Дон Мак-Керри. Иброҳимнинг оиласи: парчаланган шажарани шифолаш - (14-боб) Китоб Ўзбек тилида
Ibrohimning oilasi: parchalangan shajarani shifolash (Don Mak-Kerri) O‘zbek tilida Audiokitob 
Мундарижа
1-ҚИСМ
1-боб: Худонинг дўсти Иброҳим
2-боб: Худонинг дўсти иккиланади
3-боб: Ҳожарнинг фожеаси
4-боб: Исмоил: Худо эшитади
5-боб: Ака-укалар ўртасидаги адоват
2-ҚИСМ. ИСМОИЛНИНГ ЭНГ МАШҲУР ЎҒЛИ
6-боб: Муҳаммад – биринчи мусулмон
7-боб: Қуръон – Муҳаммаднинг китоби
8-боб: Шаклланган ислом: ҳадис ва қонун
9-боб: Ислом. Унинг эътиқод белгилари ва диний вазифалари
3-ҚИСМ. КЎП ҚИЁФАЛИ ИСЛОМ
10-боб: Исломда этник мансублик ва сиёсат
11-боб: Катта бўлиниш: суннийлар ва шиалар
12-боб: Мистицизм: қонундан қочиш
13-боб: Халқ исломи: мусулмонлик ва руҳий кучлар
14-боб: Жанговар ислом: аслиятга қайтиш
15-боб: Ислом ва секуляризм
16-боб: Рақиб пайғамбар Мирзо Ғулом Аҳмад
17-боб: Ирқчи ислом. Африка-Америкадан келиб чиққан мусулмонлар
4-ҚИСМ. МУСУЛМОНЛАРГА ХИЗМАТ ҚИЛИШ
18-боб: Исонинг йўли
19-боб: Худо Шоҳлиги ва маданият
20-боб: Мусулмонларга хизматчи
21-боб: Руҳий кучдан фойдаланиш
22-боб: Аниқ ҳаракатлар доираси
5-ҚИСМ МУСУЛМОНЛАР БИЛАН ИШЛАШ МЕТОДЛАРИ
23-боб: Исо ва суннийлар
24-боб: Исо ва шиалар
25-боб: Исо ва келишувчан мусулмонлар
26-боб: Исо ва жанговар мусулмонлар
27-боб: Исо ва мутасаввифлар
28-боб: Исо ва халқ исломига итоат этувчи мусулмонлар
29-боб: Исо ва аҳмадийлар
30-боб: Исо ва Африка-Америкадан келиб чиққан мусулмонлар
6-ҚИСМ. ИСЛОМ ВА МАСИҲИЙЛИК ЎРТАСИДАГИ ИЛОҲИЙ ЗИДДИЯТЛАР
31-боб: Мусулмонларнинг Муқаддас Битикка ҳужумлари
32-боб: Муҳаммад ўзини пайғамбар дебэълон қилади
33-боб: Муҳаммаднинг Қуръон ҳақидаги таъкидлари
7-ҚИСМ. ИБРОҲИМ ОИЛАСИДА ЯРАШУВ
34-боб: Бошқа эътиқодга ўтишдан жароҳат олиш
35-боб: Мураббийлик баҳоси
36-боб: Мураббийликнинг аниқ мақсадлари
37-боб: Жамоанинг шаклланиш модели
38-боб: Машаққатнинг ниҳояси
Сўнг сўз
14–боб
Жанговар ислом: аслиятга қайтиш
Дин мусулмоннинг бутун ҳаётини йўлга солиб туради. Биз Ғарб мамлакатларида жамоат давлатдан ажралиши билан туғилган ҳақиқатга кўникканмиз. Ортодоксал ислом учун бу ғоя номаълум. Дин, бошқа воситалар сингари, сиёсатдир. Бошқача айтганда, бутун сиёсат дин номи билан амалга оширилади. Мусулмонлар сиёсий майдонни ҳам ҳисобга олган ҳолда, ҳаётнинг ҳамма соҳаларида “Оллоҳ йўлида” жиҳод қилишлари керак. Уларнинг қарашича, бутун олам ислом қонунлари (шариати) ҳукмронлиги остида бўлмагунча, ҳақиқий мусулмон ором топмаслиги лозим.
Бу кўрсатмага риоя қилган ҳолда, олам “Ислом уйи”, яъни “Дорул–Ислом” ва “Курашувчилар уйи”, яъни “Дорул–|Ҳарб”га бўлинади. Ислом бутун оламга ёйилиши учун муттасил уруш ва жангу жадалларга маҳкум қилинган.
Аслида ҳамма жойда ҳам шундай эмас. Ислом дунёда ҳукмронликни эгаллаш учун бошиданоқ қаршилик кўрсатиш учун яхши қуролланиб келган, айни пайтда музокараларнинг зарурлигини ҳам улар англаб етганлар. “Дунёни эгаллаш” муаммоси илк мусулмон ҳукмдорлари (халифалар ва султонлар) учун доимо ғам-ташвиш бўлиб келган эди.
Ҳукмдорларнинг таназзули Уммавийлар (661–750) ва Аббосийлар (750–1258) халифалигини ичдан емирди. Мўғул истилоси уларга тамомила барҳам берди. Шундан кейин бутун мусулмон оламида маҳаллий ҳукмдорлар кўтарилдилар. Уларнинг ҳаммасини бу ўринда санаб ўтиш зерикарли бўлар эди. Қолаверса, бу бизнинг мақсадимиз ҳам эмас. Улар орасида ана шундай энг жиддий давлат Усмонли империяси (1342–1924) эканини таъкидлашимиз керак. 1924 йили халифаликка барҳам бериш билан исломнинг бошқа маркази қолмади, оламни эгаллаш тўғрисидаги орзуларни амалга ошириш учун жипслашиш имкони йўқолди.
Тўқсон фоиз мусулмон оламида Ғарб ҳукмронлик қилиб, мусулмон ўлкаларини итоат эттирди. Колониализм гуллаб–яшнади ва мусулмонларнинг ўзлари ҳақидаги сиёсий қарашларига қаттиқ зарба берди. Ғарб сиёсати Усмонли империясини тамомила парчалаб, бир неча мусулмон давлатларига бўлиб ташлади. Ўша давлатлар бугун ҳам бор. Фақат Бангладеш давлати бундан мустасно. Бангладеш – Ҳиндистоннинг қўллаб–қувватлаши орқали Ғарбий Покистондан фуқаролар уруши натижасида ажралиб чиқди.
Панисломизм кайфиятларининг пайдо бўлиши ҳам бу давлатга таъсир кўрсатди. Панисломизм Х1Х асрда Жамолиддин Афғоний (1838–1897) нинг ваъзлари билан бошланган эди. У исломнинг қайта тикланишига даъват қилган биринчи одам эмас эди. Аммо бизнинг асримизда гуллаб–яшнаган жанговар ислом айнан унинг ваъзларидан бошланган бўлиши мумкин. Машҳур мусулмон илоҳиётчиси Абдул Ала Мовдудий Покистоннинг давлат сифатида пайдо бўлишига қарши турди, чунки у, колониализм пайдо бўлиши учун миллатчилик юз беради, деб ҳисобларди. Унингча, ягона Бутунжаҳон мусулмон давлати бўлиши керак, биронта ҳам мусулмон номусулмонларнинг ҳукмронлиги остида яшамаслиги лозим, деган фикрда у қаттиқ турди. Аммо бундай Бутунжаҳон мусулмон давлати йўқлиги учун, Афғоний, Ҳиндистоннинг номусулмон ҳукмдорлари қўли остида яшамайман, деб Покистонга кўчиб ўтди.
Мисрда мусулмон биродарлар ҳаракатига мансуб нотиқ ва сермаҳсул ёзувчи Сайид Қутб эди (Бу ҳаракатга 1927 йили Сайид ал–Банна асос солган). Унинг нуқтаи назари бўйича, “Ислом инсониятга дунё ҳозиргача билмаган ва бундан кейин ҳам билмайдиган мукаммал яхлит системани таклиф қилади…Ислом инсониятнинг ҳамма муаммоларига боғланган ва ҳамоҳанг ёндашувларни таклиф қилади” (Cragg 1985:55).
Қутб ўз сиёсий ташвиқотида Жамол Абдулносирнинг режимини қоралаб, ўз эътиқодини жасорат билан тарғиб қила борди. У 1966 йили Абдул Носир томонидан қатл қилинди. Табиийки, Қутб мисрлик бўлгани ҳолда, сунний мазҳабига мансуб эди.
Ҳумайний ҳокимият тепасига келгунча, шиалар томонидан Теҳронлик Али Шариатий майдонга чиқди. Унинг нуқтаи назари қуйидагича эди: “Ҳаёт бор–йўғи ҳукм ва курашдан иборатдир, бундан бошқа ҳеч нарса эмас…Пайғамбарнинг сафдошларига қаранглар: уларнинг ҳаммаси қўлларида қилич тутган, жамиятни яхшилаш ташвишида бўлган, адолат томонида турган одамлар эди… Исломнинг илк тарихида Пайғамбарнинг ва мужоҳидларнинг ҳамкорларидан ким заковатли одам бўлган эди? Ким – арбоб, ким – дин раҳнамоси бўлган эди? Улар орасида бундай табақаланиш бўлмаган эди. Ҳар бири исломни ёйяпти, курашяпти, айни пайтда ер ҳайдаяпти, ҳосил етиштиряпти ёки туя боқяпти. Ҳар бири айни пайтда – ишчи, жангчи ва ақл–заковат эгасидир” (Cragg 1989: 76, 84).
Эронлик жасур бу ақл –заковат эгаси “Ислом озодлиги илоҳиётчиси” деб ном олган эди. У доимо қувғинда яшади. У учун ягона йўл шу эдики, ислом оламни бошқармас ва уни яхши томонга ўзгартирмас экан (Шариатий шундай тушунар эди), мажбурий хатти–ҳаракатлар бефойдадир. Шариатий, ундан олдин эса Қутб, мамлакатдаги режимни қаттиқ танқид қилганлари учун марҳум Эрон шоҳининг разил полицияси томонидан азоблаб ўлдирилди.
Албатта, ҳозирги пайтдаги энг машҳур шиа арбоби марҳум оятулло Руҳуллоҳ Ҳумайний (1989 йили 3 июнда вафот этган) эди. У: “Ислом Худодан келиб чиққан, исломнинг вазифаси – оламни эгаллашдир”, деб қаттиқ ишонарди. У қувғиндан Эронга қайтгач, шундай деган эди:
“Биз ҳукмрон мамлакатлар билан ҳисоб–китоб қилишимиз керак, олдимизда турган барча жиддий муаммоларга қарамай, биз ғоявий жиҳатдан бутун оламни эгаллаб олишга қодирлигимизни уларга кўрсатишимиз зарур…Биз эришган инқилобимизни бутун оламга юборамиз. Бутун олам бўйлаб Оллоҳдан бошқа Худо йўқ” деган садо янграмагунча, кураш давом этаверади” (Wright 1989:27,108).
Бу инқилоб Ливанга юборилганда, у мамлакатда бир қанча гуруҳлар ва ҳаракатлар пайдо бўлди. Булардан энг машҳури – Хамас, Хизбуллоҳ ва Ислом жиҳодидир. Дунёнинг Ливан сингари энг қизғин нуқталарида “ўз–ўзидан ўт олиш”га ўхшаш нимадир юз бермоқда. Чунки жанговар исломнинг ғояси остида бирлашган кўплаб гуруҳлар гуллаб–яшнамоқда, ҳар бир гуруҳ - ўзи учун ягона қонундир. Мусулмон мамлакатларининг ҳаммасида – Яқин ва Ўрта Шарқда, Жануби–Шарқий Осиёда ёки собиқ СССРнинг Ўрта Осиё республикаларида ислом уйғонмоқда. Озарбайжон, қирғиз, ўзбек, қозоқ, туркман ва тожик халқларида бу тўлқин қўшимча этник бўёқларга эга бўлиб боряпти. Туркияда узатма тасмаси ишлардан қониқмасликни кўрсатяпти, бунинг сабаби – амалда дунёвий давлат бошқаруви ҳукм сураётгани учун, деб ҳисоблайдилар. Покистон ва Бангладешда, ислом қонунлари жорий қилинса, жамиятнинг аниқ кўриниб турган иллатларини даволайди, деб умид қиладилар. Филиппинда масиҳийлик бошқаруви деб аталадиган бошқарув кўпчиликни ташкил қилгани учун муваққат ҳукумат бўлишини талаб қиляпти. Суданда яна фуқаролар уруши аланга оляпти. Бу мамлакатда кўпчилик мусулмонлар бўлгани учун ҳаммага – озчиликни ташкил қилган масиҳий ва бутпарастларга ҳам шариатни татбиқ қилиш талаб этиляпти. Нигерия ва Малайзияда – юқоридагидай сабабларга кўра жиддий ҳаракатлар бўляпти.
Ғарбда жиҳод ёки “Худо йўлида қаттиқ туриш” тамомила янги шаклларни қабул қилмоқда. Аммо жиҳод руҳи бир хилда қолаверади: бу – кураш, устунлик учун курашдир. Шаҳарларимиздаги ташландиқ жамоатларни мусулмонлар сотиб олиб, мачитга айлантиряптилар. Ғоят чиройли мачитлар кўзга яққол ташланадиган жойларга қуриляпти. “Талаба мусулмонлар биродарлиги” юзлаб университет ва коллежларнинг талабалар шаҳарчаларида ташкил қилиняпти. Телевидениеда араб ва инглиз тилларида исломни ваъз қиладиган дастурлар пайдо бўляпти. Манфаат нуқтаи назаридан исломни ташвиқ қиладиган адабиётлар нашр қилиняпти. Мусулмонларнинг кайфияти очиқчасига кўтарилиб бормоқда. Яқинда мусулмон мамлакатидан қувилган машҳур сиёсий қочоқ билан телефонда гаплашдим. У менга шундай деди: “Коммунизм қулади, энди ҳақиқий кураш бошланади. Бу кураш ислом билан масиҳийлик ўртасида бўлади”. Мен унинг овозида ғалаба оҳангларини сездим. Бу нарсалар бизни икки сабабга кўра ҳайрон қолдирмаслиги керак. Улардан бири шуки, ҳақиқий мусулмон бўлиш дегани – жангари мусулмон бўлиш деганидир. Исломнинг табиати шундай. Марҳум доктор Фазлур–Раҳмон шундай эслатган эди: “Бу – Муҳаммаднинг ишлари ва таълимотига кирадиган исломнинг қони ва этидир” (1979:211).
Книга на Узбекском языке: Семья Авраама: исцеление сломанной ветви (Дон Мак-Керри)
Эта книга призвана помочь христианским работникам, научить их как трудиться с сыновьями и дочерьми Измаила, так как Мухаммад и его потомки решили отождествить себя с коленом Агари и Измаила.
Эта книга написана не для научных работников, она написана непосредственно для тружеников. Работа эта призвана стать введением в труд среди мусульман.
Для тех, кто имел счастливую возможность закончить учебное заведение, специализируясь на исламе, для тех, кто достиг определенных вершин, занимаясь практическим трудом и самообразованием, нет ничего особенного в этой книге. Но для тех, кто специально не изучал миссиологию и ислам, у кого не было доступа к самым последним исследованиям в этой сфере, книга эта может восполнить имеющийся пробел в знаниях.
