Фаришталар ҳам сукут сақлаган эдилар (Макс Лукадо) 9 bob

Макс Лукадо. Фаришталар ҳам сукут сақлаган эдилар - (9 боб) Китоб Ўзбек тилида

Farishtalar ham sukut saqlagan edilar (Maks Lukado) O‘zbek tilida Audiokitob

Мундарижа

Китобни ўқишни бошлашингиздан олдин

ЖУМА

1-боб. Хақиқат бўлиши учун жуда эрта, жуда кеч, жуда яхши

2-боб. Ерихондан Қуддусга

3-боб. Ўзини қурбон қилган генерал

4-боб. Майиб-мажруҳ эътиқод

ШАНБА

5-боб. Ҳеч нарса қилиш керак эмас. Бирпас тўхтанг

6-боб. Таваккал қиладиган севги

ЯКШАНБА

7-боб. Эшакдаги одам

ДУШАНБА

8-боб. Савдогарлар ва кўзбўямачилар

9-боб. Орзу қилиш жасорати

СЕШАНБА

10-боб. Қадоқлар ва шафқат ҳақида

11-боб. Сиз таклиф қилингансиз

12-боб. Лаблар — лабларга қарши

13-боб. Одам орзу қилишга журъат қила олмаган нарса

14-боб. Тафсилотми ёки хочми?

15-боб. Содда имон

16-боб. Соғ-саломат қолиш

17-боб. Қумдан қурилган қасрлар

18-боб. Тайёр бўлинг

19-боб. Атир гуллари бор одамлар

ПАЙШАНБА

20-боб. Хизматкор

21-боб. У сизни танлади

ЖУМА

22-боб. Ҳамма сизга қарши бўлганда

23-боб. Сизнинг танловингиз

24-боб. Мўъжизаларнинг энг буюги

25-боб. Ибодат орқали очилган

ЯКШАНБА

26-боб. Яширин қабр

27-боб. Ўйлайманки, доимо бу йўлни хотирамда сақлайман

Мустақил ўрганиш учун қўлланма

9-боб Орзу қилиш жасорати

Сизларга шуни айтай: агар имонингиз бўлса ва иккиланмасангиз, фақат анжир дарахти билан юз берган воқеанигина қилиб қолмайсиз, балки анови тоққа: «Қўпорилиб, денгизга отил!» деб айтсангиз, айтганингиз бажо бўлади.

Матто 21:21

Ханс Боблингер Ульм шаҳридан учишни орзу қиларди. У ернинг тортишиш кучини енгишни ва худди қуш каби учишни истарди. Аммо битта муаммо бор эди: Ханс ҳали ХVI асрда яшаётган эди. Ҳали на самолёт, на вертолёт, на бирон учиш аппарати бор эди. У анча олдин туғилган хаёлпараст эди. У истаган нарсанинг сира имкони йўқ.

Ханс Боблингер эса имкони йўқ ишни амалга оширишда бошқаларга ёрдам беришни ҳаётининг мазмуни деб билди. У протезлар ясарди. Ўша пайтларда оёқ-қўлларни кесиб ташлаш — жароҳатларни даволашнинг кенг тарқалган усули эди. Шунинг учун унинг иши кўп эди. У майиб-мажруҳ одамларга юзага келган вазиятлардан ғолиб чиқиш учун ёрдам берарди. Унинг ўзи ҳам айнан шуни хоҳларди.

Вақти келиб, эгаллаган билимлари асосида қанотлар ясади. Тез орада бу қанотларни Бавариядаги Альп тоғлари ён бағирларида синаб кўрадиган кунлар келди. Учиш жойини у тўғри ва муваффақият билан танлаганди. Чунки бу жойда ҳавонинг чиқиш оқимлари кучли эди. Ўша унутилмас қуёшли кунда Ханс дўстларининг кўз ўнгида тепаликдан сакради ва соғ-саломат ерга қўнди. Унинг юраги тез урарди. Дўстлари қарсак чалишди. Худо ҳам мамнун эди.

Дарвоқе, Худонинг қувонаётганини мен қаердан биламан? Чунки биз орзуларга берилганимизда, Худо мамнун бўлади. Биз орзу қилганимизда, Худога ўхшаб кетамиз. Масиҳни ҳар қандай янгилик завқлантиради. У эскирган нарсани янгилаб, ҳузур-ҳаловат олади. У ҳатто барча имконсиз нарсаларнинг имкони борлиги ҳақида китоб ҳам ёзди. Сизга намуна керакми? Китобни варақланг. 80 ёшли чўпонлар одатда, фиръавнларга шарт қўймайдилар. Аммо бу тўғрида Мусога айтманг.

Одатда ўсмир чўпонлар девлар билан курашмайдилар. Аммо бу тўғрида Довудга ҳикоя қилманг.

Тунда далада қўйларни қўриқлаётган чўпонлар одатда фаришталар қўшиғини эшитмайдилар, моллар охурида ётган Раббийни кўрмайдилар. ...Аммо Байтлаҳмлик чўпонларни бунга ишонтиришга уринманг.

Қолаверса, Раббийни бунга ишонтиришга уриниш умуман бефойда. Абадият давомида Раббий ерда судралиб юриш учун туғилганларга қанот бериш билан шуғулланадилар. Шу қанотларни кимлардир қирқиб, уларни майиб-мажруҳ қилганларида, Раббий ғазабланади. Айнан шу мавзудаги ҳикояда мевасиз анжир дарахти ва денгизга қўпорилиб отилган тоғ ҳақида айтилади.

Масиҳ билан Унинг шогирдлари Байтанияда тунаб, душанба куни эрталаб Қуддусга жўнашди. Масиҳ оч қолди. Бир пайт йўл четидаги анжир дарахтига кўзи тушди. У анжирга яқинлашиб қарасаки, унинг барглари ниҳоятда кўпу биронта меваси йўқ экан. Бу анжир дарахтининг нимасидир Унга яқинда Маъбадда кўргани ва кейинроқ Қуддусда қилмоқчи бўлган ишини эслатди[1]. Шундай қилиб, у анжир дарахтини: «Бундан буён сенда мева битмасин», деб лаънатлади. Анжир дарахти шу зоҳоти қуриб қолди. Эртасига — сешанба куни шогирдлар анжир дарахтининг қуриб қолганини кўриб, ҳайрон қолишди. Бир кун олдин бу дарахт бақувват, барглари кўм-кўк эди. Энди эса барглари қуриб, тўкилиб қолганди.

«Бу қандай юз берди, анжир шунчалик тез қуриб қолдими?» деб сўрашди улар. Масиҳ шогирдларига шундай жавоб берди:

«Сизларга шуни айтай: агар имонингиз бўлса ва иккиланмасангиз, фақат анжир дарахти билан юз берган воқеанигина қилиб қолмайсиз, балки анови тоққа: «Қўпорилиб, денгизга отил!» деб айтсангиз, айтганингиз бажо бўлади.Ишонч билан ибодат қилиб нимани сўрасангиз, оласиз»[2].

Хушхабарнинг бу оятларида сиз «орзу қилиш», «учиш», ёки «қанотлар» деган сўзларни топмайсиз. Аммо оятларни диққат билан ўқисангиз, Раббий дунёдаги барча Беблингерларни қояга чиқишга ва қанотларини синаб кўришга даъват қилаётганини кўрасиз. Шу билан бирга, Раббий хаёлпарастларни қафасга ўтқазиб, калитини чўнтагига беркитганлар устидан қанчалик нафрат билан кулишини кўрасиз.

Қуддус йўлида оч қолган Масиҳ анжир дарахтининг ёнига келиб, мевасини қидиради. Аммо мева топа олмайди. Дарахт худди меваси кўпдай гуллаб-яшнаётгандай эди. Аммо бу қуп-қуруқ ваъда эди. Натижаси сохта бўлиб чиққан қуюқ ваъдалар. Масиҳ ана шундай ёрқин ва рамзий намуна ёнидан бемалол ўтиб кета олмади.

Душанба куни эрталаб Масиҳ бир неча соат кейин Маъбадда қиладиган ишини дарахт билан қилади: У анжир дарахтини лаънатлайди. Эътибор беринг: У анжир дарахтидан ғазабланмайди, Унинг ғазаби дарахт нимани ифодалашига қаратилган. Мақсадсиз, лоқайд тақводорлардан Масиҳ нарфатланади. Улар мева бермайдилар. Масиҳнинг иши — пуч, расмий эътиқод бўйнига тушаётган жодунинг пичоғидир. Ана шундай эътиқоднинг ёрқин намунасини биз Ленадокия жамоатида кўришимиз мумкин. У ҳакда азиз пир Юҳанно Ваҳий китобида ҳикоя қилади. Бу Жамоат бой ва ўзига тўқ. Аммо энг ёмони шуки, у пуч ва мевасиздир. «Сенинг ишларингни биламан, сен на совуқ ва на иссиқсан. О, қани эди ё совуқ, ё иссиқ бўлсанг! Сен иссиқ ҳам, совуқ ҳам эмас, балки илиқ бўлганинг учун сени оғзимдан чиқариб юбораман»[3].

Аслида охирги гап қусиш ҳақида боряпти. Нега бизнинг танамиз қусиш билан жавоб беради? Нега у ўзида нималарнингдир бўлишига шундай қаршилик қилади? Чунки улар организмнинг ҳаётий фаолиятига мос эмас. Қусиш — тана кучи етмаган нарсани рад қилишидир.

Бу гапнинг маъноси нимада? Оллоҳ илимилиқ эътиқодни жуда ёмон кўради. У самара бермайдиган ташқи, ясама эътиқодни кўрганда, ғазабланади. Худди шундай эътиқодга Масиҳ Ўзининг заминдаги ҳаётининг сўнгги ҳафтасида дуч келди. Умуман олганда, Масиҳ бутун хизмати давомида бундай воқеаларга кўп дуч келди. Одамлар Масиҳнинг ишларида ҳақиқий хизмат тимсолини кўрганларида, улар Масиҳни қораладилар.

Масиҳнинг шогирдлари Дам олиш кунида буғдой бошоғини узиб еганлари учун, одамлар уларни қораладилар. Масиҳ дам олиш кунида беморларни даволаганлари учун, одамлар Ундан ғазабланганлар. Масиҳ «кераксиз» одамларни кечиргани учун, одамлар Уни ёмон кўрганлар. Масиҳ жамиятдаги чиқит одамлар билан мулоқот қилгани учун, болаларга (ўша одамларнинг фикрича) ёмон таъсир кўрсатгани учун, одамлар Ундан ғазабланганлар. Аммо энг ёмони шуки, ҳар гал У кимгадир нажот бермоқчи бўлганда, руҳий раҳнамолар яна шу одамни боғлаб, қул қилишга ҳаракат қилганлар. Маъбадга яқин бўлганлар эса кишанлару занжирлардан усталик билан фойдаланганлар. Қандайдир жасур одам учишга ҳаракат қилганда, улар дарҳол бунинг имкони йўқ, деб тайёр турганлар.

Айтгандай, Ханс Боблингерга ҳам улар худди шундай деганлар. Ханс Боблингер қирол Ульмни ўз ташрифи билан бахтиёр қилиши керак эди. Епископ билан шаҳарликлар унда эсда қоладиган таассурот қолдирмоқчи бўлишди. Улар Ханснинг муваффақиятли парвози ҳақида эшитишган эди. Улар Хансдан, қирол ҳузурида ҳам ҳавода парвоз қилиб берсангиз, деб илтимос қилишди. Ханс рози бўлди. Аммо Хансдан, парвозингизни сал ўзгартирсангиз, деб илтимос қилишди. Қиролни кутиб олишга кўп халқ чиқиши ва тоғ йўли қийинлиги бунга сабаб эди. Хансдан, парвоз қилишингиз учун водийнинг шаҳарга яқинроқ жойини танланг, деб илтимос қилишди.

Ханс Дунай дарёси қирғоғидаги қояларни танлади. Қоялар кенг, ясси бўлиб, дарё жуда пастда-анча узоқда эди. У жарликдан сакраб ўтиб, дарё қирғоғига тушишни режалаштирган эди.

Муваффақиятсиз танлов. Дарёнинг ёнида унга ёрдам берган ҳавонинг чиқиш оқими йўқ эди. Ана, қирол ва унинг аъёнлари, шаҳарнинг ярим аҳолиси кўзи ўнгида Ханс сакради, аммо худди тош каби дарёга қулади. Қиролнинг ҳафсаласи пир бўлган, епископ тарракдай қотиб қолган эди.

Қандай ўйлайсиз — кейинги якшанба кунида бўладиган ваъзда епископнинг ваъзи қандай бўлади? «Инсон учишга уринмаслиги керак». Ханс унинг ваъзига ишонди. Минбардан туриб айтилган сўзлар Хансни мангуликка кишанлаб ташлади. Ханс қанотларини кўздан йироқ жойларга беркитди ва бошқа учишга ҳам ҳаракат қилмади. Тез орада у умидсизликдан хафа бўлиб ўлиб кетди, орзуларини ҳам ўзи билан олиб кетди.

Ульмдаги жамоат — учишга ҳаракат қилган одамларни қафасга қамаган ягона жой эмас. Узоқ йиллар жамоат минбарларидан борган сари баландроқ овозда ва ишонч билан, одамлар учишга қодир эмас, деган сўзлар янграган. Масиҳ замонида ҳам шундай эди, Ханс Боблингер замонида ҳам шундай эди. Ҳозир ҳам худди шундай. Худди ўша қусиш хуружини Раббийга нисбат берадилар.

Аммо қораловчи бармоғимиз билан «эътиқод»ни кўрсатиб, ўзимизга ҳам бир назар ташласак ёмон бўлмасди. Биласизми, «Омин! Уларнинг юзларига ҳақиқатни айт» деб «ўлик эътиқод»ни бармоқ билан кўрсатиш қулай. Эҳтимол, бу ёқимлидир, аммо мутлақо нотўғри. Агар биз одамларни уча олишлари учун озод қилиш ҳақида гапирсак, ўзимиз ҳақимизда ҳам ўйлашимиз лозим. Сиз ўзгаларга қанот бахш эта оласизми? Улар сиз билан мулоқотда бўлиб, нажотга эриша оладиларми? Сизни хафа қилган ва энди кечиришингизга муҳтож бўлган дўстингиз-чи? Ўлим қўрқувидан азобланаётган ҳамкасбингиз-чи? Ўтмишдаги хатоларининг оғир юки остида аянчли ҳаёт кечираётган биродарингиз-чи? Ташвишлар остида қадди букилган ўртоғингиз-чи? Уларга бўшаб қолган қабр ҳақида сўзлаб беринг. Ана шунда улар қанотларини ёзиб учганларини кўрасиз.

Бизнинг жамоатимиздан бир аёл — эътиқоди бошқаларга намуна бўлишга лойиқ Масиҳдаги сингил — яқинда турмушга чиқди. Унинг она тили испан тили эди. Келин-куёвни никоҳлаётган жамоат хизматчиси: «Сен ўз қасамингни овоз чиқариб айтишга тайёрмисан?» деб сўради. Сингил ғайриоддий соддалик билан шундай деди: «Ҳа, тайёрман, аммо мен кучли акцент билан гапираман».

Парвардигор бизнинг Ўзи билан муносабатларимизни айнан шу тарзда кўришни хоҳлайди. Бутун умр содиқ қолишимиз керак бўлган қасамни ичишимизни У истайди. Аммо буни ҳар биримиз ўзимизнинг беткарор акцентимиз билан қилишимиз керак. Кимдир буни хасталарга ва ёрдамга муҳожларга кўрсатиш орқали амалга оширар, кимдир ҳибсда ётганларга руҳий ёрдам бериш орқали амалга оширар. Кимдир илмий тадқиқотлар орқали, кимдир ҳомийлик орқали хоҳлар. Аммо акцентимиз қандай бўлишидан қатъий назар, сўзларимиз ва ишларимизнинг маъноси бир хил бўлади.

Анжир воқеасининг маъноси — ҳаммамиз бир хил мева беришимиз керак дегани эмас. Бунинг маъноси шундаки, ҳар биримиз у ёки бу мевани беришимиз керак. Бу осон эмас. Масиҳ бу ҳақда билади ва шунинг учун қуйидаги гапни айтади: «Агар имонингиз бўлса ва иккиланмасангиз, фақат анжир дарахти билан юз берган воқеанигина қилиб қолмайсиз», балки ундан ҳам кўпроқ ишни қила оласиз.

Нимага ишонч? Дингами? Бўлмаган гап. Дин — бу ёлғон, Масиҳ бу ёлғонни ҳаммага кўрсатмоқчи. Умуман, У «анови тоққа: «Қўпорилиб, денгизга отил!» деб айтганда, Унинг назари, эҳтимол, Қидрон водийсига, Маъбад тоғига (у Сион тоғи билан ҳам машҳур) қаратилган эди. Агар ҳақиқатан ҳам шундай бўлган бўлса, Масиҳ бу ўринда ҳазил аралаш учмоқчи бўлганларни қафасга тиқишга ҳаракат қилаётган жамоатга қарата: «Сен чўкиб кетганингда яхшироқ бўларди», деб фараз қилсак тўғри бўларди.

Албатта, бу эътиқодга ишонч эмас. Бу — Худога ишончдир, Худо доимо тўғри иш қилишига қатъий ва мардона ишончдир. У Ўз болаларини уйига олиб келиш учун қўлидан келган ҳамма ишни қилишига ишонч.

У адашиб қолган қўзичоқни излаётган Чўпон. Унинг оёқлари шилинган, шишиб кетган, кўзлари толиққан. У қояларга тирмашиб чиқади ва далаларда тентириб юради. У ғорларга киради. У қўлини оғзига карнай қилиб чақиради, Унинг овози тоғ даралари бўйлаб таралади. Унинг даъватида янграйдиган исм — сизнинг исмингиз.

У ҳикоядаги ўз уйида тангасини йўқотиб қўйган аёлга ўхшайди. Унда қолган тўққизтаси муҳим эмас, ўнинчисини топмагунча тинчимайди. У уйни ағдар-тўнтар қилади, мебелларни суриб кўради, гиламларнинг тагини ахтаради, токчалардан излайди. У кечгача ухламайди — эрталаб тонгда туради. Бошқа ишлар тўхтайди. Фақат битта нарса муҳим. Бу — унинг назарида жуда қимматли бўлган танга. Бу — Унинг тангаси, У то тангани топмагунча хотиржам бўла олмайди.

Ўша танга — сизсиз.

Худо — Ўзи уйини қадамлаб ўлчаётган Ота. Унинг кўзлари катта-катта очилган, юрагида ғам-ташвиш. У адашган ўғлини излаяпти. У кўзларини уфққа тиккан. У кутаётган одамнинг бўй-бастига ўхшаган бирон кимса пайдо бўлдимикан? Уни на иш, на даромад, на мол-мулк ташвишлантиради. У Ўз ўғли учун, Унинг номи билан аталган, Унинг тимсолида яратилган ўғли учун ташвиш тортади. Ўша ўғил — сизсиз.

У сизнинг уйга қайтишингизни истайди.

Унинг севгиси улуғворлиги ва қудратини англаб: «Ибодатда эътиқод билан нимани сўрасангиз, ўшани оласиз»[4], деб ваъда берганда, нимани назарда тутганини тушуна оламиз.

Бу сўзларнинг улуғворлигини янги автомобил ёки ойлик маошга қўшимча сўраб ерга урманг. Ушбу парчада берилган ваъдаларни фақат қулайлик ва ҳузур-ҳаловатлар билан чеклаб қўйманг. Худо бизнинг ҳаётимизда кўрмоқчи бўлган самара — бу дунё бойликларидан афзалроқдир. Бизнинг келажагимиз ҳақида Унинг орзулари — лавозимимизнинг юксалиши ёки бахтли никоҳимиздан кўра буюкроқдир.

Худо сизнинг учишингизни хоҳлайди. Сиз кечаги кун гуноҳларидан, бугунги кун қўрқувларидан халос бўлишингизни, сизни эртага кутаётган ўлим қўрқувидан халос бўла олишингизни У истайди. Гуноҳ, Қўрқув ва Ўлим — мана У қўпорган тоғларнинг номлари. Мана шу ибодатларга У жавоб беради. Мана У сизга берадиган самара. У шунга интилади, шуни хоҳлайди: сиз уйингизга… учиб бора олишингиз учун сизга озодлик беришни.

Яна Ульмдаги жамоат ҳақида бир оғиз сўз. У пучдир. У ерга кирадиганларнинг кўпчилиги саёҳатчилар. Биласизми, уларнинг кўпчилиги бу ерга қандай етиб келишган? Улар бу ерга учиб келишган.

[1] Матто ва Марк хушхабарларини қиёслаб шуни аниқ кўриш мумкинки, тасвирланаётган давр икки кунни — душанбанинг бир қисмини ва сешанбанинг бир қисмини қамраб олади. Маъбаднинг покланиши сўз юритилаётган биринчи ва иккинчи қисм оралиғида қандайдир лаҳзада Масиҳ томонидан амалга оширилган.

Иккала ҳикояда бу фарқлар қандай пайдо бўлади? Марк мавзу яқин бўлган воқеалар тўғрисида ёзса, Марк хронологик изчиликка риоя қилади. Маркнинг ёзишича, Исо дарахтни душанба куни эрталаб ланъатлади (қ: Марк 11:12–24), кейин Маъбадни поклади (қ: Марк 11:15–19). Шогирдларни ҳайрон қолдирган зайтун мойи тўғрисидаги воқеанинг иккинчи қисми (қ: Марк 11:20–24) сешанба куни эрталаб юз берди. Бу пайтда шогирдлар Исо билан Қуддусга қайтган эдилар.

Матто эса воқеаларни тематика белгилари бўйича гуруҳлаб, бу жиҳатдан Маркка зид эмас. Марк бу воқеани яхлит бутунлик сифатида тақдим қилишга интилади. У «...эрталаб шаҳарга қайтиб...» (Мат. 21:18) деб гап бошлайди. У бу ерда кейинги кун эрталаб тўғрисида гапирмайди. Матто шогирдларнинг ҳайрон қолгани тўғрисида гапириб: «Буни кўриб, шогирдлар ҳайратда қолдилар (Матто 21:20) деб ёзади.

Матто ва Марк хушхабарини солиштириб, шуни кўрамизки, дарахт душанба куни ланъатланган, шогирдларнинг ҳайратлангани тасвири эса сешанба кунига мансуб. Иккала воқеа ўртасида зиддият йўқ. Улардан бири мавзу билан боғлиқ маълум мавзуни ёритишга қаратилган бўлса, иккинчиси — воқеаларнинг хронологик изчиллигига қаратилган. Ҳар иккала ёндашувнинг ҳам ўзига хос афзалликлари бор. (қаранг: William Hendricksen, The Cospel of Mathew [Grand Rapids, Mich.: Baker Book House, 1973] 773).

[2] Матто 21:21–22.

[3] Ваҳий 3:15–16.

[4] Матто 21:22.

Книга на Узбекском языке: И ангелы молчали (Макс Лукадо)

Книги Макса Лукадо давно известны и заслуженно любимы в России. Этого автора отличают яркий индивидуальный стиль, публицистический талант, любовь к парадоксам, умение говорить о неприятных, непарадных сторонах жизни. Он обладает неоценимым даром делать простые и общеизвестные христианские истины свежими, яркими, резкими, заставлять их звучать по-новому. Книга "И ангелы молчали" посвящена Страстной неделе. Почему именно ей? "Приближающаяся смерть отделяет главное от второстепенного. И если вы хотите узнать Христа, присмотритесь повнимательнее к Его последним дням перед распятием. Глядя на Него, мы сможем научиться, как самим достойно пройти этот путь".