Н.Е.Бойко. Абадийликка ишонаман - (9-боб) Китоб Ўзбек тилида
Abadiylikka ishonaman (N.E.Boyko) O‘zbek tilida Audiokitob
IХ боб
Озодлик…Аммо руҳим хотиржамликни, дабдабали ҳаётни ва дам олишни истамасди. Қалбим азизлар билан, Масиҳдаги яқин биродарларим билан мулоқотга интиларди.
Шодиёна учрашувлар қайғу билан алмашди: мен озодликка чиққунимга қадар Одесса шаҳридаги жамоатлардан бирининг хизматчисини қамоққа олган эканлар. Олдинда дам олиш эмас, балки Худонинг ишига душманлик қилувчилар билан шафқатсиз жанг турганини тушундим. Бу дегани – яна Давлат Хавфсизлик ходимларининг таҳдидлари, яна чақирувлар ва навбатдаги қамоқ дегани эди.
Кўп ўтмай жамоатда жамоат оқсоқоли хизматига қўлни қўйиш масаласи етилиб қолди. Икки номзодни, жумладан, менинг номзодимни ҳам илгари сурдилар. Одесса жамоати 100 дан ортиқ аъзони санади. Мени, хизмат олиб боришга лойиқманми, деган хавотирлик босарди. Юрагимда, агар жамоат аъзоларидан биронтаси менга қўл қўйишларига қаршилик қилмаса, демак, Худо мени даъват қилади, деган ишонч уйғонди.
Аъзолар йиғилишида овоз беришда биронта ҳам эътироз бўлмади, фақат бир кекса сингил бетараф қолди, чунки у мени билмасди. Шундай қилиб, жамоат ва хизматчилар қавмбошилик хизматини олиб боришим учун мени марҳаматладилар.
Менга қўлларини қўйганларидан кейин мен ёшлар йиғинига келиб, шундай деб илтимос қилдим: “Азизларим! Худонинг ишлари учун ғайрат қилинг! Ҳамма жойда имкон қадар қаерга бора олсангиз, имонлилар ҳузурига ташриф буюринг. Ҳамма жойда хушхабарни ёйинг, нажот топишни ваъз қилинг. Ҳар қандай яхши ташаббусни Худонинг хизматчилари билан маслаҳатлашинг – биронта муқаддас иш беҳуда қолмайди”.
Ёшлар руҳан дадиллашдилар. Ёшлар хори, оркестр ташкил қилинди. Ёш биродарлар Худога хизмат пайтида ваъз қилдилар. Нон синдириш маросимидан кейин кечки якшанба хизматини тўлиғича ёшлар олиб бордилар. Бундан ташқари, улар атрофимиздаги таъқибда юрган биродарлар ҳузурига ташриф буюрдилар, имкони бўлган жойда хушхабарни ёйдилар.
Бу ишлардан Хавфсизлик Қўмитаси дарров хабар топди. Ёшларнинг руҳий ҳаёти сезиларли даражада жонланганига ишонч ҳосил қилганларидан кейин, мени район ижроия қўмитасига чақирдилар.
–Қандай асосга кўра сизни жамоат оқсоқоли қилиб сайладилар? Нима учун район ижроия қўмитаси билан, диний ишлар вакили билан маслаҳатлашмадилар?
Улар менинг жавобимни кутмасдан, қўлимга бланка тутқаздилар ва дарров тўлдиришимни талаб қилдилар. Бланкани ўқиб, уларга шундай дедим:
–Жамоат – ташкилот эмас, мен эса администратор эмасман. Манови бланкани тўлдириш билан диний хизмат бўйича сизлар талаб қилаётган масалага мен жавоб бера олмайман. Сизлар мендан буни талаб қила олмайсизлар.
–Сиз Худонинг хизматчиси эканингизни тасдиқлайдиган ҳужжатингиз йўқ, шунинг учун сиз биз учун ҳеч ким! Биз сизни тан олмаймиз, шунинг учун сиз Худога хизматни олиб бора олмайсиз!
–Жамоат давлатдан ажралган, шу боис Худога хизмат қилишда кимни қавмбоши қилиб сайлашни ўзи ҳал қилади.
–Ёшлар ва болалар сизнинг йиғинингизда иштирок этишларини қатъий таъқиқлаймиз!
–Бу масалаларни жамоат мустақил ҳал қилади. Ибодат уйининг эшиклари ҳамма учун очиқ!
* * *
Мени район ижроия қўмитасига чақиришда давом этдилар, бунга баҳона ҳам топдилар, масалан, “жамоат аъзоларининг ҳаммаси биринчи май намойишига чиқиши” учун якшанба хизматини бир соат кейинга кўчришимизни талаб қилдилар.
* * *
Жамоатнинг руҳий ҳаёти асло тўхтаб қолмади. 1979 йилнинг 2 майи куни Одессадаги масиҳийлик жамоатига Молдавия ва Украинанинг қўшни вилоятларидан 600 имонли келди. Ибодат уйидан курсиларни олиб чиқишди. Ёшлар елкама–елка туриб, бутун зални тўлдирди. Жойнинг торлиги руҳнинг эркинлигига ҳалақит бермади.
Йиғинимиз бошланиши билан диний ишлар бўйича вакил, Давлат хавфсизлик қўмитаси ходимлари, милиция кириб келди.
–Қанақа йиғин бу?! Тезда тарқалинглар! – деб буйруқ берди микрофон орқали диний ишлар вакили. Ўзбошимчалар олдинга ўта олмасин деб имонлилар бир–бирларига янада жипслашиб туриб олдилар. Закарпатьелик циган биродар ваъз қилаётган эди. Хавфсизлик Қўмитаси бошлиғи мегафон орқали менга мурожаат қилди:
–Бойко, бас қилинглар! Одамларингизни тарқатиб юборинг, ҳаммаларингиз тарқалинглар!
–Кечирасиз, бу ерда Худога хизмат йиғини боряпти. Тартибни бузманглар!
–Бойко, бу ёққа келинг!
Хизматчилар билан маслаҳатлашиб, бирга ибодат қилдик, мен Хавфсизлик Қўмитаси бошлиғи олдига келдим. (У залга кираверишда эшик олдида турган эди.)
–Ўн беш минутдан кейин бу ерда ҳеч ким қолмасин!– деди у менга.
–Мен жамоатнинг хизматчисиман, сизнинг талабингизни имонлиларнинг ҳукмига таклиф қилишим мумкин. Улар қандай қарор қилсалар, шундай бўлади.
Минбарга келиб, эълон қилдим:
–Биродарлар, сингиллар! Шаҳар маъмурияти 15 дақиқа ичида тарқалиб кетишимизни талаб қиляпти.
–Тарқалмаймиз! – деб бир овоздан жавоб беришди йиғилганлар. Мен воизга мурожаат қилдим:
–Биродар, гапингизни давом қилдиринг.
Циган биродар гапида давом этди.
–Бас қил! – деб бақирди Хавфсизлик Қўмитаси бошлиғи.
–Мен ҳали имонга келмаганимда, ўғирлик қилдим, сизлар эса менга бундай қилма, деб таъқиқламадингизлар. Энди Масиҳ ҳақида ваъз қилаётганимда “Бас қил!” деб бақиряпсиз. Мен циганман, мана паспортим!
–Ўн беш дақиқа вақт бошланди! – деб шиддат билан такрорлади бошлиқ.
Йиғин давом этаверди. Тартиббузарлар залга киришга уриндилар. Имонлилар эса қўлни қўлга бериб мустаҳкам туравердилар.
–10 дақиқа қолди! 5 дақиқа қолди! – шу сўзларни айтгандан кейин Давлат Хавфсизлик Қўмитаси бошлиғи “ишни бошлаш”га буйруқ берди. Милиция ходимлари қатъият билан турган имонлиларни сиқишга уриндилар. Ибодат уйининг деворлари бундай сиқувга бардош бера олмасдан қулаши мумкин эди. Мен Худодан, шунисидан ўзинг сақлагин, деб сўрадим.
Аскарлар қайси бир сингилнинг қўлидан, қайси бирининг сочидан тортдилар, биродарларнинг қўлларини қайирдилар. Имонлилардан кимдир: “Кўчага чиқамиз!” деб бақирди.
Милиция ходимлари шу зоҳотиёқ чекиниб, кўчага чиқаётганларни кўздан кечира бошладилар. Менинг ёнимда баланд бўйли биродар турган эди. У менга: “Орқамдан юринг!” – деб айтди. Мен кўчага чиқиб, имонлилар орасида қолдим. “Сизни излаяптилар! Уларга фақат сиз кераксиз! Тезда кетинг!” дедилар биродарлар.
Мен ибодат қилиб, имонли биродаримизнинг ёнимиздаги уйига кетдим. Менга, саккизта биродаримизни КПЗга олиб кетишди, деб хабар беришди. Мен уларга, ушланган биродарларни озод қилмагунларича, тарқалманглар, деб илтимос қилдим.
Ҳамма биродарлар кўчага чиқдилар. Уларнинг орасида мен йўқ эдим. Давлат Хавфсизлик Қўмитаси ходими жамоат оқсоқоли гувоҳномаси бор хизматчига, имонлиларни тарқатинг, деб буйруқ берди. Жамоат оқсоқоли: “Қулоқ солинглар, тарқалинглар…” деб кўндиришга уринди. Аммо зиммаларига масуълиятни олган биродарлар мақсадларини билдирдилар:
–Агар ушланганларни қўйиб юбормасангизлар, ҳаммамиз шаҳар милиция бошқармасига борамиз!
- Бораверинглар! Бу ерда сизларнинг одамларингиздан бор…
Давлат Хавфсизлик Қўмитаси бошлиғи, имонлилар намойиш қилиб
қолмасинлар, деб, ушланганларнинг ҳаммаси ибодат уйига олиб келинсин, деб буйруқ берди. Шундан кейин биродарлар ва сингиллар ибодат қилиб, шаҳар бўйлаб тарқалиб кетдилар ва имкони борича Масиҳ ҳақида гувоҳлик бердилар.
* * *
1980 йили мени дин ишлари бўйича вакил ҳузурига чақирди. Мен билан бирга икки биродар келди.
–Булар кимлар? – деб сўради у;
–Жамоатнинг элчилари, менинг биродарларим, – деб жавоб бердим мен.
–Улар кетаверсин.
–Улар кетса, мен ҳам кетаман.
–Мен сиз билан ёлғиз гаплашмоқчиман.
Икковимизнинг суҳбатимизни бутун жамоат билади. Худонинг халқидан менинг яширадиган сирим йўқ.
Вакил биродарларнинг иштирокида суҳбат олиб боришга мажбур бўлди. У ҳаммамизга маълум бўлган эътирозларни – нима учун болалар Худога хизмат йиғинларида иштирок этяптилар? Нимага ёшлар ҳар томонга тарқалиб ваъз қиляптилар? Нимага жамоатни рўйхатдан ўтказмадингизлар? каби эътирозларни рўкач қилди. Кабинетда яна бир нотаниш одам бор эди. У диний ишлар бўйича вакилга мурожаат қилди:
–Бойкога бир неча саволларим бор, мумкинми? – Вакил рухсат берди.
Нотаниш одам диний мавзуда бир неча саволлар берди, мен ҳам жавоб бердим.
–Илтимос, телевидения учун интервью берсангиз.
–Сир бўлмаса, айтинг–чи, сиз кимсиз?
У фамилиясини айтди.
Ниҳоят мен ҳақимда ғийбат гапларни ёзган ва телевидения орқали нохуш гапларни айтган одамни кўрдим! Мен, интервью беришга розиман, агар шу зоҳоти эфирга узатиладиган бўлса, деб рози бўлдим.
–Бунақаси кетмайди…
–Нимага? Сиз қанақа саволлар беришингизни мен билмайман. Мен жавоб беришимни сиз билмайсиз. Келинг, очиқчасига гаплашайлик, одамларнинг ўзлари билиб оладилар.
–Йўқ! Йўқ! – деб рад қилди у.
Мен тушундимки, телевидения аср ҳукмдорларининг манфаатларига жаво берадиган нарсаларнигина беради. Эфирга чиқадиган воизлар шу нарсани ҳисобга олишлари керак: агар воизлар 99 фоиз ҳақиқатни беришга муваффақ бўлсалар, комментаторлар томонидан 1 фоиз ёлғон берилгани кифоя – тингловчи дарров йўлдан адашади.
* * *
Жамоатхонадаги ёшлар мулоқоти тарқатилиб юборгандан кейин, жамоатхонани рўйхатдан ўтказиш тўғрисидаги талабни қўйдилар. Бу масала жуда қийин бўлди. Ғанимларим гоҳ шаҳар кенгашига, гоҳ Давлат Хавфсизлик Қўмитасига мени чақира бошладилар. Мен уларнинг ҳамма эътирозларига шундай жавоб бердим:
- Йўқ! Чунки Худога маъқул эмас!
Болалар ва ёшлар Худога хизмат қилишда иштирок этаётганлари учун менга бир неча марта жарима солдилар.
Давлат Хавфсизлик Қўмитасига чақирганларида ёлғиз ўзим келмаганим учун, ходимлар айёрлик йўлига ўтдилар. Мен эндигина ишга киришганимда, механик: “Сени кимдир йўқлаяпти”, деб қолди. Биродарларимдан биронтаси келган бўлса керак, деб ташқарига чиқдим. Давлат Хавфсизлик Қўмитаси ходимлари мени машинага ўтқазиб, Бебел кўчасига олиб келдилар. Кабинетга олиб келганларида, хаёлимда ибодат қилдим.
Яна бир ходим чиқиб келди. Суҳбат бошланди.
–Николай Ефремович! Сиз – Советлар мамлакатининг одамисиз! Собиқ комсомол ташкилоти котибисиз! Порт шаҳарда яшайсиз, бу ерга денгиз бўйлаб турли одамлар келишлари мумкин, уларнинг орасида жосуслар бўлиши ҳам мумкин. Сизнинг ибодат уйингиз эса ҳамма учун очиқ. Бизга ёрдам беринг. Тушунинг, биз бирга ишлашимиз керак…
–Мен жамоат хизматкориман, жосусларни излаш – сизларнинг ишингиз. Яҳудо бўлганимдан ўлганим яхши. Сизлар ўзларингизнинг вазифаларингизни бажаринглар, мен эса ўзимнинг ишим билан шуғулланаман.
–Сиз биз билан бирга юришингиз керак. Бу ишнинг қўрқинчли томони йўқ, – деб улар мени хотиржам қилмоқчи бўлдилар.
–Мен имонлиман, сизлар эса атеистсизлар. Биз битта йўлдан бора олмаймиз, бу мавзуда сизлар билан бошқа гаплашмайман.
–Яқинда қаердан қайтиб келганингни ёдингдан чиқарма! – деб ғазаб билан менга бақирди ходимлардан бири.
–Ҳали унутганимча йўқ.
–Бойко! Турмада чирийсан!
–Худонинг хоҳишисиз бошимдан биронта тук ҳам тушмайди.
–Қаердалигингни биласанми?
–Бебел кўчасида жойлашган Давлат Хавфсизлик Қўмитасида. Мен сизларнинг қўлингиздаман. Марҳамат, қамайверинглар. Тайёрман. Сизларга фақат бир нарсани а йтмоқчиман: Россияда шундай уйғониш юз берадики, сизлар ҳатто буни тасаввур ҳам қила олмайсизлар!
–Нима?! Давлат тўнтариши юз берадими? – деб сўради ҳалиги ходим хавотирлик билан креслодан турар экан.
–Худо руҳий уйғонишни юборади, сизлар сингари гуноҳкорлар тавба қиладилар!
Улар бир неча дақиқа тилдан қолдилар.
–Бойко! Биз сени бошқа модда бўйича суд қиламиз, турмадан чиқмайсан! – деб таҳдид қилди ўша ходим ва навбатчига:
–Олиб кет буни! – деб буюрди.
Навбатчи мени кўчага олиб чиқиб қўйди. Мен Худога шукрона айтдим ва жамоатхонага келиб, юз берган воқеаларни айтиб бердим.
* * *
Ҳадемай озодликдан маҳрум бўлишимни тушуниб турардим. Давлат Хавфсизлик Қўмитасининг таҳдидларини доим назарда тутиб, уларнинг ҳийла–найрангларини, ишимда фириб беришларини кутардим. Шунинг учун доим ҳушёр туриб, тинмай ибодат қилардим.
Узоқ кутмадим. Бир куни тунги сменага навбатчиликка турдим. Ҳаво илиқ бўлгани учун қозонларни тонгга яқин ёқардик. Тун бўйи ўқидим. Эрталаб қозонларни ёқмоқчи бўлдим, ёқишдан олдин эса қозонларнинг ҳолатини текширмоқчи бўлдим. Қарасам, сув ўлчагичда сув йўқ, демак, қозон бўш. Нарвон бўйлаб кўтарилиб, жўмракни очдим, жўмракдан сув томмади. Пастдаги жўмракни очдим – бу ердан ҳам сув оқмаяпти.
Навбатчилик журналини қарадим, менга навбатчиликни топширган ишчининг имзоси турибди, аммо биронта камчилик тўғрисида ёзилмаган.
Қозонларнинг у ёқ–бу ёғини текшириб, қоронғу бурчакда яна бир жўмрак борлиги эсимга тушиб қолди. Бориб қарасам, униси тамомила олиб ташланган! Суви бор иккинчи қозонни ёқаман, деган хаёл билан ўт ёқдим. Олов ўлимсанги бўлиб ёнарди, қозон эса ҳеч ҳам исимасди.
Эрталаб соат етти! Заводга иссиқлик керак! Термометр стрелкаси эса тобора тушиб кетарди.
Бир соатдан кейин ўт ёқувчи билан навбатчи келиб, сўради:
–Нимага қозонларда босим йўқ?
–Битта қозон ишдан чиқибди, кимдир ўчириб сувни тўкиб юборибди. Журналга эса ҳеч нарса қайд қилинмаган.
–Сувни ким туширибди? Рапорт ёзаман!
–Ёзавер! Ким тушириб юборганини билмайман, аммо бўш қозонга ўт ёқишга ҳаққим йўқ!
Бу очиқчасига фириб бериш эди. Улар ўйлаганларки, мен текшириб кўрмасдан бўш қозонга ёқаман, қозонда эса суюқ ёқилғи бор. Ўт ёқишинг билан трубалар эриб кетади, қозон ёрилиб кетиши мумкин.
–Иккинчи қозонга мен керакли температурани бера олмайман, – дедим ўт ёқувчига.
–Устингдан шикоят ёзаман!
–Бу – сенинг ишинг, – деб ҳаммомга кетдим. Ювиниб, кийиндим ва қозонхонага қайтиб келдим. Қарасам, ўт ёқувчи билан навбатчи системани улаб, қозонни сувга тўлдириб, ёқа бошлабдилар. Тушундимки, бу ўт ёқувчининг иши: у қандай мутахассис бўлмасин, агар у сабабини билмасдан сувни тўкмаса, қозонга ўт ёқишга ҳаққи йўқ.
–Эълонлар доскасида қоғоз осиғлик турибди, нима учун сменангда ишни барбод қилганинг тўғрисида тушунтириш хати ёзасан, – деди менга ўт ёқувчи.
–Сменамда эмас, бор–йўғи бир соат – еттидан саккизгача, мен ҳеч нарса ёзмайман.
–Келгуси сафар ишга келганимда, навбатчидан сўрадим:
–Қандай қилиб бу ҳодиса юз берди экан?
–Наҳотки тушунмаган бўлсанг?! Атайлаб сенга тузоқ қўйишган. Улар қозондан сувни тушириб қолмаганлар, балки яна иккинчи қозондаги мўрини ҳам ўчириб қўйганлар. Мўрининг вентилятори шундай қурилганки, қозондаги ҳавони сўриб олади.
–Э–ҳа, мана энди билдим нимага аланга олмасдан керакли температура бўлмаганини!
–Сен уйга кетганингдан кейин қозонга олов ёқдим, аммо аланга йўқ. Электрикларни чақирдим, улар текшириб кўриб, контакларни кимдир узиб ташлаганини аниқладилар, Мўри тескари ишлаётган экан.
Энди мен ғаразли ният бўлганига ишондим, ишимга кетдим.
Тушликдан олдин ўлчов асбобларини назорат қилувчи бошлиқ келди ва тушунтириш хати ёзасан, деб талаб қилди.
–Ёзмайман, агар директор чақирса, у билан ўзим гаплашаман.
Бир соатдан кейин бош механик келди, у ҳам тушунтириш хати ёзишимни талаб қилди. Мен рози бўлмадим. Улар менинг устимдан директорга шикоят ёздилар, директор мени ва механикни кабинетига чақирди. Мен юз берган воқеаларни батафсил тушунтириб бердим.
–Қозондан сувни туширишга ким буйруқ берди? – деб сўради директор механикдан.
–Мен бермадим, – жавоб берди механик.
–Бўлмаса ким?
–Бойко! Сантехник у–ку!
- Владимир Николаевич! Бойко фақат сувни тушириб қолмасдан, иккинчи қозондаги мўрини ҳам ўчириб қўйган, заводда ишни барбод қилиш учун шундай қилган.
Директор электрикдан сўради:
–Контактни ўзиб қўйинглар, деб сиз буйруқ берганмисиз?
–Йўқ.
–Ким буйруқ берган?
–Бойко! Ахир, у қўли гул уста!
–Владимир Николаевич! Наҳотки сменамда шунақанги аҳмоқлик қилиб, ўзимга ўзим душманлик қилсам?! Бу ерда қасддан душманлик юз беряпти, мен комиссияга мурожаат қилишга мажбурман.
–Бойко, бориб ишингизни қилаверинг! – деб директор менга жавоб берди. Мен тушундимки, директор бу нохуш воқеага аралашмаган экан, агар Худо менга мадад бермаганда ва душманларимнинг ниятларини билиб олишимга ёрдам бермаганда эди, бошимга фалокат ёғилиши, суд бўлиши турган гап эди. Душманларимнинг қилмишлари мен қамалгунимча давом этди. Худога шукрки, Худойим ғаройиб равишда мени сақлади.
Книга на Узбекском языке: - Верю в бессмертие (Николай Бойко)
Очень впечатляющее свидетельство одного верующего узника за имя Христово, прошедшего тюрьмы и лагеря, и повсюду Бог подкреплял его и исцелял. Одному Богу известно, сколько издевательств претерпел Николай Ерофеевич в неволе. Его лишали свиданий, не отдавали писем и в буквальном смысле уничтожали, сажая в камеру—холодильник в то время, когда у него было воспаление легких. Но, по неизреченной Своей милости, Господь сберегал жизнь Своему слуге. Он оставался непреклонным и не шел на сотрудничество с гонителями. Его глубоко почтенный 82-летний возраст — яркое доказательство того, что жребий наш всецело находится в руках Господа и вовсе не условия существования определяют длительность жизни, а лишь Божья воля. Несмотря на суровый путь, он достиг рубежа большей крепости и отошел к Господу как и насыщенные днями патриархи. Земная брань его закончилась победно.
