Джон Стотт. Хакиат асоси (10 боб) Ўзбек тилида
Мундарижа
Кириш
Тогри ендашув
1 кисим. Масихнинг шахси
Исонинг фел атвори
Масихнинг тирилиши
2 кисим. Инсон мухтожлиги
Гунохнинг окибати
3 кисим. Масихнинг иши
Хожнинг маноси
Масихнинг нажоти
4 кисим. Инсон жавоби
Карорга ендашиб
Масихий болиш
10. Қарорга ёндашиб
Кўпчиликка масиҳий бўлиш учун қарор қабул қилиш фикри нотанишдир. Баъзилар ўзларини аллақачон масиҳий деб фараз қилади, чунки улар масиҳий давлатда туғилганлар. «Ахир бизлар яҳудий эмас, мусулмон эмас, буддавий эмас, демак, ўйлашимизча, биз масиҳийлармиз!» – дейди улар. Бошқалари эса, масиҳийча тарбиядан ташқари уларни масиҳийча ишонч белгисини қабул қилиш ва масиҳийлик аҳлоқ меъёрларидан бошқа ҳеч нарса талаб қилинмайди, деб ўйлайдилар. Бироқ, ота-оналарга ва тарбияга қарамай, ўзини мустақил деб билган катта ёшлилар Масиҳ «томонида»ми ёки «қарши»ми, ўзи қарор қабул қилиши керак. Бетараф бўлиш мумкин эмас. Масиҳийликка тўсатдан ёки ўзича келиб бўлмайди. Ҳеч ким биз учун уни бажармайди. Ўзимиз қарор қабул қилишимиз керак.
Ҳаттоки, мана шу китобда шу еригача ёзилганлар билан рози бўлиш ҳам етарли эмас. Масиҳнинг илоҳий табиатининг гувоҳлиги У ҳақиқатан Худо Ўғли, Унга ишонишга мажбур қилиб, ҳатто якуний хулоса қилишга рози бўлиш мумкин; У дунё Қутқарувчиси бўлиш учун келди ва ўлди, деб ишониш мумкин; биз гуноҳкор бўлиб, шу Қутқарувчига муҳтожлигимизни тан олишимиз мумкин. Бироқ буларнинг бари бизни масиҳий қилмайди. Масиҳнинг шахси ва ишлари ҳақида алоҳида далилларга ишониш – бу дастлабки керакли қадам, аммо ҳақиқий иймон тасаввурдаги ишончни қатъий ишончга олиб келади. Ақлий ишонч шахсий содиқликка олиб бориши лозим.
Илгари, менинг ўзим ҳам Масиҳнинг хочда ўлиши натижасида бутун дунё Худо олдида оқланган деб ўйлар эдим. Илк бор менга нисбатан Масиҳ ва Унинг нажотини баҳолашга таклиф қилганларида мен гангиб қолиб, ғазабланганим ҳамон ёдимда. Мен Худодан миннатдорман, чунки кейин У менинг кўзларимни очди ва менга Нажоткор кераклигини тан олишимдан кўра, мен каттароқ нарса қилишим кераклигини кўрсатди. Уни Нажоткорим деб тан олишим керак эди. Шубҳасиз, бу кишилик олмоши Инжилда ажралиб туради.
«Худованд — Чўпоним менинг, мен муҳтожлик кўрмайман асло».
«Худовандим — меним нурим ва менинг нажотим «.
«Эй Худойим, Сен — менинг Худойим».
«Ҳақиқатдан ҳам, Раббим Исо Масиҳни билишнинг афзаллиги олдида мен ҳамма нарсадан бош тортиб, фойдасиз деб билдим, ҳа, Масиҳга сазовор бўлай деб ҳатто ахлат ҳисобландим».
Кўп изланувчиларга (мен ҳам уларнинг орасида эдим) бу керакли ишонч қадамини тушунишга ёрдам берган Масиҳнинг сўзлари Инжил оятларининг бирида бор. У шундай деган: «Мана, Мен эшик олдида туриб, тақиллатяпман. Ким овозимни эшитиб эшикни очса, Мен ўшанинг олдига кираман. Мен у билан ва у Мен билан овқатни баҳам кўрамиз» (Ваҳ.3:20). Бу оятни Холман Хант ўзининг 1853 йилда чизилган машҳур «Дунёнинг нури» деган суратида тасвирлаган. Унинг асл нусхаси Оксфордда Хибл колледжининг бутхонасида илиниб турибди, унинг нусхаси эса (рассомнинг ўзининг қирқ йилдан сўнг чизгани) Авлиё Павлус Ибодатхонасида илинган. Джон Рескин «Таймс» рўзномасига 1854 йил май ойида йўллаган хатида шундай деб ёзади:
«Суратнинг чап томонида биз инсон қалбидаги эшикни кўрамиз. У маҳкам михлангандир; сурма зулфинлар ва михлар занглаган; У жудаям маҳкам ва биз кўрамизки, у ҳеч қачон очилмаган. Унинг устида кўршапалаклар, остона атрофи маймунжон, қичитқи ўт ва ҳосилсиз бошоқлар билан ўсган... Масиҳ унинг олдига тунда яқинлашди..».
У шоҳона кийим ва тиканли чамбар кийган, чап қўлида чироқни (дунёнинг нури каби) ушлаб турибди ва ўнг қўли билан эшикни тақиллатяпти.
Бу оятнинг маъноси ҳам кўп нарсани ёритади (Ваҳий, 3-бобга қаранг). У Масиҳнинг охирги хатида кўринади. У Лаодикия жамоатига Юҳанно орқали ёзилган. Бу шаҳар ҳозир Туркияда жойлашган. Лаодикия яшнаётган шаҳар бўлиб, матолари ва кийимлари, фригия кўз кукунларини ишлаб чиқарувчи донғи кетган тиббиёт мактаби, бой банклари билан машҳур бўлган.
Моддий ривожланиш ўзидан қониқиш руҳини олиб келди. Бу эса масиҳийларнинг жамоатини бузди. Бу нарсалар билан қониққанлар айнан масиҳийлар бўлган ва улар фақатгина ўзларини масиҳий деб аташган. Улар ҳурматли бўлганлар. Уларнинг диний қизиқишлари жуда майда ва тасодифий бўлган. Худди Лаодикияга келадиган Гиераполиснинг иссиқ сув манбаларидек улар Исонинг гапларига қараганда на иссиқ ва на совуқ бўлганлар, демак илиқ бўлишган. Бу дегани улар Исога бефарқ эдилар. Бу руҳий илиқлик ўзини руҳий алдаш деб тушунтирилади. Сен айтасан: «Мен бойман, ҳеч нарсада муҳтожлигим йўқ»; билмайсанми сен бечора ва аянчли, кўр ва яланғочсан.
Мағрур ва яшнаган Лаодикиянинг тасвирини қаранг–а! Улар кўр ва бечора яланғоч, ўзларининг кийимлар фабрикаси борлигига қарамай яланғоч, фригия кўз кукунлари борлигига қарамай кўр, банклари борлигига қарамай бечора.
Ҳозир бизнинг улардан фарқимиз йўқ. Балки биз уларга ўхшаб айтармиз: «Менга ҳеч нарса керак эмас». Ундан ҳам руҳий хавфли бўлган сўзларни топиш қийин. Айнан бизнинг мустақиллигимиз Масиҳга бўйсунишимиздан ушлаб туради. Албатта, Масиҳ бизга керак! Масиҳсиз биз маънавий яланғочмиз (Худонинг ҳузурига тўғри келадиган кийим йўқ), руҳий ҳақиқатни ва бечораликни кўра олмаймиз. Биз Худонинг хайрихоҳлигини ҳеч нарса билан сотиб ололмаймиз. Лекин Масиҳ бизни солиҳлик билан кийинтириши мумкин, тегиши билан кўришимиз мумкин ва руҳий эзгуликларга бой қилиши мумкин. Масиҳсиз, Унга эшигимизни очмасдан, биз, кўр, яланғоч ва бечорамиз.
«Мана, эшик олдида туриб тақиллатяпман», дейди У. Бу диний романнинг ўйлаб топилган шахси эмас. Бу Носиралик одам. Унинг феъл–атвори ва тирилиши Худонинг Ўғли эканлигини тасдиқлайди. У яна хочга михланган Нажоткор. Тақиллатаётган қўлларида из бор. Остонада турган оёқларда михларнинг излари бор.
У тирилган Масиҳдир. Юҳанно Уни Ваҳий китобининг биринчи бобида рамзий кўришда изоҳлаган. Унинг кўзлари оловли учқунли бўлган, оёқлари эса қўрада қизитилган мисдек. Унинг овози сувнинг шовқинидек, юзи эса қуёшдек. Ажабланарли эмаски, Юҳанно Унинг оёқлари остига йиқилган. Шундай буюк Зот биздек кўр ва бечораларнинг олдига тушганини тушуниш қийин.
Шунга қарамасдан, Исо Масиҳ бизнинг ҳаёт эшикларимиз олдида туриб, тақиллатаётгани ва кутаётгани ҳақида гапиради. Эътибор беринг, У эшик олдида турибди, уни итармаяпти. Биз билан гаплашяпти, бақирмаяпти. Агар уйнинг Исога тегишлилигини эсласак жуда ҳам ажойиб бўларди. У архитектор, бу уйни У ўйлаб топган. Бу уйни У қурган. У хўжайин, У Ўзининг қони билан бу уйни сотиб олган. Уй қурилиш ва сотиб олиш режаси бўйича Унга тегишлидир. Биз фақатгина ўзимизга тегишли бўлмаган уйда яшовчилармиз. У эшикни елкаси билан итарса бўларди, лекин У қўли билан тақиллатишни маъқул кўрди. У бизга эшикни очишни буюрса бўларди; лекин У фақатгина эшик очишни таклиф қилди. У ҳеч кимнинг ҳаётида Ўзининг ҳузурини мажбур қилмайди. У 18 оятда айтади: «Сенга маслаҳат бераман...» У буйруқлар берса бўларди; лекин Унга маслаҳат бериш етарли. Унинг бизга берган камтарлиги ва кўнгилчанлиги, озодлиги шудир.
Лекин нима учун Исо Масиҳ киришни хоҳлайди? Биз аллақачон жавобини биламиз. У бизнинг Раббимиз ва бизнинг Нажоткоримиз бўлишни истайди.
У бизнинг Раббимиз бўлиш учун ўлди. Агар биз Уни қабул қилсак, У бизга Ўзининг ўлими билан сотиб олинган эзгуликларни шахсан совға қилиши мумкин. Уйга кириб, янгилайди, қайта қуради ва бошқа жиҳозларни олиб киради. Демак, У бизни кечиради ва поклайди; бизнинг ўтмишимиз ўчирилади. У биз билан ва бизга У билан кечани ўтказишга рухсат беради. Бу ибора У билан бўлган хурсандчиликни тасвирлайди. У фақатгина Ўзини бизга бермаяпти, балки ўзимизни ҳам Унга беришни сўраяпти. Биз таниш эмас эдик; энди эса биз дўстлармиз. Бизнинг орамизда эшик бор эди; энди эса бир дастурхон атрофида ўтирибмиз.
Исо яна бизнинг Раббимиз ва Хўжайинимиз каби киради. Бизнинг ҳаёт уйимиз Унинг бошқарувига ўтади ва агар биз хоҳламасак эшикни очиш бефойдадир. У остонадан ўтганда, Унга ҳар бир хонага кириш учун ҳамма калитни беришимиз керак. Бир куни 4-курс талабаси менга қуйидагиларни ёзди: «Мен Исога ҳар бир хонага кириш учун ҳамма калитларни бериш ўрнига, ҳамма эшикларга тўғри келадиган битта калитни бердим». Бу учун тавба қилиш керак. Унга ёқмайдиган нарсалардан юз ўгиришимиз керак. Биз Уни киришга таклиф қилишдан аввал яхши нарсалар қилишга ҳаракат қиламиз. Лекин аксинча бўлиши керак, яъни биз ўзимиз ҳеч нарса қилолмаганимиз учунгина Уни таклиф қилишимиз керак. У кириб, ўзгаришлар киритиш учун биз ҳамма ўзгаришларга тайёр бўлишимиз керак. Ҳеч қандай қаршилик ёки ўзимизнинг шахсий шартларимизни қўйишга ҳаққимиз йўқ. Масиҳнинг ҳокимлигига шартсиз бўйсуниш керак. Бу нима дегани? Мен уни майдалаб тасвирлаб беролмайман. Умуман олганда, бу ёвузликни рад қилиб, Масиҳга эргашиш керак дегани.
Ҳалиям шубҳаланяпсизми? Сиз Масиҳга кўр–кўрона бўйсуниш ақлга сиғмайдиган нарса деб айтаяпсизми? Албатта бу ундай эмас. Бу никоҳни расмийлаштиришданн ҳам аълороқ нарсадир. Никоҳда эркак ва аёл бир-бирларига шартсиз бўйсунадилар. Эр-хотин келажакда уларни нима кутишларини билмайдилар. Улар бир–бирларини севиб, бир–бирларига ишонадилар. Улар бир–бирларини «охиригача, ёмонликда ва яхшиликда ҳам, бойликда ва ночорликда ҳам, соғликда ва касалликда ҳам; ўлим уларни ажратмагунча қолдирмайдилар. Бир–бирларини севиб, қадрлайдилар». Агар инсон бир–бирига шундай ишонса нима учун биз Худонинг Ўғлига шундай ишонмаймиз? Меҳрибон ва эзгу инсонларга эмас, илоҳий Масиҳга ишониш донолироқдир. Исо ҳеч қачон бизнинг иймонимизни сотмайди ва уни суиистеъмол қилмайди.
Демак, биз нима қилишимиз керак? Биринчидан, Унинг овозини эшитишимиз керак. Баъзан биз Унинг овозини виждонимиз қийналганидан, баъзан эса онгимизнинг изланишидан излашимиз мумкин. Бу маънавий зарба ёки бўшлиқ ҳисси ва мавжудлигимизнинг маъносизлиги ёки таърифлаб бўлмайдиган очлик ёки касаллик, айрилиқ, оғриқ ёки қўрқув бўлиши мумкин. Бу эса Масиҳнинг эшик ортида туриб биз билан гаплашаётганини кўришимизга ёрдам беради. Унинг чақируви дўстимиз, воизхон ёки китоб орқали келиши мумкин. Унга қулоқ солишимиз керак. «Кимнинг эшитар қулоғи бўлса, эшитсин!», дейди Исо.
Кейин эшикни очиш керак. Унинг овозини эшитиб, Унинг эшикни тақиллатишига жавоб беришимиз керак. Исо Масиҳ учун очилган эшик, бу Уни Нажоткор деб таърифлашга ва Унга Раббимиздек бўйсунишга яққол тушунтиришдир.
Бу аниқ бир ҳаракатдир. Бу юнон феъли турган жой шубҳага жой қолдирмайди. Эшик тасодифан очилиб кетмайди ва у озгина очиқ эмас. Эшик ёпиқ ва уни очиш керак. Бундан ташқари Масиҳ эшикни Ўзи очмайди. Холман Хантнинг расмида эшикнинг ушлагичи йўқ, ушлаш учун ҳеч нарса йўқ. Айтадиларки, рассом атайлаб шундай қилганки, у эшикнинг ушлагичи ичидан бўлганлигини кўрсатмоқчи бўлган. Масиҳ тақиллатаяпти.
Бу алоҳида ҳаракатдир. Ҳақиқатдан ҳам, хат номигагина бўлган жамоатга, Лаодикиянинг «илиққина» жамоатига қаратилган. Аммо чақирув ҳар бир одамга шахсан қаратилган: «Агар ким Менинг овозимни эшитиб, эшикни очса, у ерга кираман». Ҳар бир одам қарор чиқариш керак ва бу қадамни ўзи қилиши керак. Ҳеч ким сизнинг ўрнингизга буни қилмайди. Ота-оналар ва масиҳий ўқитувчилар, дўстлар ва руҳонийлар йўл кўрсатиши мумкин. Сизнинг ва фақат сизнинг қўлингиз зулфинни суриш ва ушлагични буриш керак. Бу ноёб ҳаракат. Бундай қадам дунёда бир марта қилинади. Исо кирганда, У эшикни ёпади ва ичкаридан қулфлаб олади. Гуноҳ уни ертўлага ёки чордоққа боришга мажбур қилиши мумкин, аммо Исо кирган уйидан ҳеч қачон чиқиб кетмайди. «Сени ҳеч қачон ташлаб кетмайман ва тарк этмайман», дейди У. Мен ташвишларингиздан гўё фаришталарнинг қанотларидек чиқиб кетасизлар демоқчимасман. Мен бир зумда комил инсонга айланасиз демоқчимасман.
Бир зумда масиҳий бўлиш мумкину, аммо етук масиҳий бўлолмайсиз. Масиҳ бир неча сонияга кириши, тозалаши ва сизни кечириши мумкин, лекин феъл–атворингиз ўзгариши ва Унинг иродаси бўйича тузилиши учун кўпроқ вақт керак бўлади. Келин ва куёв, эр ва хотин бўлишлари учун бир неча дақиқа керак бўлади, лекин икки кучли ирода бир бўлиши учун уларга кўп йиллар керак бўлади. Бу ҳаракат ҳозир зарур. Керак бўлгандан ортиқ вақт кутманг. Вақт ўтиб кетмоқда. Келажак аниқ эмас. Балки сизга ҳеч қачон бундан яхши имкон берилмас. «Эртанги кун билан мақтанма, унинг нима олиб келишини билмайсан–ку!» (Ҳик.27:1). «Қанийди, бугун Менинг овозимга қулоқ солсангиз! Менга қарши исён қилган оталарингиздай тош юрак бўлманглар» (Ибр.3:7–8). Масиҳнинг ҳузурида яхшироқ, лойиқроқ бўлиш учун ёки ҳамма муаммоларингиз ҳал қилмагунингизгача ҳаракатингизни сусайтирманг. Агар сиз Исо Масиҳ Худонинг Ўғли эканлигига ва сизга нажот бўлиш учун ўлганига ишонсангиз бунинг ўзи етарли. Қолгани ўз вақтида кўринади. Ҳақиқатдан ҳам шошилинч ҳаракатда хавф бор; лекин шундай хавф сустликда ҳам бор. Агар юрагингизнинг тубида ҳаракат қилиш кераклигини сезсангиз, ортиқ чўзиб бўлмайди. Бу зарур бўлган ҳаракат. Албатта масиҳийлик ҳаётида бундан бошқа кўп нарсалар бор. Кейинги бобда кўришимиз мумкинки, у ерда жамоатдаги мулоқотга қўшилиш, Худонинг иродасини билиш ва унга риоя қилиш; иноятда ўсиш ва Худога, одамларга хизмат қилишга интилиш ва тушуниш бор; лекин бу қадам фақат бошланишдир ва ҳеч нима буни ўзгартира олиши мумкин эмас. Масиҳга онгли равишда ишониш ва У билан фахрланиш мумкин; Унга эшик тирқиши орқали ибодат қилишимиз; Уни шафқатлироқ қилиш учун эшик тагидан танга тиқишимиз; одобли, ҳақгўй ёки аҳлоқий ва яхши инсон бўлишимиз; диндор бўлишимиз, сувда чўмдирилишимиз ва жамоат аҳли қаторига қўшилишимиз; фалсафий динга чуқур берилишимиз; илоҳиётни ўрганишимиз ёки қўл қўйиб марҳаматлашимиз мумкин. Руҳоний бўлиш мумкин, лекин буларнинг бари ҳали ҳам Масиҳга эшик очишни билдирмайди. Буни ҳеч нарса билан ўзгартириб бўлмайди.
Бир ўсмир бола ўз ётоқхонасида тўшаги ёнида тиз чўкиб турарди. У оддий тарзда, лекин қатъий ҳолда Масиҳга ўз ҳаётида алданганини айтди; ўз гуноҳларини тан олди. Масиҳ у учун ўлганига шукур айтди ва унинг ҳаётига киришини сўради. Кейинги кун кундалигига ёзиб қўйди:
«Кеча кўп нарса содир бўлди! Шу пайтгача Исо охирги ўринда эди, мен унга бутун бошқарувни топшириш ўрнига, мени бошқаришини сўрадим. У эса турарди ва тақиллатарди. Мен уни эшитдим ва энди У менинг уйимга кирди. У уни тозалади ва энди уни бошқаряпти..».
Бир кундан кейин:
«Кун бўйи чиндан ҳам буюк ва янги қувончни ҳис этдим. Бу дунёда тинчлик эга бўлиб, Худо билан муносабатда бўлиш қувончдир. Қандай яхши, мен биламанки, У мени бошқаради ва мен ҳеч қачон Уни олдин ҳақиқатдан ҳам билмасдим».
Бу менинг шахсий кундалигимдан бир парчадир. Мен матндан парча келтиришга таваккал қилдим, чунки мен ўзим қилмаган қадамни қилишга чақиришни хоҳламадим.
Сиз масиҳиймисиз? Ҳақиқий содиқ масиҳиймисиз? Сизнинг жавобингиз – жамоатга борасизми йўқми, имон рамзига ишонасизми йўқми, муносиб ҳаёт кечираяпсизми, йўқми каби саволларга боғлиқ эмас, балки: эшигингизнинг қайси томонида Исо Масиҳ турибди? У ичкаридами ёки ташқаридами? каби саволларга берган жавобингизга боғлиқ. Бу энг муҳими!
Балки сиз Исо Масиҳга эшигингизни очишга тайёрсиз. Агар ишончингиз комил бўлмаса, буни қилдингизми, йўқми, менинг маслаҳатим, агар сиз сиёҳ билан қаламда ёзилганнинг устидан чизаётгандек бўлсангиз ҳам ишонинг.
Мен сизларга ибодат учун ёлғиз қолишни таклиф қилмоқчиман. Раббимиз олдида гуноҳларингизни тан олинг ва уларни рад этинг. Исо Масиҳни сиз учун ва сизнинг ўрнингизга ўлганига миннатдорчилик билдиринг. Кейик эшигингизни очиб, Уни ўзингизнинг шахсий Нажоткорингиз сифатида киришини сўранг.
Балки, сизга юрагингизда такрорлаган ибодатингиз ёрдам берар.
Раббим Исо Масиҳ, мен ўз шахсий йўлим билан борганимни тан оламан. Мен фикримда, гапимда ва ишимда гуноҳ қилдим. Менинг гуноҳларимни кечиргин. Мен улардан тавба орқали юз ўгираман.
Сен мен учун ўз танангда менинг гуноҳларимни олиб, ўлганлигингга ишонаман. Сенинг буюк севгинг учун миннатдорман. Энди мен эшикларимни очаман. Раббим Исо киргин! Менинг Қутқарувчим сифатида киргин ва поклагин. Менинг Қутқарувчим сифатида киргин ва мени бошқаргин. Мен Сенга хизмат қиламан, чунки Сен менга ҳаётимда куч берасан.
Омин.
Агар сиз шу ибодат билан чин юракдан ибодат қилган бўлсангиз, камтарлик билан Масиҳни сизнинг ҳаётингизга кирганлиги учун миннатдорчилик билдиринг. Чунки У кираман деб ваъда қилган. У бизга ваъда берган. «Кимда ким Менинг овозимни эшитиб эшикни очса, Мен унинг олдига кираман..».. Ўзингизнинг ҳисларингизга эътибор берманг; Унинг ваъдасига ишонинг ва У ваъдасининг устидан чиққанлиги учун миннатдорчилик билдиринг.
Книга на узбекском языке: Основание христианства (Джон Стотт)
Личный призыв к христианскому единству.
Существует великое множество разновидностей протестантского христианства: баптисты и реформаты, харизматы и пятидесятники, консервативные христиане, прогрессивные, отделенные, независимые и т. д. Но есть ли что-то, что объединяет их всех?
В книге «Евангельские истины» Джон Стотт, богослов с большой буквы, призывает евангельских христиан еще раз обратить свой взор на троичное начало исповедуемой всеми веры: на Бога-Отца, милостиво открывшего себя человеку, на Бога-Сына, своей крестной смертью освободившего грешников, и на Святого Духа, неустанно трудящегося над преобразованием верующих. Именно так и построена книга, рассматривая по очереди учения о Божьем Слове, о единожды свершившемся подвиге Иисуса Христа и о продолжающейся работе Святого Духа.
