Джош Макдауэлл. Мухаббат тилсими - (11 - Bob ) Ўзбек тилида
Муҳаббат тилсими (Джош Макдауэлл) Ўзбек тилида Аудиокитоб
ҚАЛБИНГИЗНИ ТАРБИЯЛАНГ
Худо билан шахсий муносабатларингиз ҳақиқий севги, никоҳ ва жинсий муносабатга эришиш ҳамда уларни сақлаб қолишингизга бевосита таъсир қилади. Шунинг учун, “исталган” инсон бўлиш учун энг муҳим талаблардан бири – ривожланиб борадиган маънавий ҳаёт бўлиши керак.
Бир куни ғазабланган эр мендан: “Омадли турмушнинг энг муҳим омили нима?”, деб сўради. Мен унга Дотти билан ўзаро муносабатимизнинг муҳим омили – Исо Масиҳ билан шахсий муносабатим эканини айтдим. У бундай жавобдан ҳайрон қолди. Шунда муносабатларга тўғри назар билан қарайдиган, руҳан яқин бўлган ҳар қандай эркак ёки аёл кўнгилдагидек жинсий ҳаётга эга бўлишларини сездим. Бу нарса масиҳийларга ҳам масиҳий бўлмаганларга ҳам бирдек тегишли, чунки руҳий яқинлик билан жинсий лаззат ўртасида катта ўхшашлик мавжуд.
Масиҳ юрагингизда ишлаганида, сиз одамларга Худонинг назари билан қарашни бошлайсиз. Худо инсонларнинг гуноҳи туфайли Ўз Ўғлини хочга юбориш учун инсониятни муҳим деб ҳисоблади. Жуфтимизнинг қадрига мана шундай назар билан қарашни ўрганганимизда, ҳаётимиз тубдан ўзгаради: масиҳийлар ҳар бир инсон асл қадр-қимматга эга эканига ишонишади. Мана шу йўл билан инсон биринчи навбатда, жинсий алоқа объекти эмас, ҳурмат ва эътибор билан муомала қилиши керак бўлган киши сифатида қабул қилади, чунки Худо бу инсонга мангу қадрият берган. Бу фикр онгизга муҳрланиб, ушбу ишонч энг муҳим жинсий орган – миянгизни қайта дастурлаши мумкин.
Руҳиятни ўрганиш
Қатъий илмий тадқиқотлар менинг ҳолатимни қўллаб-қувватлайдими? Келинг, бир қанча тадқиқотлар натижасини кўриб чиқамиз.
Икки социолог, Жоржия штати Университетининг ижтимоий тадқиқотлар ва болалик ҳамда оилани ривожлантириш факультети профессори ассистенти доктор Пол Эммонз, ҳамда Небраска Университети қошидаги Оилавий иқтисодиёт Коллежининг инсон ва оилани ривожлантириш факультети декани ҳамда профессори доктор Пик Стиннст бахтли никоҳдаги энг яхши оилавий муносабатларга эга бўлган инсонларни ўрганишди. Бундай оилаларга хос бўлган асосий хусусиятлардан бири – “уларнинг руҳан етукликлари” эди.
Йель Университети қошидаги Тиббиёт мактаби ўқитувчилари ва сексологлари доктор Лорна ва Филип Саррел аёл кишининг жозибадорлиги бўйича ҳисобот учун 26000 эркак ва аёллар ўртасида тадқиқот олиб боришди. Натижалар «аёлларнинг диний туйғулари кучи ҳамда жинсий алоқадан оладиган ҳислари ўртасида» яқин муносабат мавжудлигини кўрсатди. Уларнинг хулосаларига кўра, кучли диний туйғуларга эга бўлган аёллар одатда фаол жинсий ҳаёт кечирадилар». Худди шундай, «динга қарши кучли қарашларга эга аёллар кўпроқ бахтсиз жинсий муносабатларга эга эканлар».
Эркаклар ва аёллар ўртасидаги жинсий муносабатлар ҳақида “Макколз” журнали обуначилар билан ўтказилган суриштирув натижасида “ҳаётида Худо мавжуд эканлигига ишонадиган имонли аёллар бошқа аёлларга нисбатан камроқ руҳан эзиладиган, илиқроқ ва очиқроқ” эканлиги аниқланди.
Кейин Политехника инститиути ва Виржиния штати Университети профессорлари Майкл Спаровский ва Жорж Хьюстон эллик йил ва ундан ортиқ бирга яшаган жуфтликлар орасида изланишлар олиб боришиб, улар омадли турмуш учун нималар муҳим омил, деб ўйлашларини аниқладилар. Суриштирувда иштирок этганларга берилган топшириқлардан бири “омадли турмуш учун нималар муҳим”лигини ёзиш эди. Эркаклар ҳам аёллар ҳам динни энг муҳим бўлган бешта омилга киритишган, аёллар динни бахтли турмуш учун ҳатто севгидан ҳам устун қўйишган.
Оилавий тиббиёт мутахассиси, доктор Роберт Тейлор билан бўлган махсус суҳбатда, ундан эр-хотинлик муносабатларини ривожлантиришда диннинг аҳамияти ҳақида сўрашган. Доктор Тейлор “фаол диний жуфтликлар одатда, барқарор турмуш кечирадилар”, деб жавоб берган.
Оилавий тузилишни ўрганган икки олим доктор Ника Стилиста ва доктор Жон Деферсоннинг (иккаласи ҳам Небраска штати Университетида ишлашади) ишлари ҳақидаги ҳисобот бўйича “Редбук” журналида Дэйвид Милофский шундай ёзган:
“Оилавий тузилишларни миллий ўрганишнинг ажойиб жиҳатларидан бири – суриштирувда иштирок этган оилалар орасида диний йўналишнинг юқори эканлиги эди. Уларнинг кўпчилиги (ҳаммаси бўлмаса ҳам) мунтазам равишда жамоатларга ёки синагогаларга боришган, жамоатнинг турли маросимларида иштирок этишган ҳамда бутун оила биргаликда ибодат қилишган ва Калом ўқишган”.
Доктор Стиннетнинг таъкидлашича, сўнгги эллик йил давомида ўтказилган тадқиқотлар нафақат оилавий ҳаётда, балки ҳаётнинг барча соҳаларида дин билан муваффақият ҳамда бахт ўртасида мустаҳкам муносабат мавжудлигини кўрсатган. Шунинг учун мужассам диний ҳаёт оилада умумий қадриятлар ҳамда бирдамлик туйғуси учун асос яратиши ажабланарли эмас. Стиннет яна шуни айтадики, оила асосларини ўрганиш – Худога бўлган имон оилавий бахтнинг шарти эмаслигини ҳамда динга берилмаган оилалар бахтли бўла олмайди, дегани эмаслигини кўрсатади, лекин дин оила учун ҳам алоҳида шахс учун ҳам асосий куч манбаи бўлиши мумкин”.
“Тадқиқотлар кўрсатганидек, фуқаролик никоҳидан ўтган жуфтликларга нисбатан жамоатда никоҳдан ўтган жуфтликларнинг кўпчилиги умрининг охиригача бирга бўлишлари тасодиф эмас; улар умумий қадриятлари ҳамда ўз эътиқодларини биргаликда баҳам кўришади”.
“Чикаго Трибьюн” жозибадорликнинг афзаллиги бўйича изланишлар натижалари ҳақида ҳисобот ўтказди. “Редбук” журналининг юз минг обуначилари шундай де йди: “Кузатувлар орқали аниқланишича, аёлларнинг диний эътиқодлари қанчалик юқори бўлса, турмушнинг жинсий қувончидан шунчалик тўла қониқиш олади”. Кейин, “диндор аёлларнинг юқори даражали жинсий қониқиши шунчаки, ҳаётдаги барча муносабатларда умумий бахтиёрлик кўпроқ намоён бўлишига боғлиқлиги” ҳисоботда таъкидланган.
Руҳийлик ва жозибадорлик
Чуқур диний эътиқод нима учун севги, никоҳ ҳамда жинсий муносабатларга бунчалик ижобий таъсир кўрсатади? Социолог доктор Херберт Малз “Никоҳдан олдинги жинсий тушунча” китобида шундай жавоб беради:
“Бу саволга жавоб бўлиши мумкин бўлган назариянинг учта йўналиши мавжуд. Биринчиси, масиҳийликнинг асосий тамойиллари яхши жинсий ҳаётга ҳисса қўшади, деб ҳисоблаймиз. Масиҳийлик таълимотига кўра, шахслараро муносабатларда (1) қадр-қиммат ҳамда қадриятлар шахснинг ўзида бўлади; (2) биз барча инсонларнинг ҳуқуқини ҳурмат қилишмиз керак; (3) фидоий бўлишимиз керак; (4) бир-биримизда меҳрибон бўлишимиз ва бир-биримизни тушунишимиз лозим; (5) бошқаларга нисбатан сабрли бўлишимиз ҳамда бошқаларни танқид қилишга шошилмаслигимиз ва бошқаларни ҳукм қилмаслигимиз керак; (6) бошқаларнинг бахти ва фаровонлиги ҳақида қайғуришимиз лозим; (7) бир-биримизга ёрдам беришимиз керак; (8) ўз-ўзимизни тарбиялашимиз ва ўзимизни назорат қилишни машқ қилишимиз керак. Масиҳийликнинг ушбу қоидалари яхши жинсий мослашиш учун асосий қоидалар эканлиги дарҳол маълум бўлади.
Бошқа томондан эса, бахтиёр жинсий ҳаёт кечиришга ҳалал берадиган айрим инсоний хусусиятлар ҳам бор, масалан, (1) худбинлик, (2) сабрсизлик, (3) бошқаларнинг эҳтиёжи ҳамда ҳуқуқларига эътиборсизлик, (4) айблаш ва ҳукм қилишга шошилиш, (5) ўрганишни истамаслик, (6) лаҳзали истакларни қондиришга уриниш. Бу нарсалар масиҳийликка оид бўлмаган хусусият эканлиги маълум. Ишонч билан айтиш мумкинки, масиҳийча идеаллар бахтли турмуш ва қониқарли жинсий ҳаётнинг калити ҳисобланади.
Иккинчидан, тадқиқотларимиз шуни кўрсатадики, масиҳийлик турмушда жинсий мослашув учун имкон яратади.
Тадқиқотимизда иштирок этган 151 та жуфтликдан 98% жамоат аъзолари бўлиб, эрларнинг 83%, аёлларнинг 96% ёшлигида мунтазам равишда якшанба мактабларига боришган, эрларнинг 76% ҳамда аёлларнинг 79% якшанба мактаблари муаллимлари эди, 73% мунтазам равишда ушр бериб келишган, 86% никоҳ кечасида Калом ўқишган ва овоз чиқариб ибодат қилишган, 90% ҳар доим оилавий хизматларда қатнашишган, 90% овқатдан олдин ибодат қилишган, 96% эрлар ҳамда 93% аёллар жамоат тадбирларида оммавий ибодатларни олиб боришган.
Ишонч билан айтиш мумкинки, қатнашчиларнинг 90-95% масиҳий фаоллар эдилар. Тасаввур қиляпсизми, жинсий муносабатларга бу масиҳий жуфтликларнинг 78% бир ҳафтадаёқ, 12% – икки ой мобайнида, 6% эса ўттизинчи ойнинг охирида мослашишган. Жуфтликлар турмуш қурганларидан кейин олти ойдан бир йилгача бўлган даврда, жинсий кўникма ҳосил қилган 96% аёллар ҳар доим ёки аксарият ҳолатларда оргазм қабул қилганларини таъкилашган.
Бундан ташқари, ўша давр мобайнида 41% жуфтликлар кўп ҳолларда эр-хотин бир пайтда оргазм қабул қилишганини, 38% эса баъзан бир пайтда қабул қилишганини айтишган. Мослашувнинг бу даражаси бошқа изланишларда ҳам мослашиш даражасини оширади. Агар масиҳийча ҳаёт нормал жинсий мослашишга тўсқинлик қилса, тадқиқот иштирокчиларининг юқори даражадаги мослашишини қандай изоҳлаш мумкин? Гарча биз буни қатъий таъкидлай олмасак ҳам изланишларимиз масиҳий қадриятлар, хатти-ҳаракатлар ҳамда турмушдаги жинсий мослашув ўртасидаги боғлиқликни излайди. Унда масиҳий қадриятлар ҳамда хатти-ҳаракатларнинг жинсий мослашишга тўсқинлик қилиши ҳақида аниқ далиллар мавжуд эмас.
Масиҳийликни танқид қиладиган айрим муаллифлар ўзларини етук масиҳий деб ҳисоблайдиган ёшларни никоҳни режалаштираётган пайтларида жинсий алоқа ҳақида гапира олмасликларини таъкидлашади. Бироқ бизнинг изланишларимиз бу назариянинг нотўғри эканини кўрсатди. Эр-хотинларнинг 91% турмуш қуришларидан аввал шахсий муносабатлари ҳамда жинсий алоқа ҳақида жиддий гаплашиб олганларини айтишди. 97% эса турмуш қуришларидан бир ой аввал жинсий алоқа ҳақида мана шундай гаплашиб олганлар.
Учинчидан, масиҳийликда ҳам жинсий алоқага оид кўплаб нотўғри тушунчалар бўлиб, бу тушунчалар жинсий алоқалар ҳақидаги яҳудий-насронийлик таълимотига зиддир. Бунга келиша олмасдан ажрашиш арафасида турган, уч фарзанднинг ота-онаси, ўттиз ёшли эр-хотинларни мисол қилиб келтириш мумкин. Хотиннинг онаси Н хоним ажралишни олдини олиш учун ёрдам сўраб, чўпоннинг олдига келади. Чўпон эр-хотин орасидаги келишмовчиликнинг эҳтимолий сабабларини ўрганиб, охирида, эр-хотиннинг жинсий муносабатлари қониқарли бўлган ёки бўлмагани билан қизиқди. Н хоним жаҳл билан чўпонга деди: “Жаноб, бу эр-хотин масиҳийлар эканини билишингиз керак. Фарзандларим туғилганидан кейин, мен эрим билан бирга ётмай қўйганман (жинсий алоқани назарда тутмоқда). Қизимнинг учинчи фарзанди туғилганидан кейин мен унга эри билан ётмасликни тайинлаганман. Мана, беш йилдан бери у эри билан ётмайди. Жаноб, жинсий алоқа ҳақида гапириш масиҳийликка тўғри келмаслигини билишингиз лозим”. Эр-хотин ажрашиб кетишди.
Ҳар қандай ақли расо инсон Н хонимнинг фикри нотўғри эканини, масиҳийликка тўғри келмаслигини яхши билади. Н хонимнинг фикрларига нисбатан масиҳийликдан жавоб талаб қилиш – инсонларнинг касаллик сабаблари ҳамда даволанишига оида кўплаб оддий тушунчалар учун тиббиёт фанидан жавоб талаб қилиш билан баробар”.
Мени жанубий-ғарбий университетларнинг бирида, инсонларнинг жозибадорлигини ўрганувчи талабалар ҳузурида маъруза қилишга таклиф қилишди. Ўша талабалардан бирининг китобини сўраб олдим. Китобни ўрганар эканман, ўша талаба тагига чизиб қўйган иборага дуч келдим. Ўқиганларимга ишонгим келмасди: “Диний эътиқодга эга бўлган ҳар қандай инсоннинг жинсий ҳаёти тўлақонли бўлмайди”. Бу фикрга қарши бир дунё илмий далиллар мавжуд бўлса ҳам дунёвий муаллифлар ҳалигача мана шундай афсоналарни тарқатиб юришибди.
Менинг фикрларимни текшириб кўринг
Мана шу пайтда сиз эҳтимол, шундай айтарсиз: “Шошманг. Мени статистика билан чалғитманг. Мен турмуш ўртоғим билан муроса қилиб яшашим лозим бўлган ҳақиқий оламда яшаяпман”.
Мен тилга олган статистика маълумотларини мувозанатлаш учун бир нечта шахсий фикрларимни айтай. Турмушда эр билан хотин Масиҳга яқинлашгандек бир-бирларига яқин бўлишади. Ижозатингиз билан буни ён томонлари тенг бўлган учбурчакка таққосласам. Эр ва хотин – иккита пастки бурчак, Масиҳ эса юқори бурчак ҳисобланади. Агар иккала пастки бурчак бир-бирига яқин бўлишни истаса, иккаласи ҳам юқорига қараб ҳаракат қилишлари лозим. (Буни яхшироқ тушуниш учун сизларга Уолтер Торшибанинг “Мен сенга уйландим” китобини ўқишни маслаҳат бераман). Исо Масиҳ орқали Худо билан шахсий муносабатим Доттини кўпроқ севишга, унга яхши эр ҳамда яхши дўст бўлишимга ёрдам берди.
ИСО МАСИҲ
ЭР ВА ХОТИН
Кўп йиллар аввал, Доттини учратмасимдан олдин, ҳаётимда баъзи қийин саволларга жавоб топишга ҳаракат қилишни бошлаганман. Мен яшаган жойдаги одамларнинг кўпчилиги ўзларини “хўжакўрсинга” диндор қилиб кўрсатганликлари учун саволларимнинг жавоби дин деб ўйладим ва диндан бошладим. Мен эрталаб ҳам, кундузи ҳам, кечқурун ҳам дин билан шуғулландим. Бироқ, мен “нотўғри” жамоатга борганман, шунинг учун ўзимни аввалгидан ҳам ёмонроқ ҳис қилдим.
Кейин ўйлаб қолдим: “Майли, балки таълим бу саволга жавоб берар”. Фермадан чиққан йигит сифатида, қаймоқ сутнинг юзига чиқиб қолишини билардим. Айнан таълим олган инсонларгина ички қувонч, бахт, аҳамият ва ҳатто озод бўлиш учун кучга эга бўлишади. Мана шундай фикрлар билан мен университетга ўқишга кирдим. Бу эса ҳаётда ҳақиқат ва ўз мақсадини топишга интилаётган инсон учун умид бахш эта олмайди!
Мен ўқишга кирган биринчи университет Мичиган штатида бўлиб, талабалар шаҳарчасидаги энг аҳамиятсиз талаба бўлганман. Менга жавоб керак эди. Мен ўқитувчиларни ўз хоналарида ушлаб олардим. Улар менинг келаётганимни кўрганларида, хонасининг чироғини ўчириб, пардаларни тортиб қўйишарди. Ўқитувчилар ҳамда факультетимиз талабаларининг муаммолари меникидан кўп эканини, улар мендан ҳам баттар тушкунликда эканликларини англаб етишим учун анча вақт керак бўлди. Аслида, иқтисодиёт назарияси бўйича устозим менга ҳаётда қандай қилиб кўпроқ пул топиш мумкинлигини ўргатиши мумкин эди, лекин қандай қилиб яхши ҳаёт кечириш мумкинлигини айта олмасди.
Ўшанда мен ўйлаб қолдим: “Эҳтимол, обрў-эътибор саволимга жавоб бўлар? Ўзимга “унвон” ўйлаб топиб, ҳаётимда тадбиқ этарман!”. Университетдаги ҳаммани қўлга олган, ҳаммага гапи ўтадиган, талабаларга етакчилик қиладиган талабалар ҳақида ўйладим, шунинг учун турли хил сиёсий лавозимларга ўз номзодимни қўйдим ва мен сайландим.
Талабалар шаҳарчасидаги барча талабаларни таниш, қарорлар қилиш, ўзимга керак бўлган мақсадлар учун бошқаларнинг пулларини ишлатиш жуда ажойиб эди. Бундан роҳатланар эдим. Лекин ҳар душанба куни худди аввалгидек инсон бўлиб уйғонардим. Одатда, душанба кунлар бошим оғрирди ва ҳар доим бир нарсани ўйлардим: “Мана, кейинги беш кун яна бошланди”. Мен душанбадан жумагача амаллаб чидардим; менинг хаёлларим жума, шанба ва якшанба оқшомлари бўладиган базм билан банд эди. Базмлар яна душанбага уланарди.
Аста-секин асабийлаша бошладим. Мамлакатимиздаги кўплаб университет талабалари мен каби ҳаётдан маъно, ҳақиқат, куч ва мақсад излаганларига ишонмайман, қолаверса, мен ўзим ҳам уларни топа олмадим.
Абадий умид манбаи
Ўша пайтда мен талабалар шаҳарчасида бир гуруҳ одамларни кўрдим. Улар кўпчилик эмасди – саккизта талаба ва иккита ўқитувчи эди, лекин уларнинг ҳаёти бошқаларнинг ҳаётидан фарқ қилишини кўрсатиб турадиган нимадир бор эди. Кейинроқ маълум бўлишича, улар бу ҳаёт қаёққа олиб боришини билишарди, бу эса ноодатий эди. Бизнинг жамиятимизда кўплаб одамлар мен Чикаго университетида учратган инсонга ўхшайди. У орқасига “Ортимдан юрманглар, мен адашиб қолдим” деб ёзилган катта плакат осиб олиб, бутун ҳудуд бўйлаб айланиб чиққанди (ўшанда рўйхатга олиш ҳафтаси эди).
Бу одамларнинг нафақат йўналиши, балки эътиқодлари ҳам бор эди. Сизлар қандай ўйлайсизлар билмадим-у, лекин эътиқодлари меники билан мос келмаса ҳам, менга уларнинг ёнида бўлиш ёқарди. Айрим дўстларим мен ишонган нарсаларга ишонишмасди. Мен ўзлари ишонган нарсаларга нима учун ишонаётганликларини билмаса ҳам, ўзлари ишонмайдиган нарсаларга нима учун ишонмасликларини биладиган инсонлар билан фахрланаман. Мана шуниси жуда муҳим ва бу гуруҳдаги одамлар буларнинг барини билишарди.
Бундан ташқари, бу одамлар бошқаларга нисбатан меҳрибон эдилар. Кўп одамлар муҳаббат ҳақида гапириб юрганларида бу инсонлар бошқалар билан муносабатда қандайдир ўзига хос бир нарсани ифода этишларини пайқадим. Уларда менда бўлмаган ва мен истаган нимадир бор эди, шунинг учун улар билан дўстлашдим.
Бир неча ҳафтадан кейин биз талабалар йиғилишида учрашдик. Ўша талабаларнинг олтитаси иккита ўқитувчи билан бирга келишгани, ўқитувчиларнинг биттаси рафиқасини ҳам олиб келгани ёдимда. Суҳбат Худо ҳақида бўлди. Ҳақиқатга тик қарайлик: агар ўзингизга ишонмасангиз, ким бўлсангиз ҳам – талабами, ўқитувчими, ишбилармонми, официантми – Худо ҳақида гап кетганда, ёмон ўйинда ҳам ўзингизни яхши тутишингиз лозим. Ҳар бир университетда, мактабда, ҳар бир идорада ва ҳар бир ошхонада “Масиҳийлик ақлли кишилар учун эмас, балки заифлар учундир”, дейдиганлар топилади.
Мен нимани билиб олганимни биласизми? Ҳеч қандай истисносиз қоидани: инсон ўзига бўлган ишончни кўрсатишга қанчалик уринса, унинг қалби шунчалик бўш бўлади. Мен ҳам уларга ўзимни шундай кўрсатишга ҳаракат қилдим. Уларнинг гаплари менинг жаҳлимни чиқарди. Уларда бор бўлган нарса менда ҳам бўлишини истардим, лекин буни уларга билдиришни истамасам ҳам улар буни яхши билишарди. (Қандай муаммога учраганимни кўряпсизми?)
Мен стулга суяниб, жилмайишга ҳаракат қилдим. Ёнимдаги жувонларнинг бирига қарадим. (У жуда чиройли эди. Мен ҳамма масиҳийлар хунук бўлади, деб ўйлардим. Мен “агар сен омадсиз бўлсанг ва ҳеч қачон муваффақиятга эришмасанг, масиҳий бўласан”, деб ўйлардим). Мен ундан: “Сизлар талабалар шаҳарчасидаги бошқа талабалардан қандай фарқ қиласизлар?”, деб сўрадим. У менга жилмайиб қаради-да, “жавоб” тариқасида, университетда мен кутмаган, кайфиятингиз бўлмаса, жаҳлингизни чиқарадиган иккита сўз айтди. “Исо Масиҳ”. “Фақат бу эмас, дедим мен, - дин, жамоат, Калом ҳақида кўп эшитганман. Менга дин ҳақида бундай сафсаталарни гапирманг”. Унда жасорат ҳамда қатъий ишонч бор эди, шунинг учун кўзимга тик қаради, лекин бу гал жилмаймади. “Қулоқ солинг, - қатъий жавоб берди у, мен сизга “дин” ҳақида ҳеч нима демадим; мен сизга “Исо Масиҳ” дедим”. Менга қўпол муомала қилишни ўргатишмаган, шунинг учун ундан узр сўрадим. Унга: “Ўзимни ёмон тутганим учун мени кечиринг, лекин тўғрисини айтсам, бу нарсалар аллақачон жонимга теккан. Мен шунчаки бунга боғланиб қолишни истамайман”.
Кейин содир бўлганларга ишонгим келмайди. Ўша жойнинг ўзида, яъни университетда бу талабалар ҳамда ўқитувчилар Исо Масиҳнинг кимлигини ўрганишимни таклиф қилишди. Мен буни ҳазил, деб ўйладим. Улар менга Худо қандай қилиб инсон қиёфасига кириб, Исо Масиҳга айлангани, инсоният учун Унинг хочда қурбон бўлгани, дафн қилиниши ва учинчи куни тирилгани ҳамда йигирманчи асрда ҳам У инсонларнинг ҳаётини ўзгартиришга қодир эканини айтиб беришди.
Кутилмаган хулоса
Бемаънилик! Мен ҳар доим масиҳийларда иккита ярим шар бўлади, улардан биттаси йўқолган, иккинчиси эса ўша йўқолганини беҳуда излайди, деб ўйлаганман. Ёдимда, ўша масиҳий талабани янчиб ташлашим учун ҳамманинг олдида гапиришини кутиб тургандим. Одатда, бу масалада ўқитувчилардан ҳам олдинда эдим. Масиҳий бериши мумкин бўлган саволларнинг барчасига жавоб бера олардим, лекин бу одамлар мени қайта-қайта синашда давом этишди, мен ҳам уларнинг даъватини қабул қилдим.
Тан олишим керак-ки, мен буни ёмон мақсадда қилгандим. Яъни, ниманидир уларга исботлаш учун эмас, балки уларни рад қилиш мақсадида қилгандим. Аслида, мақсадим уларнинг барча эътиқодларини зиёлилар учун ҳазилга айлантирадиган “Инкор қилиб бўлмас ҳақиқатлар” деб номланган китоб ёзиш эди.
Мен масиҳийликнинг бемаънилигини кўрсатмоқчи бўлдим, бироқ икки йиллик изланишлар ҳамда анча-мунча харажатлардан сўнг бу ташаббус ўзимга қарши чиқди. Мен Масиҳ Ўзини Ким деб атаган бўлса, У чиндан ҳам шундай бўлган, деган хулосага келдим. Бундай хулосага келишимга имоннинг алоқаси йўқ; У жуда доно бўлган. Кейин шундай қарорга келдим: агар мен масиҳийликнинг иккита асосий йўналишларидан ҳеч бўлмаса биттасини ҳақиқий эмаслиги ёки тарихан ишончсиз эканини кўрсата олсам, масиҳийлар билан баҳсда ғолиб чиқаман.
Биринчи вазифа – Янги Аҳд тарихан ишончсиз эканини кўрсатиш эди. Бу бўйича саволлар бўлиши мумкин эмас, деб ўйлагандим. Бу китоб воқеалар содир бўлганидан бир неча йиллар ўтиб ёзилган ва бошқа хатоликлар ҳамда номувофиқликлар билан бирга кўплаб афсоналар ҳам қўшиб ёзилган, деб ўйлаганман. Мен исботлашим лозим бўлган нарсалар шулар эди. Лекин уларнинг бари ўзимга қарши чиқди!
Иккинчи мақсад – тирилиш бўлиб, буни инкор қилиш янада осонроқ, деб ўйлагандим. Исо Масиҳ таълимотларининг бари, нима учун яшагани ва ўлгани – Унинг қабрдан қайта тирилишига асосланган эди ва менинг вазифам ҳеч қачон бундай бўлмаганини исботлашдан иборат эди. Бу жуда осон деб ўйлаганман, чунки ўликдан тирилган одамни ҳеч қачон кўрмаганман. Бу ҳам ўзимга қарши чиқди. Аслида, далиллар шунчалик ҳайротомуз эдики, яна бир китоб, “Тирилиш омили” китоби учун материал бўлди.
Ажралмас куч
Мен жуда қийин вазиятга тушиб қолдим. Онгим буни тан олган бўлса ҳам, ўзим тан олгим келмасди. Масиҳий бўлиш (“имонли” деб аташни афзал кўраман) “мен” учун зарарли эканини билдим. Мен ўзимнинг мустақил инсон эканимдан ғурурланардим. Исо Масиҳ Унга Нажоткорим ва Раббим деб ишонишимни талаб қилди. Исо ҳаётимни Унга ишонишиб топширишимни сўраб, иродамни синади, чунки У менинг гуноҳларим учун хочда қурбон бўлган эди. Унинг таклифи тахминан шундай эди: “Қара! Мен эшик олдида туриб, тақиллатяпман. Ким овозимни эшитиб эшикни очса, Мен у билан ва у Мен билан овқатни баҳам кўрамиз” (Ваҳий 3:20). Мен “Уни қабул қилганларнинг ҳаммасига, Унга имон келтирганларга, У Худонинг фарзанди бўлиш ҳуқуқини берганини” тан олишим керак эди (Юҳанно 1:12).
Унинг сув устида юргани, сувни шаробга айлантиргани мени ташвишга солмасди, қанақадир “ёқимсиз” кимса ҳаётимга кириб келишини истамасдим. Ўйин-кулгидан маҳрум бўлиш, ақлий изланишларни йўқ қилиш ёки ёши катта ҳамкасблар орасида илмий тан олинишдан воз кечишнинг Исо Масиҳни ҳаётимга қабул қилишдан ҳам тезроқ амалга ошадиган йўлини тасаввур қила олмадим. Онгим менга масиҳийлик ҳақиқат эканини айтарди, бироқ иродам эса: “Буни тан олма”, дерди. Содда қилиб айтганда, мен мушкул аҳволда қолдим.
Ҳар гал бу шижоатли масиҳийларнинг ёнига борганимда, зиддият кучайиб борарди. Агар ўзингизни жирканчли ҳис қилган вақтингизда бахтли инсонлар ёнида турган бўлсангиз, улар сизни қанчалик жаҳлингизни чиқаришини яхши тушунасиз. Улар жуда бахтиёр эдилар, мен эса шу қадар жирканчли эдимки, ўрнимдан сакраб туриб, талабалар йиғилишидан чиқиб кетдим. Шунчалик хафа бўлганимдан соат ўнда уйқуга ётган бўлсам ҳам, тонги тўртгача ухлай олмадим. Мен ё Исони хаёлимдан чиқариб ташлашим ёки бўлмаса, Уни қабул қилишим керак эди.
1959 йил, 19 декабрь куни 20:30 да, университетнинг иккинчи босқичида мен масиҳий бўлдим. Кейинроқ кимдир мендан “Қаердан биласан?”, деб сўради. Мен унга “Мен ўша ерда эдим”, деб жавоб бердим. Ўша тунда мен ибодат қилдим. Худо билан, Унинг Ўғли билан, ўликдан тирилган, барҳаёт Масиҳ билан муносабат ўрнатиш мақсадида тўрт босқичдан иборат ибодат қилдим. Вақт ўтгани сайин бу муносабат ҳаётимни ўзгартирди.
Аввалига шундай ибодат қилдим: “Раббим Исо, менинг ўрнимга хочда бўлганингдан миннатдорман”. Кейин шундай дедим: “Ҳаётимдаги Сенга маъқул бўлмаган нарсаларна тан оламан ва мени кечиришнгни ҳамда мен поклашингни сўрайман” (Калом шундай дейди: “Гуноҳларингиз қизил рангга ўхшаса ҳам, сизлар қордай оппоқ бўласизлар” – Ишаё 1:18). Учинчиси, “Ҳозирнинг ўзида қўлимдан келганча ҳаётим ва қалбимнинг эшикларини очаман ва Сени ўзимнинг Нажоткорим ҳамда Раббим деб қабул қиламан. Мени тўлиқ ва бутанлай ўзгартир. Мени қандай кўришни истасанг, ўшандай қилиб ўзгартир”, дедим.
Энг охирида, “Ҳаётимга кирганинг учун миннатдорман”, дедим. Муқаддас Руҳ Худонинг Каломига асосланган, далиллар ҳамда тарихий асослар билан мустаҳкамланган имонимни фаоллаштирди.
Албатта, диндор инсонларнинг “чақмоқ уриши” ҳақида айтганларини эшитгансизлар. Мен ибодат қилганимда ҳеч нима содир бўлмади. Ҳеч нима. Аслида, бу қарорга келганимдан кейин ўзимни янада ёмонроқ ҳис қилдим. Ўзимни аҳмоқдай ҳис қилдим. “Фақат бу эмас, Макдауэлл, бу гал нимага аралашиб қолдинг”, - деб ўзимга савол бердим. Тўғриси, ўзимни ақлдан озгандек ҳис қилдим, баъзи дўстларим ҳам буни сезишди. Ўшанда қароримнинг тўғрилигига шубҳа қилгандим, лекин бир неча ойдан сўнг ақлдан озмаганимни англаб етдим. Ҳаётим ўзгарган эди.
Яхши тарафга ўзгариш
Ўзим сезган ўзгаришлардан бири – безовталанишим эди. Мен ҳар доим нимадир билан банд бўлиши керак бўлган одам эдим. Талабалар шаҳарчасини айланиб юрарканман, бошим муаммолар гирдобига айланганди. Ўриндиққа ўтириб, бирон нима билан банд бўлишга ёки ўйлашга ҳаракат қилдим, лекин қўлимдан келмади. Бироқ, Масиҳга ишонишга қарор қилганимдан бир неча ой ўтиб, ўзимда қандай ақлий хотиржамликни сездим.
Менда зиддиятлар йўқ эди, демоқчи эмасман. Исо билан ўзаро муносабатимда сезган нарсам – зиддиятлар билан курашиш маҳоратим қанча бўлса, зиддиятлар шунчалик кам эди. Буни ер юзидаги ҳеч нарсага алмашмаган бўлардим, чунки Масиҳнинг қуйидаги ваъдасини аниқ ҳис қилдим: “Мен сизларга тинчликни қолдиряпман. Ўз тинчлигимни сизларга беряпман. Мен бераётган тинчлик дунё берадиган тинчликка ўхшамайди. Юрагингиз сиқилмасин, қўрқманглар” (Юҳанно 14:27).
Яхши томонга ўзгараётган яна бир жиҳатим – менинг табиатим эди. Кимдир менга сал бошқачароқ қараса ҳам портлаб кетардим. Университетда биринчи босқичда ўқиб юрган пайтимда бир одамни ўлдириб қўйишимга оз қолганди, ўша онларни эсласам, ҳамон қийналаман. Табиатим мен учун ажралмас бир қисмдай, буни ўзгартиришга ҳатто ҳаракат ҳам қилмаганман. Масиҳга ишонишга қарор қилганимдан кейин бир марта қалтис вазиятга тушиб қолдим ва ғазабим йўқолганини сезиб қолдим! 1959 йилнинг ўша декабрь ойидан кейин фақат бир марта ўзимни йўқотганман. Исо ҳаётимни ўзгартиради.
Масиҳнинг ўзгартириш қудрати ҳаётимда ўзгартирган учинчи жиҳат – отам билан муносабатим эди. Отамга, оиламизга шафқатсизлик қиладиган, бизни шарманда қиладиган шаҳарлик пиёнистага бўлган нафратим севгига ҳамда уни қабул қилиш лаёқатига айланди. Ўзгаришлар шу қадар ҳайротомуз эдики, ҳатто отам ҳам Исони ўз ҳаётига қабул қилди.
Калом айтадики, агар сиз Масиҳда яшасангиз, янги ижодга айланасиз. Кўз олдимда отамнинг қайта туғилганини кўрдим. У қайтиб ароқ ичмади. Кейин шундай хулосага келдим: Исо Масиҳ билан муносабат ҳаётни ўзгартиради. Сиз масиҳийликнинг устидан кулишингиз, масҳара қилишингиз мумкин, бироқ у ўз таъсирини кўрсатади. Масиҳга ишонганингизда ўз хатти-ҳаракатларингизни назорат қилишни бошлайсиз, чунки Масиҳ ҳаётларни ўзгартиради, гуноҳларни кечиради ва айбдорлик ҳиссидан халос қилади. Агар бу нарса эр-хотинлик муносабатларини ўзгартира олмаса, унда ҳеч бир нарса ўзгартира олмайди.
Сизнинг хулосангиз қандай?
Мен Масиҳнинг даъватига қандай жавоб берганимни сизлар билан бўлишдим. Сизлар ҳам ўзларингизга мантиқий савол беришингиз лозим: “Бу далилларнинг бари айнан мен учун нимани ўзгартиради? Масиҳ менинг гуноҳларим учун хочда ўлгани ва ўликдан тирилганига ишонаманми ёки йўқми, бунинг нима фарқи бор?” Шубҳа қилган Тўма исмли одамга Исонинг айтган гапи энг яхши жавоб бўлади: “Мен йўл, ҳақиқат ва ҳаётдирман. Отанинг олдига олиб борадиган Мендан бошқа йўл йўқ” (Юҳанно 14:6).
Сиз ҳозирнинг ўзида имон орқали, ибодат орқали Худога ишонишингиз мумкин. Ибодат – Худо билан суҳбатлашишдир. Худо қалбингизни билади, У сўзларингизга эмас, юрагингизнинг ҳолатига қарайди. Агар ҳеч қачон Масиҳ сизнинг гуноҳларингизни кечиришига ва сизга абадий ҳаёт беришига ишонмаган бўлсангиз, буни ҳозироқ қилишингиз мумкин. Тахминан шундай ибодат қилишингиз мумкин: “Раббим Исо, мен Сенга муҳтожман. Менинг гуноҳларим учун хочда қурбон бўлганинг учун миннатдорман. Ҳаётимнинг эшикларини очаман ва Сени Нажоткорим деб қабул қиламан. Гуноҳларимни кечирганинг учун ва абадий ҳаёт берганинг учун раҳмат. Мени қандай бўлишимни истасанг, шундай қилиб ўзгартир. Сенга ишона олганим учун раҳмат”.
Масиҳни Нажоткорим ва Раббим деб қабул қилганингиздан кейин Калом таълимотларини амалда қўллаш ва муносабатлардаги руҳий ўлчамлар ҳайротомуз бўлади. Менинг Худо билан муносабатим ҳаётимнинг барча соҳаларига таъсир қилади. Шубҳасиз, турмушимга ҳам таъсир кўрсатади.
Турмушдаги афзалликлар ва камчиликлар
Шимолий-шарқий университетларнинг бирида руҳшунослик бўлимида севги, жинсий алоқа ва никоҳ борасида масиҳийча қарашлар ҳақида маъруза ўқиётганимда, мендан: “Яхши турмушнинг шаклланишига қандай омиллар ёрдам беради?”, деб сўрашди. Уларга ҳам салбий ҳам ижобий омилларни айтиб бериб, гуруҳдан уларнинг фикрича, мен бу рўйхатни қаердан олганимни сўрадим. Уларнинг кўпчилиги никоҳ масалалари ҳақидаги китобдан ёки руҳшунослик ёки социология китобларидан олганимни айтишди. Жинсий алоқанинг ижобий ва салбий омиллари ҳақидаги бу рўйхатни Каломдан олганимни айтганимда, уларнинг ҳолатини ўз кўзингиз билан кўришингиз керак эди. Баъзилари ишонмасдан бошларини қимирлатишди. Бу талабалар умрларида биринчи маротаба Каломга севги, никоҳ ҳамда жинсий алоқага тегишли китоб сифатида қарашни бошлашди.
|
ИЖОБИЙ |
САЛБИЙ |
|
Сабр: Ибр. 10:16; 1 Кор. 13:4; Ёқуб 1:2-4; Кол. 3:12, 13 |
Сабрсизлик |
|
Бошқаларга яхшилик қилишга интилиш: 1 Кор. 13:5; Филип. 2:4; Гал 6:2 |
Ўз манфаатини кўзлаш |
|
Бериш истаги: Луқо 6:38; 1 Юҳан. 4:10 |
Олиш истаги |
|
Сахийлик: Филип. 2:3-8 |
Худбинлик |
|
Ростгўйлик Кол.3:9; Эфес. 4:25; Закариё 8:16; 1 Кор. 13:6 |
Ёлғон |
|
Камтарлик: Филип. 2:38; Ҳик. 16:18; Ёқуб 4:6; Кол. 3:12 |
Мағрурлик |
|
Меҳр: 1 Кор 13:3; Матто 5:21, 22; Кол. 3:12; Гал 5:22 |
Нафрат |
|
Ишонч: Ҳик. 27:4; 1 Кор. 13:4, 7 |
Ишончсизлик |
|
Ўзига ҳаққоний қараш: 1 Кор. 4:6, 7; 8:1; 13:4; Кол. 2:18; Гал 6:4 |
Кибр |
|
Масъулиятлилик: Луқо 16:10-2 |
Масъулиятсизлик |
|
Бошқаларнинг фойдасини ҳимоя қилиш: 1 Кор. 13:5, 6 |
Фақат ўзини ўйлаш |
|
Кечирим: Кол. 3:13; Матто 11:25; 6:14 |
Кечирмаслик |
|
Ўз қадрини билиш: Матто 7:1, 2; Юҳ. 8:9; Луқо 6:37 |
Бошқаларни ҳукм қилиш |
|
Қаноат: Яҳудо 1:15-18; Ибр. 13:5 |
Шикоят |
|
Миннатдорлик: Ҳик. 19:3; |
Ношукурлик |
|
Ўз-ўзини назорат қилиш/мулойим табиат: Ҳик. 16:32; Рим. 5:3, 4; 1 Кор. 13:5; Гал 5:23 |
Аҳлоқсизлик |
|
Меҳнатсеварлик: Ёқуб 4:17; Кол. 3:23 |
Ялқовлик |
|
Сир сақлай олиш: 1 Кор. 13:7; 1 Бутрус 2:9; 1 Тим. 5:13 |
Миш-миш тарқатиш |
|
Мулойимлик: Гал. 5:23; Кол. 3:12 |
Шафқатсизлик |
|
Ҳамдардлик: Луқо 6:28; Гал 6:2 |
Бераҳмлик |
|
Эътиборлилик, хушмуомалалик: 1 Кор. 13:5 |
Қўполлик |
|
Содиқлик: Гал 5:23 |
Садоқатсизлик |
Эҳтимол, сиз ҳам худди мендек, бу рўйхатни биринчи марта кўрганингизда ҳайрон бўлгандирсиз. Эҳтимол, сиз бошламасдан олдин таслим бўлишга тайёрдирсиз, чунки бу ижобий хусусиятларнинг барчасини ўзингизда мужассам этиш учун Худо бўлиш ёки баҳайбат руҳга эга бўлиш керакдек туюлади. Бироқ, соғлом фикр шундан далолат берадики, бу омилларнинг барчаси яқин муносабат қуриш учун фойдалидир. Уларни ўз кучингиз билан қура олмаслигингизни билганингиз сабабли умидсиз ҳолга тушиб, жаҳлингиз чиқиши мумкин.
Тинчланинг, сиз учун яхши хабар бор! “Енгиллик” - Муқаддас Руҳ деб талаффуз қилинади. Худо бизга нафақат ҳаётнинг юқори стандартларини берган, балки У истаганидек яшашимиз учун куч ҳам берган. Юқорида тилга олинган ижобий омиллар Худони Ўз сифатлари бўйича намоён бўлишини ифода этади. Бошқача айтганда, Худо – биз яшашимиз лозим бўлган стандарт эмас, балки Унинг табиати бизнинг ҳаётимиз, турмушимиз ва жинсий муносабатларимиздан иборат бўлиши керак.
Бизни севувчи самовий Отамиз бизга Ўз табиатини (Ўзининг ким экалигини) Муқаддас Каломда кўрсатган. Ўз ҳаётини яшаш учун У Муқаддас Руҳ орқали имонли кишининг қалбидан жой олади. Масиҳийча ҳаёт кечиришимиз учун Муқаддас Руҳ шахсида Худо бизга барча нарсаларни берган. Муқаддас Руҳ орқали Худонинг қалбимизда бўлиши - эр-хотинлик муносабатларида “исталган” инсон бўлишимиз учун бизга куч берадиган манбадир.
Ўрнини босадиган воситалардан фойдаланманг
Қалбимизда Муқаддас Руҳнинг мавжуд бўлиши жуда муҳим бўлгани сабабли “Унинг қиёфаси – менинг қиёфам” китобимда “ишончнинг янги ҳисси” борасида тилга олган сўзларимни шу ерда яна айтмоқчиман:
“Муқаддас Руҳ сизга берадиган ўзингизга бўлган ишончни англаб етишнинг энг самарали усули – Руҳнинг мавжудлиги туфайли ҳар бир имонли киши эга бўлиши мумкин бўлган манбаларни тушунишдир.
Ҳосил байрами куни Раббимизнинг шогирдлари билан ҳам ажойиб воқеа юз берган. Улар Муқаддас Руҳга тўлиб, Унинг қудрати билан тарихни ўзгартиришни бошладилар. Шогирдларга муқаддас яшашлари, кучли ва самарали гувоҳ бўлишлари учун куч берган ўша Муқаддас Руҳ ҳозирда биз орқали ҳам Ўз ишини амалга оширишни истайди. Исо Масиҳнинг қалбимизда яшаши, биз орқали Ўз севгисини намоён қилиши ҳайратга солади, лекин бу чин ва Худо Каломининг муҳим ҳақиқатларидан бири ҳисобланади.
Ўз кучимиз билан масиҳийча ҳаёт стандартлари бўйича яшашга уриниш – барчамиз учун муқаррар бўлган ва ўзимизга бўлган ишонч ҳиссини заифлаштирадиган муваффақиятсизликдир. Аслида, иложи борича (ғайритабиий идеал) Масиҳга ўхшаш бўлишга ҳаракат қилаётган масиҳий одам масиҳий бўлмаган ва инсоний идеалга ўхшашга қарор қилган кишига нисбатан камроқ ишонч ҳиссига эга бўлиши ҳам мумкин. Масиҳийча ҳаёт стандартлари биз ўз кучимиз билан эриша олмайдиган даражада юқори. Худонинг Каломига биноан, фақат бир инсон – Исо Масиҳгина бунга эриша олган. Фақат Муқаддас Руҳ кучи билангина масиҳийча ҳаёт кечириш мумкин.
Муқаддас Руҳ имонли кишига нафақат Худонинг оиласида қайта туғилиш имконини беради, балки руҳан ўсишда ва Руҳнинг ҳосилларини етиштиришда ҳам ёрдам беради.
Айнан Муқаддас Руҳ бизга самарали гувоҳ бўлишимиз учун куч беради. Исо бизга “Қуддусда, Яҳудия ва Самарияда, ер юзининг ҳамма бурчакларида Унинг шоҳидлари” бўлишимиз кераклигини айтганида, У бу сўзларни “Муқаддас Руҳ сизларни қамраб олганда, куч-қудратга тўласизлар” (Ҳав. 1:8) деб бошлаган. Муқаддас Руҳсиз масиҳий бўлишнинг имкони йўқ бўлганидек, Усиз ҳаётда Руҳнинг ҳосилини келтириш ҳамда бошқаларни Исо билан таништиришнинг ҳам имкони йўқ.
Исони қабул қилган вақтимиздан, Муқаддас Руҳ қалбимиздан жой олган ондан бошлаб, биз Худонинг одамлари бўламиз ва Масиҳда ҳосил келтиришимиз учун барча имкониятларга эга бўламиз. Муҳими, ихтиёримиздаги барча нарсалардан тўлиқ фойдалана олишимиз учун ҳаётимизни тўлдириши ва мустаҳкамлаши учун Муқаддас Руҳга имкон беришимиз керак. “Тўлдириш” сўзи ташқаридан келадиган нарсани эмас, аксинча, ичимизда аллақачон мавжуд бўлган ва бизни тўлдирадиган нарса эканини англаш жуда муҳим. Шунинг учун мен “қамраб олиш”, ёки “куч бериш” деган сўзларни ишлатишни афзал кўраман.
Бизни севадиган қудратли Худога ишониш орқали биз Муқаддас Руҳга тўламиз. Сиз банкда пулингиз борлигини билиб, чекни кўтариб борганингизда, банк сизга нақд пул беришига шубҳа қилмайсиз. Ғазначидан сизга пул бериш ёки бермасликларини сўрашингиз шарт эмас. Шунчаки, ишонч билан чекни ғазначига берасиз ва аввалдан ўзингизга тегишли бўлган пулни оласиз. Худодан ҳаётимизда мавжуд бўлган Муқаддас Руҳга тўлдиришини сўраганимизда, биз шунчаки Худонинг фарзандларига тегишли бўлган ҳуқуққа кўра, аллақачон ўзимизга тегишли бўлган нарсани сўраган бўламиз.
Чек орқали пул олишга ишонганингиздек, битта ишонч асосида Муқаддас Руҳга тўласиз, фақат буларни олишда юзага келадиган омилларнинг англашингиз керак. Қўлингизда керакли тарзда тўлдирилган ва имзо қўйилган чек билан ёки харажат ордери билан банкка борганингиздагина пул оласиз. Агар банк қоидаларига риоя қилмасдан ўзбошимчалик билан пул олиш учун банкка борсангиз, у ердан пул олишингиз даргумон. Сиз йўлакда туриб: “Мен пулларимни олмоқчиман!”, деб қичқиришингиз мумкин, бироқ бу сизга кутилган натижа келтирмайди.
Тайёр туринг
Худди шундай, бир нечта нарсалар сизни Муқаддас Руҳга тўлиш учун тайёрлайди. Биринчидан, сиз Худони қидиришингиз ва Унинг Руҳига тўлишни чин дилдан хоҳлашингиз лозим. Исо шундай ваъда берган: “Адолатга ташна бўлганлар бахтлидир, чунки Худо уларни қондиради” (Матто 5:6).
Иккинчидан, ҳаётингизни назорат қилишни ва бошқаришни Исога беришга тайёр бўлишингиз лозим. Павлус шундай деган: “Шундай қилиб, эй биродарларим, Худонинг марҳамати ҳақи сизларга ёлвораман. Ўз танангизни тирик, муқаддас ва Худога манзур бўладиган қурбонлик сифатида бағишланг. Худога лойиқ бўлган асл хизмат мана шудир” (Римликлар 12:1). Сиз учун нималар қилингани ҳақида ўйлаб кўрсангиз, бу илтимос арзимас ўтинч эканини тушунасиз.
Учинчидан, Муқаддас Руҳ ёдингизга солган барча гуноҳларингизни эътироф этинг ва Худо ваъда қилган кечирим ва покланишни қабул қилинг. “Борди-ю, гуноҳларимизни эътироф этсак, содиқ ва адолатли бўлган Худо гуноҳларимизни кечириб, бизни ҳар қандай ёмонликдан фориғ қилади” (1 Юҳанно 1:9). Худо буни биз учун қилишга қодир, чунки Масиҳ бизни гуноҳларимиздан поклаш учун қурбон бўлган.
Муқаддас Руҳга тўлиш – масиҳий инсон учун қўшимча ҳаёт тарзи эмас. Худо бизга Унинг Руҳига тўлишимизни буюрган. “Шароб ичиб маст бўлманглар, чунки бу бузуқликка олиб боради. Аксинча, Муқаддас Руҳга тўлиб-тошинглар” (Эфесликлар 5:18). Лекин Худо Унинг талабларига итоат қилиш йўлларини кўрсатмасдан туриб, бизга амр бермайди. Худо бизга шундай ваъда берган: “Унинг иродасига кўра, нимани сўрасак, У бизга қулоқ тутишини биламиз. Худо ибодатларимизга қулоқ тутар экан, демак, ибодатларимизга жавоб олганимизга тўлиқ ишонч ҳосил қиламиз” (1 Юҳанно 5:14-15).
Масиҳийнинг қалбида яшаётган Муқаддас Руҳ бор, шунинг учун Муқаддас Руҳнинг уларнинг ҳаётига кириб келишини сўрашларига ҳожат йўқ. Улар фақат Ундан ҳамма нарсаларни – ҳар бир бурчакни, ҳар бир қисмни, ҳар бир қатламни тўлдиришини ва бошқаришини сўрашлари керак холос.
Муқаддас Руҳ имонли кишининг ҳаётига бир марта кириб келади (Исо Масиҳдан ҳаётимизга Муқаддас Руҳ орқали кириб келишини сўраган вақтимизда), бироқ биз кўп бора Муқаддас Руҳга тўламиз. Аслида, юнон тилидан таржима қилинган “тўлиб-тошинглар” сўзи инсон ҳаётини бошқариш ва куч бериш учун доимий ва мунтазам равишда Муқаддас Руҳга тўлишни англатади.
Муқаддас Руҳнинг кучи билан яшашни бошлаганимизда, беҳуда уринишларимиз ўз-ўзидан йўқолади. Фақат У бизга ўзимиз истагандек муқаддас ва мазмунли ҳаёт кечиришимизга ёрдам бера олади.
Агар сиз Муқаддас Руҳга тўла ҳаёт кечирмоқчи бўлсангиз, буни Отадан сўрашингиз керак. Шу пайтгача ҳаётингизни ўзингиз бошқариб келганингизни ва бундай бошқарув ҳаётингизнинг ҳақиқий Эгаси бўлган Худога қарши гуноҳ эканини эътироф этинг. Исо Масиҳнинг хочда сиз учун қилган қурбонлиги туфайли гуноҳларингиз кечирилгани учун Унга миннатдорчилик билдиринг. Исо Масиҳ ҳаётингизнинг бошқарувини Ўз қўлига олишини, ҳар бир қилган ишингиз билан Масиҳни улуғлашингиз учун Муқаддас Руҳ Ўз қудрати билан сизни қамраб олишини сўранг.
Кейин имон билан сўраганларингизни бажаргани учун Унга миннатдорчилик билдиринг. Ундан миннатдор бўлиш – мағрурлик эмас, балки Унинг иродасига кўра, биз сўраган барча нарсаларни бериш ҳақидаги ваъдасини бажаришига ишонишни ифода этади. Бизнинг Муқаддас Руҳга тўлишимиз ҳақидаги ваъдаси ҳам Унинг иродасидир. У барча масиҳийларни мана шундай ғайритабиий ҳаёт кечиришларини истайди.
Худонинг кучими ёки сизнинг кучингизми?
Муқаддас Руҳ билан муносабатда бўлиш тажрибасига эга бўлган Павлус ўз кучига таяниб шундай деган: “Менга куч-қувват берадиган Исо Масиҳнинг мадади билан ҳар нарсани қила оламан” (Филиппиликлар 4:13). Павлуснинг бу ишончи ўзидан эмас, балки ҳаётининг ажралмас қисми бўлган Худодан эди. “Ахир, биз ўз кучимиз билан бирон нарса қила олмаймиз-ку! Ҳамма қобилиятимиз бизга Худо томонидан берилган” (1 Коринфликлар 3:5).
Ҳаётида Худо ишлатаётган инсонларни кузатсангиз, улар ўзларини Худога топширганларида, Худо уларнинг камчиликларини олиб, яхшиликка айлантираётганини кўрасиз.
Одамлар тез-тез: “Воҳ, Андрей (ёки Аля) қандайдир махсус масиҳийча ишлар билан шуғулланяпти, шекилли. У бу соҳада жуда истеъдодли, ўзига ишонган ва қобилиятли”, дейишади. Бироқ, Худо ҳаётимиз устидан назоратни тўлиқ Ўз қўлига олган, деган ишончимиз заифлашиши мумкин. Биз Муқаддас Руҳ ҳаётимизда бошқа кучларни яратишига онгли равишда имкон беришимиздан олдин ўзимизда бўлган кучли томонларимизга суянишга мойилмиз. Муқаддас Руҳга беришимиздан олдин ўзимизда мавжуд бўлган бу кучли томонларимиз баъзида мағрурликка, худбинликка ва манманликка етаклайдиган васваса бўлади.
Бошқа томондан эса, халос бўлишда Худонинг ёрдамига муҳтож эканлигимиз ўзимизга маълум бўлган заифликларимиз ўзгариши учун Муқаддас Руҳга бўлган ишончимизни мустаҳкамлайди. Бу заифликлар бизнинг кучли жиҳатимизга айланиши мумкин.
Ташқи фазилатлар мағрурликка олиб борувчи васваса эканини ёдда тутган ҳолда, ўзингизнинг кучли ва муносиб томонларингизни, камчилик ва хатоларингизни англаб етиш – ўзингизнинг ким эканлигингизга тўғри баҳо бериш ҳисобланади. Ўзингиз ҳақингизда яхши таассуротга эга бўлиш нуқсонлардан ҳоли эканингизни билдирмайди. Агар Масиҳда ўзингизнинг ким эканингизни билсангиз, ҳеч қандай таҳдидга эътибор бермай, ўз заифликларингизни, омадсизликларингизни ҳамда хатоларингизни тан оласиз. Мукаммаллик меъёрларига тўғри келмаслик васвасасига тушмасдан бу муаммоларни сабр-тоқат ва умид билан енга оласиз.
Кимдир ушбу аксиомани ишонч билан тасдиқлаши мумкин: “Мен бўлиши лозим бўлган (ёки яратилган) одам эмасман, лекин аввалги одам ҳам эмасман, Худонинг марҳамати билан, ўзим бўлишни истаган одам ҳам эмасман”. Биз “Худо сизларнинг ҳаётингизда бошлаган эзгу ишини Исо Масиҳ келадиган кунгача битиришига” амин бўлишимиз мумкин (Филиппиликлар 1:6).
Масиҳийча ҳаёт кечириш қийин, деб ўйласангиз, хато қиласиз. Ҳаётингизни ўзингиз истагандек яшамоқчи бўлсангиз, “имконсиз” деган сўз бунинг аниқ таърифи бўлади. Фақат Муқаддас Руҳ Ўз ҳузурини сиз орқали намоён қилиши мумкин. Худо сизнинг ҳаётингизда Ўз хусусиятларини намоён қилувчи манба бўлишни истайди. Ҳаворий Павлус Руҳ томонидан бошқариладиган инсоннинг ўзига хос хусусиятларини таъкидлаб, шундай деган: “Руҳнинг самараси эса қуйидагилардир: муҳаббат, севинч, хотиржамлик, сабр-тоқат, меҳрибонлик, эзгулик, ишонч, мулойимлик ва ўзини тута билиш. Бу хислатларга қарши бирон қонун йўқ” (Галатияликлар 5:22-23). Муқаддас Калом нуқтаи назаридан, фақат Муқаддас Руҳ орқали Худо Ўз ҳаётини сиз орқали ва сизда яшагандагина “исталган” инсон бўлиш мумкин.
Ижозатингиз билан, Дотти билан турмушимнинг ягона муҳим жиҳати – Исо Масиҳ билан шахсий муносабат эканини яна бир бор таъкидлайман. Масиҳга нафақат ўз ҳаётингизни бағишлашингиз, балки руҳан ўсишга ва етук бўлишга ҳаракат қилишингиз ҳам керак. Кўпинча, эр ёки хотин ўз жуфтининг руҳий мавзуларга эътиборсизлигидан ёки бепарволигидан нолишади. “Турмуш қурганимиздан кейин уни ўзгаради, деб ўйлагандим”.
Сизларга тўртта муҳим қоидаларни айтиш билан сўзимни якунлайман. Бу қоидалар сизда руҳий ўсиш бор ёки йўқлигини аниқлашда ёрдам беради. Бу қоидалар доктор Ж.Аллан Петерсоннинг “Турмуш қуришдан аввал” китобида берилган бўлиб, эр-хотинлар қуйида берилган соҳаларда доимий равишда ўсиб боришлари кераклигини кўрсатади. Агар бу қоидаларга амал қилсангиз, “исталган” инсонга айланасиз:
- Худо билан кундалик муносабатингизни биринчи ўринга қўйиш.
- Бошқа одамларга Масиҳ ҳақида тортинмасдан айтиш.
- Ҳаётда гуноҳингизга эътибор қаратиш ва уни йўқ қилишга ҳаракат қилиш.
- Худонинг Каломига амал қилиб, руҳий ўсиш.
Книга на узбекском языке: Муҳаббат тилсими. Жош Макдауэлл
Вы можете добиться того, чтобы ваша любовь была самой плодотворной, и мне хотелось бы помочь вам в этом. Эта книга позволит вам, независимо от вашего семейного положения, по-новому взглянуть и улучшить свои любовные отношения.
Мои многочисленные поездки и общение с тысячами людей побудили меня поделиться с вами наиболее важными принципами этих взаимоотношений.
Если вы цените интимные взаимоотношения, основанные на взаимной любви, вам нужно прочитать книгу «Секрет любви». Если вас интересуют секреты плодотворной любви, брака и сексуальных отношений, эта книга — для вас.
Часто меня спрашивают: «Не вредит ли вашему браку то, что Джош так много путешествует?» Или: «Неужели ваши отношения не страдают из-за плотного графика лекций Джоша?»
