18 - боб
Таътилдан мени муддатдан олдин чақиртириб олишди. Айядан айрилишни хоҳламасдим. Яхшиямки, Аминга хизмат қиларканман, шу сабабдан Лондонга тез-тез келиб тураман. Умримда биринчи бор бахтли эдим.
Кейинги уч йил давомида Айя билан иложи борича учрашиб турдик. Мен ҳар йили таътилимни уларнинг Стокгольмдаги уйида, Айянинг оиласи билан ўтказардим. Ўша ерда биринчи бор полицияга тушиб қолдим. Кун-фу жанговар санъат усулини қўллаш баъзи бир мамлакатларда қонун бўйича жазоланади. Мен буни ёдимдан чиқармаслигим керак эди. Ахир, бу ҳақда жиноий ҳуқуқ дарсида айтиб ўтишган. Кунларнинг бирида сигарета сотиб олгани кўчага чиқдим. Айянинг ота-онасини уйига яқин боғда аёл кишининг бақирганини эшитдим. Энг яқин магазинга кирдим-да, полицияга қўнғироқ қилишни сотувчига айтдим. Дарахтлар орқасидан ҳамон қичқириқ эшитиларди, аммо овоз сал пасайганди. Мен боққа отилдим. Не кўз билан кўрайки, бир аёл қандайдир эркакнинг қучоғидан қутулишга ҳаракат қилаётганди. Эркакнинг шими ерга туширилган, у аёлни ваҳшийларча уриб, эгнидаги кўйлагини ечарди. Мен ўйлаб ўтирмай йўлтўсарга ташландим ва кескин ҳаракат қилиб, уни итариб юбордим. Азоб чеккан аёл ўзига келгунича, мен эркакни тепкиладим. Қандай қилиб ерга ётиб қолганимни эслолмайман.
-Тўхтанг! Полиция!
Сержант менга қарши дзюдо усулини қўллади. Мен қаршилик кўрсатмай, бошқа полициячилар зўравонни қамоққа олиб кетишини кузатиб турдим. Аёл эса дарахтнинг тагида ўтирганича ўксиб йиғларди. У битта қўли билан кўз ёшини артар, иккинчиси билан йиртилган кўйлак парчаси ёрдамида баданини беркитарди. У кўринишидан жуда толиққанга ўхшайди. Уни юпатмоқчи бўлдим, аммо полициячи мени маҳкам тутиб турарди. У нима юз берганини ҳали англаб етмаганга ўхшайди. Ниҳоят у менинг қўлларимни қўйиб юборди. Аммошу заҳотиёқ қўлларимга кишан солди. Сўнг ўша зўравон билан бирга маҳаллий полиция маҳкамасига олиб кетишди.
Мен иложи борича чала швед тилида нима юз берганини тушунтирмоқчи бўлдим, аммо бефойда. Маҳкамага Айя ва унинг отаси кириб келишганда сал тинчландим. Айянинг отаси ва полиция сержанти ўртасида қизғин баҳс кетарди. Гап нима ҳақида бораётганини тушунишга ҳаракат қилдим.
-Сержантга ёқиб қолганингизни айтаяпти, - деди пичирлаб Айя, - аммо сиз қонунни буздингиз. Шарқона яккама-якка кураш усулини қўллаш бизнинг мамлакатимизда қатъиян маън этилади.
Ниҳоятда жаҳлим чиқди.
-Ёрдам бермаганимда бечора аёл нима қилган бўларди? – деб эътироз билдирдим.
-Отам айнан шу ҳақда сержант билан тортишаяпти. Уни катта фалокатдан қутқариб қолибсиз.
-Сержант буни тушундими?
-Албатта! Аммо сержант ўзининг ҳақлигини тасдиқлаяпти, қонун қонунлигича қолиши керак.
Кейин сержант олдимга келди. У секингина швед тилида гапирди. Аён бўлишича, бу расмий огоҳлантириш экан. Сўнг озод эканлигим ва кетишим мумкинлигини айтди. Миннатдорчилик тариқасида Айянинг отаси сержантнинг қўлини сиқди.
-Қўлга тушиб қолишимизга сал қолди! – деди ота менга қараб уйга қайтаётганимизда. – Сизни камерада кечаси билан олиб қолишлари мумкин эди.
Айя ҳамма масалаларда мени қўллаб-қувватларди, бироқ қилаётган ишим унга ёқмаслигини билардим. Профессионал хавф-хатар катта эканлигини ўзим ҳам тушунардим. Ҳар қадамда мени ўлдириб кетишлари мумкин. Аммо қизга нисбатан ўзимни қандай тутаяпман? Айя турмуш қуриш ҳақида гапира бошлади. Уни жуда севардим. Унинг ота-онаси ва сингиллари билан ўтказган вақт ва йиллар мобайнида ҳаётда кўп нарсаларни қўлдан бой берганим ҳақида ўйлаб қоламан. Мен оддий, бекаму кўст ҳаёт кечиришни хоҳлардим: яхши оилам, келажакда эса – болаларим бўлса. “Ҳаёт тарзимни ўзгартириш вақти келмадимикан?” Бундай саволни кўп марта ўзимга берардим.
Тез орада КФХФ томонидан навбатдаги топшириқни олдим. Аминни қўриқлаш учун Неаполга жўнадим. Неаполда квартирам бўлиб, бу квартирада профессионал баскетболистлар Уильям ва Кевин билан бирга яшардим. Улар ҳам кун-фу Халқаро федерацияси томонидан маблағ билан таъминланарди.
Телефон жиринглаб қолди, гўшакни Уильям кўтарди. Уильям баланд бўйли, Чикагодан келган қоратанли йигит эди. У доимо йигитларга ҳазил қилиб юрарди. Мен телевизор кўраётган эдим, у телефонда гаплашаётганини эшитдим. Аммо телевизордаги кинога шунчалик берилиб кетган эканманки, унинг гаплашиш оҳангига эътибор ҳам қилмабман. Уильям телефонда гаплашиб бўлгач, телевизорни ўчирди ва рўпарамда қотиб қолди.
-Ҳой йигит, сен учун нохуш хабар бор. Фақатгина оғир бўл, Айя автофалокатга учрабди…
Унинг гапларидан маълум бўлишича, Айя Лондонда автоҳалокат туфайли ҳалок бўлибди. Қандайдир олифта ҳайдовчилар катта юк машинасини қувиб ўтишибди ва қарама-қарши томонда келаётган машинага катта тезликда урилибди. Ўша машинада Айя бошқа йўловчилар билан келаётган экан. Машинада кетаётган бошқа йўловчилар сингари Айя ҳам ўша заҳотиёқ ҳалок бўлибди.
Барча ҳис-туйғуларимдан устун келувчи қаҳр-ғазабим қайнаб кетди.
-Нима?! Ким айтди? Нега мени чақирмадинг? Ўзи нималар деяпсан?
Нимани ўйлашни ҳам билмасдим. Уильямни жаҳл билан сўкдим ва кўкрагига тепдим. У полга қулаб тушди. Унинг гапларига асло ишонмасдим.
-Бу навбатдаги аҳмоқона ҳазилингдан бирими? – деб бақирдим унга, қарғиш ва лаънат сўзларини айтиб. Аммо ич-ичимдан Уильям рост гапирганини англаб турардим. Қолаверса, Уильям бундай қалтис ҳазил қилмасди.
Бундай шумхабардан сўнг ичимда бир нима узилгандай бўлди. Вақти-вақти билан қаттиқ асабийлашиб, ўзимни қўлга ололмасдим. Бир куни кечқурун асабийлашган ҳолатда мотоциклимни миндим-да, бошим оққан томонга учириб кетдим. Ён-атрофимга қарамай, қайси йўлдай қаёққа кетаётганимни билмай учиб кетардим. Орқамдан икки полициячи мени қувиб келарди. Улар мени қувиб, йўлда ҳалокатга учраши ёки баланд тоғдан жарликка қулаб тушса ҳам, майли. Кейин нима бўлиши каминани асло қизиқтирмасди. Энди менга ҳаммаси барибир. Ҳаёт ёки ўлим – фарқи нима? Мен полициячилар билан пойга қилдим. Ниҳоят ўзимни босиб олиб, тўхтадим. Полициячилар дарғазаб бўлишди. Тишимни тишимга қўйиб, индамай уларга дипломатик гувоҳномамни кўрсатдим. “Хўш, йигитлар, мени башарамга қараб туширинглар”, - деб ўйладим. Қоним қайнарди. Агар улар мени урганида, мен улардан ўчимни олган бўлармидим. Бироқ полициячилар бошқача йўл тутишди: гувоҳномамни синчиклаб текшириб, индамасдан мотоциклларига ўтирди ва жўнаб қолди. Уларнинг бошқа иложи ҳам йўқ эди. Дипломатик хизмат ҳодимларига қўл текизишга ҳақ-ҳуқуқлари йўқ.
Дўстларим ичимдаги ғазабни дўстларим қандай бартараф қилишни, менга қандай ёрдам кўрсатишни билишмасди. Улар имкон қадар кўзимга кўринмасликка ҳаракат қилишарди. Чин дилдан кўнгил сўрашга журъат қилолмасди, чунки кўнгил жароҳатларим ҳали битмаганди. Улар жуда дилкаш йигитлар. Бир куни кечқурун Уильям мен билан гаплашмоқчи бўлди. Аммо гап уни яхшилаб дўппослашга берган ваъдам билан якун топди.
Кунларнинг бирида Неаполнинг марказий кўчасида жойлашган яримқоронғу ресторанчалардан бирига кириб қолдим. Бир ўзим қолиб, энди қайғу ва дард-аламни қандай енгишим, нима қилишим мумкинлигини ёлғиз ўтириб ўйламоқчи бўлдим. Ресторан барменининг олдига бориб, менга бир стакан сут беришини илтимос қилдим. Бармен хоҳолаб кулиб юборди, аммо кўзларим ёвузлашганини кўриб шу заҳотиёқ ерга қаралди. Мен яна бир бор:
-Бир стакан сут бер, мана пул, - деб унга пул узатдим.
-Биз сут сотмаймиз...
-Унда шарбат бер!
-Сиз тушунмаяпсизми? – сўради у бошининг тепасидаги эълонни кўрсатиб. – Пиво 5 000 лир ёки бир шиша шампан виноси 12 000 лир туради. Кейин хоҳласангиз, ўзингизга бирорта қиз буюришингиз мумкин.
-Қиз? Яна қандай қиз? Менга ҳеч қандай қиз керак эмас! Ичишга бирор нима берсанг, бас!
Бармен нималар ҳақида гапираётганини тушунмасдим, фақатгина шу ерда танҳо ўтиргим келди, холос.
-Пиво берайми ёки шампан виносими?
-Пиво бера қол бўлмаса! – деб бақирдим мен. Яна бир дақиқадан кейин, бу барменни турган жойида чакагини ўчириб қўйган бўлардим. Мен пивони олдим ва бармен турадиган жойдан анча узоқдаги ўринга бориб ўтирдим. Бир неча дақиқадан сўнг ёнимга қандайдир қиз келиб ўтирди. У ҳали ўн саккизга ҳам кирмаган, афти-башараси бўялган, ундан одамнинг кўнглини айнитадиган атир ҳиди келарди. Ҳеч нимани тушунмай, унга қараб ўтирардим. Бу қандай ҳодиса?
-Сенга нима керак? – сўрадим мен.
-Ичишга бирор нима олиб беринг... – жавоб берди қиз.
“Иштаҳанг карнай-ку!” – деб ўйладим. У билан айтишиб ўтиргим келмади ва сўраганини барменга олиб келишни буюрдим. Бармен столнинг устига битта шампан виносини олиб келди ва менга 17 000 лир тўлашга қоғозча берди. Мен яна асабийлашдим.
-Хўп, нималар ҳақида суҳбатлашамиз? – деб сўради қиз сурбетларча. Унинг овози жуда ёқимли эди.
-Аслида, сен билан гаплашиш истагим йўқ.
Энди ўзини йўқотиш навбати қизга келди.
-Хўш, унда нима учун менга шампан виноси олиб бердингиз?
-Ахир ўзинг айтдинг–ку.
Ниҳоят, бу ерда нималар юз бераётганини билдим.
-Ичимлик учун ҳақ тўладингизми, энди мен билан гаплашиб ўтирасиз, - деди қиз ноз–карашма билан.
Мен даҳшатга тушдим.
-Бу ерда тушунмовчилик юз бергандир. Мен бир ўзим ўтирмоқчиман, - деб ўрнимдан турмоқчи бўлдим.
-Илтимос қиламан, бундай қилманг!, – унинг овозида ҳафа бўлиш оҳанги бор эди. – Наҳотки кечани мен билан ўтказмоқчи эмассиз?
-Йўқ!
Мен ўрнимдан тураётган эдим, қиз маҳкам қўлимни тутиб олди.
-Илтимос, ўтиним сўрайман... кетманг, шу ерда қолинг. Мен гаплашиб ўтиришга ҳам розиман.
Қиз қўрқибгина нигоҳини бармен турган тарафга қаратди. Нима қилишимни билмасдим. Мен ёлғиз ўтирмоқчи эдим, аммо бир тарафдан, қизга ҳам раҳмим келарди. Агар ҳозир ўрнимдан туриб кетадиган бўлсам, қаерга бораман? Бу ҳақда ўйлаб ўзимни овора қилиш нимага керак? Хуллас, ўша ресторанда қиз билан бир-икки соат қолиб кетдим. Шу вақт мобайнида бармен биздан кўзини узмай тикилиб турди.
