна қайта улаш масаласидир. Қайсидир маънода Ҳожар ва Исмоил гарчи жиддий хатоларга йўл қўйган бўлсалар-да, улар Соранинг аҳмоқона маслаҳати ва Иброҳимнинг ўйламай чиқарган қарори туфайли қурбон бўлдилар. Нажот топиш ғояси қай тарзда юз берган фожеага боғлиқ? Марҳамат фақатгина Исҳоққа ва унинг шажарасига тегишлими? Исмоилнинг наслини қарғиш ва мангу ўлимдан бошқа ҳеч нарса қутқаролмайдими? Буниси даргумон!
Раббийнинг Ҳожарга бўлган буюк севгиси
Тарихда Худонинг Ҳожарга ва Исмоилга бўлган буюк севгисини кўрсатувчи кўплаб мисоллар мавжуд. Икки марта У ўз фаришталарини она-болага хизмат қилиш ва уларнинг ҳаётини сақлаб қолиш учун юборди.У Исмоилга ажойиб исм берди, бола ўсиб-улғаймагунча доимо у билан бирга бўлди.
Худо уларни марҳаматлаши муқаррар эди ва бу ҳеч кимда шубҳа туғдирмасди. Бироқ бошқа савол туғиладики, буни диққат билан кўриб чиқиш зарурдир. Бу - узилган оилавий ришталарни яна қайта тиклаш масаласидир. Келинг, қуйидагиларни бир эслайлик:
“Буюк халқнинг отаси қиламан сени,
Барака бераман сенга,
Улуғ қиламан сенинг номингни,
Барака манбаи бўлурсан сен.
Мен барака берурман сени дуо қилганларга,
Сени лаънатлаганларни Мен лаънатлайман.
Сен орқали барака топарлар
Ер юзидаги жамики халқлар
” (Ибтидо 12:2-3).
Иброҳим алоҳида оилавий уруғ жамоасини яратиш учун танлаб олинмаган эди. У Худо томонидан танлаб олиниб, ер юзида яшаётган барча одамларга барака манбаи бўлиб хизмат қилиши керак эди. Исҳоқ ва Исмоилга келсак, уларнинг бири – ғайриоддий тарзда дунёга келган, бошқаси эса, одатга кўра, инсонларнинг ишқий саргузаштлари маҳсули эди. Аммо иккови ҳам ўзларининг дунёга келиш ҳолатига ҳеч қандай муносабат билдирмайди. Улар бир-бирига рақиб бўлиши керак эмасди. Исҳоқ, худди отаси сингари, бошқаларга, жумладан, Исмоил ва унинг наслига марҳамат қилиш учун танлаб олинганди. “Бу хайрли иш бўлиб, Нажоткоримиз Худога мақбулдир. У ҳамма инсонларнинг нажот топишини ва ҳақиқатни билиб олишларини истайди” (1 Тимотийга 2:3-4).
Муросага келиш ва бу билан боғлиқ бўлган қийинчиликлар
Муросага келиш масаласи биз учун фавқулодда муҳимдир. Иброҳимнинг наслидан бўлган ва барча инсонларнинг Нажоткори Масиҳ ҳаммани ва ҳамма нарсани Ўзи билан муроса қилдириш учун келган (Қуръон 1:20).
Бахтга қарши, Исмоил авлодидан Муҳаммад пайдо бўлди (у 570 йилда туғилиб, 632 йили вафот этган). Унда зиддиятли фикрлар вужудга келди. Аввалам бор, араб халқлари учун у ислом динини барпо қилди. Кейинроқ эса Муҳаммад бу динга универсал маъно бериб, уни бутун дунё бўйлаб ёйишга ҳаракат қилди. Исломда Исо оддий пайғамбар сифатида ниҳоятда камситилди, Муҳаммад бўлса ўзини Исонинг олдинги мавқеига тенглаштирди ва охир-оқибатда ўзини Ундан юксалтириб кўрсатди; у муросага келиш ўрнига, рақиблик руҳини намоён қилди. Замонавий муаммоларнинг негизи айнан ўша пайтдаги ҳодисаларга – Иброҳим оиласининг барбод бўлган даврига боғланади. Ислом шундай қуролга айландики, Иброҳимнинг чодиридан қувилганлар ушбу қурол ёрдамида ўз аламларию нафратларини сочдилар. Қолаверса, ислом бутун дунёни босиб олишга қарор қилди.
Ислом ер шарининг маълум қисмларига (тахминан, ўтган асрнинг 90-йиллари ўртасидаги ҳисоб-китобларга қараганда, бешдан бир қисмига) кенг ёйилганига қарамасдан, у ҳанузгача кўплаб руҳий номувофиқликларни намоён қилиб келмоқда. Ислом инсон юрагининг тубида жойлашган нозик эҳтиёжларини қондириш имкониятига эга эмаслиги аниқ бўлиб қолди. Ўн миллионлаб мусулмонлар Масиҳни ва Унинг хизматини қабул қилди. Чунки Масиҳ одамлар эҳтиёжини қондиришга қаратилган эди. Пировардида Исо ғолиб чиқди. Жумладан, Исо Масиҳ Арши аълода нима қилиши кераклигини биз биламиз:
“Сен ўрамни олишга,
Унинг муҳрларини ечишга лойиқсан!
Чунки Сен бўғизланган эдинг,
Ўз қонинг эвазига ҳар бир қабила, миллат, элату халқдан
Худо учун одамларни қутқариб олдинг.
Улардан Шоҳлик яратдинг,
Уларни Худойимизга хизмат қиладиган
Руҳонийлар қилиб тайинладинг.
Улар ер юзида ҳукм сурадилар” (Ваҳий 5:9-10).
Исмоилнинг насли – мусулмонлар ҳам Худо ҳузуридаги катта йиғинда, ҳар бир қабила, тил, халқ ва миллатдан бўлган одамларнинг йиғинида қатнашадилар. Натижада парчаланиб кетган Иброҳимнинг оиласи Исо Масиҳнинг гуноҳни ювадиган қони орқали муросага келади. Аммо ўн тўрт аср мобайнида мусулмонлар масиҳийлар билан ҳар қандай муроса қилишга уринишларини инкор этиб келдилар. Шубҳасиз, бундай муросага келиш муаммоси ҳамон бор экан, бу муаммо замонавий жамоат ва унинг миссионерлик хизматлари учун мураккаб масалани пайдо қилади.
Ушбу масалани ҳал қилишга киришиш учун Иброҳим чодирида юз берган фожеадаги қатнашувчиларни батафсил кўриб чиқайлик. Зотан, Худо Ҳожар ва Исмоилга қандай муносабатда бўлганлигини биз билишимиз керакми? Бу воқеадан биз қандай муҳим далилларни чиқариб оламиз? Чунки ушбу далиллар мусулмонлар орасида иш олиб бориш жараёнида бизга асқотиши мумкин. Худо чиндан ҳам ўша муҳим воқеанинг ҳар бир иштирокчиси тўғрисида, парчаланган Иброҳим оиласининг ҳар бир қатнашчиси ҳақида ғамхўрлик қилади. Келинг, энг аввало Худо ва Ҳожарнинг ўзаро муносабатларини кўриб чиқайлик.
Книга на Узбекском языке: Семья Авраама: исцеление сломанной ветви (Дон Мак-Керри)
Эта книга призвана помочь христианским работникам, научить их как трудиться с сыновьями и дочерьми Измаила, так как Мухаммад и его потомки решили отождествить себя с коленом Агари и Измаила.
Эта книга написана не для научных работников, она написана непосредственно для тружеников. Работа эта призвана стать введением в труд среди мусульман.
Для тех, кто имел счастливую возможность закончить учебное заведение, специализируясь на исламе, для тех, кто достиг определенных вершин, занимаясь практическим трудом и самообразованием, нет ничего особенного в этой книге. Но для тех, кто специально не изучал миссиологию и ислам, у кого не было доступа к самым последним исследованиям в этой сфере, книга эта может восполнить имеющийся пробел в знаниях.
