Ханна Харнард. Сенинг Чўққиларинг томон йўл - (16 боб) Китоб Ўзбек тилида
Sening Cho‘qqilaring tomon yo‘l (Xanna Xarnard) O‘zbek tilida Audiokitob
Мазкур китоб «Чўққилар»да яшай олишимиздан олдин ҳар биримизнинг олдимизда турган саёҳатни драматик тасвирлаб берадиган ажойиб мажозий асардир. Биз бош қаҳрамонимиз ва унинг икки ҳамроҳи билан бирга саёҳат қиламиз, азоб берадиган қўрқувға бас келишни, севинч, қувонч, ғалаба чўққиларини забт этишни билиб оламиз.
МУНДАРИЖА
Мажозий асарга кириш сўз
БИРИНЧИ ҚИСМ
1-боб. Чўққилар сари ташриф
2-боб. Қўрқувларнинг ҳужуми
3-боб. Тундаги қочиш
4-боб. Йўл бошида
5-боб. Такаббурлик билан учрашув
6-боб. Саҳродаги дарбадарлик
7-боб. Танҳолик қирғоқларида
8-боб. Эски тўғонда
9-боб. Буюк Жароҳат қояси
10-боб. Жароҳат қоясига кўтарилиш
11-боб. Таҳлика, Ғам-қайғу ўрмонларида
12-боб. Зулматда
13-боб. Йўқотишлар водийсида
14-боб. Имон келтириш жойи
15-боб. Оқимлар
16-боб. Тоғдаги қабр
ИККИНЧИ ҚИСМ
17-боб. Шифобахш дарёлар
18-боб. Кийик оёқлари
19-боб. Чўққилар
20-боб. Водийга қайтиш
Чўққилар қояларида ўзлаштирилган сабоқлар
Ханна Харнард. Қисқача таржимаи ҳол
16-боб
Тоғдаги қабр
Сўқмоқ Вой-Қўрқаман билан унинг ҳамроҳларини тубсиз жарлик ёнига олиб келди, шундай қилиб, йўл шу ерда тугади. Ғор худди қабрга ўхшаб турар, кўз илғаган жойгача чўзилиб, йўлни бутунлай тўсиб қўйди. Бу дара қуюқ туман билан қопланганлиги учун унинг чуқурлигини аниқлаб бўлмас эди. Жарнинг нариги томонида нима борлиги ҳам кўринмас, худди қабрнинг оғзига ўхшаб уларни ютиб юборай деб турарди бу жарлик гўё. «Вой-Қўрқаман!» деган овоз унга гапирдими ёки йўқми — у бир неча дақиқа ўйланиб қолди. Жар четида турган йўловчиларимиз эса кучли сув оқимининг овозини аниқ эшитишди. Шунда улар ўша улкан шаршарага яқин жойда туришганини ва чиндан ҳам бу жой ўша келишилган жой эканини Вой-Қўрқаман билиб олди.
У йўл бошловчиларига қараб секингина деди: «Энди нима қиламиз? Нариги томонга сакраб ўта оламизми?»
«Йўқ — дея жавоб берди улар, — бунинг имкони йўқ».
«Ундай бўлса, нима қиламиз?»
«Пастга — жарга сакрашимиз керак».
«Албатта, — деб маъқуллади Вой-Қўрқаман, — мен бошида буни тушунмабман, албатта шундай қилишимиз керак».
Вой-Қўрқаман шундай дея саёҳатлари давомида охирги марта йўл бошловчилардан ёрдам сўраб, уларга қўлини чўзди. (У охирги марта ёрдам сўраётганини ҳали ўзи ҳам билмасди.) Вой-Қўрқаман шунчалик ҳолдан тойиб, мадордан кетдики, ҳамроҳлари унинг қўлидан ушлаш ўрнига, қўлтиғидан олдилар. Вой-Қўрқаман уларнинг қўлига бутун оғрилигини ташлаб осилиб олди.
Шундай қилиб, Вой-Қўрқаманни бир томондан Азоб, иккинчи томондан Қайғу ушлади-да, учалови тубсиз жарликка сакрадилар. Улар сакраган жой жуда чуқур эди. Агар Вой-Қўрқаман бир ўзи бўлганда, анча қийин кечиши табиий эди, жарликка сакраганларида, Вой-Қўрқаман шикастланиши ҳам мумкин эди. Ҳамроҳлар анча бақувват бўлганлари учун, сакраганларида унга асло зарар етмасдан, юмшоқ ерга тушдилар. Уларнинг бир-икки жойи шилинганини, баъзи жойлари кўкармаганини ҳисобга олмаганда, уларга ҳеч қандай жиддий зарар етмади. Жарлик ниҳоятда қуюқ туман билан қопланганидан, ҳеч нарсани кўриб бўлмас эди. Шунинг учун улар аста-секин, пайпаслаб олдинга ҳаракат қилдилар. Бирдан уларнинг қаршисида узунчоқ, силлиқ тошнинг ғира-шира шакли намоён бўлди. Йўловчилар тошга яқин келиб қарасалар, у тошдан ясалган қурбонгоҳ экан. Қурбонгоҳ орқасида кимнингдир шарпаси аранг кўриниб турарди.
«Бу ўша жой, — аста деди Вой-Қўрқаман, — шу ерда мен қурбонлик келтиришим керак». У қурбонгоҳ ёнига келиб, тиз чўкди. «Раббим! — деди у туман орасидан майин овоз билан. — Сен олдимга келасанми, ўзинг буюрганингдай, қурбонлик қилишимга ёрдам берасанми?»
Вой-Қўрқаман бутун саёҳати давомида илк бор саволига жавоб олмади, Чўпон зоҳир бўлмади. Вой-Қўрқаман бу совуқ ёпишқоқ туманда кимсасиз соялар водийсида ташландиқ қурбонгоҳ олдида бир ўзи тиз чўкиб ўтирди. Унинг хаёлига қачонлардир Аччиқ айтган гаплар келди (Аччиқ бу гапларни Танҳолик денгизи олдида айтган эди): «Эртами, кечми, у сени кимсасиз жойга олиб боради-да, бир ўзингни ташлаб кетади». Аччиқнинг сўзларида оз бўлса ҳам ҳақиқат бор экан. Аммо у нодонлиги учун Вой-Қўрқаманнинг ўша пайтдаги ақлсизлигини тушунмаган эди. Шунинг учун ўша пайтда энг муҳими севган кишисининг изидан бориш ва унинг иродасини бажариш бўлган эди. Шу мақсад йўлида у ҳеч қандай қийинчиликдан қўрқмасликка ёки уларни енгиб ўтишга тайёр эди. Ҳозир бир нарса жуда ғалати эди: душманлари йўқ, бир ўзи қурбонгоҳ олдида ҳимоясиз турарди. Қабр баланд тоғ тепасида — чўққиларнинг чегарасида бўлгани учун на Такаббур, на Аччиқ, на Ранж, на Афсус, ҳаттоки Қўрқув ҳам бу ерга кела олмас эдилар. Вой-Қўрқаман ўзини бошқа дунёга тушиб қолгандай ҳис қилар, унинг душманлари бу жарликка ҳеч қачон сакрай олмас эдилар. Қиз қурбонгоҳ устига энгашар экан, унда умид-ишонч, чора асло йўқ эди. Унинг ёнига ҳозир ҳеч ким келмаслигини ўзи билар, қурбонлик қила олмаслигини ҳам ўзи билиб турарди. Буни билгани ҳолда, у на қўрқар, на ортга қайтишни хаёлига келтирарди.
Вой-Қўрқаман мана шу оғир сукунатдан бошқа ҳеч нарсани ҳис қилмас, ҳозирги ягона истаги ўзига берилган буйруқни тезроқ адо этиш эди. Фақат ўзи сўрагани учун бўронда беркиниб ўтирган ғорда қалбини эгаллаган ёлғизлик ҳисси уни тамомила тарк этган, энди юрагида бир оз олов алангалана бошлаган эди. Бу аланга — унинг иродасини тезроқ бажариш алангаси эди. Бошқа ҳаммаси сўниб кулга айланган эди.
Вой-Қўрқаман Чўпонни бир оз кутиб турди. Аммо У келавермагач, қўлини чўзиб, иродасини бир жойга йиғди-ю юрагида сўниб бораётган табиий инсон севгисини ва хоҳишини ушлаб олди, уларни тамомила юлиб олмоқчи бўлди. Аммо уларга қўлини уриши билан ҳар бир асаб толасида, ҳар бир ҳужайрасида азоб берувчи қаттиқ оғриқ сезди. Бу илдизлар ўсиб, бутун танасини қамраб олганини билиб ниҳоятда тушкунликка тушди. У бу илдизларни юлиб олиш учун бор кучини сарф қилган бўлса ҳам, уларни ҳатто қимирлата ҳам олмади. Шунда у биринчи марта қўрқувга, ваҳимага ўхшаш алланарсани ҳис қилди. Вой-Қўрқаман Чўпон айтган ишни қилишга қодир эмаслигини сезди. У қурбонгоҳ олдига келди-ю иродасини бошқара олмади. У ҳамроҳларига қараб, улардан ёрдам сўради. Ўзи қила олмаган ишни — бу ўсимликни юрагидан юлиб ташлашни улардан илтимос қилди. Аммо биринчи марта Қайғу ва Азоб унга рад жавобини бердилар. «Биз сен учун қўлимиздан келган ҳамма ишни қилдик, — жавоб берди улар. — Аммо бу ишни қила олмаймиз».
Шунда қурбонгоҳ орқасида бир шарпа пайдо бўлиб, олдинга чиқди ва секингина деди: «Мен мана шу қурбонгоҳ руҳонийсиман. Хоҳласанг, юрагингдаги бу илдизни мен ўзим юлиб ташлайман». Вой-Қўрқаман ялт этиб унга қаради: «Раҳмат, — деди у, — илтимос, менга ёрдам беринг».
Руҳоний қизнинг олдига яқинроқ келди. Туман қуюқ бўлгани учун руҳонийнинг юзи аниқ кўринмас эди. Вой-Қўрқаман илтижо оҳангида сўз қотди: «Мен жуда қўрқоқман, оғриқ ва дард сизга қаршилик кўрсатишимга мажбур қилади, деб қўрқаман. Сиз мени бирон нарса билан қурбонгоҳга боғлаб қўя олмайсизми? Худойимнинг хоҳиш-иродаси амалга ошаётганда, унга қаршилик кўрсатишни хоҳламайман».
Бу туман босган жарликда бир неча дақиқа сукунат ҳукм сурди. Кейин руҳоний гапирди: «Тўғри айтдинг, мен сени қурбонгоҳга боғлаб қўяман». У шундай деб қизнинг оёқ-қўлларини боғлаб қўйди. Кейин Вой-Қўрқаман юзини умуман кўринмайдиган Чўққилар томон бурди ва туманга тикилиб деди: «Худойим! Мана мен Ўзинг юборган жойда турибман. Сен қил деганингни қиляпман. Сен қаерда ўлсанг, мен ҳам ўша ерда ўлиб, дафн қилинаман. Эгам мени не кўйга солса солсин, мени сендан фақат ўлим ажаратади» (Рут. 1:17).
Атроф худди қабрдаги сингари сукунат ичида эди. Ҳақиқатан ҳам, Вой-Қўрқаман ўз орзу-умидларининг қабрида турар эди. Чунки унда ҳали на кийик оёқлари бор, на ваъда қилинган Чўққиларга етиб олган. Энди ўша ваъдаларини қурбонгоҳга қўйиши керак. Дарвоқе, мана шу узоқ машаққатли саёҳат натижасида у қаерга келиб қолди? Охирги марта Чўққиларга томон йўлга отланишга уни мажбур қилган шу ажойиб ваъдани қурбонгоҳга қўйишдан олдин ўша ваъдаларни такрорлади: «Эгам — менинг қудратимдир, У менинг оёқларимни кийик оёқларидай қилади, мени чўққиларга олиб чиқади» (Ҳавақ. 3:19).
Руҳоний пўлат панжаларини Вой-Қўрқаманнинг юрагига ботирди. Шунда ўсимлик куч билан юлинаётганда чиқадиган товушга ўхшаш товуш эшитилди. Ниҳоят, инсон севгиси сон-саноқсиз илдизлари, томири билан юлиниб чиқди.
Руҳоний илдизни қўлида ушлаб туриб, деди: «Ҳа, уни юлиб ташлаш вақти келган экан, юрагингда биронта ҳам илдиз қолмади».
Руҳоний шундай деб қўлидаги ўсимликни (инсоний севгини) қурбонгоҳга қўйиши билан лоп этиб олов ёнди, қурбонгоҳ иккига бўлиниб кетгандай бўлди. Қурбонгоҳ устида кулдан бошқа ҳеч нарса қолмади. Вой-Қўрқаманнинг юрагида чуқур илдиз отган севгидан асар ҳам қолмади, бутун саёҳат давомида унинг ҳамроҳлари бўлган Қайғу ҳам, Азоб ҳам йўқолди. Вой-Қўрқаманни хотиржамлик, тинчлик ҳисси қамраб олди. Ниҳоят, қурбонлик келтирилди. Энди қилиниши керак бўлган иш қолмади. Руҳоний Вой-Қўрқаманнинг қўл-оёқларини ечгандан кейин қурбонгоҳдаги кул устига эгилиб: «Бажо бўлди!» деди. Охири, ҳолдан тойганидан ухлаб қолди.
Книга на узбекском языке: Путь к твоим высотам (Ханна Харнард)
Эта книга - прекрасная аллегория, драматически изображающая путешествие, предстоящее каждому из нас, прежде чем мы сможем жить на "высотах наших". Мы последуем за главной героиней вместе с двумя ее спутницами и узнаем, как преодолеть мучительные страхи и достичь высот любви, радости и победы.
