Роберт Спраул. Масиҳийлик таълимоти асослари - (8-боб) Китоб Ўзбек тилида

Masihiylik ta'limoti asoslari (Robert Spraul) O‘zbek tilida Audiokitob

 

МУНДАРИЖА

Муқаддима

Кириш

БИРИНЧИ ҚИСМ. Ҳақиқат

1-боб. Илоҳий ҳақиқат

2-боб. Зиддият, сирлилик ва қарама-қаршилик

3-боб. Бевосита ва билвосита умумий ваҳий

4-боб. Алоҳида ваҳий ва Муқаддас Китоб

5-боб. Илоҳий Қонун

6-боб. Худонинг пайғамбарлари

7-боб. Муқаддас Ёзув қонун-қоидалари

8-боб. Муқаддас Китобни талқин қилиш

9-боб. Хусусий равишда талқин қилиш

ИККИНЧИ ҚИСМ. Худонинг табиати ва сифатлари

10-боб. Худонинг сирлилиги

11-боб. Худонинг Учбирлиги

12-боб. Худонинг мукаммаллиги

13-боб. Худонинг қудратлилиги

14-боб. Худонинг ҳозиру нозирлиги

15-боб. Худо ҳамма нарсани бошқаради

16-боб. Худонинг Муқаддаслиги

17-боб. Худонинг эзгулиги

18-боб. Худонинг адолатлиги

УЧИНЧИ ҚИСМ. Худонинг ишлари ва амрлари

19-боб. Яратилиш

20-боб. Олдиндан кўра билиш

21-боб. Мўъжиза

22-боб. Худонинг иродаси

23-боб. Аҳд

24-боб. Аҳд вазифалари

ТЎРТИНЧИ ҚИСМ. Исо Масиҳ

25-боб. Масиҳнинг илоҳий табиати

26-боб. Масиҳнинг итоаткорлиги

27-боб. Масиҳнинг инсоний табиати

28-боб. Масиҳнинг бегуноҳлиги

29-боб. Айбсиз ҳомиладорлик

30-боб. Исо Масиҳ Ягона Ўғил сифатида

31-боб. Масиҳнинг сувда чўмиб имон келтириши

32-боб. Масиҳнинг улуғворлиги

33-боб. Масиҳнинг осмонга Кўтарилиши

34-боб. Исо Масиҳ Худо ва одам ўртасидаги Воситачи сифатида

35-боб. Масиҳнинг учлик хизмати

36-боб. Исонинг исмлари

БЕШИНЧИ ҚИСМ. Муқаддас руҳ

37-боб. Муқаддас Руҳнинг илоҳийлиги

38-боб. Муқаддас Руҳнинг шахсга оид табиати

39-боб. Муқаддас Руҳнинг ички гувоҳлиги

40-боб. Муқаддас Руҳдан зиё олиш

41-боб. Муқаддас Руҳни қабул қилиш

42-боб. Муқаддас Руҳ — Юпатувчи

43-боб. Муқадас Руҳ — Покловчи

ОЛТИНЧИ ҚИСМ. Инсон ва гуноҳ қилиш

44-боб. Ўзликни билиш ва Худони англаш

45-боб. Инсон Худо суратида яратилган

46-боб. Инсон тана ва қалб сифатида

47-боб. Инсон тана ва руҳ сифатида

48-боб. Шайтон

49-боб. Ёмон руҳлар

50-боб. Гуноҳ

51-боб. Бирламчи гуноҳ

52-боб. Одамнинг ахлоқсизлиги

53-боб. Инсоннинг виждони

54-боб. Кечирилмайдиган гуноҳ

55-боб. Синкретизм

ЕТТИНЧИ ҚИСМ. Нажот топиш

56-боб. Нажот топиш

57-боб. Олдиндан белгилаш

58-боб. Олдиндан белгилаш ва абадий ҳукм

59-боб. Таъсирчан даъват

60-боб. Юқоридан туғилиш

61-боб. Гуноҳларни ювиш

62-боб. Чекланган гуноҳни ювиш

63-боб. Ироданинг эркинлиги

64-боб. Имон

65-боб. Қутқарувчи имон

66-боб. Имон билан оқланиш

67-боб. Имон ва савоб

68-боб. Тавба-тазарру

69-боб. Хизматлар ва марҳамат

70-боб. Азизларнинг имондан қайтмаслиги

71-боб. Нажотга ишонч

72-боб. Оралиқ ҳолат

73-боб. Батамом тирилиш

74-боб. Улуғлаш

САККИЗИНЧИ ҚИСМ. Жамоат ва маросимлар

75-боб. Ҳаворийлар

76-боб. Жамоат

77-боб. Ҳақиқий Жамоатнинг белгилари

78-боб. Жамоатдан четлаштириш

79-боб. Маросимлар

80-боб. Сувда имон келтириш

81-боб. Чақалоқларни сувда имонга киритиш

82-боб. Раббийнинг Қутлуғ зиёфати

83-боб. Ўзгариш

84-боб. Дам олиш куни

85-боб. Қасам ва ваъдалар

ТЎҚҚИЗИНЧИ ҚИСМ. Ҳозирги дунёда руҳият ва ҳаёт

86-боб. Руҳ самараси

87-боб. Севги

88-боб. Умид

89-боб. Ибодат

90-боб. Антиномизм

91-боб. Легализм

92-боб. Қонуннинг уч томонлама мақсади

93-боб. Перфекционизм

94-боб. Давлат ҳокимияти

95-боб. Никоҳ

96-боб. Ажралиш

ЎНИНЧИ ҚИСМ. Охирги замон

97-боб. Дажжол

98-боб. Масиҳнинг қайтиши

99-боб. Худо салтанати

100-боб. Самовий ватан

101-боб. Жаннат ҳузур-ҳаловатини кўра билиш

102-боб. Дўзах

---

8-боб
Муқаддас Китобни талқин қилиш

Ёзма ҳужжатни тушуниш учун олдин уни яхшилаб талқин қилиш керак. Америка Қўшма Штатларида мамлакат Конституциясини талқин қилиш учун юқори мартабали тўққиз нафар мутахассис бор. Улар биргаликда мамлакатнинг Олий судини ташкил этишади. Муқаддас Китобни талқин қилиш — Америка Қўшма Штатлари Конституциясини талқин қилишга қараганда ниҳоятда масъулиятли масаладир. У бениҳоят эхтиёткорликни ва ҳаракатни талаб этади.

Муқаддас Китобнинг ўзи ўзига Олий ҳакам. Муқаддас Китобни талқин қилишнинг энг асосий қоидаси шундан иборатки, «Муқаддас Ёзув ўзини ўзи талқин қилади». Бу принцип шуни англатадики, Муқаддас Китобни фақат Муқаддас Китобнинг ўзи ёрдамида талқин қилиш керак. Матннинг бир қисмидаги тушуниш қийин бўлган талқинни бошқа қисмдан излаш даркор. Ёзувни Ёзув ёрдамида тушунтириш — бир парчани бошқа парча билан таққослашни англатади. Ҳар бир гапни нафақат бир парчанинг контекстида, балки бутун Муқаддас Китобнинг контекстида кўриб чиқиш лозим.

Бундан ташқари, ягона тўғри ва асосланган талқин қилиш усули — бу сўзма-сўз ва аслига мувофиқ изоҳлаб бериш усулидир. Шуни ҳам назарда тутиш керакки, бу усулдан тўғри фойдаланиш даркор. Шунга қарамай, сўзма-сўз талқин қилиш кўп одамларни довдиратиб қўймоқда. Агар жиддий айтадиган бўлсак, сўзма-сўз талқин қилиш — бу Муқаддас Китоб қандай ёзилган бўлса, шундай тушуниш кераклигини англатади. Отга от сифатида, феълга эса феъл сифатида қараш лозим. Бунинг маъноси шуки, Муқаддас Китобнинг матнларидаги қўлланилган барча сўз шаклларни мана шу шакллар муносабатига таъсир этувчи норматив қоидалар асосида тушуниш керак. Шеъриятни шеърият сифатида қабул қилиш даркор. Тарихий қисса, ҳикояларга тарихий қисса ва ҳикоялар сифатида қараш керак. Ҳикмат — бу ҳикмат демакдир, гипербола эса — бу гиперболадир ва ҳоказолар.

Бундай ҳолатда Муқаддас Китобни ҳар қандай бошқа китобларга нисбатан қўлланадиган талқин қилиш қоидалари асосига мувофиқ талқин қилиш керак. Қайси бир маънода Муқаддас Китоб бошқаларга, қачонлардир ёзилган китобларга умуман ўхшамайди. Шундай бўлса-да, уни бошқа китоблар сингари талқин қилиш даркор.

Муқаддас Китобни шахсий хоҳиш-истаклар ёки таассубларга (хурофотларга) асосланиб талқин қилиб бўлмайди. Ундан ўз манфаатларимиз йўлида фойдаланишга интилиш ўрнига, Муқаддас Китоб нима демоқчи эканлигини тушунишга ҳаракат қилиш керак. Фақатгина бидъатчилар Ёзувларда Муқаддас Китоб матнларига асосланмаган сохта ақидаларни тасдиқлайдиган деталларни топишга уринишади. Иблис Исони васвасага солиш ниятида Муқаддас Ёзувнинг баъзи бир оятларини олиб ташлаб, мисоллар келтирган (қаранг: Мат. 4:1-11).

Муқаддас Китобнинг асосий мазмуни шунчалик аниқ ва равшанки, уни ҳатто ёш бола ҳам тушуна олади. Лекин Муқаддас Ёзувнинг ҳақиқатини янада чуқурроқ ўрганиш учун Муқаддас Китоб матнларини астойдил ва диққат-эътибор билан ўрганиш талаб этилади. Муқаддас Китоб таълимотининг айрим фикрлари шу қадар қийин ва мураккабки, етук олимлар узоқ йиллар мобайнида уларни тартибга солиб, иложи борича соддароқ қилиб тушунтиришга кўп ҳаракат қилишди.

Талқин қилишнинг бир неча усули мавжудки, Муқаддас Китобни ўрганиш жараёнида албатта бу усулларга амал қилиш зарур. Улар қуйидагилардир: 1) Баён этилган ҳикояларни «ибратли» парчалар мисолида талқин қилиш керак. Масалан, Мориа тоғида Иброҳим Исҳоқни қурбонлик қилган воқеага асосланайлик. Фараз қилайлик, Иброҳимнинг эътиқодда ниҳоятда мустаҳкамлигини ва саботлилигини Худо ҳали билмас эди. Лекин Муқаддас Китобнинг ибрат бўладиган парчалари Худо ҳамма нарсадан хабардорлигини тасдиқлайди. 2) Ноаниқлик ёки номаълумликни ҳар доим аниқлик ва равшанлик нуқтаи назаридан талқин қилиш керак, бироқ аксинча эмас. Яъни бирор бир парчада яширин, аниқ бўлмаган фикр учраса, биз уни ҳақиқат деб қабул қилмаслигимиз керак. Бунинг устига, бу фикр Ёзувнинг бошқа парчасида ҳақиқатга яққол қарама-қарши бўлса. 3) Муқаддас Китобни талқин қилиш мантиқ қонунларига бўйсунади. Масалан, агар биз ҳамма мушукларнинг думи борлигини аниқ билсак, ҳеч қачон қайсидир мушукнинг думи йўқ бўлса керак, деган хулоса чиқара олмаймиз. Агар мабодо бирор мушукнинг ҳақиқатдан ҳам думи йўқ бўлса, унда барча мушукларнинг думи борлиги тўғрисидаги факт шак-шубҳасизлигича қолади. Гап талқиннинг техник қонуниятлари тўғрисида эмас, балки хусусан соғлом фикр қонуниятлари тўғрисида бормоқда. Қолаверса, Муқаддас Китобни кўп ҳолларда хато талқин қилиш ҳодисалари мантиқий жиҳатдан нотўғри хулосалар сабаби туфайли юз беради.

---

Книга на Узбекском языке: - Основы христианского вероучения  (Роберт Спраул)

Данная книга — не учебник по формальному богословию. Она предназначена для обычного верующего и представляет собой введение в основные доктрины христианской веры. Чтобы постичь учение Библии, нам прежде нужно познакомиться с понятиями, при помощи которых это учение излагается. Поэтому данная книга должна помочь читателю уяснить главные понятия, которые и составляют библейское послание, адресованное человеку.

Каждое понятие представлено кратко, в конспективной форме. В конце глав вашему вниманию предлагаются ссылки на Библию, которые дополнят и оживят схематичное изложение доктрин. Все доктрины изложены просто, но основательно. Просто, но не упрощенно. На нескольких страницах я попытался представить суть каждой богословской доктрины, подробное исследование которой заняло бы не один том.

Прочитав данную книгу, вы не станете специалистами в области богословия. Но будете иметь представление о главных понятиях, являющихся основой богословия. Надеюсь, что после ознакомления с этой книгой читатели захотят изучать богословие более детально и глубоко, а это занятие на всю жизнь.

Хочу выразить благодарность Уэнделлу Холи из Издательского дома Tyndale за предложенную идею написания этой книги, Донне Мак за подготовку рукописи к печати и Дейвиду Фриланду за помощь с графической частью издания. Благодарю также своего сына, Р. Ч., за редакторскую правку.