Эйден Тозер. Худонинг Буюклиги - (12 Боб) Китоб Ўзбек тилида
Xudoning Buyukligi (Eyden Tozer) O‘zbek tilida Audiokitob
Мундарижа
Муаллифдан
1. Нима учун биз Худо ҳақида тўғри фикрлашимиз керак
2. Эришиб бўлмас Худо
3. Илоҳий белгилар: Худо ҳақидаги баъзи бир ҳақиқатлар
4. Муқаддас Учбирлик
5. Худонинг баркамоллиги
6. Худонинг эркинлиги
7. Худонинг абадийлиги
8. Худонинг чексизлиги
9. Худонинг доимийлиги
10. Худонинг ҳамма нарсадан бохабарлиги
11. Худонинг донишмандлиги
12. Худонинг қудратлилиги
13. Худонинг трансцендентлиги
14. Худонинг ҳар ерда ҳозирлиги
15. Худонинг содиқлиги
16. Худонинг меҳрибонлиги
17. Худонинг адолатлилиги
18. Худонинг раҳмдиллиги
19. Худонинг марҳамати
20. Худонинг севгиси
21. Худонинг муқаддаслиги
22. Худонинг олий ҳокимияти
23. Очиқ сир
Худонинг қудратлилиги
Самовий Отамиз, биз Сенинг: «Мен қодир Худоман, Менинг олдимда муқаддас юринглар», — деб айтганингни биламиз. Бироқ агар Сен бизга Ўзингнинг мислсиз улуғвор қудратинг билан ёрдам бермас экансан, у ҳолда ўз табиатимизга кўра заиф ва гуноҳкор бўлган бизлар қандай қилиб бенуқсон йўлдан юра оламиз? Сен шундай қилгинки, Масиҳни ўликлардан тирилтириб, Самода Ўзингнинг ўнг томонингга ўтқизган пайтингда, Масиҳда ҳаракат қилган кучдан тўғри фойдаланишни биз ўргана олайлик. Омин.
«Ваҳий» китоби муаллифи Юҳанно ўзига берилган башоратда кўп халойиқ, шовуллаган сувлар, бутун Коинот бўйлаб гумбурлаган момақалдироққа ўхшаш садоларни ва бу садолар ҳамда шовуллашлар олий ҳукмронликни ва Худонинг қудратини олқишлаётганлигини эшитади:
«Ҳаллелуя! Ҳар нарсага қодир Худойимиз, Сарвари коинот Шоҳ ўрнини олди» (Ваҳий 19:6).
Олий ҳокимият ва қудратлилик бирга юриши керак. Уларнинг бири иккинчисисиз мавжуд бўлолмайди. Шоҳлик қилиши учун Худо ҳокимиятга эга бўлиши керак, ҳамма нарса ва ҳамманинг устидан шоҳлик қилиши учун эса У барча ҳокимиятга эга бўлиши керак. Жамики ҳокимиятга эга бўлиш — бу қудратли бўлиш демакдир. Муқаддас Китобнинг инглизча таржимасида бу сўз 56 марта учрайди ва у фақатгина Худога нисбатан қўлланилади. Фақат Худогина қудратлидир.
Худо У яратган бирорта ҳам мавжудот эга бўлмаган чексиз тўла ҳокимиятга ва мутлақ қудратга эгадир. Биз бу ҳақда Илоҳий ваҳий ёрдамида билиб оламиз, бироқ шунинг билан бир қаторда бу бизга аввалдан маълум бўлган билимлардан чиқарилган хулосадир. Агарда биз Худонинг чексизлиги ва Ўз-Ўзидан борлигини зарур деб билсак, у ҳолда шу заҳотиёқ Худонинг қудратли ҳам бўлиши кераклигини кўрамиз ва Худонинг қудратлилиги қаршисида тиз чўкамиз.
«Қудрат Худодан... », — дейди Забур муаллифи (Забур саноси 61:12), ҳаворий Павлус эса борлиқнинг ўзи Худо ҳокимиятининг абадийлигини исботидир, деб таъкидлайди (Рим. 1:20). Буни билган ҳолда биз Худонинг қудрати ҳақида қуйидагича мулоҳаза юритамиз: Худо ҳокимиятга эга. Шунингдек, Худо чексиз бўлганлиги учун ҳам, Худо ҳисобланган ҳамма нарса чегарага эга бўлмайди; шунинг учун Худо чексиз ҳокимиятга эгадир. У қудратлидир. Шунингдек, Ўз-Ўзидан бор бўлган Яратувчи — Худо жамики мавжуд бўлган куч ва ҳокимиятнинг манбаи ҳисобланади. Манба эса ўз навбатида, ҳеч бўлмаганда ўзидан оқиб чиқаётган нарса билан тенг бўлиши кераклиги Худонинг қудратли эканлигини яна бир карра тасдиқлайди.
Худо Ўзи яратган мавжудотларга қудрат ато қилди, бироқ бу билан Унинг қудрати заррача бўлса-да камайгани йўқ. Худо беради, аммо қайтариб бермайди. Худо нимаики берса, Унинг Ўзида қолаверади ва яна Ўзига қайтиб келади. У ҳамиша аввал Ким бўлган бўлса, шундайлигича, яъни Тангри Таоло Сарвари коинот бўлиб қолаверади.
Агарда Муқаддас Ёзувларни диққат билан ўқийдиган бўлсак, у ҳолда Муқаддас Китобда таърифланган кишилар дунёқараши билан замондошларимиз дунёқараши орасидаги улкан фарқни кўришимиз мумкин. Бугунги кунда биз мушоҳадаларимизнинг дунёвий бўлиб қолганлигидан руҳан азоб чекамиз. Муқаддас Ёзувлар муаллифлари Худони кўрган жойларда биз табиат қонунларини кўрамиз. Муқаддас Ёзувлар муаллифлари учун дунё тирик ва шахсий ҳисобланар эди, бизнинг дунёмиз эса кимсасиз ва ўликдир. Уларнинг дунёсини Худо бошқарган; бизнинг дунёмизни эса табиат қонунлари бошқаради ва биз ҳамиша Худодан олисда юрамиз.
Худони миллионлаб кишиларнинг онгидан сиқиб чиқарган бу табиат қонунларининг ўзи қандай экан? «Қонун» сўзи икки хил маънога эга. Бу сўзнинг бир маъноси ҳокимиятлар томонидан ўрнатилган ташқи қоидаларни билдиради. Мисол учун, талон-тарожлик ва зўравонликка қарши чиқарилган қонун. Бу сўз шунингдек, Коинотда юз бераётган бир хил ҳодисаларни ифода қилишда ҳам ишлатилади, бироқ бу иккинчи маъно хатоликдир. Биз табиатда кўриб, гувоҳи бўлган ҳамма нарсалар — Худонинг қудрати ва донишмандлиги Ўзи яратган мавжудотлар орқали ҳаракат қиладиган йўллардир. Аслини олганда булар қонунлар эмас, балки ҳодисалардир. Бироқ биз уларни жамиятнинг субъектив қонунларига ўхшатган ҳолда «қонунлар» деб атаймиз.
Худонинг қудрати қандай ҳаракатланаётганлигини илм-фан кузатади, унда қандайдир қонуният бор, деб билади ва уни «қонун» деб атайди. Худонинг яратиш давомидаги ҳаракатларининг бир хиллиги олимга рўй берадиган табиат ҳодисаларини олдиндан айтиб бера олиши учун имкон беради. Худонинг Ўз дунёсидаги ҳатти-ҳаракатининг ишончли эканлиги — илмий ҳақиқатнинг асосидир. Олим худди шу нарсага ўз ишончини билдиради ва айнан шу туфайли навигация, кимё, қишлоқ хўжалиги ва тиббиёт каби соҳаларда йирик ва фойдали ютуқларга эришилади.
Иккинчи томондан, эътиқод табиатни четлаб ўтади ва Худо сари боради. Уни яратилиш йўлидаги Худо қолдирган излар эмас, балки бу йўлдан бораётган Зотнинг Ўзи қизиқтиради. Эътиқодни, аввалом бор, ҳамма нарсанинг манбаи бўлган, барча ҳодисаларни бошқарадиган Зот қизиқтиради. Фалсафада У турли хил атамалар билан маълумдир. Уларнинг ичида энг ваҳималиси, менинг билишимча, Рудольф Отто томонидан айтилган: «Мутлақ, баҳайбат, ҳеч қачон сўнмайдиган, ҳаракатчан олам стрессидир». Масиҳий бу «олам стресси»нинг қачонлардир: «Мен Менборман» (Чиқиш 3:14), деб айтганини ва устозларнинг энг буюги Ўз шогирдларига: «Ибодат қилаётганингизда шундай деб айтинглар: Эй, Отамиз! Сенинг муқаддас исминг улуғлансин...» (Луқо 11:2), деб Ўзига нисбатан шахс сифатида мурожаат қилишларини насиҳат қилганини қувонч билан эсга олади. Муқаддас Китобда ёзилган одамлар бу «мутлақ ва баҳайбат» билан ўта шахсий тилда гаплашишган, пайғамбар ва руҳоний ҳам хотиржамлик ва қониқиш бахшида этадиган илиқ ва яқин садоқатдан ҳаяжонланган ҳолда Унинг билан бирга юришган.
Қудратлилик жамики қудратнинг йиғиндиси ҳисобланмайди, балки биз масиҳийлар Раббимиз Исо Масиҳнинг ва «Унга ишониб, абадий ҳаёт топажакларнинг» (1 Тим. 1:16) ҳаммасининг Отаси деб айтадиган Худо шахсининг хусусиятидир. Худони улуғловчи киши учун бу ҳақдаги билим унинг руҳий ҳаётида ажойиб куч манбаи бўлиб қолади. Мутлақ қудрат соҳиби бўлганлиги туфайли истаган нарсасини амалга ошира оладиган, Унинг учун қийин ва машаққатли нарсанинг ўзи мавжуд бўлмаган Зот билан биродар бўлишга эришиш учун, бу инсоннинг имони улкан қадам ташлаган ҳолда юқорига кўтарилади.
Тангри Таоло бутун Коинотдаги жамики кучларни бошқарар экан, У ҳамма нарсани бир текисда осонлик билан амалга ошира олади. Унинг ҳамма ҳаракатлари ҳеч бир қийинчиликсиз амалга ошади. Худо ўрнини тўлдириб туриш керак бўладиган қувватни сарф қилмайди. Худо ҳеч кимга қарам эмас ва шунинг учун У Ўз кучини янгилаш учун Ўзидан ташқаридан куч олишга зарурат сезмайди. Ўзи истаган нарсани амалга ошириш керак бўладиган ҳамма куч-қувват Унинг камаймайдиган мукаммалликдаги чексиз ибтидосида мавжуддир.
Пресвитериан жамоатининг чўпони А.Б.Симпсон кексайган, хасталанган, чуқур тушкунликка тушган ва ўз хизматини ташлашга тайёр бўлган бир пайтида, тасодифан Худо ҳақидаги оддий бир негрлар қўшиғини эшитиб қолади:
Исо учун қийин нарсанинг ўзи йўқ,
Ҳеч бир кимса У каби иш бажара олмас.
Бу сўзларнинг асл маъноси жисми ва қалбига ишонч, умид ва ҳаёт бахшида этган ҳолда Симпсоннинг юрагини ўқ каби тешиб ўтади. Симпсон ҳилват жойга кетади ва Худо билан бир неча ойлар давомида ёлғизликда бўлгач, касаллигидан тўлиқ фориғ бўлиб, тузалади. Сўнгра эса қувончу шодликка тўлиб-тошган ҳолда дунёдаги энг йирик миссионерлик жамиятларидан бирини ташкил қилиш учун жўнаб кетади. Худо билан бўлган бу учрашувдан сўнг, Симпсон ўттиз беш йил давомида Масиҳга хизмат қилган ҳолда жуда кўп ишларни амалга оширди. Чексиз қудрат соҳиби — Худога бўлган ишончи Симпсонга ўз ишини давом эттириши учун зарур бўлган барча кучни берди.
Қодир Эгам! Мен Сенинг олдингда тиз чўкаман;
Ва ҳатто юзларини беркитган карублар ҳам
Сенинг олдингда бош эгадилар;
Сокин ва вазмин садоқат ила таъзим қиламан Сенга,
Барча донишмандликка эга ва ҳар ерда ҳозир Дўстим.
Сен ерга зумрад кийим бердинг,
Ёки уни қор билан қопладинг;
Ёруғ қуёш ҳам, кўкдаги тўлин ой ҳам
Сенинг ҳузурингда эгар экан бош.
Сэр Жон Боурин
Отто Рудольф. Муқаддаслик ҳақидаги тасаввурлар. — Rudolf Otto. The idea if the Holy (Oxford University Press, New York, 1958).P.24.
Книга на Узбекском языке: Величие Бога (Эйден Тозер)
Церковь оставила своё некогда возвышенное представление о Боге и заменила его представлением низким и постыдным, которое совершенно недостойно мыслящих, поклоняющихся Господу людей. Когда мы потеряли ощущение величия Господа, мы потеряли и религиозное благоговение, и сознание Божественного присутствия. Мы потеряли наш дух поклонения Богу и нашу способность внутренне сосредоточиться для того, чтобы встретить Бога в молитвенном молчании.
В этой книге доктор Тозер помогает нам лучше понять Бога и вновь открыть для себя Его величие, чтобы это оказало глубокое влияние на нашу повседневную жизнь. Чтобы вернуть это понятие в повседневную жизнь верующих, он предлагает рассмотреть Божественные атрибуты в их взаимосвязанности и единстве, сосредоточив внимание на таких свойствах Бога, как самодостаточность, независимость, всемогущество, вездесущность, неизменность, бесконечность и многие другие.
