Рик Жойнер. Ҳаётдаги етакчилик ва ижодий салоҳият - (20-боб) Ўзбек тилида

Hayotdagi yetakchilik va ijodiy salohiyat (Rik Joyner) O‘zbek tilida Audiokitob

МУНДАРИЖА

Муқаддима

1-боб. Ҳокимиятнинг асоси

2-боб. Ҳаракат кучи

3-боб. Ютуқлар

4-боб. Муваффақиятнинг бешта қоидасини ривожлантириш

5-боб. Оддий муваффақият

6-боб. Хандақлардаги урушнинг тугаши

7-боб. Мақсадингизни аниқлаш

8-боб. Дунёни ўзгартирадиган етакчилик

9-боб. «Титаник» синдроми

10-боб. Келажакни ўрганиш

11-боб. Келажакни яратинг                                                 

12-боб. Йўлбошчиликни ривожлантиринг

13-боб. Феъл-атвор, ирода, донолик

14-боб. Тарихнинг йўлини ўзгартирган жасорат

15-боб. Муваффақиятли бошқарув учун зарур бўлган бешта тамойил

16-боб. Маҳсулот

17-боб. Маъмурият     

18-боб. Маркетинг

19-боб. Захиралар

20-боб. Вақтни танлаш 

20-БОБ

ВАҚТНИ ТАНЛАШ

Муваффақиятнинг бешта ташкил этувчилари рўйхатимизда вақтни танлаш охиргиси бўлсада, у ҳам муҳим аҳамиятга эга. Тўғри вақтни танлаш маҳсулотингиз сифатини, маъмуриятингиз самарадорлигини, маркетинг самарадорлигини ва капиталингизнинг кучини аниқлайди. Вақт танлови сизнинг муваффақиятингиз ёки муваффақиятсизлигингизни аниқлашда энг катта омиллардан бири бўлади.

Тўғри вақт танлови – сабр-тоқат ва қатъият жамланмаси натижасидир. Сабр-тоқат ва қатъият кўпинча бир-бирига зид келади. Аммо уларнинг иккаласи ҳам барча ҳақиқий етакчиларга хос бўлган мажбурий сифат – жасоратга асосланади. Жасоратсиз тўғри дақиқани топиш ва тўғри вақтни танлашни имкони йўқ. Жасорат – олдинга ҳаракатлантирувчи кучдир. Ташкилотнинг қолган қисми тайёр эмасдек туюладиган, вазият кескинлашган ва ҳамма ҳали вақти эмас, кутишимиз керак деб айтганда қулай пайтни топиш учун, вақти-вақти билан олдинга ҳаракатланиш учун жасорат талаб қилинади.

Жасорат – қўрқувнинг йўқлиги эмас, бу қўрқувни назорат қила олиш қобилиятидир. Соғлом қўрқув мавжуд. Масалан, сиз жангда бўлганингизда, бу қўрқув – ўқдан қўрқишдир. Урушда ёки қандайдир танглик ҳолатларида қаҳрамонлик кўрсатган одамлар ҳамма каби қўрқувни бошдан кечиришади, лекин улар ўзларига юкланган вазифани бажариш учун уни енгиб ўтадилар. Соғлом қўрқув ҳисси фойдалидир, аммо мард етакчи уни қандай бошқаришни билади, қўрқув ўз ҳаракатларини назорат қилишига йўл қўймайди. Қўрқув сизни назорат қила бошлаганда, сиз вазиятни нотўғри баҳолай бошлайсиз ва бу кўпинча нотўғри ҳаракатлар ва нотўғри вақт танлашга олиб келади.

Қум балиқ наҳанг балиққа айланади

Бун Пикенс – сабр-тоқатни қатъият билан уйғунлаштирган етакчи намунасидир. У ўз мақсадларига эришиш учун вақтдан ажойиб фойдаланган. Пикенс «Меза Петролеум»дек кичкина фирма раҳбари сифатида йирик «Шаҳар хизматлари корпорацияси» бошқарувини ўз қўлига олиш ниятида эканини эълон қилиши орқали ишбилармон дунёсини ҳайратда қолдирди. Компания президентлари коктейл устида ўтиришаркан, наҳангни овламоқчи бўлган қум балиқ устидан кулишарди. Аммо, бир неча ҳафта ўтгач, улар ўз фикрларини ўзгартириб, қум балиқни наҳанг деб атай бошладилар.

Шаҳар хизмати Пикенсдан илгарилаб, унинг фирмасини эгаллашга ҳаракат қилишди, аммо Пикенс қаттиқ турди. Қум балиқ ҳали китни ея олмасди, лекин у шунга ишонди. Охир-оқибат, қум балиқ «Филипс» ёки «Галф»дан ҳам каттароқ наҳангга айланди. Энди унинг устидан ҳеч ким кулмади. Пикенс ва бир неча ковбойларнинг жасорати ва қатъияти жаҳон нефть саноатини қайта ташкил этишга мажбур қилди. Ушбу қайта қуриш ҳар жиҳатдан ҳам ижобий эмас эди. Аммо нефть сиёсатининг доимо ўзгарувчан дунёсида омон қолиш учун зарур эди.

Билмаганлар учун бу ўйин шунчаки маълум миқдордаги акцияларни сотиб олиш, шунингдек, у ўзини етакчи акциядор сифатида намоён қилаётгандек, сўнгра катта фойда олиш учун акцияларни сотиш каби кўринарди. Бироқ, ҳаммаси улар ўйлагандек оддий эмас эди. Пикенс наҳангни еб қўймоқчи бўлганида, бор-будини хавф остига қўйганди. У ўзининг «Меза»сини йўқотиши мумкин эди ва у ҳар қалай ўйинни юзлаб миллионлар фойда билан якунлаган бўлса-да, худди шундай йўқотиш билан якунлаши ҳам мумкин эди.

Пикенснинг ғалабасини Аламолик полковник Тревиснинг ҳаракатларига қиёслаш мумкин – у Санта-Аннани таслим бўлишга ва нафақат Техасни, балки Мексиканинг катта қисмидан воз кечишга кўндирган. Санта-Анна ўзини қуршаб олинган деб ўйлагунга қадар ажойиб режа ва унга амал қилиш учун деярли ғайриинсоний қатъиятлилик бўлмаганда, бу содир бўлмас эди. Пикенснинг бошқа нефть гигантлари устидан қозонган ғалабасини Аламодан келган оз сонли одамлар билан солиштириш мумкин, улар Испания ва Италия қиролларини Санта-Анна билан содир бўлган воқеа уларнинг бошига тушмаслиги учун миллионлаб пул тўлашга кўндирган.

Бун Пикенсни нефть саноатига қарши курашда бахайбат Гўлиётни тош билан ўлдирган замонавий Довуд деб ҳисоблаш мумкин. Гўлиёт нафақат зирҳ кийган, балки даҳшатга солувчи найза, қилич ва қалқони ҳам бор эди. Довуднинг ихтиёрида фақат битта зарба бор эди ва уни тиззага текказмаслиги керак эди. Пикенсга судьялар, қонун чиқарувчилар ва матбуотга таъсир қилувчи адвокатлар, лоббистлар армиясига эга бутун нефть саноати қаршилик кўрсатди. Унинг қўлида эса фақат кулгили кўринган ягона режа бор эди. Нефть саноати ҳар доимгидек кучли бўлиб туюларди, лекин Пикенс заиф нуқтани кўриб, вақтни тўғри ҳисоблаб, унга зарба берди. Ҳеч ким бундай зарбани кутмаган эди!

Пикенс зўр стратегга ўхшарди, лекин агар унинг озгинагина омади келмаганида эди, у аҳмоқдек бўлиб кўринарди. Агар сиз катта ишларни қилмоқчи бўлсангиз, вақтни тўғри белгилашингиз керак. Заиф томонларни кўриш қобилияти – ажойиб қобилиятдир, аммо бундан фойда олиш қобилияти катта жасорат ва тўғри вақт ҳисобини талаб қилади.

Сабр

Юқорида биз Ватерлоо жангида Наполеон Веллингтонни кун бўйи «эзганини» айтиб ўтгандик. Иттифоқчилар бир неча бор жангни ютқазилган деб ҳисоблашган, аммо герцог ҳеч қачон ваҳимага тушмаган ва «ҳамма нарсасини хавф остига қўймаган». Машҳур тажрибали гвардия французлар муваффақиятини мустаҳкамлаш учун иттифоқчилар позициялари марказидаги жанговар тузилмаларга бостириб кирганида, полковник Колборннинг полки ўз вақтида экин майдонларидан чиқиб, навбатдаги мағлубиятни тарихдаги энг катта ғалабага айлантирди.

Веллингтоннинг Колборн полкини пистирмада ушлаб туришдаги сабри энг катта сабр-тоқатни талаб қилди ва у ҳал қилувчи дақиқагача васвасага қарши тура олди. Ўша куни, ўн икки мартадан кўпроқ, армия ҳалокат ёқасида эди ва унга жангга қўшимча кучларни киритиш вақти келгандек туюлди, лекин у кутишда давом этди. У улардан нафақат ўзини мағлубиятдан қутқариш, балки ғалаба қозониш учун ҳам фойдаланишга аҳд қилди. Бу буюк жангда у мардлик ва сабр-тоқат икки ака-ука эканлигини намойиш этди.

Агар сабр-тоқатга ўрганмас экансиз, тўғри вақтни танлай олмайсиз. Ҳақиқий сабр, бу – қатъиятсизликнинг етишмаслиги эмас, балки керакли вақтни танлашни тушунишдир. Бу асос ғолибларни мағлублардан ажратиб туради.

Кўчада юриб кетаётиб, қазилган чуқурни кўрганингизда, бу ерда нима қурилишини дарҳол тушунишингиз мумкин: катта уй ёки кичик бино. Аммо бутун макон ўралганини, ичида чуқур борлигини, тубида эса ишчилар янада чуқурроқ кириб боришга ҳаракат қилаётганини кўриб, жуда муҳим аҳамиятга эга бино қурилаётганини тушунасиз. Узоқ муддат самарали бўлиш учун сиз ҳам корхонанингизни худди шундай қуришингиз керак. Пойдевор қўяётганингизда қанчалик сабр-тоқатли бўлсангиз, шунчалик каттароғини қура оласиз. Тўғри вақтни танлаш қобилияти билан биргаликда сабр-тоқат - муваффақиятингиз гаровидир. Машҳур психолог Карл Юнг шундай деган эди: «Шошилиш шайтондан эмас – у шайтоннинг ўзидир». Шайтон – Муқаддас Битикнинг душманидир, шошилиш эса корхонангизнинг энг катта душманига айланиши мумкин.

Қатъият

Яхши вақт сабр-тоқатни талаб қилади, аммо қатъиятлилик ҳам худди шундай муҳим. Муваффақият тўлқинлар бўйлаб сёрфинг кабидир. Тўлқинни тутиб олиш учун сиз унинг тепа қисми тушишини кутишингиз ва шу билан бирга ўз позициянгизни баҳолашингиз керак. Керакли вақтда тўлқин сизга яқинлашганда, иккиланмаслик керак, акс ҳолда у ўтиб кетади. Фойда олиш учун, аввало, афзаллик нимада эканлигини ва қандай позицияни эгаллаш кераклигини кўриб чиқиш керак. Кейин, бу имконият ҳақиқатга айланганда, сиз дарҳол ҳаракат қилишингиз керак, акс ҳолда сиздан ўзиб кетишади. Агар сиз тўғри вақтда керакли жойда бўлсангиз, иккиланишга имкониятингизни йўқотишига йўл қўйманг. Олға юринг!

ХУЛОСА

Ушбу китоб фақат етакчилик, бошқарув ва муваффақиятнинг бешта тамойили каби асосий тамойилларнинг юзаки тасвирлаб беради. Ушбу тамойилларнинг ҳар бирини чуқурроқ тушуниш анча чуқурроқ ўрганишни талаб этади.

Бу ерда келтирилган маълумотлар жуда фойдали бўлиши мумкин, аммо менинг мақсадим сиз ўрганиш ва фикр юритишингиз учун ҳаммасини ёзиб қўйиш эди. Ҳақиқий етакчилик ва сифатни бошқариш ўзлаштириш керак бўлган ўқув дастури эмас, балки ҳаёт тарзидир. Бундай ҳаёт тарзи кўникма ва билимларни доимий равишда такомиллаштиришни талаб қилади. Бу жараён тўхтаса, етакчи ва бошқарувчининг фазилатлари деярли ҳар доим заифлашади.

Бу ерда келтирилган масалалар бўйича ўзимни мутахассис деб ҳисоблаш ҳуқуқини берадиган илмий даражаларим йўқ. Аммо менинг яхши ва ёмон тажрибам бор, мен уларни ҳақиқий муваффақиятга интилганларга очиқ шаклда етказиб беришга ҳаракат қилдим. Агар ушбу китоб бу мавзуни чуқурроқ ўрганишга туртки бўлиб хизмат қилган бўлса, демак у ўз вазифасини бажарди.

Айтганимдек, ҳар бир муваффақиятли етакчининг қобилиятларидан бири бу режалаштириш қобилиятидир. Бу муҳим, лекин шу билан бирга, биз бошқа зарур қобилиятни ҳам ривожлантиришимиз керак.

Книга на Узбекском языке: - Лидерство и творческий потенциал в жизни  (Рик Жойнер)

Эта книга описывает эти две большие силы, лидерство и твор­ческий потенциал, вместе, потому что они не только связаны - они неотделимы. Истинное лидерство невозможно без твор­ческого потенциала, а потенциал высвобождается через лидер­ство. Чем больше мы изучим и поймём, как они связаны между собой, тем больше они смогут проявиться в наших жизнях. Но, даже имея навыки лидера и творческий потенциал, можно ос­таваться обречённым на неудачу, если они не объединены с третьей мощной составляющей - эффективным навыком уп­равления.

Первичная цель этой книги состоит в том, чтобы высвобо­дить силу творческого лидерства так, чтобы можно было под­держивать его на протяжении длительного времени через эф­фективное управление. Царь Соломон, который упоминается в Библии как самый мудрый человек, который когда-либо жил на земле написал: «И если станет преодолевать кто-либо одно­го, то двое устоят против него: и нитка, втрое скрученная, не скоро порвётся». Лидерство, творческий потенциал и управ­ление - три характеристики, которые формируют именно та­кую нить. Каждый из них в отдельности легко может быть по­беждён. Но, правильно соединённые вместе, они станут мощ­ной и эффективной силой, которая является почти непобеди­мой.

Если у вас есть возможность прочитать и понять эту книгу, вы сможете преуспеть в жизни. Вы можете стать лидером с творческим потенциалом, который будет воздействовать на многие области вашей жизни.

Если вы поймёте эту книгу, вы, по крайней мере, будете иметь надежду на выполнение чего-то существенного в вашей жиз­ни. А если вы уже успешны, вы сможете достичь больших вы­сот. Независимо от ваших достижений эта книга сможет по­мочь вам. Несмотря на условия, в которых вы находитесь, вы можете преуспеть, и, пока вы живёте, продолжать подниматься выше и выше. Вы, вероятно, слышали поговорку, что если бы человек должен был летать, ему тогда даны были бы кры­лья; но человеку действительно даны крылья, только они нахо­дятся в ваших умах и сердцах. Эта книга нацелена на то, чтобы помочь вам научиться пользоваться вашими крыльями и под­ниматься выше обыденного.